همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، تهران

2 استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 مربی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

4 دانشیار، دانشگاه پیام نور، تهران

چکیده

گونه Pimpinella aurea DC. یکی از فراوان‌ترین گونه‎های چند ساله جنس Pimpinella در ایران است و پراکندگی جغرافیایی آن در شمال‌غرب، غرب، مرکز، شمال‌شرق و جنوب‌شرق ایران می‎باشد. این گونه معطر و دارای اسانس بوده که اسانس آن دارای اثر ضدمیکروبی است. در این تحقیق، به‌منظور ارزیابی کمّیت و کیفیت اسانس بذر گیاه P. aurea و همچنین مطالعه اثر احتمالی اندازه بذر بر میزان اسانس، بذرهای گیاه در سال 1389 از سه رویشگاه در استان تهران (توچال، وردآورد و لواسانات) جمع‌آوری شد و پس از خشک‌کردن در سایه، ابتدا با استفاده از الک‌هایی با مش 20، 25 و 30 از هم جدا شدند. از هر کدام از نمونه‌ها به‌صورت جداگانه به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری بعمل آمد. میانگین بازده اسانس بذر منطقه توچال با مش‌های 20، 25 و 30 به‌ترتیب 01/4%، 20/3% و 12/1% بدست آمد. در نمونه منطقه وردآورد بازده اسانس با همان اندازه‎ها به‌ترتیب 69/5%، 20/3% و 94/1% بود و در نمونه منطقه لواسانات به همان ترتیب، بازده اسانس به‌ترتیب 21/3%، 70/2% و 85/1% بود. نتایج بیانگر این بود که با ریزتر شدن اندازه بذرها بازده اسانس کاهش چشمگیری یافت. برای شناسایی ترکیب‌های موجود در اسانس‌ها و تعیین درصد کمّی آنها از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. در اسانس بذرهای این گونه با اندازه‎های متفاوت، که از رویشگاه‌‎های مختلف جمع‌آوری شده بودند، ترکیب اصلی اسانس بتا-بیزابولن بود که مقدار آن بین 2/57% تا 6/83% متفاوت بود. ترکیب شاخص دیگر اپوکسی آلو-آرومادندرن بود که بین 9/3% تا 6/30% متغیر بود. نتایج نشان داد که اندازه بذرها تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر کیفیت اسانس ندارد. همچنین اسانس بذرهای جمع‌آوری شده از منطقه وردآورد که دارای اقلیم گرم و خشک‌تری نسبت به دو منطقه دیگر بود، از کمّیت و کیفیت بهتری برخوردار بود.

کلیدواژه‌ها

- فاضلی، ر.، 1379. بررسی اسانس گیاه Pimpinella affinis به روش GC/MS. پایان‌نامه دکتری، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی تهران.
- بیگدلی، م.‌، 1380. بررسی و مقایسه ترکیبات اسانس دو گونه از جنس Pimpinella. چکیده مقالات همایش گیاهان دارویی ایران، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 26-24 بهمن: 102.
- مظفریان، و.، 1386. فلور ایران: تیره چتریان. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور.
- Adams, R.P., 1995. Identification of Essential Oil Components by Gas Chromatography/Mass Spectroscopy. Allured, Coral Stream, 456p.
- Al-Bayati, F.A., 2008. Synergistic antibacterial activity between Thymus vulgaris and Pimpinella anisum essential oils and methanol extracts. Journal of Ethnopharmacology, 116(3): 403-406.
- Akhtar, A., Deshmukh, A.A., Bhonsle, A.V., Kshirsagar, P.M. and Kolekar, M.A., 2008. In vitro antibacterial activity of Pimpinella anisum fruit extracts against some pathogenic bacteria. Veterinary World, 1(9): 272-274
- Askari, F., Sefidkon, F., Mirza, M. and Meshkizadeh, S., 2003. Essential oil composition of Pimpinella aurea DC. from two locality in Tehran provinces. Iranian Journal Medicinal and Aromatic Plants Research, 19(3): 239-254.
- Askari, F., Sefidkon, F. and Mozaffarian, V., 2005. Essential oil composition of Pimpinella aurea DC. from Iran. Flavour and Fragrance Journal,
20: 115-117.
- Assadian, F., Masoudi, S., Nematollahi, F., Rostaiyan, A., Larijani, K. and Mazloomifar, H., 2005. Volatile constituents of Xanthogalum purpurascens Ave-lall., Eryngium caeruleum M.B and Pimpinella aurea DC. three Umbelliferae herbs growing in Iran. Journal of Essential Oil Research, 17(3): 115-117.
- Bakshu, L.M. and Raju, R.R.V., 2002. Essential oil composition and antimicrobial activity of tuberous roots of Pimpinella tirupatiensis Bal. Subr, an endemic taxon from eastern ghats, India. Flavour and Fragrance Journal, 17(6): 413-415.
- Delazar, A., Biglari, F., Esnaashari, S., Nazemiyeh, H., Talebpour, A.H., Nahar, L. and Sarker, D.S., 2006. GC-MS analysis of the essential oils, and the isolation of phenylpropanoid derivatives from the aerial parts of Pimpinella aurea. Phytochemistry, 67(19): 2176-2181.
- Duško, B.L., Čomić, L. and Solujić-Sukdolak, S., 2006. Antibacterial activity of some plants from family Apiaceae in relation to selected phytopathogenic bacteria. Kragujevac Journal of Science, 28: 65-72.
- Khajepiri, M., Ghahremaninejad, F. and Mozaffarian, V., 2010. FruitanatomyofthegenusPimpinella L. (Apiaceae)inIran. Flora-Morphology, Distribution, Functional Ecology of Plants, 205(5): 344-356.
- Kubeczka, K.H., Bohn, I. and Formace, V., 1986. New constituents from the essential oils of Pimpinella species. Progress in essential oil research: proceedings of the International Symposium on Essential Oils, Holzminden/Neuhaus, Federal Republic of Germany, 18-21 September, 1985: 279-298.
- Safaei-Ghomi, J., Djafari-Bidgoli, Z., and Batooli, H., 2009. Study of the oil constituents extracted from aerial parts of Pimpinella aurea DC. from central Iran. Journal of Essential Oil Research, 21(5):
435-437.
- Shibamoto, T., 1987. Retention indices in essential oil analysis, P. 259-275, In: Capillary Gas chromatography in Essential oil Analysis. Edits, P. Sandra and C. Bicchi, Dr. Alfred Heuthig Verlag, NewYork, 740p.
- Tabanca, N., Demirci, B., Ozek, T., Kirimer, N., Baser, H.C., Bedir. E., Khan, I.A. and Wedge, D.E., 2006. Gas chromatographic–mass spectrometric analysis of essential oils from Pimpinellaspecies gathered from Central and Northern Turkey. Journal of Chromatography A, 1117(2): 194-205.
- Tabanca, N., Demirci, B., Kirimer, N., Baser, K.H., Bedir, E., Khan, I.A. and Wedge, D.E., 2005a. Gas chromatographic-mass spectrometric analysis of essential oils from Pimpinella aurea, Pimpinella corymbosa, Pimpinella peregrine and Pimpinella puberula gathered from Eastern and Southern Turkey. Journal of Chromatography A, 1097:
192-198.
- Tabanca, N., Douglas, A.W., Bedir, E., Dayan, F.E., Kirimer, N., Baser, H.C., Aytac, Z., Khan, A.I. and Scheffler, B.E., 2005b. Patterns of essential oil relationships in Pimpinella (Umbelliferae) based on phylogenetic relationships using nuclear and chloroplast sequences. Plant Genetic Resources: Characterization and Utilization, 3(2): 149-169.
- Velasco-Negueruela, A., Perez-Alonso, M.J., de Paz, P.L.P., Pala-Paul, J. and Sanz, J., 2003. Analysis by gas chromatography-mass spectrometry of the essential oils from the aerial parts of Pimpinella.junoniae Ceb. & Ort., gathered in La Gomera, Canary Islands, Spain. Journal of Chromatography A, 1011: 241-244.