مهدی قنبری؛ محمدکاظم سوری؛ رضا امیدبیگی؛ حسین هداوندی میرزایی
چکیده
در این پژوهش ابتدا عمده رویشگاههای بومادران (Achillea millefolium L.) در استان آذربایجانشرقی شناسایی و در اواسط فصل رویش (سال1390) و زمان گلدهی برای ارزیابی ریختی و استخراج اسانس از هفت منطقه جلفا، زنوز، کندلج، باسمنج، پیربالا، بناب و شبستر پنج نمونه کامل گیاهی به همراه سرشاخههای گلدار جمعآوری شد. اطلاعات مربوط به رویشگاههای مختلف یادداشتبرداری ...
بیشتر
در این پژوهش ابتدا عمده رویشگاههای بومادران (Achillea millefolium L.) در استان آذربایجانشرقی شناسایی و در اواسط فصل رویش (سال1390) و زمان گلدهی برای ارزیابی ریختی و استخراج اسانس از هفت منطقه جلفا، زنوز، کندلج، باسمنج، پیربالا، بناب و شبستر پنج نمونه کامل گیاهی به همراه سرشاخههای گلدار جمعآوری شد. اطلاعات مربوط به رویشگاههای مختلف یادداشتبرداری شده و خصوصیات رویشی و زایشی هر جمعیت بهعلاوه میزان اسانس گونه مورد مطالعه در هر رویشگاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده با استفاده از نرمافزار SAS تجزیه و تحلیل خوشهای شد. سپس جمعیتهای جمعآوری شده براساس تمامی خصوصیات کمّی رویشی، زایشی و میزان اسانس گروهبندی شدند. بهطوری که تمام جمعیتها در 4 گروه قرار گرفتند. جمعیتهای جلفا، کندلج و پیربالا در یک گروه، بناب و باسمنج در گروه دیگر، جمعیت زنوز در گروه جداگانه و سرانجام جمعیت شبستر در گروهی مجزا قرار گرفت. پراکنش این گونه در مناطق مورد مطالعه از ارتفاع 1026 تا 2557 متر از سطح دریا و رویش در خاکهای مختلف و مناطق شیبدار نشاندهنده سازگاری بالای این گونه با شرایط اقلیمی این استان است. در نهایت از بین جمعیتهای جمعآوری شده، دو جمعیت باسمنج و جلفا بدلیل داشتن عملکرد نسبتاً بالای اسانس بهترتیب 4/0 و 4/0 وزنی-حجمی و همچنین سازگاری بهتر با اقلیم منطقه، برای کاربرد در برنامه بهنژادی در مناطق بررسی شده توصیه میشوند.
مهدی قنبری؛ محمدکاظم سوری
چکیده
بومادران هزاربرگ با نام علمی Achillea millefolium L. متعلق به خانواده کاسنی (Asteraceae) میباشد. 130 گونه مختلف از این جنس در سراسر جهان پراکنش دارند، از این بین 19 گونه در کشور ایران رویش طبیعی دارد که از این تعداد 7 گونه بومی ایران است. در این مطالعه سرشاخههای گلدار به همراه برگهای روی ساقه و برگهای قاعدهای گیاه در خرداد ماه 1390 از هفت منطقه زنوز، ...
بیشتر
بومادران هزاربرگ با نام علمی Achillea millefolium L. متعلق به خانواده کاسنی (Asteraceae) میباشد. 130 گونه مختلف از این جنس در سراسر جهان پراکنش دارند، از این بین 19 گونه در کشور ایران رویش طبیعی دارد که از این تعداد 7 گونه بومی ایران است. در این مطالعه سرشاخههای گلدار به همراه برگهای روی ساقه و برگهای قاعدهای گیاه در خرداد ماه 1390 از هفت منطقه زنوز، باسمنج، پیربالا، بناب مرند، شبستر، کندلج و جلفا واقع در استان آذربایجانشرقی جمعآوری شده و بعد از خشکاندن در سایه و دمای اتاق جهت استخراج اسانس به روش تقطیر با آب با طرح کلونجر طبق فارماکوپه بریتانیا به مدت 4 ساعت بکار گرفته شد. ترکیب شیمیایی اسانسها با استفاده از دستگاههای گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. بازده متوسط تولید اسانس توسط پیکر رویشی و گل در این گیاه با سه تکرار برحسب وزن خشک ماده گیاهی، برای مناطق مختلف تقریباً برابر 1/0% زنوز، 4/0% باسمنج، 1/0% پیربالا، 2/0% بناب مرند، 1/0% شبستر، 25/0% کندلج و 4/0% جلفا تعیین شد. در مجموع در اسانس زنوز، باسمنج، پیربالا، بناب مرند، شبستر، کندلج و جلفا بهترتیب 35، 38، 48، 43، 45، 37 و 42 ترکیب شناسایی شد که از این میان ترکیبهایدلتا-کادینول (3/23-7/3%)، 1،8-سینئول (5/18-7/7%)، جرماکرن D (9/10-7/2%)، آلفا-اودسمول (8-2%)، ترانس نرولیدول (3/11-6/2%) و آلفا-پینن (4/9-6/1%) در همه مناطق مشترک بوده و دارای بیشترین غلظت بودند. با توجه به غلظت بالای دو ترکیب با ارزش 1،8-سینئول و دلتا-کادینول در مناطق باسمنج و زنوز و با در نظر گرفتن بیشترین بازده اسانس، میتوان نتیجه گرفت که این دو منطقه برای استخراج 1،8-سینئول و دلتا-کادینول مناسب میباشند.
