مریم پیروز؛ حمزه امیری؛ بهروز دوستی
چکیده
آویشن دنایی با نام علمی Thymus daenensis Celak.، گیاهی از تیره نعناعیان و از گونههای اندمیک جنس آویشن در ایران میباشد. با وجود نیاز روزافزون برای تکثیر انبوه این گیاه بهدلیل وجود انواع متابولیتهای ثانویه مفید، اطلاعات کمی در مورد روشهای ازدیاد آن وجود دارد. در این تحقیق برهمکنش بعضی از تیمارهای هورمونی بهمنظور ایجاد کشت درون شیشه ...
بیشتر
آویشن دنایی با نام علمی Thymus daenensis Celak.، گیاهی از تیره نعناعیان و از گونههای اندمیک جنس آویشن در ایران میباشد. با وجود نیاز روزافزون برای تکثیر انبوه این گیاه بهدلیل وجود انواع متابولیتهای ثانویه مفید، اطلاعات کمی در مورد روشهای ازدیاد آن وجود دارد. در این تحقیق برهمکنش بعضی از تیمارهای هورمونی بهمنظور ایجاد کشت درون شیشه برای کالزایی و ریزازدیادی گیاه آویشن دنایی در محیط کشت MS با غلظتهای مختلف از هورمونهای اندولاستیک اسید (IAA)، بنزیل آمینوپورین (BAP)، کینتین (Kin) و در حضور یا عدم حضور آسکوربیک اسید (AS) بررسی شد. نتایج نشان داد که شاخص کالوس، وزن تر و وزن خشک در قطعات میانگرهای نسبت به قطعات مریستم رأسی مناسبترند. باززایی گیاه از کالوس بدست آمده از جداکشتهای مریستم رأسی و میانگرهای واجد اختلاف معنیداری بوده و بهترین ترکیبهای هورمونی برای باززایی گیاه شامل NAA-Kin بهترتیب با غلظت (5/4-5/1) و NAA-BAP بهترتیب با غلظتهای (6-9) میلیگرم بر لیتر بود. تولید کالوس در قطعات میانگرهای اختلاف معنیداری نسبت به مریستم رأسی نشان داد و در ترکیب هورمونی Kin-NAA (9-3) میلیگرم بر لیتر و NAA-BAP (6-9) میلیگرم بر لیتر در حضور آسکوربیک اسید بهترین تراکم تولید کالوس بدست آمد. در مجموع از میان تیمارهای بکار برده شده، تیمار شاهد و تیمارهای هورمونی NAA و Kin اثرات مطلوبتری بر باززایی داشته و نیز کالزایی در قطعات میانگرهای بهتر انجام شده است.
شاهین شرفالدین شیرازی؛ فائزه فاضلی
چکیده
آویشن، گیاهی چندساله از خانواده نعناع و از گیاهان دارویی با ارزش در دنیاست. گونه آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) در بسیاری از مناطق ایران پراکنش دارد. بهمنظور بررسی اثر میکروکلات آهن و سولفات آهن بر ارتفاع گیاه، سطح تاج پوشش، عملکرد ماده تر، عملکرد ماده خشک و میزان جذب N، P، K و Fe در برگها، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای ...
بیشتر
آویشن، گیاهی چندساله از خانواده نعناع و از گیاهان دارویی با ارزش در دنیاست. گونه آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) در بسیاری از مناطق ایران پراکنش دارد. بهمنظور بررسی اثر میکروکلات آهن و سولفات آهن بر ارتفاع گیاه، سطح تاج پوشش، عملکرد ماده تر، عملکرد ماده خشک و میزان جذب N، P، K و Fe در برگها، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با سه سطح 0، 3 و 6 کیلوگرم در هکتار میکروکلات آهن (0n، 3n و 6n) و سولفات آهن (0i، 3i و 6i) بهصورت محلولپاشی (محلول 3 و 6 گرم در لیتر در مترمربع) در سه مرحله در سال زراعی 1391 در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده عاملها هر یک به تنهایی بر صفات ارتفاع گیاه در سطح 5% (63/28 سانتیمتر)، عملکرد ماده تر و عملکرد ماده خشک (بهترتیب 5110 و 2613 کیلوگرم در هکتار از تیمار 6n) و اثر متقابل عاملها بر صفات سطح تاجپوشش (81/47 سانتیمتر مربع از تیمار 0i6n)، میزان جذب N (10/1% از تیمار 0i6n)، میزان جذب P (14/1 گرم بر کیلوگرم وزن خشک برگ از تیمار 6i6n)، میزان جذب K (89/15 گرم بر کیلوگرم وزن خشک برگ از تیمار 0i6n) و میزان جذب Fe (70/1 گرم بر کیلوگرم وزن خشک برگ از تیمار 6i6n) در سطح 1% معنیدار بود. با توجه به نتایج حاصل، استفاده از 6 کیلوگرم در هکتار از میکروکلات آهن برای افزایش عملکرد آویشن مناسب میباشد.
محبوبه زراوشان؛ فرانسواز برنارد؛ زهره حیدریان
چکیده
گیاه آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak. subsp. daenensis) یکی از گونههای اندمیک جنس آویشن در ایران است. این گونه مصارف زیادی در زمینه دارویی دارد. بهنظر میرسد که استفاده از تکنیک کشت درون شیشهای برای تکثیر آن مفید باشد. شرایط کشت درون شیشهای، بهدلیل ایجاد برش در بافت گیاهی و تغییر در میزان هورمونهای گیاهی نسبت به شرایط طبیعی سبب ...
بیشتر
گیاه آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak. subsp. daenensis) یکی از گونههای اندمیک جنس آویشن در ایران است. این گونه مصارف زیادی در زمینه دارویی دارد. بهنظر میرسد که استفاده از تکنیک کشت درون شیشهای برای تکثیر آن مفید باشد. شرایط کشت درون شیشهای، بهدلیل ایجاد برش در بافت گیاهی و تغییر در میزان هورمونهای گیاهی نسبت به شرایط طبیعی سبب ایجاد استرس خشکی یا پر آبی در بافتها میشود که باتوجه به نوع محیط کشت، نوع آگار و مقدار آب محیط میتواند متفاوت باشد. شیشهای شدن یکی از عمدهترین مشکلاتی است که در رشد درون شیشهای دیده میشود و با ایجاد بدشکلی، مانع تکثیر گیاه میشود. در کشت جوانه آویشن دنایی شیشهای شدن به مقدار زیادی دیده میشود. در این تحقیق، اثر بنزیلآدنین و سالیسیلیکاسید بر سندرم شیشهای شدن جوانهها سنجیده شد. به این منظور، بذرها در محیط موراشیک-اسکوگ (MS) با تیمارهای بنزیلآدنین (0.1mgl-1) کشت شدند. جوانههای رشد یافته در محیط بدون هورمون، به محیط مشابه انتقال یافت. همچنین جوانههای رشد یافته در محیط دارای بنزیلآدنین به محیطهایی با چهار تیمار هورمونی مختلف (بدون هورمون، دارای بنزیلآدنین به همراه سالیسیلیک اسید یا بدون سالیسیلیکاسید) منتقل شدند. بهدنبال آن اثر تیمارهای مذکور بر پدیده شیشهای شدن، ویژگیهای مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که هورمون بنزیلآدنین به تنهایی، سبب ایجاد پدیده شیشهای شدن در آویشن دنایی شد. بعد از انتقال ریزنمونهها به محیط بدون بنزیل آدنین، بازگشتی نسبی به حالت نرمال دیده شد. حضور سالیسیلیکاسید باعث بهبود بازگشت به حالت نرمال میگردد. سالیسیلیک اسید باعث کاهش آب داخلی بافت و افزایش رنگدانههای فتوسنتزی میگردد. در نمونه تیمار شده با بنزیلآدنین، در حضور سالیسیلیک اسید بازگشتی به حالت نرمال دیده نشد.
سمیه افلاکیان؛ حسین زینلی؛ حسن مداح عارفی؛ شکوفه انتشاری؛ شیرین کاوه
چکیده
آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) از گیاهان معطر و دارویی بومی ایران است که به علت وجود تلاقی درون گونهای و بین گونهای، دارای تنوع مورفولوژیکی زیادی میباشد. این مطالعه بهمنظور بررسی روابط بین عملکرد و اجزای عملکرد، در اکوتیپهای مختلف آویشن دنایی که از سه استان اصفهان، مرکزی و لرستان جمعآوری شدند، طراحی شد. این تحقیق در ...
بیشتر
آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) از گیاهان معطر و دارویی بومی ایران است که به علت وجود تلاقی درون گونهای و بین گونهای، دارای تنوع مورفولوژیکی زیادی میباشد. این مطالعه بهمنظور بررسی روابط بین عملکرد و اجزای عملکرد، در اکوتیپهای مختلف آویشن دنایی که از سه استان اصفهان، مرکزی و لرستان جمعآوری شدند، طراحی شد. این تحقیق در قالب یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان اجرا شد. صفات وزن گلآذین، طول گلآذین، تعداد گل در گلآذین، ارتفاع ساقه، سطح برگ، طول برگ، عرض برگ، بزرگترین و کوچکترین قطر تاج پوشش، وزن هزاردانه، عملکرد خشک و تر هر بوته مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس، اختلاف معنیداری را در سطح احتمال 1% برای همه صفات نشان داد که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی بین اکوتیپها دارد. مقایسه میانگین صفات نشان داد که بیشترین میزان عملکرد خشک و تر هر بوته در سال دوم کاشت بهترتیب برابر با 6/114 و 6/386 گرم، در اکوتیپ دنایی خرمآباد 1 است. کمترین میزان تولید گیاه مربوط به اکوتیپ دنایی خرمآباد 2 بود. بیشترین مقدار وزن گلآذین، طول گلآذین، تعداد گل در گلآذین، کوچکترین قطر تاج پوشش و طول برگ نیز در اکوتیپ دنایی خرمآباد 1 مشاهده شد. عملکرد خشک هر بوته با صفات بزرگترین قطر تاج پوشش، طول برگ و عملکرد تر همبستگی مثبت و با عرض برگ همبستگی منفی و قوی داشت. تجزیه به عاملها سه عامل پنهانی را معرفی کرد که در مجموع 71/79% از کل تنوع را توجیه نمود. عامل اول، عامل عملکرد نام دارد که شامل صفت عملکرد خشک بوته با بار عامل مثبت و عرض برگ با بار منفی است. بهطور کلی، اکوتیپ خرمآباد 1 از نظر عملکرد بوته به سایر اکوتیپها برتری دارد و مهمترین عوامل اثرگذار بر عملکرد، صفات قطر تاج پوشش، طول برگ و عرض برگ هستند.
لیلی صفائی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ حسین زینلی؛ مهدی میرزا
چکیده
بهمنظور بررسی اثر مراحل مختلف برداشت بر عملکرد اندام هوایی، اسانس و ترکیبهای اصلی اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.)، آزمایشی طی سالهای 88-1386 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در استان اصفهان انجام شد و بهترین زمان برداشت گیاه از نظر بالاترین عملکرد اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس و میزان تیمول بررسی گردید. اندام ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر مراحل مختلف برداشت بر عملکرد اندام هوایی، اسانس و ترکیبهای اصلی اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.)، آزمایشی طی سالهای 88-1386 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در استان اصفهان انجام شد و بهترین زمان برداشت گیاه از نظر بالاترین عملکرد اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس و میزان تیمول بررسی گردید. اندام هوایی گیاه در چهار مرحله فنولوژیکی مختلف شامل: 1) مرحله آغاز گلدهی، 2) مرحله 50% گلدهی 3) مرحله گلدهی کامل و 4) مرحله بذردهی، برداشت و در هوای آزاد و در سایه خشک گردید. نتایج بدست آمده حکایت از اثر معنیدار مراحل مختلف برداشت بر کلیه صفات مورد مطالعه داشت. براساس میانگین صفات، بیشترین وزن خشک اندام هوایی و عملکرد اسانس در مرحله گلدهی کامل و بیشترین درصد اسانس در مرحله 50% گلدهی بدست آمد. اثر متقابل سال در مرحله برداشت مشخص نمود که در مجموع تیمار مربوط به مرحله گلدهی کامل سال دوم، بیشترین وزن خشک اندام هوایی و عملکرد اسانس را (بهترتیب معادل با 3083 و 61/68 کیلوگرم در هکتار) تولید نمودهاست. بیشترین درصد اسانس اندام هوایی در طی دو سال متعلق به مرحله 50% گلدهی بود و سال تأثیر معنیداری روی درصد اسانس نداشت. شش ترکیب بیشترین درصد اسانس را تشکیل دادند که در بین آنها تیمول ترکیب غالب در هر چهار مرحله برداشت بود. بیشترین مقدار تیمول در مرحله ابتدای گلدهی (9/85%) حاصل شد که نسبت به سایر مراحل برداشت اختلاف معنیداری را نشان داد. دومین ترکیب غالب اسانس کارواکرول بود که در مرحله بذردهی به حداکثر مقدار خود رسید و تفاوت معنیداری با سایر مراحل برداشت داشت. سه ترکیب پارا سیمن، 1،8-سینئول و گاما-ترپینن در مرحله 50% گلدهی، حداکثر مقدار را دارا بودند (بهترتیب 4/3، 4/1 و 8/1%) و بورنئول همانند کارواکرول در مرحله بذردهی بیشترین مقدار (53/2%) را نشان داد. در مجموع براساس نتایج بدست آمده بهترین زمان برداشت آویشن دنایی جهت رسیدن به حداکثر پتانسیل عملکرد اندام هوایی، عملکرد اسانس و عملکرد تیمول مرحله گلدهی کامل میباشد.
