فاطمه عسکری؛ ولیالله مظفریان؛ اسلام پارسا
چکیده
گونه Centaurea zuvandica (Sosn.) Sosn. نوعی گلگندم چندساله است که در مناطق شمال و شمالغربی کشور پراکنش دارد. اندام هوایی گیاه در مرحله گلدهی در پایان خرداد 1390 از مناطق فیروزکوه، قائمشهر و جاده چالوس جمعآوری گردید. اندامهای گیاهان تفکیک شده و در دمای محیط خشک شده و بعد به ذرات کوچک آسیاب شدند. نمونه ساقه همراه برگ و گلآذین به تفکیک با روش ...
بیشتر
گونه Centaurea zuvandica (Sosn.) Sosn. نوعی گلگندم چندساله است که در مناطق شمال و شمالغربی کشور پراکنش دارد. اندام هوایی گیاه در مرحله گلدهی در پایان خرداد 1390 از مناطق فیروزکوه، قائمشهر و جاده چالوس جمعآوری گردید. اندامهای گیاهان تفکیک شده و در دمای محیط خشک شده و بعد به ذرات کوچک آسیاب شدند. نمونه ساقه همراه برگ و گلآذین به تفکیک با روش تقطیر با آب اسانسگیری شد. برای جداسازی و شناسایی ترکیبهای اسانس از دستگاههای گاز کروماتوگرافی GC و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) استفاده گردید. بازده اسانس اندامهای مختلف (بر پایه وزنی- وزنی خشک شده) بین 02/0% تا 07/0% بود. بیشترین درصد ترکیبها عبارت از اسپاتولنول (حداکثر 8/28%)، تیمول (حداکثر 7/21%)، کاریوفیلناکساید (حداکثر 9/20%)، لینالول (حداکثر 5/19%)، جرماکرندی (حداکثر 3/16%) و کارواکرول (حداکثر 8/6%) بودند. با توجه به نتایج درمییابیم که تنوع بسیاری در ترکیبهای اصلی اسانس سه رویشگاه و حتی اندامهای مختلف یک رویشگاه وجود دارد. وجود تیمول در اسانس ساقه و برگ (8/17% و 7/21%) و لینالول در اسانس گلآذین (5/19% و 7/9%) رویشگاههای جاده چالوس و فیروزکوه و عمده بودن کاریوفیلناکساید (9/20%) در اسانس ساقه و برگ رویشگاه قائمشهر از ویژگیهای گیاهان این رویشگاهها است.
کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی؛ زهرا بهراد؛ مهدی میرزا؛ ولیالله مظفریان؛ رحمان آزادی؛ محمود نادری؛ مصطفی گلیپور؛ عاطفه بهمنزادگان؛ سعیده مشکیزاده؛ شاهرخ کریمی
چکیده
گونه Hypericum از جنسهای مهم گیاهان دارویی محسوب میشود. در حال حاضر در ایران 17 گونه گیاه علفی، چندساله و درختچهای هیپریکوم (گلراعی) وجود دارد که سه گونه آن انحصاری ایران هستند. این تحقیق جهت بررسی میزان ترکیب هیپریسین در 9 گونه گلراعی انجام شد. پس از جمعآوری و آمادهسازی گیاه (جدا کردن گل و برگ) اقدام به تهیه عصاره آن در دو مرحله ...
بیشتر
گونه Hypericum از جنسهای مهم گیاهان دارویی محسوب میشود. در حال حاضر در ایران 17 گونه گیاه علفی، چندساله و درختچهای هیپریکوم (گلراعی) وجود دارد که سه گونه آن انحصاری ایران هستند. این تحقیق جهت بررسی میزان ترکیب هیپریسین در 9 گونه گلراعی انجام شد. پس از جمعآوری و آمادهسازی گیاه (جدا کردن گل و برگ) اقدام به تهیه عصاره آن در دو مرحله با حلالهای کلروفرم و متانول بهوسیله دستگاه سوکسله گردید و بعد مواد استخراجی توسط دستگاه HPLC مورد بررسی قرار گرفتند. فاز متحرک شامل متانول 68%، اتیلاستات 20% و سدیم هیدروسولفات (1/0 مول) 12% و فاز ثابت، C18 بود. دتکتور مورد استفاده UV بود که در 590 نانومتر تنظیم گردید. اندامهای مختلف گونه H. androsaemum L. بهطورکلی فاقد ترکیب هیپریسین بودند. میزان ترکیب هیپریسین در عصاره گل گونه H. apricum Kar. & Kir. 061/0% و در عصاره برگ آن 005/0% بود. در عصاره گل H. armenum Jaub. & Spach، 003/0% هیپریسین وجود داشت. برای گونه H. asperulum Jaub. & Spach، میزان هیپریسین در عصاره گل 025/0%، برگ 004/0% و ساقه 003/0% بود. در عصاره گلهای گونههای H. hirsutum L. و H. linarioides Boss. 007/0% و H. vermiculare Boiss. & Hausskn. 005/0% هیپریسین وجود داشت. گونه H. tetrapterum Fries در عصاره گل 083/0%، برگ 014/0% و ساقه 001/0% هیپریسین داشت و گونه H. perforatum L. در عصاره گل حاوی 124/0%، برگ 028/0% و ساقه 003/0% هیپریسن بود.
اسلام ذوالفقاری؛ ابراهیم عادلی؛ ولیاله مظفریان؛ ساسان بابایی؛ قاسم حبیبی بیبالان
چکیده
گیاهان بومی و اندمیک، ذخایر توارثی گیاهی هر منطقه محسوب میشوند و به دلیل دارا بودن صفات مرفولوژیکی مطلوب، مقاومت به آفات و امراض و سازگاری به شرایط اکولوژیک از اهمیت خاصی برخوردارند. این تحقیق با هدف شناسایی گیاهان دارویی از فلور ارسباران، حوضه مردانقم چای و مطالعه دانش بومی مردم محلی مرتبط با گیاهان دارویی و عوامل مؤثر بر آن، ...
بیشتر
گیاهان بومی و اندمیک، ذخایر توارثی گیاهی هر منطقه محسوب میشوند و به دلیل دارا بودن صفات مرفولوژیکی مطلوب، مقاومت به آفات و امراض و سازگاری به شرایط اکولوژیک از اهمیت خاصی برخوردارند. این تحقیق با هدف شناسایی گیاهان دارویی از فلور ارسباران، حوضه مردانقم چای و مطالعه دانش بومی مردم محلی مرتبط با گیاهان دارویی و عوامل مؤثر بر آن، انجام شده است. برای دستیابی به این هدف، پس از شناسایی فلور منطقه و تفکیک گیاهان دارویی، به جمعآوری اطلاعات با ارائه پرسشنامه، به صورت تصادفی از جمعیت بالای 20 سال به تعداد 180 نمونه، پرداخته شد. نتایج نشان داد که 30% از فلور منطقه شامل گیاهان دارویی باارزش است که متعلق به 56 جنس و 30 خانواده گیاهی میباشد و با توجه به برداشت گیاهان برای مقاصد دارویی توسط مردم محلی، خانوادههای Labiatae، Compositae، Rosaceae، Urticaceae، Umbellifereae و Grossulariaceae بهترتیب دارای بیشترین مصرف در منطقه میباشند. نتایج تجزیه و تحلیل دادههای جمعآوری شده از پرسشنامهها در نرمافزار SPSS، با آزمون ناپارامتری kruskal-Wallis و ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که از میان فاکتورهای مؤثر بر میزان شناخت گیاهان دارویی موجود در منطقه، رابطه بین شناخت و دسترسی به خانه بهداشت جهت درمان در روستا معنیدار است (05/0 =P). یعنی دسترسی به پزشک، بر میزان آشنایی مردم محلی با گیاهان دارویی، مؤثر بوده است و همچنین رابطه آن با میزان دسترسی جنگلنشینان به شهرهای اطراف جهت معالجه نیز معنیدار است (01/0 =P)، یعنی محدودیت تردد، بر میزان شناخت گیاهان دارویی توسط جنگلنشینان، اثرگزار بوده است، ولی رابطه بین شناخت گیاهان دارویی با سن و سطح تحصیلات افراد و میزان مصرف داروهای شیمیایی معنیدار نیست. یعنی سن و سطح تحصیلات افراد محلی و میزان مصرف داروهای شیمیایی در شناخت گیاهان دارویی تأثیری نداشته است (05/0 =P).
فاطمه سفیدکن؛ عاطفه بهمنزادگان؛ مصطفی گلیپور؛ ولیالله مظفریان؛ سعیده مشکیزاده
چکیده
جنس Bunium با نام فارسی زیره در ایران 14 گونه دارد. اغلب این گیاهان دارای غده زیرزمینی بوده و در دامنههای کوهستانی و اراضی زراعی میرویند. تنها گونه شناخته شده جنس زیره در ایران که جایگاه ارزشمندی در صادرات و صنایع داخلی دارد B. persicum است که اسانس آن حاوی کومینآلدئید و آلدئیدهای ترپینن میباشد. در این تحقیق به منظور تعیین نوع و درصد ترکیبهای ...
بیشتر
جنس Bunium با نام فارسی زیره در ایران 14 گونه دارد. اغلب این گیاهان دارای غده زیرزمینی بوده و در دامنههای کوهستانی و اراضی زراعی میرویند. تنها گونه شناخته شده جنس زیره در ایران که جایگاه ارزشمندی در صادرات و صنایع داخلی دارد B. persicum است که اسانس آن حاوی کومینآلدئید و آلدئیدهای ترپینن میباشد. در این تحقیق به منظور تعیین نوع و درصد ترکیبهای موجود در اسانس اندام هوایی و بذر B. cylindricum (Boiss.& Hohen.) Drude وB. rectangulum Boiss.& Hausskn.، این گیاهان از رویشگاه طبیعی خود جمعآوری شده و پس از خشککردن در سایه، اسانس آنها به روش تقطیر با آب استخراج گردید. اجزای تشکیلدهنده اسانسها، با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل شده به طیفسنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. 17 ترکیب در اسانس اندام هوایی B. cylindricum شناسایی شد که اجزای اصلی جرماکرن D (2/31%)، دیل آپیول (9/26%)، ترانس-کاریوفیلن (1/11%)، جرماکرن B (1/7%) و ترپینولن (6/5%) بودند. همچنین 20 ترکیب مختلف در اسانس بذر B. cylindricum مورد شناسایی قرار گرفت. ترکیبهای عمده این اسانس دیل آپیول (8/25%)، ترانس-کاریوفیلن (4/15%)، گلوبولول (2/12%)، اسپاتولنول (2/7%) و جرماکرن D (6/6%) بودند. 7 ترکیب مختلف در اسانس گل B. rectangulum مورد شناسایی قرار گرفت که ترکیبهای عمده آن دیل آپیول (8/81%) و جرماکرن D (3/11%) بودند. همچنین 11 ترکیب در اسانس بذر B. rectangulum شناسایی شد که ترکیبهای اصلی دیل آپیول (3/63%)، جرماکرن D (4/22%) و ترانس-کاریوفیلن (1/5%) بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که گرچه اسانس هر دو این گونهها حاوی مقادیر بالایی از ترکیبهای سسکوئیترپنی است اما بین نوع و میزان این ترکیبها در اسانس دو گونه و همچنین اسانس اندامهای مختلف اختلافاتی وجود دارد.
محمدباقر رضایی؛ کامکار جایمند؛ ولیاله مظفریان
دوره 24، شماره 3 ، آبان 1387، ، صفحه 271-277
چکیده
گیاه Anthemis coelopoda Boiss.، از خانواده Asteraceae و تیره فرعی Radiae میباشد. جنس Anthemis دارای گونههای مختلفی است که از نظر شکل خارجی تا حدودی شبیه به هم هستند. در این تحقیق به بررسی کمی و کیفی اسانس گونه Anthemiscoelopoda Boiss.که در ایران رویش دارد، پرداخته شده است. جمعآوری گیاه از استان گیلان در سال 1382 صورت گرفت. از گل و برگ به روش تقطیر با آب اسانسگیری انجام ...
بیشتر
گیاه Anthemis coelopoda Boiss.، از خانواده Asteraceae و تیره فرعی Radiae میباشد. جنس Anthemis دارای گونههای مختلفی است که از نظر شکل خارجی تا حدودی شبیه به هم هستند. در این تحقیق به بررسی کمی و کیفی اسانس گونه Anthemiscoelopoda Boiss.که در ایران رویش دارد، پرداخته شده است. جمعآوری گیاه از استان گیلان در سال 1382 صورت گرفت. از گل و برگ به روش تقطیر با آب اسانسگیری انجام شد. بازده اسانس در گل 04/0% و در برگ 08/0% تعیین گردید. سپس نمونههای اسانس توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه قرار گرفتند.ترکیبهای عمده در اسانس گل سیس-کریزانتنیل استات (3/27%)، هگزیل بوتانوات (0/16%) و میرسن (0/7%) بودند. در اسانس برگ ایزوبورنیل فرمات (6/30%)، ترانس-اتیل کریزانتمومات (0/15%) و پارا-منتا-1،5-دیان،8-اول (7/13%) اجزای اصلی بودند. با توجه به منابع موجود، تغییر در میزان ترکیبهای عمده در گونهها نیز مشاهده شدهاست.
