جمال حسنی؛ مهدی میرزا
چکیده
این تحقیق بهمنظور بررسی کمّیت و کیفیت روغن اسانسی گونههای آویشن (Thymus) در رویشگاههای طبیعی استان کردستان در سال 1389 انجام شد. برای انجام این تحقیق 6 گونه آویشن (T. daenensis، T. fedtschenkoi، T. pubescens، T. fallax، T. kotschyanus، T. transcaucasicus) در رویشگاههای مختلف شناسایی و برای اسانسگیری استفاده شد. استخراج روغن اسانسی به روش تقطیر با آب (سیستم کلونجر) و ترکیبهای ...
بیشتر
این تحقیق بهمنظور بررسی کمّیت و کیفیت روغن اسانسی گونههای آویشن (Thymus) در رویشگاههای طبیعی استان کردستان در سال 1389 انجام شد. برای انجام این تحقیق 6 گونه آویشن (T. daenensis، T. fedtschenkoi، T. pubescens، T. fallax، T. kotschyanus، T. transcaucasicus) در رویشگاههای مختلف شناسایی و برای اسانسگیری استفاده شد. استخراج روغن اسانسی به روش تقطیر با آب (سیستم کلونجر) و ترکیبهای آن با سیستمهای گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. نتایج نشان داد که بیش از 30 ترکیب شیمیایی متفاوت در روغن اسانسی گونههای آویشن وجود دارند که تیمول، کارواکرول، ژرانیول، آلفا-ترپینئول و لینالول مهمترین ترکیبهای گونههای مورد بررسی بودند. بازده روغن اسانسی T. fallax 3.05%، T. daenensis 2.53%، T. pubescens 2.38%، T. transcaucasicus 1.51%، T. fedtschenkoi 1.31% و گونه T. kotschyanus نیز 1.05% بود. مقدار تیمول در گونههای T. Fedtschenkoi، T. daenensis، T. pubescens و T. kotschyanus بهترتیب 70.6، 62.2، 27. و 1.5 درصد و مقدار کارواکرول در روغن اسانسی گونههای T. daenensis، T. fedtschenkoi و T. pubescens بهترتیب 4.8، 3.43 و 0.74 درصد بود.
فاطمه عسکری؛ مهدی میرزا؛ مهردخت نجف پور نوایی؛ شهلا احمدی
چکیده
هر دو گونه Centaurea pterocaula Trautv. و C. urvillei DC. subsp. deinacantha نوعی گلگندم هستند. هدف از این مطالعه تعیین ترکیبهای شیمیایی در روغنهای اسانسی گونههای مذکور برای استفاده در مواد غذایی، لوازم آرایشی- بهداشتی و دارویی بود. گیاهان C. urvillei و C. pterocaula در مرحله گلدهی از ارومیه (دره قاسملو) و زنجان در سالهای 1389 و 1390 جمعآوری شدند. اندامهای گیاه شامل ...
بیشتر
هر دو گونه Centaurea pterocaula Trautv. و C. urvillei DC. subsp. deinacantha نوعی گلگندم هستند. هدف از این مطالعه تعیین ترکیبهای شیمیایی در روغنهای اسانسی گونههای مذکور برای استفاده در مواد غذایی، لوازم آرایشی- بهداشتی و دارویی بود. گیاهان C. urvillei و C. pterocaula در مرحله گلدهی از ارومیه (دره قاسملو) و زنجان در سالهای 1389 و 1390 جمعآوری شدند. اندامهای گیاه شامل ساقه و برگ و گلآذین در آزمایشگاه خشک شدند و به ذرات ریزی تبدیل شدند. روغنهای اسانس به روش تقطیر با آب بدست آمد و توسط GC-FID و GC/MS مورد تجزیه قرارگرفتند. بازده اسانس ساقه همراه برگ و گلآذین گونه C. pterocaula (براساس وزن خشک گیاه) بهترتیب 0.06% و 0.09% بود. بیشترین درصد ترکیبهای اسانس ساقه همراه برگ و گلآذین بهترتیب جرماکرندی (20.4% و 5.4%)، تیمول (10.6% و 8/3%)، سیپرن (3.5% و 11.5%)، اسپاتولنول (7.7% و 4.9%)، کاریوفیلن اکسید (6.8% و 13.4%) و ترانس-کاریوفیلن (4.9% و 8.1%) بودند. بازده اسانس ساقه همراه برگ و گلآذین C. urvillei (براساس وزن خشک گیاه)، بهترتیب 023/0%، 065/0% بود. بیشترین درصد ترکیبهای اسانس ساقه همراه برگ، بنزیل بنزوات (38.7%)، کاریوفیلن اکسید (17.9%) و بتا-اودسمول (19.8%) بوده و بیشترین درصد ترکیبهای اسانس گلآذین، کاریوفیلن اکسید (25.7%)، اسپاتولنول (14.8%) و اودسما-4(15)-7-دی ان-1-بتا-اُل (0/21%) بودهاست.
محمدرضا اخگر؛ پیمان رجایی؛ سمیه اماندادی
چکیده
جنس Salvia، متعلق به تیره نعناع، در ایران 58 گونه دارد که 17 گونه آن انحصاری ایران است. هدف از این مطالعه، مقایسه ترکیبهای شیمیایی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه Salvia macilenta Boiss. بود. این گیاه در اردیبهشت ماه 1391 از مسیر جاده بم- جیرفت، منطقه جبالبارز واقع در استان کرمان جمعآوری شد و از اندامهای مختلف آن بهطور جداگانه به روش تقطیر با آب، اسانسگیری ...
بیشتر
جنس Salvia، متعلق به تیره نعناع، در ایران 58 گونه دارد که 17 گونه آن انحصاری ایران است. هدف از این مطالعه، مقایسه ترکیبهای شیمیایی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه Salvia macilenta Boiss. بود. این گیاه در اردیبهشت ماه 1391 از مسیر جاده بم- جیرفت، منطقه جبالبارز واقع در استان کرمان جمعآوری شد و از اندامهای مختلف آن بهطور جداگانه به روش تقطیر با آب، اسانسگیری بعمل آمد. ترکیبهای تشکیلدهنده روغنهای اسانسی با استفاده از دستگاههای کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. در اسانس برگ، 46 ترکیب شناسایی شد که 7/99% اسانس را تشکیل میدادند. آلفا-پینن (4/36%)، بتا-پینن (6/7%)، بورنئول (4/5%) و بتا-کاریوفیلن (1/5%) ترکیبهای اصلی اسانس بودند. همچنین، اسانس گل 26 ترکیب داشت که 100% آن را شامل میشد. آلفا-پینن (1/45%)، بتا-پینن (5/10%)، کامفن (8/8%) و لیمونن (8/6%) اجزای عمده اسانس بودند. در اسانس ساقه، 18 ترکیب شناسایی شد که 5/97% آن را تشکیل میدادند. ترکیبهای اصلی، آلفا-پینن (1/25%)، بورنیل استات (8/16%)، بتا-اودسمول (6/8%) و بورنئول (1/8%) بودند. از طرف دیگر، از بین 10 ترکیب شناسایی شده در اسانس ریشه که 2/88% آن را تشکیل میدادند، ویریدیفلورول (1/18%)، بتا-اودسمول (4/16%)، ترانس-فروژینول (8/15%) و دیبوتیل فتالات (6/10%) ترکیبهای عمده بودند. در نتیجه، روغنهای اسانسی برگ، گل و ساقه S. macilenta غنی از منوترپنها بوده و آلفا-پینن، ترکیب شاخص اندامهای مذکور، در اسانس ریشه وجود نداشت.
محمدرضا اخگر؛ دادخدا غضنفری؛ هادی رهبری
چکیده
جنس Nepeta، متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae)، در ایران 67 گونه دارد که اغلب آنها انحصاری ایران هستند. هدف از این مطالعه، مقایسه کمّی و کیفی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه Nepeta bornmuelleri Hausskn. ex Bornm.، از گونههای انحصاری و معطر بود. این گیاه در اردیبهشت ماه 1390 از کوه هزار واقع در استان کرمان جمعآوری شد و از برگ، گل، ساقه و ریشه آن بهطور جداگانه، به روش ...
بیشتر
جنس Nepeta، متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae)، در ایران 67 گونه دارد که اغلب آنها انحصاری ایران هستند. هدف از این مطالعه، مقایسه کمّی و کیفی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه Nepeta bornmuelleri Hausskn. ex Bornm.، از گونههای انحصاری و معطر بود. این گیاه در اردیبهشت ماه 1390 از کوه هزار واقع در استان کرمان جمعآوری شد و از برگ، گل، ساقه و ریشه آن بهطور جداگانه، به روش تقطیر با آب، اسانسگیری بعمل آمد. ترکیبهای تشکیلدهنده روغنهای اسانسی با استفاده از دستگاههای کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. در روغنهای اسانسی برگ و گل، بهترتیب 38 و 19 ترکیب شناسایی شد که 6/98% و 5/94% اسانس را تشکیل میدادند. βa4،α7،βa7-نپتالاکتون (2/29% و 8/26%)، 1،8-سینئول (6/19% و 6/14%)، αa4،α7،αa7-نپتالاکتون (6/6% و 5/19%) و بتا-پینن (9/18% و 4/11%) بهترتیب ترکیبهای عمده در اسانس برگ و گل بودند. همچنین، از بین 9 ترکیب شناسایی شده در اسانس ساقه که 8/95% اسانس را تشکیل میدادند، βa4،α7،βa7-نپتالاکتون (8/39%)، کاریوفیلن اکسید (1/24%) و 1،8-سینئول (8/12%)، اجزاء اصلی بودند. از طرف دیگر، 12 ترکیب در اسانس ریشه شناسایی شد که 3/99% آن را شامل میشدند. ترکیبهای عمده، ایزومرهای βa4،α7،βa7-نپتالاکتون (2/73%) و αa4،α7،αa7-نپتالاکتون (4/13%) بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که نپتالاکتون جزء اصلی روغنهای اسانسی حاصل از اندامهای مختلف N. bornmuelleri میباشد.
محمدرضا اخگر؛ احمد پورمیرزایی؛ مهران مرادعلیزاده؛ طاهره سالارکریمی
چکیده
جنس Neogaillonia، متعلق به تیره روناس (Rubiaceae)، در ایران شامل 4 گونه میباشد. هدف از این مطالعه، شناسایی ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس اندامهای هوایی گونه Neogaillonia eriantha (Jaub. & Spach) Lincz.، از گونههای انحصاری ایران بود. بدین منظور، این گیاه در اردیبهشتماه 1389 از منطقهای بین سیرجان و حاجیآباد، ارتفاع 2900 متری، واقع در استان ...
بیشتر
جنس Neogaillonia، متعلق به تیره روناس (Rubiaceae)، در ایران شامل 4 گونه میباشد. هدف از این مطالعه، شناسایی ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس اندامهای هوایی گونه Neogaillonia eriantha (Jaub. & Spach) Lincz.، از گونههای انحصاری ایران بود. بدین منظور، این گیاه در اردیبهشتماه 1389 از منطقهای بین سیرجان و حاجیآباد، ارتفاع 2900 متری، واقع در استان کرمان، جمعآوری و از اندامهای هوایی آن به روش تقطیر با آب، اسانسگیری بعمل آمد. بازده متوسط اسانس، 2/0% (w/w) بود. ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس با استفاده از دستگاههای کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. 22 ترکیب در روغن اسانسی این گیاه شناسایی شد که در مجموع 6/99% کل اسانس را تشکیل میدادند. ترکیبهای اصلی تشکیلدهنده اسانس، بتا-پینن (1/17%)، 1،8- سینئول (4/15%)، دلتا-3-کارن (4/11%)، پیپریتون (3/11%)، آلفا-پینن (1/9%) و لیمونن (7/8%) بودند. روغن اسانسی این گیاه غنی از منوترپنها (9/95%) بود.
محمدرضا اخگر؛ مهران مرادعلیزاده؛ میثم شریعتیفر؛ مریم سلاجقه
چکیده
جنس Hertia، متعلق به تیره کاسنی (Compositae)، شامل 12 گونه است که در سرتاسر شمال و جنوب آفریقا و جنوبغربی آسیا پراکندهاند. این جنس در ایران تنها دارای 2 گونه گیاه بوتهای است که پراکنش قابلتوجهی در مناطق بیابانی دارند. هدف از این مطالعه، شناسایی ترکیبهای موجود در اسانس برگ، ساقه و ریشه گونه Hertia intermedia (Boiss.) O. Kuntze بود. بدین منظور، ...
بیشتر
جنس Hertia، متعلق به تیره کاسنی (Compositae)، شامل 12 گونه است که در سرتاسر شمال و جنوب آفریقا و جنوبغربی آسیا پراکندهاند. این جنس در ایران تنها دارای 2 گونه گیاه بوتهای است که پراکنش قابلتوجهی در مناطق بیابانی دارند. هدف از این مطالعه، شناسایی ترکیبهای موجود در اسانس برگ، ساقه و ریشه گونه Hertia intermedia (Boiss.) O. Kuntze بود. بدین منظور، این گیاه در خرداد ماه 1389 از کوه هزار، ارتفاع 2900 متری، واقع در منطقه راین، استان کرمان جمعآوری و از برگ، ساقه و ریشه آن بهطورجداگانه به روش تقطیر با آب، اسانسگیری شد. ترکیبهای تشکیلدهنده روغنهای اسانسی، با استفاده از دستگاههای کروماتوگرافگازی (GC) و کروماتوگرافگازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) جداسازی و شناسایی شدند. در اسانس برگ، 17 ترکیب شناسایی شد که 6/97% کل اسانس را تشکیل میدادند. بتا-پینن (1/32%)، آلفا-پینن (6/14%)، بتا-فلاندرن (2/14%) و آلفا-توجن (5/13%) ترکیبهای اصلی اسانس بودند. همچنین 21 ترکیب در اسانس ساقه شناسایی شد که 2/94% کل اسانس را شامل میشدند. آلفا-پینن (4/38%)، بتا-پینن (8/14%) و ترانس-وربنول (3/12%) ترکیبهای عمده اسانس بودند. از طرف دیگر، از بین 8 ترکیب شناسایی شده در اسانس ریشه که 3/95% کل اسانس را تشکیل میدادند، آلفا-پینن (2/51%)، جرماکرن D (2/11%) و میرسن (4/10%) اجزاء اصلی اسانس بودند. در روغنهای اسانسی هر سه اندام گیاه مورد بررسی، درصد منوترپنها بهمراتب بیشتر از سزکوئیترپنها بود.
محمدرضا اخگر؛ مهران مرادعلیزاده
چکیده
جنس Nepeta (تیره نعناع) با نام فارسی "پونهسا" در ایران شامل 67 گونه است که پونهسای شیرازی با نام علمیNepeta schiraziana Boiss. از گونههای انحصاری آن میباشد. هدف از این مطالعه، شناسایی ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس ساقه، گل و برگ گونه Nepeta schiraziana بود. بدین منظور، این گیاه از منطقه سپیدان واقع در شمال غرب استان فارس جمعآوری گردید و ...
بیشتر
جنس Nepeta (تیره نعناع) با نام فارسی "پونهسا" در ایران شامل 67 گونه است که پونهسای شیرازی با نام علمیNepeta schiraziana Boiss. از گونههای انحصاری آن میباشد. هدف از این مطالعه، شناسایی ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس ساقه، گل و برگ گونه Nepeta schiraziana بود. بدین منظور، این گیاه از منطقه سپیدان واقع در شمال غرب استان فارس جمعآوری گردید و از ساقه، گل و برگ آن بهطور جداگانه به روش تقطیر با آب اسانسگیری شد. ترکیبهای تشکیلدهنده روغنهای اسانسی با استفاده از دستگاههای کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) جداسازی و شناسایی شدند. در هر یک از روغنهای اسانسی ساقه و گل، 14 ترکیب شناسایی شد که 8،1-سینئول (6/45% و 4/39%)، جرماکرن D (4/17% و 8/15%) و بتا-کاریوفیلن (7/11% و 6/10%) ترکیبهای عمده، بهترتیب در اسانس ساقه و گل بودند. از طرف دیگر، از میان 18 ترکیب شناسایی شده در اسانس برگ، 8،1-سینئول (5/38%)، بتا-کاریوفیلن (2/14%) و کاریوفیلن اکسید (7/11%) ترکیبهای اصلی اسانس را تشکیل میدادند. در نتیجه در هر سه اندام مورد بررسی، 8،1-سینئول بیشترین درصد اسانس را به خود اختصاص داده و ایزومرهای نپتالاکتون که در بسیاری از گونههای Nepeta گزارش شده، در گونه Nepeta schiraziana شناسایی نشد.
محمدرضا اخگر؛ مهران مرادعلیزاده؛ علی فقیهی زرندی؛ مجید خراسانیپور
چکیده
روغن اسانسی اندامهای هوایی گیاه Salvia bazmanica Rech. f. & Esfand. با نام فارسی مریمگلی بزمانی، که گیاهی علفی از خانواده Lamiaceae میباشد و از گونههای انحصاری ایران است، به روش تقطیر با آب استخراج شد. ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس با استفاده از دستگاههای کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) جداسازی و شناسایی شدند. ...
بیشتر
روغن اسانسی اندامهای هوایی گیاه Salvia bazmanica Rech. f. & Esfand. با نام فارسی مریمگلی بزمانی، که گیاهی علفی از خانواده Lamiaceae میباشد و از گونههای انحصاری ایران است، به روش تقطیر با آب استخراج شد. ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس با استفاده از دستگاههای کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) جداسازی و شناسایی شدند. با مقایسه اندیس بازداری و طیف جرمی هر ترکیب با اندیسهای بازداری و طیفهای جرمی ترکیبهای استاندارد، 21 ترکیب در روغن اسانسی این گیاه شناسایی شد که در مجموع 1/86% اسانس را تشکیل میدادند. ترکیبهای اصلی تشکیلدهنده اسانس، بتا-پینن (5/37%)، بتا-فلاندرن (3/15%) ، آلفا-توجن (5/9%) و آلفا-پینن (9/8%) بوده و بیشترین درصد اسانس (89/78%) مربوط به منوترپنها بود.
حمزه امیری؛ محمد هادی مشکات السادات؛ حسین لاری یزدی؛ اردشیر گودرزی
دوره 22، شماره 3 ، آبان 1385، ، صفحه 270-275
چکیده
Salvia reuteranaگیاهی علفی و پایا متعلق به تیره نعناع است که در بعضی از مناطق ایران از جمله استان لرستان به صورت وحشی می روید. بخش های هوایی این گیاه در مرحله پس از گلدهی از ارتفاعات شمال شهرستان الشتر واقع در استان لرستان در اوایل خرداد ماه 1384 جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در سایه، با روش تقطیر با آب (Hydro-distillation) مورد اسانس گیری قرار گرفت (بازده ...
بیشتر
Salvia reuteranaگیاهی علفی و پایا متعلق به تیره نعناع است که در بعضی از مناطق ایران از جمله استان لرستان به صورت وحشی می روید. بخش های هوایی این گیاه در مرحله پس از گلدهی از ارتفاعات شمال شهرستان الشتر واقع در استان لرستان در اوایل خرداد ماه 1384 جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در سایه، با روش تقطیر با آب (Hydro-distillation) مورد اسانس گیری قرار گرفت (بازده اسانس 8/0% بود). اسانس بدست آمده از این گیاه به وسیله دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تجزیه گردید.46 ترکیب در اسانس این گیاه شناسایی گردیدکه 7/91% از کل اسانس را شامل می شود. جرماکرن D (5/27%)، بتا کاریوفیلن(5/15%)، لینالول (5/12%)، بی سیکلو جرماکرن (2/9%)، کاریوفیلن اکسید (3/6%) و اسپاتولنول (7/5%) ترکیبهای اصلی روغن اسانسی این گونه را تشکیل می دهند.
محمد مهدی برازنده
چکیده
بهمنظور افزایش بازده اسانسگیری و نیز کیفیت اسانس یک گونه اوکالیپتوس با نام علمیEucalyptus globulus برگهای این گونه در زمان گلدهی (تابستان 1383) از ایستگاه تحقیقاتی زاغمرز واقع در پاسند بهشهر جمعآوری گردید و در بخش گیاهشناسی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، مورد شناسایی قرار گرفت. برگهای خشک و آسیا شده این گیاه به دو روش تقطیر با بخار آب و ...
بیشتر
بهمنظور افزایش بازده اسانسگیری و نیز کیفیت اسانس یک گونه اوکالیپتوس با نام علمیEucalyptus globulus برگهای این گونه در زمان گلدهی (تابستان 1383) از ایستگاه تحقیقاتی زاغمرز واقع در پاسند بهشهر جمعآوری گردید و در بخش گیاهشناسی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، مورد شناسایی قرار گرفت. برگهای خشک و آسیا شده این گیاه به دو روش تقطیر با بخار آب و تقطیر با آب اسانسگیری شد و برشهای مختلف اسانس در فواصل زمانی پانزده دقیقه جمعآوری گردیدند. بازده اسانسگیری در هر برش اسانس محاسبه شد و مشخص گردید که در هر دوروش افزایش زمان اسانسگیری، منجر به تولید اسانس بیشتر میگردد. از طرف دیگر با تزریق برشهای بدست آمده به دستگاه G C مشخص شد که با افزایش مدت زمان اسانسگیری، میزان ترکیب اصلی اسانس (1و8-سینئول) کاهش مییابد. در روش تقطیر با بخار آب، بازده اسانس از1.6% پس از 15 دقیقه به 2.42% پس از 180 دقیقه از شروع اسانسگیری افزایش یافت، در حالی که میزان نسبی ترکیب اصلی (1و8-سینئول) از 82.2% به 74.8% تنزل نشان داد. در روش تقطیر با آب، بازده اسانس از1.55% پس از 15 دقیقه به 2.86% پس از 180 دقیقه از شروع اسانسگیری افزایش یافت، در حالی که میزان نسبی ترکیب اصلی (1و8-سینئول) از92.7% به 85.6% کاهش نشان داد. در اسانس این گونه از اوکالیپتوس، تعداد پانزده ترکیب شناسایی شد که در میان آنها سه ترکیب 1و8-سینئول (82.20%-74.80%)،آلفا- پینن (7.70%-6.28%) و لیمونن (6.20%-5.70%) در روش تقطیر با بخار آب و همین سه ترکیب،1و8-سینئول (92.70%-85.60%)،آلفا- پینن (2.37%-2.02%) و لیمونن (3.10%-2.04%) در روش تقطیر با آب، بالاترین درصد را به خود اختصاص دادند.
محمدحسن عصاره؛ محمد مهدی برازنده؛ کامکار جایمند
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، ، صفحه 469-476
چکیده
گونهای اوکالیپتوس با نام علمی Eucalyptus porosa در اواسط اسفند ماه 1382 از شهرستان دزفول (باغ فدک)جمع آوری شد و از برگ خشک آن به روش تقطیر با آب در دستگاه مدل کلونجر و به مدت 20 دقیقه اسانسگیری به عمل آمد. بازده اسانسگیری بر اساس وزن برگ خشک معادل 0.57 % (وزن اسانس در 100 گرم برگ خشک) محاسبه گردید. به منظور شناسایی کمی وکیفی ترکیبهای ...
بیشتر
گونهای اوکالیپتوس با نام علمی Eucalyptus porosa در اواسط اسفند ماه 1382 از شهرستان دزفول (باغ فدک)جمع آوری شد و از برگ خشک آن به روش تقطیر با آب در دستگاه مدل کلونجر و به مدت 20 دقیقه اسانسگیری به عمل آمد. بازده اسانسگیری بر اساس وزن برگ خشک معادل 0.57 % (وزن اسانس در 100 گرم برگ خشک) محاسبه گردید. به منظور شناسایی کمی وکیفی ترکیبهای اسانس، نمونه اسانس حاصل به دستگاه کروماتوگراف گازی (GC) تزریق و تعداد 21 ترکیب در آن شناسایی شد. در میان ترکیبهای شناسایی شده، سه ترکیب 1 ،8 -سینئول(58.6 %)، آلفا- پینن (12.8 %) و نوپینون (11.3 %) بالا ترین درصد را به خود اختصاص می دهند.
محمدامین سلطانی پور؛ محمدباقر رضایی؛ علی مرادشاهی
دوره 20، شماره 3 ، آبان 1383، ، صفحه 277-289
چکیده
مورخوش (Rech. f. & Wendelbo Zhumeria majdae ) یکی از گیاهان دارویی مهم، پرمصرف، اندمیک و انحصاری استان هرمزگان است که خواص درمانی آن از دیر باز مورد توجه مردم بوده است. به همین منظور اثرات ضد میکروبی اسانس برگ گیاه بر رشد باکتریهای Escherichia coliو Staphylococcos aureus با روشهای چاهک و دیسک کاغذی و تعیین MIC مطالعه شد. اسانس گیری با دستگاه تقطیر و حلال آب ...
بیشتر
مورخوش (Rech. f. & Wendelbo Zhumeria majdae ) یکی از گیاهان دارویی مهم، پرمصرف، اندمیک و انحصاری استان هرمزگان است که خواص درمانی آن از دیر باز مورد توجه مردم بوده است. به همین منظور اثرات ضد میکروبی اسانس برگ گیاه بر رشد باکتریهای Escherichia coliو Staphylococcos aureus با روشهای چاهک و دیسک کاغذی و تعیین MIC مطالعه شد. اسانس گیری با دستگاه تقطیر و حلال آب انجام شد، ترکیبهای موجود در اسانس گیاه مورخوش با استفاده از تکنیکهای GC و GC/MS شناسایی شد. 22 ترکیب از مجموع 98.7 درصد وزن اسانس شناسایی شد لینالول با 60.4 درصد و کامفور با 26.5 درصد بیشترین ترکیب اسانس بودند. در این بررسی stock محلول هموژنه 1 میلی لیتر اسانس برگ گیاه مورخوش در 50 میلی لیتر محلول صمغ عربی( 2.5 گرم در لیتر) به عنوان غلظت 100 درصد در نظر گرفته شد و بر آن اساس رقتهای مختلف 20, 40 , 60 و 80 درصد تهیه گردید. رقتهای 0, 20, 40 و 60 درصد بر باکتری گرم مثبت Staphylococcos aureus خاصیت MIC و رقتهای 80 و 100 درصد خاصیتMBC بر باکتری گرم منفی Escherichia coli, رقتهای 0 و 20 درصد اسانس خاصیت MIC و رقتهای 40, 60, 80 و 100 درصد خاصیتMBC را نشان دادند نتایج حاکی از آن است که رقتهای پائینتر اسانس بر باکتری گرم منفی Escherichia coliنسبت به باکتری گرم مثبت Staphylococcos aureus موثر تر است.
محمدمهدی برازنده
دوره 20، شماره 1 ، اردیبهشت 1383، ، صفحه 59-67
چکیده
گونه گیاهی Geranium rotundifolium L. از گیاهان تیره (Geraniaceae) به عنوان گونه ای معطر در اوایل خرداد ماه 1380 از باغ گیاه شناسی ملی ایران جمع آوری گردیده و جهت استخراج اسانس آن از 46 گرم برگ خشک آن به روش تقطیر با آب1 استفاده گردید. به دلیل پایین بودن بازده اسانس، جداکردن آن از فاز آبی به وسیله دی اتیل اترصورت گرفت. سپس ترکیبهای موجود در نمونه استخراجی ...
بیشتر
گونه گیاهی Geranium rotundifolium L. از گیاهان تیره (Geraniaceae) به عنوان گونه ای معطر در اوایل خرداد ماه 1380 از باغ گیاه شناسی ملی ایران جمع آوری گردیده و جهت استخراج اسانس آن از 46 گرم برگ خشک آن به روش تقطیر با آب1 استفاده گردید. به دلیل پایین بودن بازده اسانس، جداکردن آن از فاز آبی به وسیله دی اتیل اترصورت گرفت. سپس ترکیبهای موجود در نمونه استخراجی توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (2 CGC-FID ) باستون مویینه و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی3 (GC/MS ) مورد شناسایی کمی و کیفی قرار گرفتند . در میان 42 ترکیب شناسایی شده در این اسانس، به ترتیب ترکیبهای آلفا- ترپینیل استات (39.3%) و پولگون (27.7%)، بالاترین درصد را به خود اختصاص می دهند.
حسین شاکر؛ محمدمهدی برازنده؛ محمدباقر رضایی
دوره 15، شماره 1 ، دی 1381، ، صفحه 33-48
چکیده
به منظور مقایسه ترکیبهای شیمایی اسانس اوکالیپتوس کامالدولنسیس از سه منطقه مختلف آب هوایی، این گونه گیاهی در بهمن ماه 1378 از سه منطقه نورآبادممسنی (استان فارس)، بهشهر (استان مازندران) و تهران (استان تهران) جمعآوری و پس از انتقال به آزمایشگاه شیمی گیاهی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، از برگ تازه آنها به طور مجزا و به روش تقطیر با آب اسانسگیری ...
بیشتر
به منظور مقایسه ترکیبهای شیمایی اسانس اوکالیپتوس کامالدولنسیس از سه منطقه مختلف آب هوایی، این گونه گیاهی در بهمن ماه 1378 از سه منطقه نورآبادممسنی (استان فارس)، بهشهر (استان مازندران) و تهران (استان تهران) جمعآوری و پس از انتقال به آزمایشگاه شیمی گیاهی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، از برگ تازه آنها به طور مجزا و به روش تقطیر با آب اسانسگیری شد.
از هر یک از این نمونهها روغن اسانسی به رنگ زرد روشن و به ترتیب با بازده 60/0، 14/0 و 51/0 درصد (براساس وزن برگ خشک) بدست آمد. ترکیبهای شیمیایی این اسانسها به روشهای کاپیلاری گاز کروماتوگرافی متصل به آشکار ساز یونیزاسیون توسط شعله هیدروژن (CGC-FID) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) به طور کمی و کیفی شناسایی شدند. در هر یک از این اسانسها تعداد سیوچهار ترکیب شناسایی شدند که در میان آنها به ترتیب سه ترکیب 1 و 8- سینئول (48.8%، 1.0% و 2.5%)، پاراسیمن (16.3%، 35.5% و23.9%) و اسپاتولنول (3.7%، 20.7 و 15.4%) بالاترین میزان را به خود اختصاص میدهند.
محمدمهدی برازنده
دوره 10، شماره 1 ، آبان 1380، ، صفحه 65-74
چکیده
سرشاخه گلدارگیاه مرزنجوش اروپایی (.Origanum majorana L) دراوایل مردادماه سال 1378 از باغ گیاه شناسی ملی ایران واقع در محل موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع (تهران) جمع آوری و پس از تایید آن توسط بخش گیاه شناسی موسسه، از گل خشک آن به روش تقطیر با بخار آب و در مدت زمان 45 دقیقه اسانس گیری شد. راندمان اسانس گیری براساس وزن گل خشک 0.3% بدست آمد. سپس جهت ...
بیشتر
سرشاخه گلدارگیاه مرزنجوش اروپایی (.Origanum majorana L) دراوایل مردادماه سال 1378 از باغ گیاه شناسی ملی ایران واقع در محل موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع (تهران) جمع آوری و پس از تایید آن توسط بخش گیاه شناسی موسسه، از گل خشک آن به روش تقطیر با بخار آب و در مدت زمان 45 دقیقه اسانس گیری شد. راندمان اسانس گیری براساس وزن گل خشک 0.3% بدست آمد. سپس جهت شناسایی کمی و کیفی ترکیبات، روغن اسانسی مذکور به دستگاه های گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوکراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تزریق گردید. در میان 24ترکیب شناسایی شده در این روغن اسانسی، به ترتیب ترکیبات لینالیل استات (26.1%) و سابینن (12.0%) بیشترین میزان را به خود اختصاص می دهند.
فاطمه سفیدکن
دوره 10، شماره 1 ، آبان 1380، ، صفحه 85-104
چکیده
گیاه رازیانه در سه مرحله به شرح زیر از مزرعه گیاهان دارویی واقع در ایستگاه تحقیقاتی البرز جمع آوری گردید: سرشاخه گلدار (اواخر خرداد)، گل آذین همراه میوه نارس (اواسط تیرماه)، میوه رسیده یا دانه (اواسط شهریور). اندامهای جمع آوری شده پس از 24 ساعت خشک شدن در دمای محیط و در سایه، به روش تقطیر با آب و بخار آب اسانس گیری شد و اسانس به صورت یک لایه ...
بیشتر
گیاه رازیانه در سه مرحله به شرح زیر از مزرعه گیاهان دارویی واقع در ایستگاه تحقیقاتی البرز جمع آوری گردید: سرشاخه گلدار (اواخر خرداد)، گل آذین همراه میوه نارس (اواسط تیرماه)، میوه رسیده یا دانه (اواسط شهریور). اندامهای جمع آوری شده پس از 24 ساعت خشک شدن در دمای محیط و در سایه، به روش تقطیر با آب و بخار آب اسانس گیری شد و اسانس به صورت یک لایه روغنی شفاف و بیرنگ با بازده های مختلف بدست آمد. قابل توجه است که بیشترین بازده اسانس به میزان 5% (وزنی-وزنی) نسبت به وزن خشک، از گل آذین همراه میوه نارس بدست آمد. ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس در هر مرحله، با دستگاه های گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) از نظر کمی و کیفی مورد شناسایی قرار گرفتند. در مجموع 22 ترکیب در اسانس رازیانه در زمان گلدهی شناسایی گردیدند که غلظت آنها در مراحل رشد بعدی تغییر یافته به این صورت که برخی افزایش یافته و برخی دیگر کاهش پیدا کردند. ترکیب اصلی تشکیل دهنده اسانس رازیانه یعنی ترانس آنتول از 48.7% در اسانس حاصل از مرحله گلدهی به 75% در اسانس حاصل از میوه رسید، در حالی که برخی ترکیبهای دیگر در اسانس میوه کاهش پیدا کرده و یا حذف شدند. به طور کلی می توان گفت که ترکیبهای عمده تشکیل دهنده اسانس رازیانه عبارتند از: ترانس آنتول (48.7-75.2%)، لیمونن (8.8-25.6%) و فنکون (7.9-10.9%) که درصد هر کدام از این اجزا با توجه به زمان برداشت گیاه متفاوت است.
دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1380، ، صفحه 179-187
چکیده
به منظور بررسی کمی و کیفی روغن اسانسی مرزنجوش (O. vulgare) ، در اوایل مرداد ماله سال 1387، گیاه فوق از باغ گیاهشناسی ملی ایران جمع آوری شده و پس از تایید آن توسط بخش گیاهشناسی موسسه، از گل خشک آن به روش تقطیر با بخار آب و در مدت زمان 45 دقیقه اسانسگیری شد.بازده اسانس بر اساس وزن گل خشک 0.3% بدست آمد. بعد جهت شناسایی کمی و کیفی ترکیبها، روغن ...
بیشتر
به منظور بررسی کمی و کیفی روغن اسانسی مرزنجوش (O. vulgare) ، در اوایل مرداد ماله سال 1387، گیاه فوق از باغ گیاهشناسی ملی ایران جمع آوری شده و پس از تایید آن توسط بخش گیاهشناسی موسسه، از گل خشک آن به روش تقطیر با بخار آب و در مدت زمان 45 دقیقه اسانسگیری شد.بازده اسانس بر اساس وزن گل خشک 0.3% بدست آمد. بعد جهت شناسایی کمی و کیفی ترکیبها، روغن اسانسی مذکور به دستگاههای گاز کروماتوگراف (GC) و گازکروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تزریق گردید. ازمیان 36 ترکیب شناسایی شده در این وغن اسانسی که در مجموع 99.9% ترکیبهای آن را شامل میشوند ، به ترتیب ترکیب های بتا- کاریوفیلن(24.5%) جرما کرن-دی (15.2%)، ترانس-سابینن هیدرات (9.0%)، سابینن (6.0%)، آلفا- هومولن (5.1%) والنسن (4.3%)، و ترانس - بتا سیمن (4.2%)، بیشترین میزان را به خود اختصاص داده اند.
محمدباقر رضایی؛ محمدمهدی برازنده؛ حسین شاکر؛ کیوان آقایی
چکیده
با توجه به تاثیر روشهای مختلف اسانس گیری بر بازده و نیز ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها، در این مقاله روشهای متداول اسانس گیری برای گیاه Eucalyptus camaldulensis Dehn. مورد مطالعه قرار گرفته اند. برای تهیه اسانس از این گیاه، سه روش مختلف تقطیر با آب و بخار، تقطیر با آب و تقطیر با بخار آب، به کار رفته است. بازده اسانس گیری برای سه روش مذکور به ترتیب ...
بیشتر
با توجه به تاثیر روشهای مختلف اسانس گیری بر بازده و نیز ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها، در این مقاله روشهای متداول اسانس گیری برای گیاه Eucalyptus camaldulensis Dehn. مورد مطالعه قرار گرفته اند. برای تهیه اسانس از این گیاه، سه روش مختلف تقطیر با آب و بخار، تقطیر با آب و تقطیر با بخار آب، به کار رفته است. بازده اسانس گیری برای سه روش مذکور به ترتیب برابر 0.22، 0.60 و 0.60 درصد بود (بر اساس وزن برگ تازه گیاه). سپس ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس به کمک روشهای مکمل GC و GC/MS مورد شناسایی قرار گرفتند (به دلیل تشابه کروماتوگرامهای حاصل از دستگاه GC، فقط اسانس حاصل از روش تقطیر با آب و بخار به دستگاه GC/MS تزریق گردید). در سه اسانس حاصل، تعداد 22 ترکیب شناسایی گردیدند که در میان آنها به ترتیب 1 و 8- سینئول (1,8-Cineole) (8.7، 48.63 و 35.6%)، پاراسیمن (p-cymene) (3.2 و 16.15 و 21.3%)، اسپاتولنول (Spathulenol) (7.9، 3.3 و 6.7%) و گاماترپینن (g-terpinene) (3.1 2.5 و 2.5%) بیشترین میزان را به خود اختصاص می دهند.
فاطمه سفیدکن
دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380، ، صفحه 71-87
چکیده
اندامهای هوایی گیاه گشنیز Coriandrum sativum در دو مرحله (اوایل گلدهی و گلدهی کامل) و میوه آن از مزرعه گیاهان دارویی واقع در ایستگاه تحقیقاتی البرز (کرج) جمع آوری گردید. از اندامهای هوایی به روش تقطیر با بخار آب و از میوه به روش تقطیر با آب اسانس گیری به عمل آمد. بازده اسانس برای سرشاخه گلدار در اوایل گلدهی 0.43% و در زمان گلدهی کامل 0.18% بود ...
بیشتر
اندامهای هوایی گیاه گشنیز Coriandrum sativum در دو مرحله (اوایل گلدهی و گلدهی کامل) و میوه آن از مزرعه گیاهان دارویی واقع در ایستگاه تحقیقاتی البرز (کرج) جمع آوری گردید. از اندامهای هوایی به روش تقطیر با بخار آب و از میوه به روش تقطیر با آب اسانس گیری به عمل آمد. بازده اسانس برای سرشاخه گلدار در اوایل گلدهی 0.43% و در زمان گلدهی کامل 0.18% بود و بازده اسانس حاصل از میوه 0.47% محاسبه گردید.ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی کمی و کیفی قرار گرفتند. اسانس سرشاخه گلدار بیشتر حاوی آلدئیدهای C10-C16 بود. 20 ترکیب مختلف در اسانس میوه گشنیز شناسایی شد که از میان آنها لینالول به تنهایی 86.5% اسانس را تشکیل می داد. به علاوه اسانس میوه گشنیز 2.8% گاماتر ترپینن، 1.4% آلفا پینن و 1.2% ژرانیل استات داشت.
لطیفه احمدی؛ مهدی میرزا؛ عهدیه کالیراد
دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380، ، صفحه 89-100
چکیده
بذر زیره سبز Cuminium Cyminium در چهار تاریخ جداگانه - اواخر دی تا اواخر اسفند با فواصل ده روزه - در منطقه سیرچ کرمان به روش دیم کاشته شد و در اوایل تیرماه برداشت گردید. بذرهای برداشت شده در اوایل شهریورماه به روش تقطیر با آب (براساس فارماکوپه) اسانس گیری شد و اسانس با بازده 1.5، 3.4،3.4 و 3.1 درصد در چهار نمونه به ترتیب تاریخ کشت ...
بیشتر
بذر زیره سبز Cuminium Cyminium در چهار تاریخ جداگانه - اواخر دی تا اواخر اسفند با فواصل ده روزه - در منطقه سیرچ کرمان به روش دیم کاشته شد و در اوایل تیرماه برداشت گردید. بذرهای برداشت شده در اوایل شهریورماه به روش تقطیر با آب (براساس فارماکوپه) اسانس گیری شد و اسانس با بازده 1.5، 3.4،3.4 و 3.1 درصد در چهار نمونه به ترتیب تاریخ کشت ذکر شده بدست آمد. اجزای تشکیل دهنده اسانسها به روش دستگاهی GC/MS مورد شناسایی قرار گرفت. از میان 13 ترکیب شناسایی شده در اسانس به ترتیب مونوترپنهای بدون اکسیژن 57.3، 44.7، 41.6 و 40.2 درصد و مونوترپنهای اکسیژن دار (آلدییدی)42.7، 55.3، 58.4 و 59.8 درصد مجموعه ترکیبهای اسانس را تشکیل داده است که ترکیبهای cuminylaldehyde و P-mentha-1, 4-dien-7-al عمده ترین ترکیبهای بخش آلدییدی اسانس بوده است.
محمدمهدی برازنده
دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380، ، صفحه 113-127
چکیده
گونه برگ بو در اواخر اردیبهشت ماه 1377 از باغ ایستگاه تحقیقاتی نوشهر (استان مازندران) جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در آزمایشگاه، از برگ آن به روش تقطیر با بخار آب، اسانس گیری به عمل آمد. راندمان اسانس گیری برابر 0.93% (براساس وزن برگ خشک) بود. همچنین به منظور مقایسه ترکیبات متشکله این گونه گیاهی که از منطقه رویشی دیگری جمع آوری شده باشد، ...
بیشتر
گونه برگ بو در اواخر اردیبهشت ماه 1377 از باغ ایستگاه تحقیقاتی نوشهر (استان مازندران) جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در آزمایشگاه، از برگ آن به روش تقطیر با بخار آب، اسانس گیری به عمل آمد. راندمان اسانس گیری برابر 0.93% (براساس وزن برگ خشک) بود. همچنین به منظور مقایسه ترکیبات متشکله این گونه گیاهی که از منطقه رویشی دیگری جمع آوری شده باشد، با ترکیبات متشکله همین گونه گیاهی که در ناحیه شمالی کشور روئیده است، گونه برگ بو از محل موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع (باغ گیاه شناسی ملی ایران) نیز جمع آوری و از برگ خشک شده آن به همان روش تقطیر با بخار آب اسانس گیری به عمل آمد (راندمان عمل در این مورد 1.6% نسبت به برگ خشک گیاه بود).
ترکیبات متشکله هر دو اسانس به روشهای گاز کروماتوگرافی مویی و گازکروماتوگرافی مویی متصل به طیف سنج جرمی مورد شناسایی کمی و کیفی قرار گرفتند. در میان 35 ترکیب شناسایی شده در این دو اسانس که مجموعا 90.1 درصد ازوزن اسانس گونه روئیده شده در نوشهر و 95.2 درصد از وزن اسانس گونه جمع آوری شده از باغ گیاه شناسی ملی ایران (تهران) را تشکیل می دادند، به ترتیب ترکیبات1,8-Cineole (44.0 و 48.5%)،a-Terpinenyl acetatea (15.6 و 12.5%)، Sabinene (10.3 و 9.5%)،a-Pinenea (4.3 و 4.4%)، b-pinene (3.7 و 3.2%)،Linalool (5.2 و 1%) وTerpinen-4-ol (1.9 و 2.5%) بیشترین میزان را به خود اختصاص می دهند.
محمد مهدی برازنده
دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1379، ، صفحه 115-127
چکیده
گیاه مورت (Myrtus communis L.) در مهرماه 1377 از باغ گیاه شناسی ملی ایران (موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع) جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در آزمایشگاه، از برگ آن به روش تقطیر با بخار آب اسانس گیری به عمل آمد. مقداراسانس بدست آمده از 85 گرم برگ خشک این گیاه ناچیز بود، به طوری که مجبور شدیم آن را از فاز آبی به وسیله نرمال هگزان جدا کنیم. همچنین ...
بیشتر
گیاه مورت (Myrtus communis L.) در مهرماه 1377 از باغ گیاه شناسی ملی ایران (موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع) جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در آزمایشگاه، از برگ آن به روش تقطیر با بخار آب اسانس گیری به عمل آمد. مقداراسانس بدست آمده از 85 گرم برگ خشک این گیاه ناچیز بود، به طوری که مجبور شدیم آن را از فاز آبی به وسیله نرمال هگزان جدا کنیم. همچنین به منظور مقایسه ترکیبهای تشکیل دهنده گیاه تازه با گیاه خشک، برگ تازه مورد نیز به همان روش تقطیر با بخار آب مورد اسانس گیری قرار گرفت (بازده عمل در این مورد 0.45% نسبت به برگ تازه گیاه بود). ترکیبهای تشکیل دهنده هر دو اسانس به روشهای گاز کروماتوگرافی مویی و گاز کروماتوگرافی مویی متصل به طیف سنج جرمی مورد شناسایی کمی و کیفی قرار گرفتند. از میان 32 ترکیب شناسایی شده در این دو اسانس که در مجموع 96.3 درصداز وزن اسانس برگ خشک و 96.1 درصد از وزن اسانس برگ تازه را تشکیل می دادند، به ترتیب ترکیبهای 1,8-cineole (23.4 و 17.9 درصد)،a-pinene (22.4 و 29.1درصد)،Limonene (19.2 و 21.5 درصد)Linalool (11.7 و 10.4 درصد) وLinalyl acetate (6.1 و 4.8 درصد) بیشترین میزان را به خود اختصاص دادند.