دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380
ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ امیر قلاوند؛ قربان نورمحمدی؛ ابوالقاسم متین؛ غلامرضا امین؛ پرویز باباخانلو؛ محمدحسین لباسچی؛ فاطمه سفیدکن
دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380، صفحه 1-26
چکیده
به منظور بررسی تاثیر روشهای مختلف حاصلخیز کردن خاک بر عملکرد گیاهان دارویی تحقیقی در سالهای زراعی 75 تا پایان 76 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج انجام شد. در این تحقیق از گیاهان دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare) استفاده گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل نسبتهای مختلفی از کود شیمیایی خالص به صورت ترکیبی از NPK، مورد استفاده در سیستمهای زراعی ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر روشهای مختلف حاصلخیز کردن خاک بر عملکرد گیاهان دارویی تحقیقی در سالهای زراعی 75 تا پایان 76 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج انجام شد. در این تحقیق از گیاهان دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare) استفاده گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل نسبتهای مختلفی از کود شیمیایی خالص به صورت ترکیبی از NPK، مورد استفاده در سیستمهای زراعی رایج و مبتنی بر کودهای شیمیایی و نسبتهای مختلفی از کود دامی، مورد استفاده در سیستمهای زراعی پایدار یا ارگانیک ونیز ترکیبی از نسبتهای مختلف کود دامی و شیمیایی، مورد استفاده در سیستمهای تغذیه تلفیقی در مقایسه با تیمار شاهد بود. این تحقیق بصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار به اجرا در آمد. نتایج حاصل از سالهای آزمایش ضمن تجزیه مرکب، با استفاده از آزمون دانکن مورد مقایسه قرار گرفت. براساس نتایج حاصل از سالهای اول و دوم آزمایش مشخص شد که در مجموع بالاترین میزان عملکردهای بذر و کاه در روش تغذیه شیمیایی مربوط به تیمارهای شماره 5 (K=160، P=128، N=160 کیلوگرم در هکتار) و شماره 4 (K=120، P=96، N=120 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب برابر 901.33 و 4326.2 کیلوگرم درهکتار بود. بین تیمارهای روش تغذیه ارگانیک بیشترین عملکردهای بذر و کاه مربوط به تیمار شماره 13 (40 تن کود دامی در هکتار) بود که به ترتیب برابر 947.17 و 5147.2 کیلوگرم در هکتار گردید. این در حالیست که بالاترین میزان این عملکردهای بذر و کاه در روش تغذیه تلفیقی مربوط به تیمار شماره 10 (مخلوط 25 تن کود دامی به همراه K=60، P=48 و N=60 کیلوگرم در هکتار) و به ترتیب برابر 1182.67 و 6627.3 کیلوگرم در هکتار بود. عملکردهای بذر و کاه در روش تغذیه شیمیایی خالص به ترتیب 69.37% و 31.49% در روش تغذیه تلفیقی 122.23% و 101.43% و در روش تغذیه ارگانیک نیز به ترتیب 77.98% و 56.44% افزایش را نسبت به شاهد نشان داد. با توجه به تجزیه مرکب مربوط به دو سال، در مجموع میزان عملکردهای بذر، کاه وبیولوژیک در روش تغذیه تلفیقی نسبت به دو روش شیمیایی خالص و ارگانیک بیشترشده که این افزایش عملکرد در سال دوم نسبت به سال اول مشخص تر بود. بدین ترتیب میتوان به اثر ترکیب کودهای شیمیایی و دامی به عنوان یک منبع تغذیه مناسب برای گیاه و همچنین به عنوان عامل اساسی در اصلاح ساختار فیزیکی و شیمیایی خاک اشاره نمود.
فاطمه عسگری؛ مه لقا قربانلی
دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380، صفحه 27-53
چکیده
گیاه معطر .Thymus pubescens Boiss. et kotschy et Celak یکی از 14 گونه آویشن موجود در ایران می باشد که پراکنش نسبتا وسیعی در شمال و غرب کشور دارد. جهت تعیین فعالیت آنزیمهای پراکسیداز و نیترات ردوکتاز در شرایط مختلف اکولویک، نمونه برداری از 11 نقطه رویشی در 4 منطقه: دره لار، دماوند، سیراچال و فشم در استان تهران و در دو مرحله رویشی (قبل ...
بیشتر
گیاه معطر .Thymus pubescens Boiss. et kotschy et Celak یکی از 14 گونه آویشن موجود در ایران می باشد که پراکنش نسبتا وسیعی در شمال و غرب کشور دارد. جهت تعیین فعالیت آنزیمهای پراکسیداز و نیترات ردوکتاز در شرایط مختلف اکولویک، نمونه برداری از 11 نقطه رویشی در 4 منطقه: دره لار، دماوند، سیراچال و فشم در استان تهران و در دو مرحله رویشی (قبل از گلدهی) و گلدهی انجام شد.فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در برگ گیاهان 4 منطقه با روش درزیوه In vivo تعیین شد. فعالیت آنزیم NR در گیاهان دره لار و سیراچال در مرحله گلدهی بیشتر از مرحله رویشی بود. در گیاهان دماوند تغییرات متفاوتی در فعالیت آنزیم مشاهده شد و در گیاهان فشم فعالیت NR در مرحله گلدهی کمتر از مرحله رویشی بود. گیاهان فشم در مرحله رویشی و گیاهان سیراچال در مرحله گلدهی فعالیت بیشتری نسبت به سایر مناطق نشان دادند. در مجموع گیاهان سیراچال و فشم (شمال غرب استان تهران) نسبت به گیاهان دره لار و دماوند (شرق استان تهران) فعالیت بیشتری نشان دادند.فعالیت آنزیم پراکسیداز در گیاهان سیراچال و فشم و در دو مرحله رویشی و گلدهی پس از عصاره گیری با اندازه گیری میزان جذب آنها تعیین شد. فعالیت آنزیمی تمام نمونه ها در مرحله رویشی بیش از مرحله گلدهی بود. علاوه بر این، گیاهان فشم نسبت به گیاهان سیراچال فعالیت آنزیمی بیشتری نشان دادند. افزایش فعالیت آنزیمی در مرحله رویشی نسبت به گلدهی، براساس تحقیقات انجام شده، می تواند به علت درجه حرارت کمتر در مرحله رویشی باشد.
مهدی میرزا؛ لطیفه احمدی
دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380، صفحه 55-70
چکیده
بذر مرزه Satureja hortensis در بهار 77 در ایستگاه تحقیقاتی البرز کشت و در تابستان گیاه برداشت شد. اسانس سرشاخه گیاه در مرحله گلدهی کامل به دو روش تقطیر با بخار آب و تقطیر با (کلونجر) استخراج شد که بازده آن به ترتیب 1.2 و 1.9 درصد بود. پس از تجزیه اسانس با دستگاه GC/MS، 25ترکیب شناسایی شد که در این میان تفاوت قابل ملاحظه ای در دو ...
بیشتر
بذر مرزه Satureja hortensis در بهار 77 در ایستگاه تحقیقاتی البرز کشت و در تابستان گیاه برداشت شد. اسانس سرشاخه گیاه در مرحله گلدهی کامل به دو روش تقطیر با بخار آب و تقطیر با (کلونجر) استخراج شد که بازده آن به ترتیب 1.2 و 1.9 درصد بود. پس از تجزیه اسانس با دستگاه GC/MS، 25ترکیب شناسایی شد که در این میان تفاوت قابل ملاحظه ای در دو ترکیب کارواکرول و گاماترپنین با دو روش فوق الذکر مشاهده شد. در روش تقطیر با بخار آب میزان کارواکرول و گاماترپنین 30 و 47 درصد ودر روش تقطیر با آب 45 و 38 درصد به ترتیب ذکر شده محاسبه شد. اختلاف فاحشی در سایر ترکیبهای شناسایی شده در دو روش مشاهده نشد.
فاطمه سفیدکن
دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380، صفحه 71-87
چکیده
اندامهای هوایی گیاه گشنیز Coriandrum sativum در دو مرحله (اوایل گلدهی و گلدهی کامل) و میوه آن از مزرعه گیاهان دارویی واقع در ایستگاه تحقیقاتی البرز (کرج) جمع آوری گردید. از اندامهای هوایی به روش تقطیر با بخار آب و از میوه به روش تقطیر با آب اسانس گیری به عمل آمد. بازده اسانس برای سرشاخه گلدار در اوایل گلدهی 0.43% و در زمان گلدهی کامل 0.18% بود ...
بیشتر
اندامهای هوایی گیاه گشنیز Coriandrum sativum در دو مرحله (اوایل گلدهی و گلدهی کامل) و میوه آن از مزرعه گیاهان دارویی واقع در ایستگاه تحقیقاتی البرز (کرج) جمع آوری گردید. از اندامهای هوایی به روش تقطیر با بخار آب و از میوه به روش تقطیر با آب اسانس گیری به عمل آمد. بازده اسانس برای سرشاخه گلدار در اوایل گلدهی 0.43% و در زمان گلدهی کامل 0.18% بود و بازده اسانس حاصل از میوه 0.47% محاسبه گردید.ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی کمی و کیفی قرار گرفتند. اسانس سرشاخه گلدار بیشتر حاوی آلدئیدهای C10-C16 بود. 20 ترکیب مختلف در اسانس میوه گشنیز شناسایی شد که از میان آنها لینالول به تنهایی 86.5% اسانس را تشکیل می داد. به علاوه اسانس میوه گشنیز 2.8% گاماتر ترپینن، 1.4% آلفا پینن و 1.2% ژرانیل استات داشت.
لطیفه احمدی؛ مهدی میرزا؛ عهدیه کالیراد
دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380، صفحه 89-100
چکیده
بذر زیره سبز Cuminium Cyminium در چهار تاریخ جداگانه - اواخر دی تا اواخر اسفند با فواصل ده روزه - در منطقه سیرچ کرمان به روش دیم کاشته شد و در اوایل تیرماه برداشت گردید. بذرهای برداشت شده در اوایل شهریورماه به روش تقطیر با آب (براساس فارماکوپه) اسانس گیری شد و اسانس با بازده 1.5، 3.4،3.4 و 3.1 درصد در چهار نمونه به ترتیب تاریخ کشت ...
بیشتر
بذر زیره سبز Cuminium Cyminium در چهار تاریخ جداگانه - اواخر دی تا اواخر اسفند با فواصل ده روزه - در منطقه سیرچ کرمان به روش دیم کاشته شد و در اوایل تیرماه برداشت گردید. بذرهای برداشت شده در اوایل شهریورماه به روش تقطیر با آب (براساس فارماکوپه) اسانس گیری شد و اسانس با بازده 1.5، 3.4،3.4 و 3.1 درصد در چهار نمونه به ترتیب تاریخ کشت ذکر شده بدست آمد. اجزای تشکیل دهنده اسانسها به روش دستگاهی GC/MS مورد شناسایی قرار گرفت. از میان 13 ترکیب شناسایی شده در اسانس به ترتیب مونوترپنهای بدون اکسیژن 57.3، 44.7، 41.6 و 40.2 درصد و مونوترپنهای اکسیژن دار (آلدییدی)42.7، 55.3، 58.4 و 59.8 درصد مجموعه ترکیبهای اسانس را تشکیل داده است که ترکیبهای cuminylaldehyde و P-mentha-1, 4-dien-7-al عمده ترین ترکیبهای بخش آلدییدی اسانس بوده است.
زهرا فاکر باهر؛ سید محمود غفاری
دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380، صفحه 101-111
چکیده
با توجه به اهمیت گیاهان مولد کائوچو در دنیا، طرح بررسی سازگاری کولتیوارهای مختلف گیاه وایول در ایران تدوین و تحقیق در مورد بهترین روشهای جوانه زنی بذر، زمان و شرایط مناسب کشت آن انجام گرفت و بعد در پی بررسیهای انجام شده، پایه های حاصل از کشت بذر 5 کولتیوار وایول در سال 1375 به بستر زمین انتقال و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار ...
بیشتر
با توجه به اهمیت گیاهان مولد کائوچو در دنیا، طرح بررسی سازگاری کولتیوارهای مختلف گیاه وایول در ایران تدوین و تحقیق در مورد بهترین روشهای جوانه زنی بذر، زمان و شرایط مناسب کشت آن انجام گرفت و بعد در پی بررسیهای انجام شده، پایه های حاصل از کشت بذر 5 کولتیوار وایول در سال 1375 به بستر زمین انتقال و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار، مطالعات سازگاری در مورد آنها انجام گرفت. بررسی میانگین درصد زندهمانی در کولتیوارهای مختلف در سال اول نشان داد که کولتیوارP6 در سال اول با 100% زنده مانی و در سال دوم با 78.9% حداکثر زنده مانی را داشته است. حداکثر رشد طولی در پایه های یکساله در ارقام P6، P3 به ترتیب برابر 54.50 و 46.25 و در پایه های دو ساله در ارقام P, P3, P6 به ترتیب برابر 63.25 و 59 و 51.75 بوده است. همچنین حداکثر میانگین رشد قطری در سال اول در رقم P3 برابر با 2.3 سانتیمتر و در سال دوم برابر با 2.9 سانتیمتر در ارقام P و P3 بوده است. حداکثر میانگین رشد پیرامونی نهالها در پایه های یکساله در رقم P3 برابر 2035 سانتیمتر مربع بوده است.
محمدمهدی برازنده
دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380، صفحه 113-127
چکیده
گونه برگ بو در اواخر اردیبهشت ماه 1377 از باغ ایستگاه تحقیقاتی نوشهر (استان مازندران) جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در آزمایشگاه، از برگ آن به روش تقطیر با بخار آب، اسانس گیری به عمل آمد. راندمان اسانس گیری برابر 0.93% (براساس وزن برگ خشک) بود. همچنین به منظور مقایسه ترکیبات متشکله این گونه گیاهی که از منطقه رویشی دیگری جمع آوری شده باشد، ...
بیشتر
گونه برگ بو در اواخر اردیبهشت ماه 1377 از باغ ایستگاه تحقیقاتی نوشهر (استان مازندران) جمع آوری گردید و پس از خشک شدن در آزمایشگاه، از برگ آن به روش تقطیر با بخار آب، اسانس گیری به عمل آمد. راندمان اسانس گیری برابر 0.93% (براساس وزن برگ خشک) بود. همچنین به منظور مقایسه ترکیبات متشکله این گونه گیاهی که از منطقه رویشی دیگری جمع آوری شده باشد، با ترکیبات متشکله همین گونه گیاهی که در ناحیه شمالی کشور روئیده است، گونه برگ بو از محل موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع (باغ گیاه شناسی ملی ایران) نیز جمع آوری و از برگ خشک شده آن به همان روش تقطیر با بخار آب اسانس گیری به عمل آمد (راندمان عمل در این مورد 1.6% نسبت به برگ خشک گیاه بود).
ترکیبات متشکله هر دو اسانس به روشهای گاز کروماتوگرافی مویی و گازکروماتوگرافی مویی متصل به طیف سنج جرمی مورد شناسایی کمی و کیفی قرار گرفتند. در میان 35 ترکیب شناسایی شده در این دو اسانس که مجموعا 90.1 درصد ازوزن اسانس گونه روئیده شده در نوشهر و 95.2 درصد از وزن اسانس گونه جمع آوری شده از باغ گیاه شناسی ملی ایران (تهران) را تشکیل می دادند، به ترتیب ترکیبات1,8-Cineole (44.0 و 48.5%)،a-Terpinenyl acetatea (15.6 و 12.5%)، Sabinene (10.3 و 9.5%)،a-Pinenea (4.3 و 4.4%)، b-pinene (3.7 و 3.2%)،Linalool (5.2 و 1%) وTerpinen-4-ol (1.9 و 2.5%) بیشترین میزان را به خود اختصاص می دهند.
کامکار جایمند؛ محمد باقر رضایی؛ یحیی دهقانی شورکی
دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380، صفحه 129-141
چکیده
بنه یا چاتلانقوش با نام علمی Pistacia atlantica subsp. Mutica از انواع پسته وحشی غالب در فلات ایران است. حدود دو میلیون هکتار از زمینهای ایران برای رشد و نمو این گیاه با ارزش مستعد است. چون این گیاه اندامهایی با با ترکیبهای معطر دارد، پوست میوه و برگ بنه جهت شناسایی ترکیبهای شیمیایی آن در سال 1377 از پارک خجیر در شرق تهران جمع آوری گردید. ...
بیشتر
بنه یا چاتلانقوش با نام علمی Pistacia atlantica subsp. Mutica از انواع پسته وحشی غالب در فلات ایران است. حدود دو میلیون هکتار از زمینهای ایران برای رشد و نمو این گیاه با ارزش مستعد است. چون این گیاه اندامهایی با با ترکیبهای معطر دارد، پوست میوه و برگ بنه جهت شناسایی ترکیبهای شیمیایی آن در سال 1377 از پارک خجیر در شرق تهران جمع آوری گردید. اسانس نمونه پوست میوه به روش تقطیر با آب و نمونه برگ به روش تقطیر با بخار آب، گرفته شده اند. بازده اسانس بر اساس نسبت پوست میوه تر 0.58 و در نمونه های برگ درخت نر 0.07 درصد و برگ درخت ماده 0.04 درصد با وزن تر محاسبه گردیده است.ترکیبهای اسانس با دستگاههای گروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شده اند. بیشترین ترکیبهای در اسانس پوست میوه در مرحله رشد نهایی را ترکیبهای a - pinene (73.6 درصد)، b - pinene (5.3 درصد)، myrcene (3.3 درصد) و camphene (2.3 درصد) تشکیل می دهند، و در نمونه برگ درخت نر بیشترین ترکیبها عبارتند از: a - pinene (36.2 درصد)،y-cadinene (17.9 درصد) و b - pinene (6.3 درصد) و در اسانس برگ درخت ماده a - pinene (21.7 درصد)، y-cadinene (19.3 درصد) و (4.7 درصد) بیشترین را تشکیل میدهند.
فرهنگ مراقبی؛ سودابه علی احمد کروری؛ مهدی میرزا
دوره 7، شماره 1 ، اردیبهشت 1380، صفحه 144-160
چکیده
در این پژوهش سه رویشگاه بنه، به ترتیب از استان کرمانشاه، استان لرستان و استان ایلام به منظور مقایسه اسانس رزین درختان بنه.Pistasia atlantica Desf انتخاب گردیدند. در بررسیها مشخص گردید که مواد استخراج شده از درختان نوعی رزین و ترکیبی لیپیدی بوده است .رزین توسط مجاری اختصاصی بنه به نام Duct منتقل می گردد. رزیندر سه لایه حد فاصل کامبیوم ...
بیشتر
در این پژوهش سه رویشگاه بنه، به ترتیب از استان کرمانشاه، استان لرستان و استان ایلام به منظور مقایسه اسانس رزین درختان بنه.Pistasia atlantica Desf انتخاب گردیدند. در بررسیها مشخص گردید که مواد استخراج شده از درختان نوعی رزین و ترکیبی لیپیدی بوده است .رزین توسط مجاری اختصاصی بنه به نام Duct منتقل می گردد. رزیندر سه لایه حد فاصل کامبیوم تا پریدرم ذخیره می شود. از رزین درختان بنه استان لرستان اسانس بیشتری بدست می آید.در روغن اسانسی بنه بیش از 20 ترکیب وجود دارد. در رویشگاههای استان لرستان و ایلام 9 ترکیب و در رویشگاه استان کرمانشاه 8 ترکیب آن غلظتی بیش از 3% درصد داشته و ارزش صنعتی دارند. a-Pininea به تنهایی حدود 90% ترکیب را به خود اختصاص داده است. بیشترین حجم تولید روزین مربوط بهP.atlanticasubsp kurdica منطقه نخجیر می باشد.
