اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
سمانه اکبری؛ شهرام آرمیده
چکیده
شته جالیز (Aphis gossypii Glover.) از آفات مهم کدوییان است. امروزه برای کنترل جمعیت این آفت، به ترکیب‌های سازگار با محیط‌زیست بیشتر توجه می‌شود. در این تحقیق سمّیت تنفسی اسانس دو گیاه بومادران (Achillea millefolium L.) و پونه (Mentha pulegium L.) روی حشرات کامل آفت مذکور، در غلظت و زمان‌های مختلف بررسی شد. همچنین، اثر زیرکشنده این دو اسانس روی پارامترهای زیستی ...
بیشتر
شته جالیز (Aphis gossypii Glover.) از آفات مهم کدوییان است. امروزه برای کنترل جمعیت این آفت، به ترکیب‌های سازگار با محیط‌زیست بیشتر توجه می‌شود. در این تحقیق سمّیت تنفسی اسانس دو گیاه بومادران (Achillea millefolium L.) و پونه (Mentha pulegium L.) روی حشرات کامل آفت مذکور، در غلظت و زمان‌های مختلف بررسی شد. همچنین، اثر زیرکشنده این دو اسانس روی پارامترهای زیستی شته جالیز بالغ بررسی شد. نتایج نشان داد که اسانس‌های موجود در این گیاهان باعث مرگ و میر معنی‌دار حشرات بالغ می‌شوند. مقدار LC50 اسانس گیاه بومادران و پونه روی شته جالیز به‌ترتیب معادل 34.9 و 23.34 میکرولیتر بر لیتر هوا بود. مقدار LT50 اسانس‌ها با غلظت 34.90 میکرولیتر بر لیتر هوا برای اسانس بومادران برابر با 12.3 ساعت و در غلظت 23.34 میکرولیتر بر لیتر هوا برای اسانس پونه برابر با 12.02 ساعت بدست آمد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) به‌عنوان مهم‌ترین پارامتر جدول زندگی آفت، در تیمار اسانس پونه برابر با 0.28 (ماده/ماده/روز: تعداد افراد ماده تولید شده به‌ازای هر فرد ماده در هر روز) و در تیمار اسانس بومادران 0.27 (ماده/ماده/روز) بود که نسبت به شاهد (0.34) کاهش معنی‌دار داشت. نتایج بررسی اثر زیرکشندگی این اسانس‌ها روی پارامترهای رشد جمعیت نشان داد که نرخ بقای وابسته به سن برای شته جالیز تیمار شده با اسانس‌ها نسبت به شاهد کاهش یافت. تیمارهای شاهد و پونه به‌ترتیب بیشترین (20.73 روز) و کمترین (10.97 روز) امید به زندگی را داشتند. نرخ خالص تولیدمثل در شته‌های تیمار شده با بومادران، پونه و کنترل به‌ترتیب برابر با 15.64 ،9.38 و 35.76 (ماده/ماده/نسل) محاسبه شد. این یافته‌ها نشان داد که اسانس دو گیاه مطالعه شده، پتانسیل بالایی از نظر سمّیت تنفسی و کاهش جمعیت شته جالیز برای استفاده در برنامه‌های کنترل تلفیقی آفت مذکور در گلخانه‌ها را دارا می‌باشد.
اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
الیناز استوار؛ سمیرا خدایاری؛ شهرام آرمیده
چکیده
سالیانه بخش قابل توجهی از تولیدات کشاورزی توسط آفات انباری از بین می‌روند. به‌طور معمول برای کنترل آفات از سموم شیمیایی استفاده می‌شود. خطرات باقیمانده سموم روی محصولات انباری و نیز افزایش مقاومت آفات، انتخاب روش‌های کنترل امن و مؤثر را ایجاب می‌کند. ترکیب‌های گیاهی می‌توانند زمینه تحقیق در مورد کنترل آفات انباری با روش‌های ...
بیشتر
سالیانه بخش قابل توجهی از تولیدات کشاورزی توسط آفات انباری از بین می‌روند. به‌طور معمول برای کنترل آفات از سموم شیمیایی استفاده می‌شود. خطرات باقیمانده سموم روی محصولات انباری و نیز افزایش مقاومت آفات، انتخاب روش‌های کنترل امن و مؤثر را ایجاب می‌کند. ترکیب‌های گیاهی می‌توانند زمینه تحقیق در مورد کنترل آفات انباری با روش‌های کم خطر باشند. بنابراین در این تحقیق تأثیر اسانس پوست سه گونه مرکبات شامل لیموترش (Citrus limon L.)، پرتقال (C. sinensis L.) و نارنج (C. aurantium L.) روی حشرات کامل سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات (Callosobruchus maculatus (F.))، سرخرطومی گندم (Sitophilus granarius L.) و شپشه آرد (Tribolium confusum Duv.)، ارزیابی شد. جهت ارزیابی تأثیر اسانس‌ها روی آفات از تجزیه پروبیت بعد از ۲۴ و ۴۸ ساعت استفاده گردید. بعد از تعیین LC50 و LC25، جهت ارزیابی اثر ترکیبی اسانس‌ها، ترکیب‌های LC25 لیموترش+LC25 نارنج، LC25 لیموترش+LC25 پرتقال و LC25 پرتقال+LC25 نارنج بررسی شدند. هر تیمار در سه تکرار و هر تکرار روی ده حشره کامل دو روزه در قالب طرح کاملاً تصادفی بررسی شد. همچنین، تجزیه اسانس‌ها با GC/MS برای بررسی اجزای اصلی آنها صورت گرفت. بیشترین ترکیب موجود در اسانس پوست هر سه گونه مورد مطالعه لیمونن بود. شاخص LC50 اسانس لیموترش، پرتقال و نارنج روی حشرات کامل سرخرطومی گندم بعد از 24 ساعت به‌ترتیب 3.80، 2.65، 3.11 و بعد از 48 ساعت به‌ترتیب 2.48، 1.93، 2.88 میکرولیتر بر لیتر، روی سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات بعد از 24 ساعت به ترتیب 0.23، 2.41، 2.66 و بعد از 48 ساعت به‌ترتیب 0.132، 1.38، 2.35 میکرولیتر بر لیتر و روی شپشه آرد بعد از 24 ساعت به‌ترتیب 5.33، 2.76، 1.35 و بعد از 48 ساعت به‌ترتیب 2.24، 2.49، 0.89 میکرولیتر بر لیتر به‌دست آمد. بررسی اثر ترکیبی اسانس‌ها نشان داد که اثر تیمار LC25 لیمو+LC25 پرتقال روی هر سه آفت از اثر هر یک از اسانس ها به‌تنهایی بیشتر است. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق، اسانس پوست مرکبات به‌ویژه لیموترش در تولید آفتکشهای زیستی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
فریبا صنفی؛ محمدحسن صفرعلیزاده؛ سیدعلی صفوی؛ شهرام آرمیده
چکیده
امروزه استفاده از اسانس‌های گیاهی برای جایگزینی حشره‌کش‌های مصنوعی به‌ویژه در خصوص آفات انباری غلات و حبوبات مورد توجه قرار گرفته‌است. یکی از منابع بالقوه برای تولید آفتکشهای جدید، مواد تولید شده به‌وسیله‌ی گیاهان می‌باشد که به‌عنوان دورکننده، بازدارنده تغذیه و تخم‌ریزی و یا ترکیب‌های سمّی عمل می‌کنند. در این تحقیق سمّیت ...
بیشتر
امروزه استفاده از اسانس‌های گیاهی برای جایگزینی حشره‌کش‌های مصنوعی به‌ویژه در خصوص آفات انباری غلات و حبوبات مورد توجه قرار گرفته‌است. یکی از منابع بالقوه برای تولید آفتکشهای جدید، مواد تولید شده به‌وسیله‌ی گیاهان می‌باشد که به‌عنوان دورکننده، بازدارنده تغذیه و تخم‌ریزی و یا ترکیب‌های سمّی عمل می‌کنند. در این تحقیق سمّیت تنفسی اسانس گیاه برگ‌بو (Laurus nobilis L.) و اسانس مورد (Myrtus communis L.) روی تخم و حشرات کامل سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات (Callosobruchus maculates) مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق در قالب طرح کاملاً تصادفی و در شرایط دمایی 2 ± 30 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5 ± 60% در تاریکی انجام شد. از هر اسانس گیاهی 5 غلظت در 3 تکرار مورد آزمایش قرار گرفت. مقادیر LC50 برای اسانس برگ‌بو و اسانس مورد برای حشرات کامل به‌ترتیب 782/71 و 138/44 و مقادیر LC95 به‌ترتیب 278/216 و 716/141 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه گردید و مقادیر LC50 برای اسانس برگ‌بو و اسانس مورد برای تخم این حشره به‌ترتیب 994/63 و 371/38 میکرولیتر بر لیتر هوا بود. به نظر میرسد، اسانس‌های گیاهی می‌توانند به‌عنوان یک حشرهکش کمخطر مورد استفاده قرار گیرند.
