فاطمه عسکری؛ شهلا احمدی
چکیده
جنس Pimpinella با حدود 180-170 گونه در جهان، یکی از بزرگترین جنس‌های خانواده چتریان می‌باشد. براساس مطالعات فلور ایران، این جنس در فلات ایران، 25 گونه دارد که 22 گونه آن در ایران است و 6 گونه از آنها بومی هستند. گونه Pimpinella olivierioides Boiss. & Hausskn. در منطقه غرب و مرکز پراکنش دارد. هدف از انجام این تحقیق، تعیین ترکیب‌های شیمیایی موجود در اسانس گونه P. ...
بیشتر
جنس Pimpinella با حدود 180-170 گونه در جهان، یکی از بزرگترین جنس‌های خانواده چتریان می‌باشد. براساس مطالعات فلور ایران، این جنس در فلات ایران، 25 گونه دارد که 22 گونه آن در ایران است و 6 گونه از آنها بومی هستند. گونه Pimpinella olivierioides Boiss. & Hausskn. در منطقه غرب و مرکز پراکنش دارد. هدف از انجام این تحقیق، تعیین ترکیب‌های شیمیایی موجود در اسانس گونه P. olivierioides می‌باشد. اندام‌های گیاه P. olivieroides در مرحله گلدهی در اواخر تیر 1391 از منطقه نهاوند جمع‌آوری و پس از تفکیک در دمای محیط خشک و بعد به ذرات کوچک آسیاب شدند. نمونه ساقه و برگ، ریشه و گل‌آذین به تفکیک با روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شدند. برای جداسازی و شناسایی ترکیب‌های اسانس از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی GC و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. بازده اسانس ساقه و برگ گیاه P. olivieroides (بر پایه وزنی-وزنی خشک شده) 0.09%، ریشه 0.52% و گل‌آذین 0.57% بود. بیشترین درصد ترکیب‌های اسانس ساقه و برگ، ریشه و گل‌آذین به‌ترتیب جرماکرن D (36.5%، 21.9% و 11.1%) و بی‌سیکلوجرماکرن (7.5%، 15.9% و 4.4%) بودند. بتا-بیزابولن (24.9%) فقط در اسانس ریشه و ترانس-پینوکامفن (14.7%) و سیس-پینوکامفن (13.4%) دیگر ترکیب‌های شاخص اسانس ساقه و برگ بودند. نکته جالب توجه در مورد این اسانس‌ها، رنگ آنها بود که به‌ترتیب آبی روشن، آبی کاربنی و سبز چمنی بود. با مقایسه ترکیب‌های اصلی اسانس مشخص می‌شود که تنوع ترکیب‌ها در اسانس اندام‌های مختلف وجود دارد.
طیبه مظفری‌دهشیری؛ فاطمه سفیدکن؛ فاطمه عسکری؛ غلامرضا بخشی‌خانیکی
چکیده
گونه Pimpinella aurea DC. یکی از فراوان‌ترین گونههای چند ساله جنس Pimpinella در ایران است و پراکندگی جغرافیایی آن در شمال‌غرب، غرب، مرکز، شمال‌شرق و جنوب‌شرق ایران می‌باشد. این گونه معطر و دارای اسانس بوده که اسانس آن دارای اثر ضدمیکروبی است. در این تحقیق، به‌منظور ارزیابی کمّیت و کیفیت اسانس بذر گیاه P. aurea و همچنین مطالعه اثر احتمالی اندازه ...
بیشتر
گونه Pimpinella aurea DC. یکی از فراوان‌ترین گونههای چند ساله جنس Pimpinella در ایران است و پراکندگی جغرافیایی آن در شمال‌غرب، غرب، مرکز، شمال‌شرق و جنوب‌شرق ایران می‌باشد. این گونه معطر و دارای اسانس بوده که اسانس آن دارای اثر ضدمیکروبی است. در این تحقیق، به‌منظور ارزیابی کمّیت و کیفیت اسانس بذر گیاه P. aurea و همچنین مطالعه اثر احتمالی اندازه بذر بر میزان اسانس، بذرهای گیاه در سال 1389 از سه رویشگاه در استان تهران (توچال، وردآورد و لواسانات) جمع‌آوری شد و پس از خشک‌کردن در سایه، ابتدا با استفاده از الک‌هایی با مش 20، 25 و 30 از هم جدا شدند. از هر کدام از نمونه‌ها به‌صورت جداگانه به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری بعمل آمد. میانگین بازده اسانس بذر منطقه توچال با مش‌های 20، 25 و 30 به‌ترتیب 01/4%، 20/3% و 12/1% بدست آمد. در نمونه منطقه وردآورد بازده اسانس با همان اندازهها به‌ترتیب 69/5%، 20/3% و 94/1% بود و در نمونه منطقه لواسانات به همان ترتیب، بازده اسانس به‌ترتیب 21/3%، 70/2% و 85/1% بود. نتایج بیانگر این بود که با ریزتر شدن اندازه بذرها بازده اسانس کاهش چشمگیری یافت. برای شناسایی ترکیب‌های موجود در اسانس‌ها و تعیین درصد کمّی آنها از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. در اسانس بذرهای این گونه با اندازههای متفاوت، که از رویشگاههای مختلف جمع‌آوری شده بودند، ترکیب اصلی اسانس بتا-بیزابولن بود که مقدار آن بین 2/57% تا 6/83% متفاوت بود. ترکیب شاخص دیگر اپوکسی آلو-آرومادندرن بود که بین 9/3% تا 6/30% متغیر بود. نتایج نشان داد که اندازه بذرها تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر کیفیت اسانس ندارد. همچنین اسانس بذرهای جمع‌آوری شده از منطقه وردآورد که دارای اقلیم گرم و خشک‌تری نسبت به دو منطقه دیگر بود، از کمّیت و کیفیت بهتری برخوردار بود.
