زراعت و باغبانی
فرهاد باقری فرد شربیانی؛ اسماعیل چمنی؛ موسی ترابی گیگلو؛ علیرضا قنبری؛ یونس پوربیرامی هیر
چکیده
سابقه و هدف: اثرهای مفید گیاه بابونه به اسانس آن نسبت داده شده است، بنابراین هر عاملی که به کمیت اسانس آن اثر بگذارد مورد توجه محققان قرار خواهد گرفت. به منظور بررسی تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی اسید سالیسیلیک و متیل جاسمونات بر تولید متابولیت‌های ثانویه در گیاه بابونه تحت شرایط درون شیشه‌ای بومی منطقه شهر شربیان، این آزمایش ...
بیشتر
سابقه و هدف: اثرهای مفید گیاه بابونه به اسانس آن نسبت داده شده است، بنابراین هر عاملی که به کمیت اسانس آن اثر بگذارد مورد توجه محققان قرار خواهد گرفت. به منظور بررسی تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی اسید سالیسیلیک و متیل جاسمونات بر تولید متابولیت‌های ثانویه در گیاه بابونه تحت شرایط درون شیشه‌ای بومی منطقه شهر شربیان، این آزمایش انجام شد.مواد و روش‌ها: برای انجام این پژوهش، بذرهای گیاهان بابونه از استان آذربایجان‌شرقی شهر شربیان (N ʺ52 ʹ58 ˚37 و E ʺ06 ʹ11 ˚47) جمع‌آوری شد. بذرها پس از انتقال به مدت 15 دقیقه در ماده شوینده و سطح آنها به مدت 45 ثانیه در الکل 70% و بعد به مدت 30 دقیقه به وسیله هیپوکلریت سدیم ضدعفونی شد. پس از ضدعفونی سطحی، با آب مقطر دو بار تقطیر شستشو داده شدند. محیط کشت پایه در این پژوهش، محیط کشتMS بود. تمامی کشت‌های انجام شده در اتاقک رشد در دمای 2±24 درجه سانتی‌گراد و 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی قرار گرفتند و آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی، با 3 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل اسید سالیسیلیک (SA) و متیل جاسمونات (MeJA) در 5 سطح (0، 50، 100، 200، 400 میکرومولار) بود. برای تعیین میزان رنگریزه‌های فتوسنتزی، از روش Minguez-Mosquera and Perez-Galvez استفاده شد. میزان ترکیبهای فنلی موجود در عصاره گیاه با استفاده از معرف فولین‌سیوکالتیو (Folin-Ciocalteau) اندازه‌گیری شد. داده‌های مربوط به این پژوهش با استفاده از نرم‌افزار آماری SAS V.9.g.1 تجزیه‌شده و مقایسه میانگین تیمارها نیز با آزمون دانکن در سطح احتمال 1% و 5% انجام گردید. نمودارها نیز با استفاده از نرم‌افزار Excel Microsoft رسم شد.نتایج: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل تیمارهای اعمال‌شده بر صفات وزن ساقه، وزن ریشه، طول ساقه و طول ریشه در سطح احتمال 1% و بر تعداد ساقه در سطح احتمال 5% تفاوت معنی‌داری است. مقایسه میانگین‌ها نشان داد بیشترین مقدار وزن ساقه در اثر متقابل (µM 50) SA و (µM 200) MeJA و کمترین مقدار وزن ساقه در اثر متقابل تیمار (µM 400) SA و (µM 400) MeJA بدست آمد. مقایسه میانگین‌ها نشانگر تفاوت معنی‌داری این صفت بوده و بیشترین مقدار وزن ریشه در اثر متقابل تیمار (µM 100) SA و (µM 100) MeJA و کمترین مقدار وزن ریشه در برهم‌کنش تیمار (µM 400) SA و (µM 400) MeJA بدست آمد. مقایسه میانگین‌ها نشان داد بیشترین تعداد ساقه در اثر متقابل تیمار (µM 100) SA و (µM 50) MeJA و کمترین تعداد ساقه در برهم‌کنش تیمار (µM 400) SA و (µM 200) MeJA بدست آمد. مقایسه میانگین‌ها نشان از معنی‌داری صفات طول ساقه و ریشه داشت و بیشترین مقدار این دو صفت در اثر متقابل تیمارهای (µM 50)SA و (µM 100) MeJA و کمترین مقدار طول ساقه در ترکیب تیمارهای (µM 400) SA و (µM 400) MeJA و طول ریشه در ترکیب تیمارهای (µM 400)SA و (µM 200) MeJA مشاهده شد. در صفات بیوشیمیایی تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر سطوح SA بر میزان کلرفیل a، b، کاروتنوئید، کلروفیل کل، فنول و فلاونوئید در هر سه طول موج در سطح احتمال 1% معنی‌دار بود.نتیجه‌گیری: در این آزمایش نشان داده شد که افزایش تولید متابولیت‌ها نه‌تنها تحت تأثیر فعالیت آنزیم، بلکه به غلظت محرک‌ها بستگی دارد. افزایش محرک بیش از حد معمول نه‌تنها افزایش متابولییت را دربر ندارد، بلکه از طریق کاهش فعالیت آنزیم (احتمالاً از طریق کاهش بیان ژن مربوط) تولید متابولیت‌ها را کم یا متوقف می‌کند.
محمدعلی علیزاده؛ حامد خاموشی؛ علی‌اشرف جعفری؛ جهانفر دانشیان
چکیده
بذر 8 جمعیت بابونه از 3 گونه Anthemis pseudocotula Boiss.، A. tinctoria L. و A. triumfettii L. All. به‌صورت تک‌بوته در دو تاریخ اردیبهشت و تیر سال 1390 کشت گردید. طرح کرت‌های خرد شده با سه تکرار و منظور نمودن تاریخ کشت به‌عنوان فاکتور اصلی و جمعیت به‌عنوان فاکتور فرعی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی مورد استفاده قرار گرفت. هر واحد آزمایشی 6 ...
بیشتر
بذر 8 جمعیت بابونه از 3 گونه Anthemis pseudocotula Boiss.، A. tinctoria L. و A. triumfettii L. All. به‌صورت تک‌بوته در دو تاریخ اردیبهشت و تیر سال 1390 کشت گردید. طرح کرت‌های خرد شده با سه تکرار و منظور نمودن تاریخ کشت به‌عنوان فاکتور اصلی و جمعیت به‌عنوان فاکتور فرعی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی مورد استفاده قرار گرفت. هر واحد آزمایشی 6 ردیف با فاصله 50 سانتی‌متر و 10 بوته در هر ردیف با فاصله 40 سانتی‌متر را شامل بود. در طول دوره رشد صفات طول و عرض تاج پوشش، ارتفاع گیاه، تعداد گل و عملکرد سرشاخه تر و خشک و درصد اسانس جمعیت‌های 3 گونه اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که تفاوت بین تاریخهای کشت (p < 0.05)، جمعیت‌ها و اثر متقابل جمعیت در تاریخ کشت معنی‌دار (p < 0.01) بود. مقایسه میانگین صفات نشان داد که گونه Anthemis pseudocotula از نظر صفات طول و عرض تاج پوشش، ارتفاع گیاه و تعداد گل نسبت به میانگین دو گونه دیگر برتری داشت. مقایسه میانگین بین جمعیت‌ها نشان داد که جمعیت 20172 (گلستان) در بیشتر صفات رویشی از گونه Anthemis pseudocotula از دو جمعیت 20137-گلستان و 20171-یزد برتر بود. ولی جمعیت‌های گونه Anthemis tinctoria از نظر صفات رویشی و زایشی تفاوت معنی‌داری نداشت. با محاسبه درجه حرارت تجمعی رشد روزانه بین گونه‌ها و جمعیت‌های آنها مشخص شد که درجه حرارت رشد روزانه گونه Anthemis pseudocotula کمتر از دو گونه دیگر بود، بنابراین زودتر از آنها به گل رفت. بازده یا درصد اسانس گونه A.tinctoria از نظر کمّی بیشتر از بازده اسانس Anthemis triumfettii و Anthemis pseudocotula بود.
زهرا جلالی؛ فاطمه سفیدکن؛ محمدحسن عصاره؛ فریده عطار
دوره 24، شماره 1 ، اردیبهشت 1387، ، صفحه 31-37
چکیده
کامازولن، آلفا-بیسابولن اکسید A و آلفا-بیسابولول اکسیدهای A وB از سسکوئی‌ترپن‌های مهم و ارزشمند در بابونه هستند که به دلیل موارد استفاده متعدد در مواد آرایشی-بهداشتی مورد توجه هستند. در این تحقیق گلهای سه گونه Matricaria recutita L. (از سه رویشگاه در استان خوزستان، بوشهر و فیروزآباد فارس)، Matricaria aurea (Loefl.) Schultz-Bip. و Anthemis hyalina DC. هر کدام از یک رویشگاه ...
بیشتر
کامازولن، آلفا-بیسابولن اکسید A و آلفا-بیسابولول اکسیدهای A وB از سسکوئی‌ترپن‌های مهم و ارزشمند در بابونه هستند که به دلیل موارد استفاده متعدد در مواد آرایشی-بهداشتی مورد توجه هستند. در این تحقیق گلهای سه گونه Matricaria recutita L. (از سه رویشگاه در استان خوزستان، بوشهر و فیروزآباد فارس)، Matricaria aurea (Loefl.) Schultz-Bip. و Anthemis hyalina DC. هر کدام از یک رویشگاه به‌ترتیب در تنگ ارم و دشتستان جمع‌آوری گردید و پس از خشک شدن در محیط آزمایشگاه، به روش تقطیر با آب مورد اسانس‌گیری قرار گرفت. سپس ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانسها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه‌ای (Analytical GC) و گازکروماتوگراف متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) و محاسبه اندیس‌های بازداری، مورد شناسایی قرار گرفتند. بازده اسانس M. recutita در نمونه بوشهر 85/2%، در نمونه خوزستان 68/0% و در نمونه فارس 35/2% بود، در حالی‌که بازده اسانس M. aurea 63/0% و بازده اسانس Anthemis hyalina 54/2% بدست آمد. تعداد 9 ترکیب در اسانس نمونه‌های مختلف M. recutita شناسایی شد که از بین آنها آلفا-بیسابولن اکسید A (4/92%-4/63%)، آلفا-بیسابولول اکسید A (4/15%-3/3%) و کامازولن (6/10%-6/2%) عمده‌ترین اجزا بودند. تعداد 7 ترکیب در اسانس M. aurea شناسایی شد که اجزای اصلی شامل آلفا-بیسابولن اکسید A (0/59%)، آلفا-بیسابولول اکسید A (3/22%) و کامازولن (8/8%) بودند. همچنین 6 ترکیب در اسانس Anthemis hyalina شناسایی شد. ترکیبهای عمده این اسانس آلفا-بیسابولن اکسید A (1/66%)، آلفا-بیسابولول اکسید A (5/15%) و کامازولن (9/6%) بودند.
مجید عزیزی
دوره 22، شماره 4 ، بهمن 1385، ، صفحه 386-396
چکیده
بابونه با نام علمی (Matricaria chamomila L.) یک گیاه دارویی ارزشمند است که از گلهای آن در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی استفاده فراوانی می شود. اسانس این گیاه دارای ترکیبهای ارزشمندی چون کامازولن، آلفابیسابلول و آلفا بیسابلول اکسید A و B می‌باشد. باتوجه به نیاز صنایع داروسازی داخلی به این گیاه و با درنظر گرفتن خواص کیفی بابونه‌های خودروی ...
بیشتر
بابونه با نام علمی (Matricaria chamomila L.) یک گیاه دارویی ارزشمند است که از گلهای آن در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی استفاده فراوانی می شود. اسانس این گیاه دارای ترکیبهای ارزشمندی چون کامازولن، آلفابیسابلول و آلفا بیسابلول اکسید A و B می‌باشد. باتوجه به نیاز صنایع داروسازی داخلی به این گیاه و با درنظر گرفتن خواص کیفی بابونه‌های خودروی ایران بذرهای چهار رقم اصلاح شده جرمانیا، بودگلد، بونا و گورال که از آلمان و اسلواکی خریداری شد در شرایط آب و هوایی مشهد کشت گردید. درمرحله گلدهی کامل شاخص‌های رشد مانند ارتفاع بوته، قطر گل، درصد ماده خشک، عملکرد گل و میزان اسانس و میزان کامازولن موجود در اسانس اندازه گیری شد. نتایج حاصل نشان داد که در ارقام بودگلد و گورال ارتفاع بوته به طور معنی‌داری بیشتر از دو رقم دیگر بود در حالی که اندازه گل در ارقام بودگلد و بونا به طور معنی‌داری بیشتر از ارقام گورال و جرمانیا بود. از نظر عملکرد گل، رقم گورال با مقدار 15/221 گرم گل خشک در متر مربع برتر از بقیه بود و از این نظر با رقم بودگلد اختلاف معنی داری نداشت. کمترین عملکرد گل برابر 95/104 گرم گل خشک در متر مربع و مربوط به رقم بونا بود. مقایسه میزان اسانس ارقام نشان داد که بین برداشت‌ها در هر رقم از این نظر اختلاف قابل توجهی وجود دارد. بیشترین میزان اسانس برابر965/0 درصد وزنی و در برداشت اول رقم بونا بدست آمد، در حالی که کمترین میزان اسانس برابر 627/0 درصد وزنی و از برداشت سوم رقم جرمانیا حاصل شد. مقایسه میزان کامازولن موجود در نمونه ها نشان داد که بابونه‌های مورد بررسی در تحقیق بین 6/9 تا 14 درصد کامازولن دارند. مقایسه کامازولن در برداشت‌های متوالی نشان داد که در هر چهار رقم مورد بررسی میزان کامازولن در برداشت دوم بیشتر از برداشت اول و سوم است. با توجه به کلیه نتایج بدست آمده می‌توان اظهار نمود که از نظر رشد و نمو و میزان اسانس و کامازولن در میان ارقام مورد بررسی در این تحقیق ارقام بودگلد و گورال برتر از بقیه بوده و برای شرایط آب و هوایی مشهد توصیه می‌گردند.
محمدحسین لباسچی؛ ابراهیم شریفی عاشور‌آبادی
دوره 20، شماره 3 ، آبان 1383، ، صفحه 249-261
چکیده
تشخیص وضعیت رشد گیاهان دارویی در شرایط مختلف آبیاری و تنش خشکی می تواند راهنمای کشت گیاهان مقاوم در مناطق خشک یا کم آب باشد. در آزمایشات متعددی که در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه اجرا گردید، 5 گونه از گیاهان دارویی به نامهای مریم گلی، بومادران، اسفرزه، همیشه بهار و بابونه هر کدام به طور جداگانه در تحت تیمارهای آبیاری کامل در حد ظرفیت ...
بیشتر
تشخیص وضعیت رشد گیاهان دارویی در شرایط مختلف آبیاری و تنش خشکی می تواند راهنمای کشت گیاهان مقاوم در مناطق خشک یا کم آب باشد. در آزمایشات متعددی که در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه اجرا گردید، 5 گونه از گیاهان دارویی به نامهای مریم گلی، بومادران، اسفرزه، همیشه بهار و بابونه هر کدام به طور جداگانه در تحت تیمارهای آبیاری کامل در حد ظرفیت مزرعه(fc) و تنشهای خشکی به اندازه fc75%، fc 50% و 25%fc قرار گرفتند. ماده خشک تولیدی، وزن ریشه، طول ریشه، وزن اندام هوایی و ارتفاع گیاهان اندازه گیری و جداگانه مورد تجزیه واریانس قرار گرفت. برای کلیه گونه‌ها در تحت تیمارهای مختلف تنش و آبیاری تفاوت های معنی داری در سظح 0.01 در عملکرد و اجزای آن مشاهده گردید. در میان گیاهان دارویی مورد آزمایش، گیاهان مریم گلی وبومادران بهترین رشد را در کلیه تیمارهای تنش خشکی داشته و رشد کامل و شادابی خود را در تیمارهای تنش شدید خشکی نیز حفظ نمودند. به نظر می رسد این گونه ها می توانند به عنوان گیاهان دارویی مقاوم درشرایط خشک و یا کم آب استقرار یابند. گونه‌های دیگر نیز دوره رشد خود را در شرایط تنش شدید تکمیل نمودند.
محمدعلی علیزاده؛ حمیدرضا عیسوند
دوره 20، شماره 3 ، آبان 1383، ، صفحه 301-307
چکیده
بذرهای اکثر گیاهان بلافاصله پس از برداشت جوانه زنی پایینی دارند. یکی از مهمترین عوامل این پدیده خواب فیزیولوژیکی1 می باشد. این فرآیند بوسیله نگهداری بذر در شرایط انبارداری خاص ممکن است برطرف شود. در این تحقیق خواص کیفی بذر دو گونه گیاه داروئی منداب و بابونه که به مدت شش ماه در دو شرایط متفاوت سـردخانه (دمای °C4) و انبار خشک ...
بیشتر
بذرهای اکثر گیاهان بلافاصله پس از برداشت جوانه زنی پایینی دارند. یکی از مهمترین عوامل این پدیده خواب فیزیولوژیکی1 می باشد. این فرآیند بوسیله نگهداری بذر در شرایط انبارداری خاص ممکن است برطرف شود. در این تحقیق خواص کیفی بذر دو گونه گیاه داروئی منداب و بابونه که به مدت شش ماه در دو شرایط متفاوت سـردخانه (دمای °C4) و انبار خشک (دمای اتاق°C4 ±20) نگهداری شده بودند تحت آزمون جوانهزنی استاندارد مورد ارزیابی قرار گرفت. خواص کیفی(درصد و سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه) بذر گیاه منداب(Eruca sativa L.) در دو شرایط فوق از نظر آماری تفاوت معنی داری نداشت. درحالیکه درصد جوانهزنی بذر گیاه بابونه (Anthemis altissima L.) در دو شرایط فوق تفاوت معنی داری از خود نشان داد به طوری که بیشترین درصد جوانه زنی از بذرهای نگهداری شده این گیاه در شرایط انبار خشک بدست آمد. این موضوع نشان دهنده وجود خواب فیزیولوژیک در بذر این گیاه و برطرف شدن آن بوسیله انبارداری خشک است. شرایط نگهداری بر دو صفت سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه بذر بابونه تاثیر معنی داری نداشت.
پرویز اولیاء؛ حوریه صادری؛ حسن سمیاری؛ اشرف السادات حسینی؛ محسن ناصری
دوره 19، شماره 1 ، اردیبهشت 1382، ، صفحه 87-99
چکیده
پورفیروموناس ژنژیوالیس یکی از باکتریهای بی‌هوازی اجباری و از عوامل مهم ایجاد عفونت پریودونتیت است. این بیماری یکی از عفونتهای شایع در دهان می‌باشد. برای کنترل عفونتهای دهانی از ترکیبهایی مانند کلرهگزیدین و دهانشویه‌های گیاهی مانند بابونه استفاده می‌شود. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر ضد میکروبی دهانشویه بابونه و اسانس بابونه ...
بیشتر
پورفیروموناس ژنژیوالیس یکی از باکتریهای بی‌هوازی اجباری و از عوامل مهم ایجاد عفونت پریودونتیت است. این بیماری یکی از عفونتهای شایع در دهان می‌باشد. برای کنترل عفونتهای دهانی از ترکیبهایی مانند کلرهگزیدین و دهانشویه‌های گیاهی مانند بابونه استفاده می‌شود. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر ضد میکروبی دهانشویه بابونه و اسانس بابونه در مقایسه با کلرهگزیدین بود. برای این منظور بر روی 28 سویه بالینی جداشده از بیماران مبتلا به پریودونتیت بالغین، خاصیت ضدمیکروبی کلرهگزیدین 0.2 درصذ دهانشویه بابونه (در رقتهای آبی صفر، 1:2، 1:5و1:10) و اسانس بابونه ( در رقت 1:5 ) مطالعه گردید. بررسی خاصیت ضدمیکروبی این ترکیبات به طریق انتشار در آگاربه صورت ایجاد چاهک در محیط بروسلا آگار غنی شده صورت گرفت. متوسط قطر هاله عدم رشد برای کلرهگزیدین، دهانشویه بابونه در رقت صفر و اسانس بابونه در رقت 1:5 به ترتیب برابر با 29.33، 13 و 19.6 میلیمتر بود. دهانشویه بابونه در سایر رقت ها فاقد اثر بود. این نتایج نشان می دهد که بابونه دارای اثر ضدمیکروبی است، هر چند در روش بکار رفته این اثر نسبت به کلرهگزیدین کمتر بوده است. با توجه به این نتایج استفاده از بابونه به صورت دهانشویه می‌تواند مفید باشد و در کنترل پورفیروموناس ژنژیوالیس مؤثر است.
