محصولات فرعی و روشهای بهره برداری آنها
جواد معتمدی؛ حسین ارزانی؛ یونس عصری؛ مهردخت نجف پور نوایی؛ رستم خلیفه زاده
چکیده
اطلاع از شایستگی مراتع پیش‌نیاز بهرهبرداری از گیاهان دارویی آن مراتع است. بر همین اساس، این پژوهش با هدف ارزیابی قابلیت بهرهبرداری از گیاهان دارویی بر مبنای شاخصهای اکولوژیکی و اقتصادی، در 12 رویشگاه معرف مناطق نیمه استپی انجام شد. برای این منظور، پس از اندازه‌گیری پوشش گیاهی و برآورد تولید گیاهان دارویی، شاخصهای ...
بیشتر
اطلاع از شایستگی مراتع پیش‌نیاز بهرهبرداری از گیاهان دارویی آن مراتع است. بر همین اساس، این پژوهش با هدف ارزیابی قابلیت بهرهبرداری از گیاهان دارویی بر مبنای شاخصهای اکولوژیکی و اقتصادی، در 12 رویشگاه معرف مناطق نیمه استپی انجام شد. برای این منظور، پس از اندازه‌گیری پوشش گیاهی و برآورد تولید گیاهان دارویی، شاخصهای اکولوژیکی و اقتصادی مرتبط با بهرهبرداری از گیاهان دارویی در هر رویشگاه محاسبه شد. در پایان، بر مبنای معیارها و شاخصهای مذکور، طبقه شایستگی هر یک از رویشگاهها طبق دستورالعمل FAO و به روش عامل محدودکننده مشخص گردید. نتایج نشان داد که مقدار تولید علوفه قابل برداشت رویشگاهها از 90 تا 591 کیلوگرم در هکتار متغیر است. سهم تولید گیاهان دارویی رویشگاهها نیز 5% تا 58% بدست آمد. به‌‌عبارتی، مقدار تولید گیاهان دارویی رویشگاهها از 27 تا بیشتر از 383 کیلوگرم در هکتار متغیر بود. بر این اساس، ارزش مورد انتظار هر هکتار از رویشگاهها از محل بهرهبرداری از گیاهان دارویی، با در نظر گرفتن نرخ تنزیل 5.4% در شهریورماه 1399، 3 تا 41 دلار در هکتار متغیر است. در مجموع، 25% از رویشگاهها دارای شایستگی خوب، 17% دارای شایستگی متوسط، 25% دارای شایستگی کم و 33% غیر شایسته از نظر تولید و بهرهبرداری از گیاهان دارویی بودند، در صورتی که شایستگی تمامی رویشگاهها از نظر تولید علوفه برای چرای دام خوب بود. بنابراین، بهرهبرداری از همه رویشگاهها نمی‌‌تواند نقش مهم و یکسانی در بهبود معیشت مرتع‌داران داشته باشد و با رویکرد حفظ ذخایر ژنتیکی گیاهان، بهرهبرداری از گیاهان دارویی در تمامی رویشگاه‌‌های مرتعی توصیه نمی‌‌شود. علاوه‌بر این، حد بهرهبرداری مجاز در هر رویشگاه، متناسب با وضعیت و گرایش مرتع و حساسیت خاک به فرسایش، متفاوت است.
آزاده عالم زاده گرجی؛ غلامعلی حشمتی؛ احسان زندی اصفهان؛ جواد معتمدی
چکیده
شناسایی و کشت دانه‌‌های روغنی جدید گامی مهم در جهت تأمین روغن مورد نیاز در کشور است. با توجه به گستردگی مناطق شور، کشت و بهرهبرداری از گیاهان مقاوم به شوری در شرایطی که هم آب و هم خاک شور است، میتواند گزینه‌‌ای مناسب در زمینه تولید و استحصال روغن‌‌های گیاهی از گیاهان مقاوم به شوری باشد. هدف از این پژوهش، بررسی درصد ...
بیشتر
شناسایی و کشت دانه‌‌های روغنی جدید گامی مهم در جهت تأمین روغن مورد نیاز در کشور است. با توجه به گستردگی مناطق شور، کشت و بهرهبرداری از گیاهان مقاوم به شوری در شرایطی که هم آب و هم خاک شور است، میتواند گزینه‌‌ای مناسب در زمینه تولید و استحصال روغن‌‌های گیاهی از گیاهان مقاوم به شوری باشد. هدف از این پژوهش، بررسی درصد روغن قابل استحصال و تعیین ترکیب‌های اسیدهای چرب در دو گونه شورروی Salicornia europaeae و Halocnemum strobilaceum در حاشیه دریاچه ارومیه بود. بدین‌منظور، اقدام به جمع‌آوری بذر گونه‌‌ها در فصل پاییز 1395 شد. استخراج اسیدهای چرب، توسط حلال انجام شد. مخلوط حلال و روغن، توسط دستگاه تقطیر در خلأ گردشی جدا گردید و بعد از تهیه متیل‌استر و تزریق به دستگاه گاز‌کروماتوگرافی (GC)، آنالیز اسیدهای چرب انجام شد. برای شناسایی اسیدهای چرب، از مخلوط استاندارد اسیدهای چرب، ساخت شرکت سیگما با مقایسه زمان‌‌های بازداری استفاده گردید. اطلاعات حاصل، با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون آماری t مستقل تجزیه‌وتحلیل شد. میانگین بازده روغن بدست‌‌‌آمده از دو گونه S .europaeae و H. strobilaceum به‌‌ترتیب 18.58% و 9.28% محاسبه شد. درمجموع، 12 اسید چرب شامل لوریک اسید (C12:0)، مریسیتیک اسید (C14:0)، میریستولئیک اسید (C14:1n5)، پالمیتیک اسید (C16:0)، پالمیتولئیک اسید (C16:1n7)، استئاریک اسید (C18:0)، اولئیک اسید (C18:1n9)، لینولئیک اسید (C18:2n6cis)، آلفا-لینولنیک اسید (C18:3n3)، گاما-لینولئیک اسید (C18:3n6)، استئاریک اسید (C18:0) و آراشیدیک اسید (C20:0) در پروفیل این دو گونه ثبت شد. لینولئیک اسید به‌‌ترتیب با 56% و 54.7% در S. europaeae وH. strobilaceum اسید چرب غیراشباع بود. پالمیتیک اسید نیز با 11.4% و 9.7% درصد به‌‌ترتیب در S. europaeae و H. strobilaceum، اسید چرب اشباع غالب بود. نتایج نشان داد که با توجه به بازده روغن (18.58%) و درصد اسیدهای چرب اشباع و غیراشباع شناسایی شده، بذر گونه S. europaeae میتواند به‌عنوان یک منبع روغن خوراکی مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرد.
