زراعت و باغبانی
لیدا برهمندزاده؛ علیرضا ابدالی مشهدی؛ عبدالمهدی بخشنده؛ علیرضا شافعی نیا؛ امین لطفی جلال آبادی؛ نرگس سلطانی
چکیده
سابقه و هدف: علف‌لیمو گیاهی چند ساله و متعلق به خانواده گندمیان است. این گیاه دارای ترکیب‌های پلی‌فنولی ارزشمند است که کاربردهای دارویی، آرایشی و خوراکی دارند. استفاده از عواملی که بتوانند باعث افزایش عملکرد کمی و کیفی علف‌لیمو شوند از جنبه اقتصادی مهم است. اسید سالیسیلیک یک تنظیم‌کننده فرایندهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی است که ...
بیشتر
سابقه و هدف: علف‌لیمو گیاهی چند ساله و متعلق به خانواده گندمیان است. این گیاه دارای ترکیب‌های پلی‌فنولی ارزشمند است که کاربردهای دارویی، آرایشی و خوراکی دارند. استفاده از عواملی که بتوانند باعث افزایش عملکرد کمی و کیفی علف‌لیمو شوند از جنبه اقتصادی مهم است. اسید سالیسیلیک یک تنظیم‌کننده فرایندهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی است که می‌تواند در نقش یک الیسیتور باعث افزایش تجمع متابولیت‌های ثانویه در گیاهان شود. همچنین نیتروژن نقش مهمی در رشد گیاهان دارد و می‌تواند باعث افزایش کمیت و کیفیت عملکرد شود. در این آزمایش اثر کاربرد کود نیتروژن و اسید سالیسیلیک بر برخی خصوصیات کمی و کیفی علف‌لیمو بررسی شد.مواد و روش‌ها: به منظور بررسی تغییرات برخی خصوصیات کمی و کیفی علف‌لیمو تحت تأثیر سطوح مختلف اسید سالیسیلیک و کود نیتروژن در شرایط آب و هوایی اهواز، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج سطح کود نیتروژن (0، 50، 100، 150، 200 کیلوگرم در هکتار) از منبع اوره و سه سطح اسید سالیسیلیک (0، 10 میکرومولار و 100 میکرومولار) با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال 1401-1400 اجرا گردید. در هر تیمار کودی، 20 درصد کود اوره پس از استقرار گیاه و بقیه آن جهت کاهش تلفات آبشویی، در چهار مرحله به همراه آب آبیاری و با توجه به درصد نیتروژن موجود در خاک اعمال گردید. محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک وقتی که 70 درصد سطح هر پلات توسط علف‌لیمو پوشانده شد توسط سمپاش پشتی انجام گردید و 15 روز بعد تکرار شد. هر کرت آزمایشی سه متر عرض داشت و شامل شش خط کاشت به طول سه متر بود و فاصله بین کرت‌ها نیم متر در نظر گرفته شد. فاصله خطوط کشت از یکدیگر 60 سانتی‌متر و فاصله بین بوته‌ها روی خط کشت 40 سانتی‌متر بود. خاک محل آزمایش دارای بافت سیلتی کلی، اسیدیته 7.5 و هدایت الکتریکی 2.6 دسی‌زیمنس بر متر بود. صفات مورد بررسی شامل کلروفیل a، b و کل، کارتنوئید، وزن تر و خشک کل، درصد آنتی‌اکسیدان، فنول کل، درصد و عملکرد اسانس بود.نتایج: اثر متقابل اسید سالیسیلیک و کود نیتروژن بر همه صفات مورد بررسی بجز درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی معنی‌دار شد. اثر کاربرد کود نیتروژن بر درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی معنی‌دار بود. بالاترین درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی (89.8 درصد) مربوط به کاربرد 150 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار بود. بالاترین و کمترین مقدار کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل به ترتیب با عدم کاربرد اسید سالیسیلیک × کاربرد 150 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و عدم کاربرد اسید سالیسیلیک × عدم کاربرد کود نیتروژن به‌دست آمد که به ترتیب 140، 42 و 116 درصد تفاوت داشتند. بالاترین وزن تر و خشک کل با کاربرد 100 میکرومولار اسید سالیسیلیک و 100 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن به‌دست آمد که نسبت به عدم کاربرد اسید سالیسیلیک و کود نیتروژن 75 درصد بیشتر بود. بالاترین درصد و عملکرد اسانس در تیمار کاربرد 10 میکرومولار اسید سالیسیلیک و 150 کیلوگرم کود نیتروژن به‌ترتیب با میانگین 0.87 درصد و 65.6 گرم در مترمربع مشاهده شد. همچنین در میان سطوح فاکتورهای آزمایش، کمترین عملکرد اسانس (18.29 گرم در مترمربع) با عدم کاربرد اسید سالیسیلیک و کود نیتروژن به‌دست آمد که در مقایسه با حداکثر عملکرد با کاربرد 10 میکرومولار اسید سالیسیلیک و 150 کیلوگرم کود نیتروژن 260 درصد کمتر بود. کمترین درصد اسانس (0.45 درصد) با عدم کاربرد اسید سالیسیلیک و کاربرد 150 کیلوگرم کود نیتروژن به‌دست آمد.نتیجه‌گیری: به‌طورکلی، کاربرد کود نیتروژن و اسیدسالیسیلیک باعث افزایش عملکرد و درصد اسانس، ماده خشک کل و فنل کل برگ نسبت به شاهد شد. بالاترین عملکرد اسانس با کاربرد 10 میکرومولار اسید سالیسیلیک و 150 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن به‌دست آمد.
فرشته کشکولی؛ علیرضا ابدالی مشهدی؛ محمدحسین قرینه؛ امین لطفی جلال آبادی؛ اسداله زارعی سیاه بیدی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):
98.1000/1735-0905.1398.36.72.99.1.1575.41
کدوی طبی (Cucurbita pepo L. var. styriaca) دارای روغن خوراکی با ارزش و نیز ترکیب‌هایی است که از آن برای پیشگیری و درمان سرطان پروستات استفاده می‌شود. با هدف ارزیابی اثر ورمی‌کمپوست (عدم کاربرد، کاربرد 5 و 10 تن در هکتار) به‌عنوان فاکتور اصلی، کود نیتروژن زیستی بارور 1 (عدم کاربرد و کاربرد بارور-1) و ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):
98.1000/1735-0905.1398.36.72.99.1.1575.41
کدوی طبی (Cucurbita pepo L. var. styriaca) دارای روغن خوراکی با ارزش و نیز ترکیب‌هایی است که از آن برای پیشگیری و درمان سرطان پروستات استفاده می‌شود. با هدف ارزیابی اثر ورمی‌کمپوست (عدم کاربرد، کاربرد 5 و 10 تن در هکتار) به‌عنوان فاکتور اصلی، کود نیتروژن زیستی بارور 1 (عدم کاربرد و کاربرد بارور-1) و کود فسفر زیستی بارور 2 (عدم کاربرد و کاربرد بارور-2) به‌عنوان فاکتور فرعی بر روی عملکرد و اجزای عملکرد کدوی طبی، آزمایشی در قالب طرح اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار در شهرستان اسلام‌آباد غرب واقع در استان کرمانشاه اجرا شد. صفات مورد اندازه‌گیری شامل نسبت گل‌های نر و ماده، تعداد میوه در بوته، تعداد دانه در میوه، متوسط عملکرد خشک میوه، طول ساقه، تعداد روز تا گلدهی، عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن دانه بود. اثر ورمی‌کمپوست بر صفات تعداد دانه در میوه، عملکرد خشک میوه و تاریخ گلدهی معنی‌دار شد. بیشترین عملکرد روغن (30 کیلوگرم در هکتار) از ترکیب تیماری فسفر زیستی و عدم کاربرد ورمی‌کمپوست و بالاترین عملکرد دانه (195 کیلوگرم در هکتار) از ترکیب تیماری کاربرد نیتروژن زیستی، عدم کاربرد فسفر زیستی و عدم کاربرد ورمی‌کمپوست بدست آمد. کمترین نسبت گل نر به گل ماده (39) مربوط به عدم کاربرد فسفر و نیتروژن زیستی به‌همراه کاربرد 5 تن در هکتار ورمی‌کمپوست بود و بیشترین نسبت گل نر به گل ماده (66) از ترکیب تیماری عدم کاربرد نیتروژن زیستی، کاربرد فسفر زیستی و کاربرد 10 تن در هکتار ورمی‌کمپوست بدست آمد. به‌طور کلی بالاترین عملکرد دانه و عملکرد روغن به‌ترتیب از کاربرد یگانه نیتروژن زیستی و کاربرد یگانه فسفر زیستی حاصل شد.
شهلا مشایخی؛ علیرضا ابدالی مشهدی؛ عبدالمهدی بخشنده؛ امین لطفی جلال آبادی؛ سید منصور سید نژاد
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.424.95.3.1576.1603 محلول‌پاشی ترکیب‌های شیمیایی و آلی می‌تواند بر عملکرد کمّی و کیفی گیاهان دارویی مهم مانند بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.) اثر بگذارد. به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک (عدم کاربرد، 200، 400 و 600 میکرومولار) و اسید هیومیک (عدم کاربرد، 200، 400 و 600 میلی‌گرم در لیتر) بر برخی ویژگی‌های ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.424.95.3.1576.1603 محلول‌پاشی ترکیب‌های شیمیایی و آلی می‌تواند بر عملکرد کمّی و کیفی گیاهان دارویی مهم مانند بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.) اثر بگذارد. به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک (عدم کاربرد، 200، 400 و 600 میکرومولار) و اسید هیومیک (عدم کاربرد، 200، 400 و 600 میلی‌گرم در لیتر) بر برخی ویژگی‌های کمّی و کیفی بابونه آلمانی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1394 در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. نتایج نشان داد که تعداد گل در بوته در اثرهای اصلی تیمارهای 600 میکرومولار اسید سالیسیلیک (91) و 600 میلی‌گرم در لیتر اسید هیومیک (96) مشاهده شد. بیشترین عملکرد گل تر (1014 گرم در مترمربع) از ترکیب تیماری اسید سالیسیلیک در سطح 400 میکرومولار × اسید هیومیک در سطح 600 میلی‌گرم در لیتر بدست آمد که نسبت به تیمار عدم کاربرد این دو ترکیب، افزایش 115 درصدی نشان داد. کاربرد اسید سالیسیلیک و اسید هیومیک تأثیر بالایی بر ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کل و محتوای ترکیب‌های فلاونوئیدی، آنتوسیانین و کاروتنوئید داشت. بیشترین مقدار کامازولن در یک برداشت در سطح 400 میکرومولار اسید سالیسیلیک و 600 میلی‌گرم در لیتر اسید هیومیک بدست آمد (6.1%). کمترین مقدار نیز مربوط به شرایط عدم کاربرد اسید سالیسیلیک و اسید هیومیک بود (4.1%). در مجموع از کاربرد توأم دو ترکیب اسید سالیسیلیک (400 میکرومولار) و اسید هیومیک (600 میلی‌گرم در لیتر) بهترین نتایج بدست آمد.
عادل پشت دار؛ علیرضا ابدالی مشهدی؛ فواد مرادی؛ سید عطااله سیادت؛ عبدالمهدی بخشنده
چکیده
روشهای مختلفی به‌منظور افزایش تولید متابولیت‌های ثانوی در گیاهان دارویی استفاده می‌شود، ازجمله آنها افزودن الیسیتورها به گیاهان است. سالیسیلیک اسید اثر مثبتی در رشد و عملکرد گیاهان با اثر بر جذب عناصر معدنی دارد. برای بررسی پاسخ نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) به کاربرد سالیسیلیک اسید در سطوح مختلف نیتروژن، آزمایش زراعی دوساله، ...
بیشتر
روشهای مختلفی به‌منظور افزایش تولید متابولیت‌های ثانوی در گیاهان دارویی استفاده می‌شود، ازجمله آنها افزودن الیسیتورها به گیاهان است. سالیسیلیک اسید اثر مثبتی در رشد و عملکرد گیاهان با اثر بر جذب عناصر معدنی دارد. برای بررسی پاسخ نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) به کاربرد سالیسیلیک اسید در سطوح مختلف نیتروژن، آزمایش زراعی دوساله، در سالهای 93-1392 و 94-1393 اجرا گردید. آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل مقدار کود (0، 70، 140، 210 و 280 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به‌عنوان عامل اول و غلظت سالیسیلیک اسید (0، 100، 200 و 300 میکرومولار) به‌عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد که در دو سال، بیشترین میزان فعالیت نیترات ردوکتاز در ریشه با کاربرد غلظت 200 میکرومولار سالیسیلیک اسید و مصرف 280 کیلوگرم نیتروژن در هکتار مشاهده شد. فعالیت این آنزیم در برگ تنها تحت تأثیر نیتروژن قرار گرفت. بیشترین میزان فعالیت آنزیم در برگ (در سال اول و دوم به‌ترتیب 2.87 و 2.82 میکرومولار نیتریت در گرم وزن تازه بر ساعت) با مصرف 280 کیلوگرم نیتروژن در هکتار مشاهده شد. در هر دو سال محتوی نیتروژن و اسید آمینه آزاد در برگ با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید، همزمان با افزایش مقدار کود افزایش یافت. هر دو سال محتوای نیترات، فنول کل و کربوهیدرات محلول برگ با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید و مقدار کود کاهش یافت. در سال اول و دوم بیشترین عملکرد تر (به ترتیب 3316.2 و 3480.7 گرم در مترمربع)، خشک (به ترتیب 811.7 و 855.6 گرم در مترمربع) و اسانس (به‌ترتیب 13.01 و 15.2 میلیلیتر در مترمربع) با مصرف 210 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بدست آمد. در مجموع مصرف 210 تا 280 کیلوگرم در هکتار نیتروژن همراه با کاربرد غلظتهای 200 میکرومولار سالیسیلیک اسید برای دستیابی به عملکرد کمّی و کیفی مطلوب توصیه می شود.
عزیزه سقلی؛ محمد فرخاری؛ افشین صلواتی؛ خلیل عالمی سعید؛ علیرضا ابدالی مشهدی
چکیده
به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ‌های خارمریم (.Silybum marianum L) جمع‌آوری شده از نقاط مختلف کشور ایران و رقم اصلاح شده بوداکالازی و دو اکوتیپ متعلق به انگلستان، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در مزرعه آزمایشی دانشکده کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان اجرا شد. در این مطالعه صفات مورفولوژیک، فنولوژیک، عملکرد ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ‌های خارمریم (.Silybum marianum L) جمع‌آوری شده از نقاط مختلف کشور ایران و رقم اصلاح شده بوداکالازی و دو اکوتیپ متعلق به انگلستان، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در مزرعه آزمایشی دانشکده کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان اجرا شد. در این مطالعه صفات مورفولوژیک، فنولوژیک، عملکرد و اجزاء عملکرد ارزیابی گردید. تجزیه واریانس تفاوت معنیداری را بین اکوتیپ‌های مورد مطالعه برای بیشتر صفات مورد بررسی به‌جز صفات فنولوژیک نشان داد. حداکثر و حداقل میزان عملکرد برآورد شده در هکتار مربوط به اکوتیپ‌های ملاثانی 2 و شوش 2 به‌ترتیب با عملکرد تخمینی 2/4 و 7/1 تن در هکتار بود. همچنین عملکرد رقم بوداکالازی 2/2 تن در هکتار بود. البته رقم شوش 2 در بین اکوتیپ‌های مورد بررسی از لحاظ اندازه دارای کوچکترین ابعاد بود. از میان صفات فنولوژیک مورد بررسی قرار گرفته، فقط طول دوره پرشدن از لحاظ آماری در سطح 5% معنی‌دار گردید. براساس رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت، صفات تعداد کاپیتول در بوته، تعداد دانه در کاپیتول اصلی و وزن هزاردانه از مهمترین صفات مؤثر بر عملکرد دانه بودند. همچنین زمان به ساقه رفتن نیز به‌طور غیرمستقیم از طریق تأثیر بر تعداد کاپیتول در بوته و تعداد دانه در کاپیتول اصلی بر عملکرد مؤثر بود. صفات وارد شده در مدل رگرسیونی درمجموع 97% از تغییرات عملکرد را توجیه کردند. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشهای بر ساس فاصله مربع اقلیدسی و الگوریتم وارد اکوتیپها را در سه گروه دستهبندی کرد. این تقسیم‌بندی به‌طور کامل مطابق با مناطق جغرافیایی جمع‌آوری شده نبود. نتایج این پژوهش نشان داد که بین اکوتیپ‌های خارمریم بررسی شده از نظر صفات ظاهری تنوع بالایی وجود دارد، بهطوری که میتوان از این اکوتیپها در برنامههای به‌نژادی بهره برد.
