سکینه عباسزاده؛ طیبه رجبیان؛ مسعود تقیزاده
چکیده
فیتواسترول نامیست برای بسیاری از استرولهای گیاهی که دارای فعالیت زیستی مؤثری در انسانها هستند و بهعنوان یک عامل پایینآورنده کلسترول میتوانند در پیشگیری و مهار بیماریهای قلبی-عروقی و همچنین انواعی از سرطانها نقش داشته باشند. فیتواسترولها به مقدار زیاد در روغنهای بعضی گونههای گیاهی ازجمله جنس گلگاوزبان ...
بیشتر
فیتواسترول نامیست برای بسیاری از استرولهای گیاهی که دارای فعالیت زیستی مؤثری در انسانها هستند و بهعنوان یک عامل پایینآورنده کلسترول میتوانند در پیشگیری و مهار بیماریهای قلبی-عروقی و همچنین انواعی از سرطانها نقش داشته باشند. فیتواسترولها به مقدار زیاد در روغنهای بعضی گونههای گیاهی ازجمله جنس گلگاوزبان (Echium) از تیره گلگاوزبان (Boraginaceae) یافت میشوند. تاکنون در ایران 4 گونه گلگاوزبان شناسایی شدهاست. با توجه به نقش منحصر بهفرد فیتواسترولها در سلامتی انسان، هدف پژوهش حاضر شناسایی و تعیین مقدار این ترکیبهای دارویی در دو گونه گلگاوزبان ایران بود. بذرهای 6 جمعیت از دوگونه گلگاوزبان ایرانی (E. amoenum) و گلگاوزبان ایتالیایی (E. italicum) از رویشگاههای طبیعی آنها جمعآوری شدند. وجود فیتواسترولها در نمونههای بذر پس از استخراج با حلالهای مناسب به روش TLC مورد مطالعه قرار گرفت و بعد مقدار آنها با روشهای GC و طیفسنجی نوری تعیین شد. در روش طیفسنجی، مقدار فیتواسترول تام در نمونهها با استفاده از معادله منحنی استاندارد بدست آمده از تغییرات جذب محلولهای با غلظتهای 4/1-0 میلیگرم در لیتر استیگما استرول استاندارد در طول موج 640 نانومتر تعیین شد. به روش GC، ببیشترین مقدار فیتواسترول تام در بذر گلگاوزبان ایتالیایی، جمعیت الموت قزوین با 4/399 میلیگرم در 100گرم وزن خشک و کمترین مقدار آن با 112 میلیگرم در 100گرم وزن خشک در بذر گلگاوزبان ایرانی، جمعیت هزارجریب بدست آمد. همچنین بتا-سیتواسترول (با بیش از50% فیتواسترول تام) و کمپسترول (50-20% فیتواسترول تام) بهعنوان استرولهای اصلی بذرها شناسایی شدند. بذر گلگاوزبان ایرانی، جمعیت بهشهر با 141 میلیگرم/100گرم وزن خشک بتا-سیتواسترول و بذر گلگاوزبان ایتالیایی، جمعیت الموت قزوین بهترتیب با 212 و 4/141 میلیگرم/100گرم وزن خشک کمپسترول و بتا-سیتواستانول، غنیترین منابع از نظر فیتواسترولها بودند.
ایرج رسولی؛ لطیف گچکار؛ داود یادگارینیا؛ محمدباقر رضایی؛ مسعود تقیزاده؛ محمدهادی فکور؛ عبدالامیر علامه
چکیده
اسانس گیاهان پونه (Mentha spicata L.) و سلمک معطر (Chenopodium ambrosioides L.)، با روش تقطیر با بخار آب استخراج و ترکیبهای آنها با دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) شناسایی شد. سپس فعالیتهای آنتیاکسیدانی و رادیکالزدایی اسانسها مورد سنجش قرار گرفته و تأثیر ضد میکروبی آنها ارزیابی شد. میکروارگانیسمهای مورد پژوهش، ...
بیشتر
اسانس گیاهان پونه (Mentha spicata L.) و سلمک معطر (Chenopodium ambrosioides L.)، با روش تقطیر با بخار آب استخراج و ترکیبهای آنها با دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) شناسایی شد. سپس فعالیتهای آنتیاکسیدانی و رادیکالزدایی اسانسها مورد سنجش قرار گرفته و تأثیر ضد میکروبی آنها ارزیابی شد. میکروارگانیسمهای مورد پژوهش، E. coli، S. aureus، S. enteritidis و L. monocytogenesبودند. نمای حساسیتی میکروارگانیسمها و حداقل غلظت مهارکنندگی و کشندگی (MIC, MBC) روغنهای اسانسی تعیین گردید. سینتیک مرگ میکروبی نیز بر اساس مدت زمان تأثیر کشندگی اسانسها مورد بررسی قرار گرفت. خواص آنتیاکسیدانی روغنهای اسانسی تعیین و رابطه آنها با خواص ضد میکروبی اسانسها بررسی گردید. در اسانسهای Mentha spicata و Chenopodium ambrosioides بهترتیب 14 و 13 ترکیب شناسایی شد. L. monocytogenes، E. coli، S. aureusو S. enteritidis بهترتیب نسبت به اسانسها حساسیت نشان دادند. تأثیر ضد میکروبی برگ پونه قویتر از سلمک معطر بود. ارزش D باکتریهای E. coli، S. aureus، S. enteritidis و L. monocytogenes در برابر اسانسهای پونه و سلمک معطر بهترتیب (28/4 و 5)، (8/2 و 5)، (42/6 و 42/6) و (5 و 28/4) بود. اندازه قطر هاله عدم رشد ارتباط چندانی با سینتیک میکربکشی آن نداشت. اسانسهای تحت مطالعه دارای خاصیت آنتیاکسیدانی مساوی یا برتر در مقایسه با آنتیاکسیدان شیمیایی BHA هستند. ارتباط مستقیم بین خاصیت آنتیاکسیدانی با قدرت ضد میکروبی آنها مورد بررسی قرار گرفت.