همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه زراعت، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

2 استادیار، گروه زراعت، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

3 دانشیار، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

چکیده

دانه گیاه سیاهدانه (Nigella sativa L.) در طب سنتی بسیاری از کشورها جهت پیشگیری و درمان بسیاری از اختلالات و بیماری‌ها از جمله سرفه، آسم، احتناق بینی، سردرد، دندان درد، کرم‌های روده‌ای، اختلالات قاعدگی، بیماری‌های گوارشی و ناتوانی جنسی مصرف می‌شود. به‌منظور بررسی تأثیر اسید هیومیک و نانوکلات آهن در شرایط تنش خشکی بر محتوای اسمولیت‌های محافظت‌کننده اسمزی از جمله گلوکز، فروکتوز، ساکاروز، پرولین، سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز و پراکسیداز گیاه دارویی سیاهدانه، آزمایشی طی دو سال‌ زراعی 97-98 و 98-99 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان اقلید انجام شد. این آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تیمار در سه تکرار صورت گرفت. کرت‌ اصلی شامل سه سطح آبیاری (50، 75 و 100 درصد آب قابل دسترس) و فاکتورهای فرعی شامل اسید هیومیک (صفر، 250 و500 میلی‌گرم در لیتر) و نانو کلات آهن (صفر، 1 و 2 گرم در لیتر) بود. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای آبیاری، اسید هیومیک و کلات آهن بر محتوای کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، گلوکز و پراکسیداز، اثر تیمارهای آبیاری بر محتوای پرولین و اثر تیمارهای آبیاری و اسید هیومیک بر محتوای ساکاروز و فروکتوز معنی‌دار بود. در تیمار 50 درصد تنش خشکی، محتوای تمام اسمولیت‌های محافظت‌کننده بالا رفت. در تیمار تنش خشکی 50 درصد، 500 میلی‌گرم در لیتر اسید هیومیک و 2 گرم در لیتر نانو کلات آهن، بیشترین میزان گلوکز، فروکتوز و ساکاروز به‌دست آمد. به‌طور کلی بر اساس نتایج این آزمایش، استفاده از کود اسید هیومیک (500 میلی‌گرم در لیتر) و نانوکلات آهن (2 گرم در لیتر) به‌منظور کاهش اثرات تنش خشکی بر گیاه سیاهدانه پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

- Abedi, T. and Pakniyat, H., 2010. Antioxidant enzyme changes in response to drought stress in ten cultivars of oilseed rape (Brassica napus L.). Czech Journal of Genetics and Plant Breeding, 46: 27-34.
- Ayobizadeh, N., Haei, Gh., Aminidehaghi, M., Masoud Sinki, J. and Rezvani, Sh., 2019. Effect of foliar application of iron nano-chelate and folic acid on seed yield and some physiological traits of sesame cultivars under drought tension conditions. Crop Physiology Journal, 10(40): 55-74.
- Bartels, D. and Sunkars, R., 2004. Drought and salt tolerance in plants. Critical Reviews in Plant Science, 24: 23-58.
- Bates, L.S., Waldern, R.P. and Teave, I.D., 1973. Rapid determination of free proline for water stress studies. Plant and Soil, 39: 205-207.
- Chance, B. and Maehly, A., 1995. Assay of catalases and peroxidases. Methods Enzymology, 2: 764-775.
- Chaves, M.M., Pereira, J.S., Maroco, J., Rodrigues, M.L., Ricardo, C.P.P., Osório, M.L., Carvalho, I., Faria, T. and Pinheiro, C., 2002. How plants cope with water stress in the field? Photosynthesis and growth. Annals of Botany, 89(7): 907-916.
- Dorjahangir, M., Kashefi, B. and Alipour, Z., 2012. A review of drought stress on growth characteristics and secondary metabolites of thyme (Thymus vulgaris L.). The 3rd National Conference on Agriculture and Food Sciences, 3 December.
- Flexas, J., Bota, J., Loreto, F., Cornic, G. and Sharkey, T.D., 2004. Diffusive and metabolic limitations to photosynthesis under drought and salinity in C3 plants. Plant Biology, 6: 1-11.
- Giannopolities, C.N. and Ries, S.K., 1977. Superoxide dismutase. I. Occurrence in higher plants. Plant Physiology, 59: 309-314.
- Haji Sharifi, A., 2003. Black Cumin: 658-661. In: Haji Sharifi, A., (Ed.). Secretes in Medicinal Plants. Hafez-e-Novin press, Tehran, 960p.
- Hosseini Boldaji, S.A., Khavari-Nejad, R.A., Hassan Sajedi, R., Fahimi, H. and Saadatmand, S., 2012. Water availability effects on antioxidant enzyme activities lipid peroxidation, and reducing sugar contents of alfalfa (Medicago sativa L.). Acta Physiologia Plantarum, 34: 1177-1186.
- Kellos, T., Timar, L., Szilagyi, V., Szalai, G., Galiba, G. and Kocsy, G., 2008. Effect of abiotic stress on antioxidants in maize. Plant Biology, 10(5): 563-572.
- Mac-Adam, J.W., Nelson, C.J. and Sharp, R.E., 1992. Peroxidase activity in the leaf elongation zone of tall fescue. Plant Physiology, 99: 872-878.
- Manivannan, P., Jaleel, C.A., Somasundaram, R. and Panneerselvam, R., 2008. Osmoregulation and antioxidant metabolism in drought-stressed Helianthus annuus under triadimefon drenching. Compets Rendus Biologies, 331(6): 418-425.
- McCready, R.M., Guggolz, J., Silviera, V. and Owens, H.S., 1950. Determination of starch and amylase in vegetables. Analytical Chemistry, 22(9): 1156-1158.
- Petridis, A., Therios, I., Samouris, G., Koundouras, S. and Giannakoula, A., 2012. Effect of water deficit on leaf phenolic composition, gas exchange, oxidative damage and antioxidant activity of four Greek olive (Olea europaea L.) cultivars. Plant Physiology and Biochemistry, 60: 1-11.
- Phutela, A., Jain, V., Dhawan, K. and Nainawatee, H.S., 2000. Proline metabolism under water stress in the leaves and roots of Brassica juncea cutltivars differing in drought tolerance. Journal of Plant Biochemistry and Biotechnology, 9: 35-39.
- Piccolo, A., Celanoand, G. and Pietramellara, G., 1993. Effects of fractions of coal-derived humic substances on seed germination and growth of seedlings (Lactuca sativa and Lycopersicon esculentum). Biology and Fertility of Soil, 16: 11-15.
- Price, J., Laxmi, A.S., Martin, S.K. and Jang, J.C., 2004. Global transcription profiling reveals multiple sugar signal transduction mechanisms in Arabidopsis. The Plant Cell, 16(8): 2128-2150.
- Reddy, A.R., Chaitanya, K.V. and Vivekanandan, M., 2004. Drought-induced responses of photosynthesis and antioxidant metabolism in higher plants. Journal of Plant Physiology, 161(11): 1189-1202.
- Rezapor, A., Heidari, M., Galavi, M. and Ramrodi, M., 2011. Effect of water stress and different amounts of sulfur fertilizer on grian yield, grain yield components and osmotic adjustment in Nigella sativa L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research. 27(3): 384-396.
- Salman, S.R., Abou-Hussein, S.D., Abdel-Mawgoud, A.M.R. and El-Nemr, M.A., 2005. Fruit yield and quality of watermelon as affected by hybrids and humic acid application. Journal of Applied Sciences Research, 1: 51-58.
- Sequera-Mutiozabal, M., Tiburcio, A.F. and Alcázar, R., 2016. Drought Stress Tolerance in Relation to Polyamine Metabolism in Plants: 267-286. In: Hossain, M.A., Wani, S.H., Bhattacharjee, S., Burritt, D.J. and Lam-Son P.T. (Eds.), Drought Stress Tolerance in Plants (Vol. 1), Springer International Publishing, 526p.
- Soleimani, Z., Safipoorafshar, A. and Bahrami, A., 2012. Expression of superoxide dismutase gene in Cumin (Cuminum Cyminum L.) under salinity stress. 12th Congress of Iranian Genetics Society, Tehran, 21 May.
- Tavakoli, M., Poustini, K. and Alizadeh, H., 2016. Proline accumulation and related genes in wheat leaves under salinity stress. Journal of Agricultural Science and Technology, 18: 707-716.
- Trevisan, S., Francioso, O., Quaggiotti, S. and Nardi, S., 2010. Humic substances biological activity at the plant-soil interface. Plant Signaling and Behavior Journal, 5(6): 635-643.
- Valliyodan, B. and Nguyen, H.T., 2006. Understanding regulatory networks and engineering for enhanced drought tolerance in plants. Current Opinion in Plant Biology, 9(2): 189-195.
- Zuo, Y. and Zhang, F., 2011. Soil and crop management strategies to prevent iron deficiency in crops. Plant and Soil, 339(1): .83-95.