لیلی صفائی؛ داود افیونی؛ حسین زینلی
چکیده
به‌منظور بررسی همبستگی بین اسانس و ترکیب‌های متشکله اسانس و تعیین نقش این صفات در ایجاد تنوع بین ژنوتیپهای مختلف گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بر روی 12 ژنوتیپ رازیانه در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه اصفهان انجام شد. صفات مورد بررسی در این تحقیق شامل عملکرد دانه، درصد ...
بیشتر
به‌منظور بررسی همبستگی بین اسانس و ترکیب‌های متشکله اسانس و تعیین نقش این صفات در ایجاد تنوع بین ژنوتیپهای مختلف گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بر روی 12 ژنوتیپ رازیانه در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه اصفهان انجام شد. صفات مورد بررسی در این تحقیق شامل عملکرد دانه، درصد اسانس، عملکرد اسانس و ترکیب‌های متشکله اسانس بود. براساس نتایج تجزیه واریانس، اختلاف معنی‌داری میان ژنوتیپهای مورد مطالعه برای همه صفات مشاهده گردید. عملکرد اسانس همبستگی مثبت و معنی‌داری با صفات عملکرد دانه، درصد اسانس و درصد ترکیب‌های آلفا-پینن، کامفن، میرسن، فلاندرن، فنکون و کامفور داشت. چهار مؤلفه اول در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، 90% از کل واریانس متغیر‌ها را توجیه کرد. صفات عملکرد دانه، درصد اسانس، عملکرد اسانس و درصد ترکیب‌های آلفا-پینن، کامفن، میرسن، فلاندرن، گاماترپینن، فنکون، کامفور و ترانس‌آنتول عمده‌ترین نقش را در تبیین مؤلفه اول داشتند. در مؤلفه دوم، صفات درصد سابینن، بتا-پینن و پارا-سیمن دارای اهمیت بیشتری بودند. در مؤلفه سوم صفات درصد لیمونن و 8،1-سینئول و در مؤلفه چهارم صفات درصد متیل کاویکول و سیس‌آنتول بیشترین اهمیت را در تبیین این مؤلفه‌ها دارا بودند. براساس تجزیه خوشه‌ای، 12 ژنوتیپ مورد بررسی در چهار دسته مختلف قرار گرفتند و اختلاف‌های چشمگیری به‌ویژه در عملکرد بذر، درصد اسانس، عملکرد اسانس و درصد ترکیب‌های اصلی اسانس ازجمله ترانس‌آنتول، آلفا-پینن و فنکون در بین گروه‌ها وجود داشت. بنابراین می‌توان از طریق تلاقی بین ژنوتیپهای برتر خوشه‌های مختلف و آزمون نتاج آنها از طریق برنامه‌های به‌نژادی و انتخاب، نسبت به تولید ارقام با اسانس دارای کیفیت مطلوب اقدام نمود.
علی نوبخت؛ محمدرضا رحیم‌زاده؛ علیرضا صفامهر
چکیده
گیاهان دارویی و مشتقات آنها به عللی نظیر راحتی کاربرد، فراوانی و نداشتن اثرهای سوء قابل توجه به‌عنوان افزودنی‌های اثربخش در طیور مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این راستا آزمایشی به‌منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف مخلوط گیاهان دارویی گزنه، پونه و کاکوتی در مراحل آغازین و رشد بر عملکرد، کیفیت لاشه و فراسنجه‌های بیوشیمیایی ...
بیشتر
گیاهان دارویی و مشتقات آنها به عللی نظیر راحتی کاربرد، فراوانی و نداشتن اثرهای سوء قابل توجه به‌عنوان افزودنی‌های اثربخش در طیور مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این راستا آزمایشی به‌منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف مخلوط گیاهان دارویی گزنه، پونه و کاکوتی در مراحل آغازین و رشد بر عملکرد، کیفیت لاشه و فراسنجه‌های بیوشیمیایی و سلول‌های سفید خون جوجه‌های گوشتی انجام شد. در این آزمایش تعداد 324 قطعه جوجه‌ی گوشتی سویه‌ی راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی با 9 تیمار و 3 تکرار (هر تکرار دارای 12 قطعه جوجه) از سن 1 تا 42 روزگی مورد آزمایش قرار گرفتند. گروه‌های آزمایشی شامل 1) شاهد (بدون استفاده از گیاهان دارویی) و در گروه‌های دیگر مخلوط گیاهی مورد استفاده به‌ترتیب در دوره‌های آغازین و رشد عبارت بودند از: 2) 75/0% در هر دو دوره، 3) صفر و 75/0%، 4) 75/0% و صفر، 5) 5/1% و 75/0%، 6) 75/0% و 5/1%، 7) صفر و 5/1%، 8) 5/1% و صفر و 9) 5/1%. نتایج بدست‌آمده نشان داد که استفاده از سطوح مختلف از مخلوط گیاهان دارویی گزنه، پونه و کاکوتی در مراحل آغازین و رشد دارای اثرهای معنی‌داری بر عملکرد، ویژگیهای لاشه و سلول‌های سفید خون جوجه‌های گوشتی می‌باشد (05/0 > p). بر این اساس، بالاترین مقدار افزایش وزن روزانه (75/59 گرم)، بهترین ضریب تبدیل غذایی (9/1)، بالاترین درصد لاشه (04/74) و بیشترین درصد سنگدان (77/2) در گروه آزمایشی 3 و بهترین سطح سلول‌های سفید خون در گروه آزمایشی 9 مشاهده گردید، هر چند که در این موارد تفاوت معنی‌داری بین گروه‌های آزمایشی با گروه شاهد وجود نداشت.
علی احسانی‌پور؛ خورشید رزمجو؛ حسین زینلی
چکیده
هدف از انجام این تحقیق، مطالعه تأثیر سطوح مختلف نیتروژن بر توده‌های رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) از لحاظ عملکرد، اجزاء عملکرد و مقدار اسانس بود. این تحقیق در بهار سال 1387 به‌صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 20 تیمار و 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات دانشگاه صنعتی اصفهان (لورک) واقع در نجف‌آباد انجام شد. در ...
بیشتر
هدف از انجام این تحقیق، مطالعه تأثیر سطوح مختلف نیتروژن بر توده‌های رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) از لحاظ عملکرد، اجزاء عملکرد و مقدار اسانس بود. این تحقیق در بهار سال 1387 به‌صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 20 تیمار و 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات دانشگاه صنعتی اصفهان (لورک) واقع در نجف‌آباد انجام شد. در این آزمایش تأثیر پنج سطح کود نیتروژن (0، 40، 80، 120 و 160 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) بر چهار توده رازیانه (اصفهان، تهران، یزد و اروپایی 11486) مورد مطالعه قرار گرفت. صفات اندازه‌گیری شده شامل عملکرد دانه در هکتار، درصد اسانس دانه، وزن هزاردانه، تعداد دانه در چترک، تعداد چتر در بوته، طول دانه و ارتفاع گیاه بودند. نتایج نشان داد که توده‌های مورد بررسی از نظر صفات عملکرد دانه در هکتار، وزن هزاردانه، تعداد دانه در چترک، طول بذر، تعداد چتر در بوته، ارتفاع بوته، درصد اسانس دانه و همچنین سطوح مختلف کود نیتروژن نسبت به عملکرد دانه در هکتار، وزن هزاردانه، تعداد دانه در چترک، تعداد چتر در بوته، طول بذر و درصد اسانس دانه تفاوت معنی‌داری داشتند. اثر متقابل توده و کود نیتروژن نیز در مورد صفات وزن هزاردانه، تعداد دانه در چترک، تعداد چتر در بوته، طول بذر و ارتفاع بوته معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد دانه در هکتار بین توده‌ها، به توده اصفهان و در بین سطوح کود نیتروژن، به سطح 160 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص و بیشترین میزان درصد اسانس دانه بین توده‌ها، به توده اروپایی 11486 و در بین سطوح کودی، به سطح 40 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص تعلق داشت.
اعظم حبیبی؛ غلامرضا حیدری؛ یوسف سهرابی؛ خسرو محمدی
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد، میزان کلروفیل و فتوسنتز کدوی تخم‌کاغذی (Cucurbita pepo L.) به‌صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار طی سال زراعی 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان انجام شد. تیمارهای کودی شامل شاهد یا بدون مصرف کود (1N)، کود زیستی نیتروکسین ...
بیشتر
این تحقیق به منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد، میزان کلروفیل و فتوسنتز کدوی تخم‌کاغذی (Cucurbita pepo L.) به‌صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار طی سال زراعی 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان انجام شد. تیمارهای کودی شامل شاهد یا بدون مصرف کود (1N)، کود زیستی نیتروکسین (2N)، کود زیستی فسفات بارور 2 (3N)، کودهای زیستی نیتروکسین + فسفات بارور 2 (4N)، کود شیمیایی (اوره120 کیلوگرم در هکتار + فسفات مونوآمونیوم150 کیلوگرم در هکتار) (5N)، 50% کود شیمیایی+ نیتروکسین (6N)، 50% کود شیمیایی+ فسفات بارور (7N)، 50% کود شیمیایی+ نیتروکسین + فسفات بارور 2 (8N) بودند. نتایج نشان داد که تیمارهای کودی بر میزان کلروفیل، فتوسنتز، عملکرد دانه، قطر، وزن متوسط هر میوه، عملکرد میوه و دانه در مترمربع و بوته تأثیر معنی‌داری داشتند، به‌طوری که بیشترین عملکرد دانه (97/97 گرم در مترمربع) در تیمار کودی (8N) و بیشترین عملکرد میوه (2/6272 و 5/5790 گرم در مترمربع)، فتوسنتز (56/15 و 05/14 میکرومول CO2 در مترمربع در ثانیه) و کلروفیل (06/53 و 08/50 عدد SPAD) به‌ترتیب در تیمارهای کودی (8N) و (6N) مشاهده گردید. وزن هزاردانه و تعداد میوه در بوته تحت تأثیر تیمارهای کودی قرار نگرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد در صورتی‌که کودهای زیستی در تلفیق با 50% کود شیمیایی مصرف گردد، ضمن کاهش مصرف کود شیمیایی بیشترین عملکرد دانه و میوه بدست خواهد آمد.
مریم پالیزدار؛ بابک دلخوش؛ امیرحسین شیرانی‌راد؛ قربان نورمحمدی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر رژیم‌های آبیاری و کود پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ای آزمایشی در قزوین طی سال زراعی 89-1388 بر روی رقم پاییزه گلدشت اجرا گردید. عوامل آزمایش شامل آبیاری در چهار سطح (آبیاری براساس 60، 100، 140 و 180 میلیمتر ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر رژیم‌های آبیاری و کود پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ای آزمایشی در قزوین طی سال زراعی 89-1388 بر روی رقم پاییزه گلدشت اجرا گردید. عوامل آزمایش شامل آبیاری در چهار سطح (آبیاری براساس 60، 100، 140 و 180 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A) و مقادیر کود پتاسیم در چهار سطح (صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم پتاسیم در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که افزایش تعداد آبیاری سبب افزایش معنی‌دار عملکرد دانه، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه در بوته، قطر طبق، تعداد طبق در بوته و تعداد دانه در طبق گردید، به‌طوری‌که عملکرد دانه در تیمار 60 میلیمتر نسبت به تیمار 180 میلیمتر، 110% بیشتر گردید. افزایش مقدار پتاسیم نیز سبب افزایش معنی‌دار کلیه صفات شد. به‌طوری‌که مصرف 150 کیلوگرم پتاسیم در هکتار نسبت به عدم مصرف آن، عملکرد دانه را 58% افزایش داد. افزایش سطح کود پتاسیم موجب تقلیل تأثیر منفی کاهش آبیاری بر صفات و در نتیجه افزایش آنها شد. اثر متقابل آبیاری و پتاسیم بر روی تمامی صفات بجز قطر ساقه و قطر طبق معنی‌دار بود. در رژیم آبیاری 60 میلیمتر، مصرف 150 کیلوگرم کود نسبت به عدم مصرف آن موجب افزایش 35 درصدی عملکرد دانه شد، اما در تیمار آبیاری 180 میلیمتر، این افزایش عملکرد دانه 130% بود. نتایج نشان دادند که مصرف کود پتاسیم دارای تأثیر مثبتی بر روی عملکرد دانه و اجزای آن در گیاه دارویی گلرنگ به‌ویژه در شرایط کم‌آبیاری بود.
سید غلامرضا موسوی؛ محمدجواد ثقه‌الاسلامی؛ الهام انصاری‌نیا؛ حامد جوادی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی و سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد و بازده مصرف آب در گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در سال 1388 به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در این تحقیق دور آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 60، 120 و180 میلیمتر تبخیر ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی و سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد و بازده مصرف آب در گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در سال 1388 به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در این تحقیق دور آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 60، 120 و180 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر) به‌عنوان فاکتور اصلی و مقادیر نیتروژن در چهار سطح (صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به‌عنوان فاکتور فرعی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر دور آبیاری بر عملکرد دانه و اجزای آن، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، بازده مصرف آب برای تولید دانه و بیوماس و تعداد و عملکرد خشک گل در سطح 1% معنی‌دار بود. با افزایش دور آبیاری از 60 به 180 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر، تعداد دانه در طبق، تعداد طبق در متر مربع، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، تعداد و عملکرد خشک گل در واحد سطح به‌ترتیب 6/26، 5/49، 6/39، 3/79، 6/65 و 72 درصد کاهش یافت. بیشترین عملکرد بیولوژیک و وزن طبق بذری نیز مربوط به دور آبیاری 60 میلیمتر تبخیر تجمعی بود، ولی بیشترین بازده مصرف آب در دور آبیاری پس از 120 میلیمتر تبخیر تجمعی بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که اثر مقدار کود نیتروژن مصرفی بر تمامی صفات بجز شاخص برداشت و تعداد طبق در متر مربع در سطح 1% معنی‌دار بود، به‌طوری که افزایش مقدار کود مصرفی نیتروژن باعث افزایش معنی‌دار صفات گردید. اثر متقابل دور آبیاری و کود نیتروژن صفات مورد مطالعه را تحت تأثیر قرار نداد. به‌طور کلی، براساس نتایج این تحقیق و با در نظر گرفتن بازده مصرف آب، تیمار آبیاری پس از 120 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر و کاربرد 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار برای دستیابی به عملکرد دانه قابل قبول در شرایط این آزمایش پیشنهاد می‌شود.
مطلب حسین‌پور؛ حسن حبیبی؛ محمدحسین فتوکیان
چکیده
به منظور بررسی و تأثیر نوع و مقدار نیتروژن بر رشد، عملکرد و تولید متابولیت‌های ثانویه گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum L.) یک آزمایش مزرعه‌ای در شهرستان مهاباد در سال 1388 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل با 2 عامل نیتروژن شیمیایی (اوره 46%) در 3 سطح (صفر، 60 و 120 کیلوگرم در هکتار) و نیتروژن زیستی ازتوباکتر (نیتروکسین) در 3 سطح (صفر، 3 و 6 لیتر ...
بیشتر
به منظور بررسی و تأثیر نوع و مقدار نیتروژن بر رشد، عملکرد و تولید متابولیت‌های ثانویه گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum L.) یک آزمایش مزرعه‌ای در شهرستان مهاباد در سال 1388 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل با 2 عامل نیتروژن شیمیایی (اوره 46%) در 3 سطح (صفر، 60 و 120 کیلوگرم در هکتار) و نیتروژن زیستی ازتوباکتر (نیتروکسین) در 3 سطح (صفر، 3 و 6 لیتر در هکتار) بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر نیتروژن زیستی و شیمیایی بر تعداد چترک بارور در هر چتر، عملکرد دانه، عملکرد اسانس، عملکرد زیست‌توده، شاخص برداشت دانه و شاخص برداشت اسانس معنی‌دار شد. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین چترک به تعداد 1/13 و کمترین آن به تعداد 2/12 با چترک‌های بارور در هر چتر به‌ترتیب با تیمار 3 لیتر در هکتار نیتروکسین و تیمار شاهد (بدون کود) بدست آمد. بالاترین عملکرد دانه به میزان 8/872 کیلوگرم در هکتار از تیمار 3 لیتر در هکتار نیتروکسین و 60 کیلوگرم نیتروژن شیمیایی در هکتار و پایین‌ترین عملکرد دانه به میزان 3/478 کیلوگرم در هکتار از تیمار شاهد حاصل شد. با توجه به روند عملکرد دانه و محتوای اسانس، بیشترین عملکرد اسانس (14/115 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد 3 لیتر در هکتار نیتروکسین و با 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن شیمیایی حاصل شد و پایین‌ترین عملکرد اسانس (35/55 کیلوگرم در هکتار) از تیمار شاهد (بدون کاربرد کود نیتروکسین و نیتروژن شیمیایی) بدست آمد.
سمیه افلاکیان؛ حسین زینلی؛ حسن مداح عارفی؛ شکوفه انتشاری؛ شیرین کاوه
چکیده
آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) از گیاهان معطر و دارویی بومی ایران است که به علت وجود تلاقی درون گونه‌ای و بین گونه‌ای، دارای تنوع مورفولوژیکی زیادی می‌باشد. این مطالعه به‌منظور بررسی روابط بین عملکرد و اجزای عملکرد، در اکوتیپ‌های مختلف آویشن دنایی که از سه استان اصفهان، مرکزی و لرستان جمع‌آوری شدند، طراحی شد. این تحقیق در ...
بیشتر
آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) از گیاهان معطر و دارویی بومی ایران است که به علت وجود تلاقی درون گونه‌ای و بین گونه‌ای، دارای تنوع مورفولوژیکی زیادی می‌باشد. این مطالعه به‌منظور بررسی روابط بین عملکرد و اجزای عملکرد، در اکوتیپ‌های مختلف آویشن دنایی که از سه استان اصفهان، مرکزی و لرستان جمع‌آوری شدند، طراحی شد. این تحقیق در قالب یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان اجرا شد. صفات وزن گل‌آذین، طول گل‌آذین، تعداد گل در گل‌آذین، ارتفاع ساقه، سطح برگ، طول برگ، عرض برگ، بزرگترین و کوچکترین قطر تاج پوشش، وزن هزاردانه، عملکرد خشک و تر هر بوته مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس، اختلاف معنی‌داری را در سطح احتمال 1% برای همه صفات نشان داد که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی بین اکوتیپ‌ها دارد. مقایسه میانگین صفات نشان داد که بیشترین میزان عملکرد خشک و تر هر بوته در سال دوم کاشت به‌ترتیب برابر با 6/114 و 6/386 گرم، در اکوتیپ دنایی خرم‌آباد 1 است. کمترین میزان تولید گیاه مربوط به اکوتیپ دنایی خرم‌آباد 2 بود. بیشترین مقدار وزن گل‌آذین، طول گل‌آذین، تعداد گل در گل‌آذین، کوچکترین قطر تاج پوشش و طول برگ نیز در اکوتیپ دنایی خرم‌آباد 1 مشاهده شد. عملکرد خشک هر بوته با صفات بزرگترین قطر تاج پوشش، طول برگ و عملکرد تر همبستگی مثبت و با عرض برگ همبستگی منفی و قوی داشت. تجزیه به عامل‌ها سه عامل پنهانی را معرفی کرد که در مجموع 71/79% از کل تنوع را توجیه نمود. عامل اول، عامل عملکرد نام دارد که شامل صفت عملکرد خشک بوته با بار عامل مثبت و عرض برگ با بار منفی است. به‌طور کلی، اکوتیپ خرم‌آباد 1 از نظر عملکرد بوته به سایر اکوتیپ‌ها برتری دارد و مهمترین عوامل اثرگذار بر عملکرد، صفات قطر تاج پوشش، طول برگ و عرض برگ هستند.
عهدیه کالیراد
چکیده
به منظور بررسی اثر تاریخ کشت در شرایط دیم بر صفات کمّی و کیفی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی در پنج تاریخ کشت (15 بهمن به‌عنوان شاهد، 25 بهمن، 5، 15 و 25 اسفند) در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار طی سه سال در ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی منطقه بلبلوئیه سیرچ اجرا گردید. صفات مورفولوژیکی (شامل زمان گلدهی، پنجه‌زنی، تشکیل ساقه، تشکیل ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تاریخ کشت در شرایط دیم بر صفات کمّی و کیفی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی در پنج تاریخ کشت (15 بهمن به‌عنوان شاهد، 25 بهمن، 5، 15 و 25 اسفند) در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار طی سه سال در ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی منطقه بلبلوئیه سیرچ اجرا گردید. صفات مورفولوژیکی (شامل زمان گلدهی، پنجه‌زنی، تشکیل ساقه، تشکیل بذر و …)، همچنین میزان تولید بذر (عملکرد) یادداشت‌برداری شد. نتایج نشان داد که تمامی صفات مورد بررسی از نظر تاریخ کشت در سطح 1% با هم اختلاف معنی‌داری را نشان می‌دهند. همچنین تمامی صفات از نظر سال دارای اختلاف معنی‌داری در سطح 1% بودند، بجز صفت زمان گلدهی که در سطح 5% معنی‌دار بود و وزن بذرهای تولیدی اختلاف معنی‌داری را در سالهای مختلف نشان نداد. در مقایسه میانگین صفات مشخص گردید که تاریخ کاشت شاهد (15 بهمن) برای صفات گلدهی، تشکیل بذر، بذردهی، پنجه‌زنی و تشکیل ساقه دارای بیشترین مقدار بود، اما میزان بذر و وزن بذر تولیدی در تاریخ کاشت 5 اسفند دارای بیشترین مقدار نسبت به سایر زمان‌های کاشت بود. با توجه به نتایج بدست‌آمده جهت تولید محصول بیشتر تاریخ کاشت 5 اسفند توصیه می‌گردد، همچنین معنی‌دار بودن اختلاف صفات در سالهای متفاوت نشان‌دهنده تغییرات بالای آب و هوایی و شرایط اقلیمی در منطقه سیرچ است.
زهرا اصلانی؛ عباس حسنی؛ میرحسن رسولی صدقیانی؛ فاطمه سفیدکن؛ محسن برین
چکیده
به منظور بررسی ﺗﺃثیر همزیستی قارچ‌های آربوسکولار مایکوریزا (AM) و تنش خشکی بر رشد، عملکرد، محتوی کلروفیل و میزان جذب فسفر در گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.)، یک آزمایش گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در چهار تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد آزمایش شامل سه رژیم آبیاری (آبیاری در فواصل 4، 8 و 12 روز یکبار) و کاربرد ...
بیشتر
به منظور بررسی ﺗﺃثیر همزیستی قارچ‌های آربوسکولار مایکوریزا (AM) و تنش خشکی بر رشد، عملکرد، محتوی کلروفیل و میزان جذب فسفر در گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.)، یک آزمایش گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در چهار تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد آزمایش شامل سه رژیم آبیاری (آبیاری در فواصل 4، 8 و 12 روز یکبار) و کاربرد دو گونه قارچ مایکوریزا (Glomus mosseae T.H. Nicolson & Gerd. و Glomus intraradices N.C. Schenck & G.S. Sm) و عدم کاربرد قارچ (شاهد) بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی تأثیر معنی‌داری بر صفات مورد ارزیابی داشته‌است. به‌طوری که با کاهش میزان رطوبت خاک، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد و سطح برگ، تعداد شاخه‌ی جانبی، وزن خشک ریشه، عملکرد ماده تر و خشک، میزان کلروفیل، غلظت فسفر و درصد کلونیزاسیون ریشه کاهش یافت. به‌علاوه اثر کاربرد قارچ‌های AM بر پارامترهای رشدی و میزان جذب فسفر معنی‌دار بود. گیاهان مایه‌کوبی شده با قارچ‌های AM در مقایسه با گیاهان مایه‌کوبی نشده از رشد، عملکرد و میزان فسفر بیشتری هم در شرایط تنش خشکی و هم در شرایط بدون تنش برخوردار بودند. تأثیر قارچ G. mosseae در کاهش اثر خشکی بیشتر از قارچ G. intraradices بود. بنابراین می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که در شرایط کم‌آبی قارچ‌های AM با افزایش جذب عنصر فسفر، رشد و عملکرد گیاه ریحان را بهبود می‌بخشند.
نادر جادری؛ علی نوبخت؛ یوسف مهمان‌نواز
چکیده
این آزمایش جهت بررسی اثرهای استفاده از گیاهان دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)، کاکوتی (Ziziphora tenuir L.) و گزنه (Urtica dioica L.) و مخلوط‌های آنها بر عملکرد، کیفیت تخم‌مرغ و فراسنجه‌های خونی و ایمنی مرغ‌های تخم‌گذار انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل 23، در قالب طرح کاملاً تصادفی، با 8 تیمار، شامل تیمارهای 1- در آن از گیاهان دارویی استفاده نشده بود، 2- ...
بیشتر
این آزمایش جهت بررسی اثرهای استفاده از گیاهان دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)، کاکوتی (Ziziphora tenuir L.) و گزنه (Urtica dioica L.) و مخلوط‌های آنها بر عملکرد، کیفیت تخم‌مرغ و فراسنجه‌های خونی و ایمنی مرغ‌های تخم‌گذار انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل 23، در قالب طرح کاملاً تصادفی، با 8 تیمار، شامل تیمارهای 1- در آن از گیاهان دارویی استفاده نشده بود، 2- حاوی 2% گیاه دارویی مرزه، 3- حاوی 2% گیاه دارویی کاکوتی، 4- حاوی 2% گیاه دارویی گزنه، 5- حاوی 2% مخلوط گیاهان دارویی مرزه و کاکوتی، 6- حاوی 2% مخلوط گیاهان دارویی مرزه و گزنه، 7- حاوی 2% مخلوط گیاهان دارویی کاکوتی و گزنه، 8- حاوی 2% مخلوط گیاهان دارویی مرزه، کاکوتی و گزنه؛ با 3 تکرار در هر تیمار و نیز 12 قطعه مرغ در هر تکرار و در مجموع با 288 قطعه مرغ تخم‌گذار سویه‌ی‌های لاین (W-36) به مدت 12 هفته از سن 25 تا 37 هفتگی آنها انجام گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که استفاده از گیاهان دارویی مختلف دارای اثرهای معنی‌داری بر عملکرد و صفات کیفی تخم‌مرغ‌ها می‌باشد (05/0>p). حداکثر درصد تولید تخم‌مرغ، 622/86 و نیز حداکثر مقدار تولید توده‌ای، 497/47 گرم با استفاده از 2%گزنه بدست آمد. حداکثر وزن پوسته‌ی تخم‌مرغ 804/5 گرم و نیز بالاترین واحدها، 635/94 در گروه آزمایشی حاوی 2 % مرزه حاصل گشت. گروه آزمایشی حاوی 2% گزنه اثرهای مثبتی بر روی فراسنجه‌های بیوشیمیایی و درصد سلول‌های ایمنی خون نسبت به سایر گروه‌های آزمایشی داشت. بنابراین نتیجه‌گیری می‌شود که استفاده از 2% گیاه دارویی گزنه در جیره‌های غذایی مرغ‌های تخم‌گذار دارای اثرهای مثبتی بر عملکرد و میزان فراسنجه‌های بیوشیمیایی و درصد سلول‌های ایمنی خون آنها در مقایسه با سایر گروه‌های آزمایشی می‌باشد.
سعیده رحیم‌زاده؛ یوسف سهرابی؛ غلامرضا حیدری؛ علیرضا عیوضی؛ طاهر حسینی
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی بر عملکرد و کیفیت محصول گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.)، در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی انجام شد. طرح به صورت بلوکهای کامل تصادفی با 9 تیمار و در 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد، کود شیمیایی (NPK)، نیتروکسین، فسفاته بارور2، بیوسولفور، ...
بیشتر
این آزمایش به منظور بررسی تأثیر کودهای زیستی بر عملکرد و کیفیت محصول گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.)، در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی آذربایجان غربی انجام شد. طرح به صورت بلوکهای کامل تصادفی با 9 تیمار و در 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد، کود شیمیایی (NPK)، نیتروکسین، فسفاته بارور2، بیوسولفور، نیتروکسین + فسفاته بارور2، نیتروکسین + بیوسولفور، فسفاته بارور2 + بیوسولفور و نیتروکسین + بیوسولفور + فسفاته بارور2 بود. نتایج نشان داد بین تیمارها به لحاظ عملکرد ماده خشک برگ، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک، درصد و عملکرد اسانس و وزن هزاردانه، اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 1% وجود داشت، در حالی که تأثیر تیمارها روی صفت شاخص برداشت دانه و شاخص برداشت ماده خشک برگ معنی‌دار نبود. بیشترین عملکرد دانه، عملکرد ماده خشک برگ و عملکرد بیولوژیک به تیمار کود شیمیایی (NPK) تعلق داشت. بالاترین میزان اسانس در تیمار نیتروکسین + بیوسولفور + فسفاته بارور2 و بیشترین عملکرد اسانس و شاخص برداشت ماده خشک برگ در تیمار نیتروکسین حاصل گردید. با توجه به این‌که نتایج حاصل از کاربرد کود شیمیایی و کود زیستی نیتروکسین اختلاف معنی‌داری با هم نداشتند، می‌توان اظهار داشت که با کاربرد نیتروکسین حداکثر عملکرد دانه و اسانس (عملکرد اقتصادی) از گیاه بادرشبو بدست می‌آید. در کلیه صفات، کاربرد برخی کودهای زیستی در مقایسه با شاهد (عدم مصرف کود) برتری معنی‌داری داشت.
اروجعلی خرسندی؛ عباس حسنی؛ فاطمه سفیدکن؛ حبیب شیرزاد؛ علیرضا خرسندی
چکیده
شوری خاک و آب از عوامل کاهش‌دهنده‌ی رشد و عملکرد بسیاری از محصولات کشاورزی در ایران می‌باشد. آگاستاکه (Agastache foeniculum kuntz.) گیاهی علفی، چندساله و معطر متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) است. از مواد موثرۀ این گیاه در صنایع غذایی، داروسازی، آرایشی و بهداشتی و همچنین در بستنی‌سازی استفاده می‌شود. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر شوری بر رشد، عملکرد ...
بیشتر
شوری خاک و آب از عوامل کاهش‌دهنده‌ی رشد و عملکرد بسیاری از محصولات کشاورزی در ایران می‌باشد. آگاستاکه (Agastache foeniculum kuntz.) گیاهی علفی، چندساله و معطر متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) است. از مواد موثرۀ این گیاه در صنایع غذایی، داروسازی، آرایشی و بهداشتی و همچنین در بستنی‌سازی استفاده می‌شود. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر شوری بر رشد، عملکرد و میزان اسانس انجام گردید. این بررسی به صورت یک آزمایش گلدانی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار سطوح شوری شامل صفر (شاهد)، 25، 50، 75، 100 و 125 میلی‌مول در لیتر کلرور سدیم و چهار تکرار در گلخانه انجام شد و برخی عاملهای رشدی، عملکرد و میزان اسانس اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که تنش شوری اثر معنی‌داری بر عاملهای اندازه‌گیری شده دارد. با افزایش سطح شوری، ارتفاع بوته، تعداد و طول شاخه‌های جانبی، قطر ساقه، فواصل میانگره‌ها، تعداد و سطح برگ، وزن تر و خشک برگ و ساقه، عملکرد پیکر رویشی تر و خشک در گلدان و میزان اسانس در گلدان کاهش یافت. در اجزاء متشکله‌ی اسانس ترکیب‌هایی نظیر بتا-پینن، میرسن، انیس‌آلدئید و بتا-بوربونن افزایش و به‌عکس مقدار لینالول و متیل‌کاویکول کاهش یافت. همچنین در سطح شوری 100 و 125 میلی‌مولار کلرور سدیم بوته‌ها قبل از به گل رفتن از بین رفتند.
احمد اکبری‌نیا؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ مهدی میرزا
چکیده
آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) در عرصه‌های طبیعی برخی از مناطق ایران ازجمله استان قزوین پراکنش دارد. پایه‌های حاصل از تقسیم بوته‌های آویشن دنایی جمع‌آوری شده از رویشگاهی واقع در بخش آبگرم قزوین، به مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسماعیل‌آباد قزوین منتقل و در کرتهای آزمایشی و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1384 ...
بیشتر
آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) در عرصه‌های طبیعی برخی از مناطق ایران ازجمله استان قزوین پراکنش دارد. پایه‌های حاصل از تقسیم بوته‌های آویشن دنایی جمع‌آوری شده از رویشگاهی واقع در بخش آبگرم قزوین، به مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسماعیل‌آباد قزوین منتقل و در کرتهای آزمایشی و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1384 کشت شدند. سرشاخه‌های گلدار گیاه به مدت سه سال (از 1385 تا 1387) برداشت و پس از خشک شدن در سایه به روش تقطیر با آب به مدت سه ساعت اسانس‌گیری شدند. جداسازی و شناسایی ترکیب‌های اسانس با دستگاه کروماتوگراف گازی و گازکروماتوگراف متصل به طیف‌سنج جرمی انجام گردید. سرشاخه گلدار آویشن دنایی در سال اول تعداد سه چین و در سالهای دوم و سوم تعداد چهار چین برداشت شدند. نتایج نشان داد که عملکرد سرشاخه آویشن دنایی با افزایش سن گیاه روند افزایشی داشت. به‌طوری که عملکرد سرشاخه تر و خشک آن در سال اول آزمایش 9124 و 1568، سال دوم 10250 و 2176 و سال سوم 11337 و 2750 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین عملکرد سرشاخه در هر سال مربوط به چین اول برداشت بود. از این رو متوسط عملکرد سرشاخه تر و خشک آویشن دنایی چین اول 3498-800، چین دوم 3015-720، چین سوم 1947-508 و چین چهارم 1976-504 کیلوگرم در هکتار بود. میزان اسانس تحت تأثیر سالهای آزمایش قرار نگرفت. اما بین چین‌های برداشت تفاوت معنی‌داری وجود داشت و کمترین آن 83/2 درصد مربوط به چین سوم و بیشترین آن معادل 07/3 درصد مربوط به چین اول بود. تیمول، گاما-ترپینن، پارا-سیمن، متیل اتر کارواکرول و کارواکرول از ترکیب‌های اصلی اسانس در همه چین‌ها و همه سالهای آزمایش بودند. مقدار تیمول در اسانس گیاه در چین‌های برداشت و سالهای آزمایش بین 69 تا 76 درصد بود. کمترین و بیشترین مقدار تیمول به‌ترتیب مربوط به چین اول و چین دوم برداشت بود.
محمدجواد ثقه‌الاسلامی؛ خلیل احمدی بنکدار
چکیده
به منظور تعیین تاریخ کاشت و تراکم مناسب گیاه شنبلیله (Trigonella foenum gracum L.) در منطقه تربت جام آزمایشی در سال زراعی 1384-1383 انجام شد. طرح آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار بود. چهار سطح تاریخ کاشت (9 اسفند، 29 اسفند، 20 فروردین و 9 اردیبهشت) به‌عنوان فاکتور اصلی و چهار سطح تراکم (10، 20، 30 و 40 بوته در متر مربع) به‌عنوان ...
بیشتر
به منظور تعیین تاریخ کاشت و تراکم مناسب گیاه شنبلیله (Trigonella foenum gracum L.) در منطقه تربت جام آزمایشی در سال زراعی 1384-1383 انجام شد. طرح آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار بود. چهار سطح تاریخ کاشت (9 اسفند، 29 اسفند، 20 فروردین و 9 اردیبهشت) به‌عنوان فاکتور اصلی و چهار سطح تراکم (10، 20، 30 و 40 بوته در متر مربع) به‌عنوان فاکتور فرعی انتخاب شد. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین و کمترین عملکرد دانه (34/88 و 3/22 گرم بر متر مربع) به‌ترتیب مربوط به تاریخ کاشتهای 9 اسفند و 9 اردیبهشت بود. همین تیمارها بیشترین و کمترین تعداد غلاف در بوته (8/25 و 8/6) و وزن هزاردانه (12 و 9/9) را نیز داشتند. کاشت دیرتر به دلیل همزمانی مراحل گلدهی و تشکیل دانه با گرما و تأثیر بیشتر بر ساختارهای زایشی نسبت به رویشی سبب شد که کمترین شاخص برداشت مربوط به تاریخ کاشت 9 اردیبهشت باشد. همچنین تأخیر در کاشت از طریق کاهش طول دوره رشد رویشی سبب کاهش معنی‌دار ارتفاع بوته گردید. در بین تراکم‌های مختلف، تراکم 40 بوته در متر مربع بیشترین عملکرد دانه را تولید کرد. اثر متقابل تراکم و تاریخ کاشت بر هیچ کدام از صفات مورد بررسی معنی‌دار نشد.
بهرام میرشکاری؛ هادی اسدی رحمانی؛ آرزو میرمظفری رودسری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر تلقیح بذر با باکتریهای آزوسپیریلوم و پوشش‌دار کردن آن با عناصر ریزمغذی بر عملکرد دانه و اسانس زیره سبز، تحقیقی در دانشگاه آزاد اسلامی تبریز انجام شد. عاملهای مورد بررسی عبارت از سویه‌های باکتری آزوسپیریلوم در شش سطح شامل: شاهد، لیپوفروم، برازیلنس، ایراکنس، سویه آف و سویه 21 و تلقیح و عدم تلقیح بذر با عناصر ریزمغذی ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر تلقیح بذر با باکتریهای آزوسپیریلوم و پوشش‌دار کردن آن با عناصر ریزمغذی بر عملکرد دانه و اسانس زیره سبز، تحقیقی در دانشگاه آزاد اسلامی تبریز انجام شد. عاملهای مورد بررسی عبارت از سویه‌های باکتری آزوسپیریلوم در شش سطح شامل: شاهد، لیپوفروم، برازیلنس، ایراکنس، سویه آف و سویه 21 و تلقیح و عدم تلقیح بذر با عناصر ریزمغذی بودند. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که تیمار تلقیح بذر با باکتری سویه 21 نسبت به شاهد 11 چتر بیشتر تولید کرد. کمترین وزن هزاردانه موقعی حاصل شد که بذر بدون تلقیح با باکتری و عناصر ریزمغذی کاشته شود. بیشترین عملکرد دانه (571 کیلوگرم در هکتار) به تیماری تعلق داشت که به صورت توأم با باکتری سویه 21 و عناصر ریزمغذی تلقیح شده باشد و این رقم بیش از دو برابر تیماری بود که در آن بذر فقط با باکتری سویه 21 تلقیح شد. در صورت پوشش‌دار کردن بذر با عناصر ریزمغذی عملکرد دانه حدود 147 کیلوگرم در هکتار (در میانگین سویه‌های مختلف باکتری آزوسپیریلوم) در مقایسه با بذرهای بدون پوشش افزایش یافت. عملکرد اسانس زیره سبز از حداکثر 2/17 کیلوگرم در هکتار در تیمار پوشش بذر با عناصر ریزمغذی و تلقیح با باکتری سویه آف تا حداقل 56/2 کیلوگرم در هکتار در شاهد تغییر پیدا کرد. به‌طور کلی بین عملکردهای دانه و اسانس زیره در دو تیمار بذرهای پوشش‌دار شده با عناصر ریزمغذی و تلقیح شده با سویه‌های آف و 21 اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. بنابراین در کشت زیره سبز توصیه می‌شود بذرها علاوه بر پوشش‌دار شدن با عناصر ریزمغذی، با باکتری آزوسپیریلوم سویه‌های آف یا 21 نیز تلقیح شوند.
فاطمه حیدری؛ سعید زهتاب سلماسی؛ عزیز جوانشیر؛ هوشنگ آلیاری؛ محمدرضا دادپور
دوره 24، شماره 1 ، اردیبهشت 1387، ، صفحه 1-9
چکیده
نعناع فلفلی با نام علمیMentha piperita L.، از جمله گیاهان دارویی و معطر باارزش در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی است که به دلیل طیف وسیع کاربرد آن در صنایع مختلف دارویی در سطح وسیعی از مزارع کشت می‌شود. به‌منظور بررسی تأثیر عناصر ریز مغذی و تراکم بوته بر درصد و عملکرد اسانس آزمایشی در سال 1384، در دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در قالب ...
بیشتر
نعناع فلفلی با نام علمیMentha piperita L.، از جمله گیاهان دارویی و معطر باارزش در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی است که به دلیل طیف وسیع کاربرد آن در صنایع مختلف دارویی در سطح وسیعی از مزارع کشت می‌شود. به‌منظور بررسی تأثیر عناصر ریز مغذی و تراکم بوته بر درصد و عملکرد اسانس آزمایشی در سال 1384، در دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد که فاکتورهای آن را عناصر ریز مغذی در دو سطح (عدم محلول‌پاشی و محلول‌پاشی) و تراکم بوته در چهار سطح (8، 12، 16 و 20 بوته در متر مربع)، تشکیل می‌دادند. داده‌های بدست آمده از هر دو چین به صورت آزمایش فاکتوریل بر مبنای بلوکهای کامل تصافی و داده‌های حاصل از یک سال به صورت اسپلیت پلات در زمان آنالیز شده است. نتایج حاصل از دو چین نشان داد که نعناع فلفلی در چین اول نسبت به چین دوم از رشد مناسب‌تری برخوردار بود. به‌طوری که این گیاه بیشترین عملکرد اسانس را در چین اول تولید نمود، اما میزان اسانس در برگ و بوته در چین اول نسبت به چین دوم کمتر بود. بیشترین درصد اسانس برگ در چین دوم و در اثر محلول‌پاشی با عناصر ریز مغذی به میزان 96/2 درصد حاصل شد. بیشترین عملکرد اسانس نیز در چین اول به میزان 02/20 لیتر در هکتار بدست آمد. نعناع فلفلی در تراکم 20 بوته در متر مربع و در اثر محلول‌پاشی با عناصر ریز مغذی بیشترین عملکرد خشک و عملکرد اسانس را در واحد سطح تولید نمود.
علی علیزاده سهزابی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ امیرحسین شیرانی‌راد؛ بهلول عباس‌زاده
دوره 23، شماره 3 ، آبان 1386، ، صفحه 416-431
چکیده
به منظور بررسی تأثیر مقادیر و روشهای مختلف مصرف نیتروژن بر تعدادی از ویژگیهای کمی و کیفی گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1385 در جنوب شهرستان کرج اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل کاربرد کود اوره به صورت جامد در خاک، در چهار سطح 0 ،50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن خالص در ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر مقادیر و روشهای مختلف مصرف نیتروژن بر تعدادی از ویژگیهای کمی و کیفی گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1385 در جنوب شهرستان کرج اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل کاربرد کود اوره به صورت جامد در خاک، در چهار سطح 0 ،50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و همچنین به صورت محلول‌پاشی در چهار سطح 0، 4.5، 6 و 7.5 درصد محلول نیتروژن خالص بودند که نیتروژن هر دو روش در سه تقسیط مساوی اعمال گردید. نتایج نشان داد که اثرات ساده تیمارها بر عملکرد بیولوژیک، ارتفاع گیاه، درصد اسانس، عملکرد سرشاخه گلدار و تعداد شاخه‌های فرعی، در سطح یک درصد و بر شاخص برداشت در سطح پنج درصد معنی‌دار بود. اثر متقابل عوامل آزمایش بر عملکرد اسانس، عملکرد سرشاخه گلدار و درصد اسانس در سطح یک درصد و بر عملکرد بیولوژیک نیز در سطح پنج درصد معنی‌دار بود. در این آزمایش مشخص شد که کاربرد 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار به صورت مصرف در خاک به همراه 4.5 درصد نیتروژن خالص به صورت محلول‌پاشی، بیشترین عملکرد بیولوژیک، بذر و سرشاخه گلدار را به ترتیب با میانگین 4424، 875.3 و 1855 کیلوگرم در هکتار تولید نمود. این در حالی است که با افزایش مصرف نیتروژن درصد اسانس کاهش یافت. به طوری که بیشترین درصد اسانس مربوط به کاربرد 6 درصد محلول مصرفی و عدم کاربرد کود به صورت مصرف در خاک بود که با میانگین 2.13 درصد بدست آمد. کاربرد 150 کیلوگرم نیتروژن به صورت جامد و 5/7 درصد محلول‌پاشی بیشترین عملکرد اسانس را با میانگین 33.7 کیلوگرم در هکتار، بیشترین ارتفاع گیاه را با میانگین 66.88 سانتیمتر و بیشترین تعداد شاخه‌های فرعی را با میانگین 18 شاخه فرعی تولید نمود. بیشترین شاخص برداشت از تیمار عدم کاربرد نیتروژن با میانگین 25.98 درصد حاصل شد. بنابر نتایج حاصل، استفاده از روش محلول‌پاشی به دلیل کاهش قابل توجه مقدار مصرف کود نیتروژن می‌تواند راهی مناسب به منظور دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار باشد.
عباس حسنی
دوره 22، شماره 3 ، آبان 1385، ، صفحه 256-261
چکیده
بادرشبو(Dracocephalum moldavica) گیاهی علفی، یکساله و متعلق به تیرة نعناع است که به عنوان گیاهی اشتهاآور و آرامبخش شناخته شده است. اسانس آن دارای خاصیت ضدباکتریایی بوده و در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش آبی بر رشد، عملکرد و میزان اسانس گیاه بادرشبو، آزمایشی گلدانی در قالب طرح بلوکهای کامل ...
بیشتر
بادرشبو(Dracocephalum moldavica) گیاهی علفی، یکساله و متعلق به تیرة نعناع است که به عنوان گیاهی اشتهاآور و آرامبخش شناخته شده است. اسانس آن دارای خاصیت ضدباکتریایی بوده و در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش آبی بر رشد، عملکرد و میزان اسانس گیاه بادرشبو، آزمایشی گلدانی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار انجام گردید. تیمارهای تنش آبی عبارت بودند از:100% ظرفیت مزرعه‌ای (بدون تنش)، 85% ظرفیت مزرعه‌ای (تنش آبی ملایم)، 70% ظرفیت مزرعه‌ای (تنش آبی متوسط) و 55% ظرفیت مزرعه‌ای (تنش آبی شدید). نتایج تجزیههای آماری نشان دادند که تنش آبی اثر معنی‌داری بر مولفه های رشدی، عملکرد پیکر رویشی و عملکرد اسانس دارد. با کاهش مقدار آب خاک، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد و طول شاخه‌های جانبی، عملکرد مادة تر و خشک در گلدان و عملکرد اسانس کاهش یافت. از نظر درصد اسانس اختلاف معنی‌داری میان تیمارهای مختلف وجود نداشت. بیشترین درصد اسانس (0.35 میلیلیتر در صد گرم مادة خشک) و عملکرد اسانس (0.115 میلیلیتر در گلدان) به ترتیب در شرایط رطوبتی 70% و 100% ظرفیت مزرعه‌ای بدست آمد.
محمد علی دری
دوره 22، شماره 3 ، آبان 1385، ، صفحه 262-269
چکیده
این آزمایش در ایستگاه تحقیقاتی مراوه تپه واقع در شمال شرقی استان گلستان در طول شرقی´57 °55 و عرض شمالی´ 48 ° 37، در شرایط دیم با ارتفاع 430 متر از سطح دریا، بافت خاک سیلتی لوم تا سیلتی کلی لوم، بارش متوسط سالیانه 330 میلیمتر و اسیدیته خاک در حد خنثی، انجام شد . این طرح به صورت طرح کرتهای یکبار خردشده اجرا شد. تیمارهای مورد ...
بیشتر
این آزمایش در ایستگاه تحقیقاتی مراوه تپه واقع در شمال شرقی استان گلستان در طول شرقی´57 °55 و عرض شمالی´ 48 ° 37، در شرایط دیم با ارتفاع 430 متر از سطح دریا، بافت خاک سیلتی لوم تا سیلتی کلی لوم، بارش متوسط سالیانه 330 میلیمتر و اسیدیته خاک در حد خنثی، انجام شد . این طرح به صورت طرح کرتهای یکبار خردشده اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی عبارت بودند از : میزان بذر (2، 4 و 6 کیلوگرم در هکتار) و تاریخ کاشت به فواصل پانزده روز (نیمه دوم بهمن ماه و نیمه اول اسفند ماه) در نظرگرفته شد. درصد جوانه زنی بذر در آزمایشگاه با کشت در پتریدیش تعیین و براساس آن میزان بذر مورد نیاز در هر کرت تعیین گردید. در طی رشد مراحل رشد ثبت گردید. برای محاسبه تولید بذر در واحد سطح، در زمان رسیدگی بذر، از وسط کرتها نمونه برداری انجام شد. برای اندازه گیری مولفه های طول سنبله، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله از وسط هرکرت پنج بوته به صورت تصادفی انتخاب شد. طول سنبله، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در هر بوته تحت تأثیر تاریخ کاشت قرار نگرفت، اما تحت تأثیر میزان کاشت بذر قرار گرفته و به ترتیب در سطح احتمال 5، 1 و1 درصد اختلاف معنی داری را نشان دادند. شاخص برداشت (HI) در سطح احتمال 1و 5 درصد اختلاف معنی داری نداشت و تحت تأثیر میزان کشت بذر و تاریخ کشت قرار نگرفت. تاریخ کاشت اثر معنی داری بر عملکرد بذر نداشت، اما براساس نتایج بدست آمده اثر میزان کاشت بذر بر عملکرد بذر در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری داشت و بالاترین عملکرد در میزان کاشت 6 کیلوگرم در هکتار بدست آمد.
محمد بختیاری رمضانی؛ محمدحسین لباسچی؛ نبی اله نعمتی
چکیده
به منظور بررسی اثر تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ Carthamus tinctorius) ( آزمایشی در شرایط دیم دماوند در سال 1383 در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد (دماوند) به اجرا در آمد. این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تیمارو 5 تکرار انجام شد. در این تحقیق فواصل ردیف کشت 25،35 و17 سانتیمتر (به ترتیب تراکم‌های 14، 20 و 29 بوته در متر مربع) تیمارها ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ Carthamus tinctorius) ( آزمایشی در شرایط دیم دماوند در سال 1383 در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد (دماوند) به اجرا در آمد. این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تیمارو 5 تکرار انجام شد. در این تحقیق فواصل ردیف کشت 25،35 و17 سانتیمتر (به ترتیب تراکم‌های 14، 20 و 29 بوته در متر مربع) تیمارها را تشکیل دادند. در این آزمایش عملکرد دانه و اجزای 8 گانة آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده حاکی از تفاوت معنی دار عملکرد دانه در تراکم های مختلف کم، متوسط و زیاد به ترتیب برابر 757، 1119 و 1044 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین بیوماس با 4120 کیلوگرم در هکتار در تراکم متوسط و بیشترین تعداد غوزه در بوته و شاخص برداشت در تراکم کم به ترتیب با 5.4 و 29 بدست آمد. همچنین ازدیاد تراکم باعث کاهش تعداد دانه در غوزه ، ارتفاع و شاخص برداشت و به طور معنی داری در تعداد غوزه در بوته شد. نتایج حاصل نشان داد که در شرایط اکولوژیکی دماوند با بارندگی 320 میلیمتر و پراکنش نسبتا مناسب، گیاه گلرنگ می تواند با تراکم 20 بوته در متر مربع عملکرد مطلوب اقتصادی در واحد سطح تولید کند.
حمیدرضا فنایی؛ حسین اکبری مقدم؛ غلامعلی کیخا؛ منصور غفاری؛ احسانعلی عالی
چکیده
با عنایت به استعداد منطقه سیستان در تولید گیاهان دارویی، این آزمایش در دو فصل پاییز و بهار در سال زراعی 82-81 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک اجراء گردید. در این آزمایش گیاهان دارویی سیاه دانه,رازیانه وزیره سبز در کرتهایی به مساحت 30 مترمربع در 20/8/81 و28/12/81 کشت گردیدند در طول فصل رشد مراقبت ها در مرحله داشت و یاداشت برداریهای لازم شامل ثبت ...
بیشتر
با عنایت به استعداد منطقه سیستان در تولید گیاهان دارویی، این آزمایش در دو فصل پاییز و بهار در سال زراعی 82-81 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک اجراء گردید. در این آزمایش گیاهان دارویی سیاه دانه,رازیانه وزیره سبز در کرتهایی به مساحت 30 مترمربع در 20/8/81 و28/12/81 کشت گردیدند در طول فصل رشد مراقبت ها در مرحله داشت و یاداشت برداریهای لازم شامل ثبت مراحل فنولوژیکی (تاریخ سبز شدن، وضعیت رشد، تاریخ ظهور گل و…) هم در کشت پاییزه و هم در کشت بهاره انجام گرفت. نتایج نشان دادکه گیاهان فوق قابلیت کشت درهر دو فصل پاییز و بهارمنطقه رادارند .اما بیشترین تولیدرا در فصل پاییز داشتند. سیاه دانه با عملکرد دانه 933، زیره سبز 2050 و رازیانه 1888 کیلوگرم درهکتارمی توانند از یک طرف درالگوی کاشت منطقه نقش داشته باشند و از طرف دیگر تولید و افزایش درآمد کشاورزان منطقه را به دنبال داشته باشد. نتایج کیفی نشان داد که میزان و نوع مواد موثره موجود در اسانس تحت تاثیر شرایط آب و هوایی متفاوت می تواند متغیر باشد.
سیدرضا طیائی عقدائی؛ محمدباقر رضایی؛ کامکار جایمند
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، ، صفحه 533-545
چکیده
گل محمدی (Rosa damascena Mill. ) برخی از مناطق غربی کشور، در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در یک طرح بلوکهای کامل تصادفی کشت گردید. تعداد هفت ژنوتیپ از نظر تعداد اجزاء مختلف گل (گلبرگ، پرچم و مادگی) در سالهای 1383-1382مورد ارزیابی قرار گرفتند. ژنوتیپها برای تعداد گلبرگ، تعداد پرچم و تعداد مادگی اختلاف معنی‌داری نشان دادند، ...
بیشتر
گل محمدی (Rosa damascena Mill. ) برخی از مناطق غربی کشور، در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در یک طرح بلوکهای کامل تصادفی کشت گردید. تعداد هفت ژنوتیپ از نظر تعداد اجزاء مختلف گل (گلبرگ، پرچم و مادگی) در سالهای 1383-1382مورد ارزیابی قرار گرفتند. ژنوتیپها برای تعداد گلبرگ، تعداد پرچم و تعداد مادگی اختلاف معنی‌داری نشان دادند، و مقایسه میانگینها، ژنوتیپها را برای هریک از صفات فوق به ترتیب در 7، 8 و 8 (در سال1382 ) و 6، 8 و 7 (در سال1383 ) گروه مجزا قرار داد. همچنین نمونه های مورد بررسی از نظر محصول گل، درصد و عملکرد اسانس در سال 1382 مورد ارزیابی قرار گرفتند، کهاز نظر میزان اسانس اختلاف قابل ملاحظه‌ای را نشان دادند. بر اساس نتایج بدست آمده آذربایجان غربی با 39/6158 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد گل را نشان داد. اما، از نظر درصد اسانس استخراج شده به روش تقطیر با آب، بیشترین مقدار (0.025 درصد) در ژنوتیپ کردستان و کمترین میزان (0.008درصد) در ژنوتیپ آذربایجان غربی مشاهده شد. بدین ترتیب با منظور نمودن پارامترهای فوق، گل محمدی با مبدا کردستان با میزان تقریبی 729.01 گرم در هکتار، بیشترین عملکرد اسانس و پس از آن ژنوتیپ زنجان با 0.015 درصد اسانس، عملکردی را در حدود 32 .610گرم در هکتار از خود نشان دادند. در صورتی که علیرغم عملکرد نسبی زیاد گل در ژنوتیپهای آذربایجان غربی و ایلام، عملکرد اسانس کمتری در آنها مشاهده گردید. با توجه به اهمیت اسانس به عنوان مهمترین فرآورده در کشت وکار و تجارت گل محمدی، گزینش ژنوتیپها در جهت تولید ارقام پر محصول، به ویژه از نظر کمیت و کیفیت اسانس، در اصلاح ژنتیکی گل محمدی از اولویت خاصی برخوردار می‌باشد.
سیدرضا طبائی عقدائی؛ محمد باقر رضایی
دوره 20، شماره 3 ، آبان 1383، ، صفحه 333-344
چکیده
پایه‌های گل محمدی Rosa damascena Mill ) ) از هشت نقطه تحت کشت و کار این گیاه در غرب کشور جمع آوری و در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند . صفات مختلفی شامل عملکرد در یک دوره گل دهی، تعداد گل، درصد ماده خشک، ، وزن تک گل و نسبت وزن گلبرگ به گل کامل در سالهای 1382 و 1383 مورد بررسی قرار گرفتند. ...
بیشتر
پایه‌های گل محمدی Rosa damascena Mill ) ) از هشت نقطه تحت کشت و کار این گیاه در غرب کشور جمع آوری و در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند . صفات مختلفی شامل عملکرد در یک دوره گل دهی، تعداد گل، درصد ماده خشک، ، وزن تک گل و نسبت وزن گلبرگ به گل کامل در سالهای 1382 و 1383 مورد بررسی قرار گرفتند. ارزیابی و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تجزیه واریانس، گروه بندی میانگینها و تجزیه همبستگی انجام گرفت. از نظر عملکرد گل، تعداد گل، وزن تک گل، درصد ماده خشک گل و نسبت وزن گلبرگ به گل کامل پایه‌های مورد مطالعه، اختلاف معنی داری نشان دادند. مقایسه میانگینها نیز پایه‌های تحت بررسی را بر اساس عملکرد گل، ، وزن تک گل، درصد ماده خشک گل و نسبت وزن گلبرگ به گل کامل به ترتیب در سال 1381 در 4، 2 ،3 و 4 گروه و در سال 1382 در 4 ، 2، 2 و 5 گروه قرار داد. بیشترین میزان عملکرد در هر دو سال به ترتیب از پایه‌های استانهای آذربایجان غربی، ایلام و اردبیل برداشت گردید. از نظر درصد ماده خشک نیز ، در هر دو سال پایه‌های لرستان، آذربایجان شرقی، همدان، آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان بیشترین مقدار، و از نظر وزن تک گل، پایه‌های اردبیل، لرستان، آذربایجان غربی و همدان بیشترین میزان را نشان دادند. همچنین بالاترین نسبت وزن گلبرگ به گل کامل در پایه زنجان و کمترین میزان آن در پایه آذربایجان شرقی مشاهده گردید. نتایج ارزیابیهای فوق بر روی صفات تحت بررسی نشان دهنده تنوع در عملکرد و صفات مرتبط با آن آن در گل محمدی مناطق غربی بودند. همچنین علاوه بر امکان گروه‌بندی پایه‌ها بر اساس منشا جغرافیایی ، میزان عملکرد، تعداد گل و درصد ماده خشک که در این مطالعه همبستگی بالایی نیز باهم نشان دادند، از جمله معیارهای دسته‌بندی، ارزیابی و گزینش پایه‌های گل محمدی در مناطق غربی کشور می‌باشند.
سیدرضا طیائی عقدائی؛ مهبد صاحبی؛ علی اشرف جعفری؛ محمدباقر رضایی
دوره 20، شماره 2 ، مرداد 1383، ، صفحه 199-211
چکیده
به منظور مطالعة تنوع ژنتیکی برای عملکرد گل و صفات مورفولوژیک در 11 ژنوتیپ گل محمدی، آزمایشی در قالب یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة تحقیقاتی مؤسسة تحقیقات جنگلها و مراتع به اجرا درآمد. تجزیة خوشه ای و تجزیه به مؤلفه های اصلی برای گروه بندی ژنوتیپها مورد استفاده قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده، ...
بیشتر
به منظور مطالعة تنوع ژنتیکی برای عملکرد گل و صفات مورفولوژیک در 11 ژنوتیپ گل محمدی، آزمایشی در قالب یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة تحقیقاتی مؤسسة تحقیقات جنگلها و مراتع به اجرا درآمد. تجزیة خوشه ای و تجزیه به مؤلفه های اصلی برای گروه بندی ژنوتیپها مورد استفاده قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده، ژنوتیپها برای عملکرد و صفات تعداد گل ، وزن تک گل ،ارتفاع گیاه ،زاویه شاخه، مساحت برگ ،طول و عرض نهنج، طول وعرض غنچه، طول و تراکم خار، اختلاف معنی داری با هم نشان دادند. از نظر سطح برگ نیز تفاوت میان ژنوتیپها معنی دار بود، درتجزیه به مؤلفه های اصلی، مهمترین صفات برای عملکرد گل مشخص گردید و سه مؤلفه مستقل اصلی به ترتیب 32.81 ، 19.78 و 15.84 درصد از کل تنوع را نشا ن دادند. در مؤلفة اول، تعداد برگ ، عرض نهنج ، تعداد گل درمتر مربع و عملکرد گل در هکتار از صفات مهم ارزیابی شدند. در ارتباط با مؤلفة دوم، زاویه شاخه ،سطح برگ ،تراکم خار ،تعداد گل در شاخه، تعداد گل در مترمربع و عملکرد گل در هکتار مهمترین صفات می باشند. در خصوص مؤلفة سوم صفات قطر تاج پوشش ،طول خار وعرض غنچه دارای اهمیت هستند. تجزیة خوشه ای، ژنوتیپها را در 3 گروه قرار داد. بیشترین فاصله ژنتیکی بین ژنوتیپهای 1 و 26 بدست آمد. همچنین توزیع ژنوتیپها بر اساس سه مؤلفه اصلی، با نتایج تجزیه خوشه‌ای مطابقت نشان داد.
