همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه ژنتیک و به ‏نژادی گیاهی، پردیس کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 استاد، گروه ژنتیک و به‏ نژادی گیاهی، پردیس کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استادیار، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، پردیس کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge) یکی از گونه‌های انحصاری جنس مرزه‌ در ایران است که به‌واسطه دارا بودن ترکیب‌هایی نظیر کارواکرول و تیمول در اسانس و اسید رزمارینیک و سایر اسیدهای فنولیک در عصاره، دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضد میکروبی قوی و همچنین ارزش اقتصادی و دارویی است. در این مطالعه به‌منظور تولید کلون این گونه با استفاده از روش ریزازدیادی از 10 تیمار نوساقه‏ زایی و 8 تیمار ریشه‌زایی در محیط کشت پایه MS استفاده گردید. تیمارهای نوساقه ‏زایی ترکیبی از هورمون‌های سیتوکینین (Kin، 2ip و TDZ) و اکسین (IBA و BA) با غلظت‌های مختلف بودند. تیمارهای ریشه‌زایی نیز ترکیبی از غلظت‌های مختلف هورمون‌های اکسین (IBA و NAA) بودند. با بررسی صفاتی از جمله تعداد و طول شاخه اصلی و فرعی، تعداد برگ، تعداد جوانه فعال جانبی و رنگ برگ، بهترین تیمار نوساقه‏زایی ](mg l-1 0.01) IBA، (mg l-1 0.05) TDZ و (mg l-1 0.3) [2iP مشخص گردید. تعداد ریشه اصلی و فرعی نیز معیار انتخاب بهترین تیمار ریشه‌زایی ](mg l-1 0.5) IBA و (mg l-1 0.5) [NAA بودند. از آنجا که مرزه بختیاری گیاهی دگرگشن است و دارای تنوع بالایی برای صفات مختلف از جمله متابولیت‌ها می‌باشد، هدف کاربردی از تحقیق حاضر، تولید انبوه افراد همسان به‌منظور استفاده در برنامه‌های اصلاحی بود. این هدف با ارائه پروتکل ریزازدیادی این گیاه با ارزش انجام گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

- Arrebola, M.L., Socorro, O., Barcelo-Munoz, A., Simon-Perez, E. and Plielgo-Alfaro, F., 1997. Micropropagation of Satureja obovata Lag. HortScience, 32(7): 1278-1280.
- Bairu, M.W., Kulkarni, M.G., Street, R., Mulaudzi, B. and Van Staden, J., 2009. Studies on seed germination, seedling growth, and in vitro shoot induction of Aloe ferox Mill., a commercially important species. HortScience, 44(3): 751-756.
- Echeverrigaray, S., Carrer, R.P. and Andrade, L.B., 2010. Micropropagation of Salvia guaranitica Benth. through axillary shoot proliferation. Brazilian Archives of Biology and Technology, 53: 883-888.
- Jamzad, Z., 2009. Thymus and Satureja species of Iran. Research Institute of Forest and Rangelands publication, 171p.
- Kuris, A., Atlaman, A. and Putievsky, E., 1980. Rooting and initial establishment of stem cuttings of oregano, pepermint and balm. Scientia Horticulturae, 13(1): 53-59.
- Nobre, J., 1996. In vitro cloning and micropropagation of Lavandula Stoechas from field-grown plants. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 46(2): 151-155.
- Ramak, P., Sharifi, M., Kazempour Osaloo, S., Ebrahimzadeh, H. and Behmanesh, M., 2011. Studies on seed germination and in vitro shoot multiplication of Satureja khuzistanica Jamzad, an important medicinal plant. African Journal of Biotechnology, 10(83): 19407-19414.
- Sarihan, E.O., Ipek, A. and Arslan, N., 2003. The effect of indole butyric acid (IBA) on rooting of cuttings from oregano (Origanum vulgare var. hirtum). Field Crops Congress of Turkey, Diyarbakır: 367-372.
- Sefidkon, F., Jamzad, Z. and Barazandeh, M.M., 2005. Essential oil of Satureja bachtiarica Bunge, a potential source of carvacrol. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 20(4): 425-439.
- Sefidkon, F., Sadeghzadeh, L., Teimouri, M., Asgari, F. and Ahmadi, S.H., 2007. Antimicrobial effects of the essential oils of two Satureja species (S. khuzistanica Jamzad and S. bachtiarica Bunge) in two harvesting time. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 23(2): 174-181.
- Shariat, A. and Sefidkon, F., 2020. Investigation of pollination system and self-incompatibility in two species of Satureja sahendica and S. bachtiarica. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 27(2): 204-215.
- Shariat, A. and Sefidkon, F., 2021. Tetraploid induction in savory (Satureja khuzistanica): cytological, morphological, phytochemical and physiological changes. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 146: 137-148.
- Shariat, A., Karimzadeh, G. and Assareh, M.H., 2013. Karyology of Iranian endemic Satureja (Lamiaceae) species. Cytologa, 78(3): 305-312.
- Shariat, A., Karimzadeh, G., Assareh, M.H. and Esfahan, E.Z., 2016. Drought stress in Iranian endemic savory (Satureja rechingeri): in vivo and in vitro studies. Plant Physiology and Breeding, 6(1): 1-13.
- Shariat, A., Karimzadeh, G., Assareh, M.H. and Hadian, J., 2017. Variations of physiological indices and metabolite profiling in Satureja khuzistanica in response of drought stress. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 25(2): 174-192.
- Shariat, A., Karimzadeh, G., Assareh, M.H. and Hadian, J., 2018a. A promising application of drought stress for increasing product quality of Iranian endemic Satureja sahendica Bornm, medicinal plant. Iranian Journal of Field Crop Science, 49(1): 167-177.
- Shariat, A., Karimzadeh, G., Assareh, M.H. and Hadian, J., 2018b. Metabolite profiling and molecular responses in a drought-tolerant savory, Satureja rechingeri exposed to water deficit. 3 Biotech, 8(11): 477.
- Shariat, A., Karimzadeh, G., Assareh, M.H. and Loureiro, J., 2018c. Relationships between genome size, ecological and morphological traits in five satureja (Lamiaceae) species. Iranian Journal of Botany, 24(2): 163-173.
- Zimmerman, R.H., Hackett, W.P. and Pharis, R.P., 1985. Hormonal aspects of phase change and precocious flowering. Encyclopedia of Plant Physiology, 11: 79-115.