مریم نیاکان؛ رمضانعلی خاوری نژاد؛ محمدباقر رضایی
دوره 19، شماره 1 ، اردیبهشت 1382، ، صفحه 1-14
چکیده
اثر دو سطح از کود ازت (اوره) به مقادیر (0، 100 کیلوگرم در هکتار) به همراه کودهـای فسفـر و پتـاس هـرکـدام به میزان 100کیلو گرم در هکتار به صورت دو نسبـتN0 P100 K100 (شاهد) وN100 P100 K100 بر مقدار ترکیبات اسانس برگ (در مرحلة قبل از گلدهی) و سرشاخه‌های گلدار گیاه نعناع فلفلی (.Mentha piperita L)در سال 1377تحت شرایط مزرعه‌ای بصورت طرح آماری کرتهای خرد شده و در چهار ...
بیشتر
اثر دو سطح از کود ازت (اوره) به مقادیر (0، 100 کیلوگرم در هکتار) به همراه کودهـای فسفـر و پتـاس هـرکـدام به میزان 100کیلو گرم در هکتار به صورت دو نسبـتN0 P100 K100 (شاهد) وN100 P100 K100 بر مقدار ترکیبات اسانس برگ (در مرحلة قبل از گلدهی) و سرشاخه‌های گلدار گیاه نعناع فلفلی (.Mentha piperita L)در سال 1377تحت شرایط مزرعه‌ای بصورت طرح آماری کرتهای خرد شده و در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در پژوهش حـاضر مشخص گردیـد صرف‌نظـر از نوع تیمـار، ترکیبــات عمده اسـانس شـامل β-ocimene، Linalool، 1,8-cineole، β-caryophyllene و Myrcene می‌بـاشـد. در نسبـتK100 N0 P100 (شـاهـد)، مقدار تـرکیباتی نظیر 1,8-cineole و Linalool در سرشاخه‌های گلدار بیش از برگهـا در مرحله قبـل از گلدهی است. در برگها افزایش مقدار کود ازت از سطح 0 به 100Kg ha-1 در کنار دو کود فسفـر و پتـاس به طور قابل ملاحظه‌ای مـوجـب ازدیـاد مقـدار 1,8-cineole و Linalool .شد. در حالیـکه این افزایـش در کود ازت رونـد کـاهنـده‌ای را در مقدار β-caryophyllene و β-ocimene ایجاد نمود. در سـرشـاخـه‌هـای گلـدار کـاربـرد کـود ازت در سـطح 100kg ha-1 ازدیـاد میـزان β-caryophyllene و β -ocimene را بدنبـال داشت، درصورتیـکه موجب کـاهش مقدار β-cineole و Linaloolشد. شایان توجه است که در شاهد مقدار اسانس سرشاخه‌های گلدار بیش از برگها بود و افزایش کود ازت روند مثبتی را هم بر میزان اسانس برگ و هم اسانس سرشاخه‌های گلدار به همراه داشت.
فاطمه سفیدکن؛ سعیده مشکی زاده؛ شکوفه شهرزاد
دوره 18، شماره 1 ، اسفند 1381، ، صفحه 23-42
چکیده
سکویا درختی بسیار بزرگ و همیشه سبز است که ارتفاعی بین 45 تا 90 متر دارد. این درخت بومی سواحل اقیانوس آرام است که در ایران نیز کاشته شده است. سرشاخه‌های انتهایی مورد آزمایش از یکی از پایه‌های سکویا در نهالستان رضوانشهر در شهریورماه، جمع‌آوری شده است. ارتفاع این نمونه حدود 40 متر و سن آن حدود 30 سال بوده است. به منظور تهیه و تکثیر سرشاخه‌های ...
بیشتر
سکویا درختی بسیار بزرگ و همیشه سبز است که ارتفاعی بین 45 تا 90 متر دارد. این درخت بومی سواحل اقیانوس آرام است که در ایران نیز کاشته شده است. سرشاخه‌های انتهایی مورد آزمایش از یکی از پایه‌های سکویا در نهالستان رضوانشهر در شهریورماه، جمع‌آوری شده است. ارتفاع این نمونه حدود 40 متر و سن آن حدود 30 سال بوده است. به منظور تهیه و تکثیر سرشاخه‌های حاصل از کشت بافت، بخش انتهایی سرشاخه‌ها در اندازه‌های یک تا دو سانتیمتر، مورد کشت قرار گرفت. از برگهای جمع‌آوری شده از پایه اصلی و همچنین برگهای نمونه حاصل از کشت بافت، به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری به‌عمل آمده است. بعد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه‌ای (Analytical GC) و گاز کروماتوگرافی کوپل شده با طیفسنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی قرار گرفت. تعداد 72 ترکیب در اسانس برگ سکویا، نمونه رویشگاه و تعداد 37 ترکیب در اسانس نمونه حاصل از کشت بافت، شناسایی شد. ترکیبهای عمده اسانس برگ نمونه رویشگاه، بتا- فلاندرن و لیمونن (13.30%)، آلفا- پینن (6.83%)، ترپینن- 4- ال (6.47%)، گاما- ترپینن (5.44%) و جرماکرن بی (4.14%) بود در حالی که در اسانس برگ نمونه حاصل از کشت بافت ترکیبهای آلفا- پینن (26.30%)، آلفا- ترپینیل استات (14.40%)، سابینن (13.60%)، گاما- ترپینن (7.10%)، جرماکرن‌دی (6.90%)، بتا- فلاندرن و لیمونن (6.60%) و پارا سیمن (5.00%) اجزای اصلی اسانس بود. با وجود اینکه این ترکیبها در هر دو اسانس وجود دارد، ولی درصد بالاتر برخی ترکیبهای مفید در اسانس نمونه کشت بافت، خواص مفیدتری به این اسانس می‌بخشد.
مهردخت نجف پور نوایی؛ مهدی میرزا
دوره 18، شماره 1 ، اسفند 1381، ، صفحه 43-51
چکیده
زوفا با نام علمی Hyssopus officinalis L.از گیاهان دارویی با ارزش است که در صنایع دارویی, بهداشتی و غذایی مورد مصرف قرار می‌گیرد. هدف از اجرای این تحقیق مقایسه اسانس برگ گیاه زوفا در شرایط کشت و رویشگاه طبیعی می‌باشد. هنگامی که بیش از نیمی از گلهای گیاه زوفا ظاهر شد مبادرت به جمع‌آوری برگ گیاه از مزرعه واقع درمجتمع تحقیقاتی البرز کرج و ...
بیشتر
زوفا با نام علمی Hyssopus officinalis L.از گیاهان دارویی با ارزش است که در صنایع دارویی, بهداشتی و غذایی مورد مصرف قرار می‌گیرد. هدف از اجرای این تحقیق مقایسه اسانس برگ گیاه زوفا در شرایط کشت و رویشگاه طبیعی می‌باشد. هنگامی که بیش از نیمی از گلهای گیاه زوفا ظاهر شد مبادرت به جمع‌آوری برگ گیاه از مزرعه واقع درمجتمع تحقیقاتی البرز کرج و رویشگاه طبیعی در منطقه رودبارک در کلاردشت مازندران گردید. بعد به روش تقطیر با بخار آب[1] اسانس استخراج شد. بازده اسانس برگ در نمونه کشت شده 6/0 % و در نمونه رویشگاه 7/0 % بود. سپس جهت شناسایی کمی وکیفی ترکیبها, روغنهای اسانسی مذکور به دستگاههای گاز کروماتوگراف[2] و گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی[3] تزریق گردید. در اسانس برگ گیاه کاشته شده 30 ترکیب شناسایی شد که به ترتیب iso-pinocamphone (32.43%) pinocamphon (13.15%), β-pinene(12.20%), و pinocarvone (7.5%) بیشترین میزان را به خود اختصاص داد. در اسانس برگ گیاه زوفا که از طبیعت جمع‌آوری شده بود16 ترکیب شناسایی شد که بیشترین درصد ترکیبها عبات بود از: (iso- pinocamphone (49.43%), pinocamphone(18.74%), β-pinene(8.94%), myrcene(5.79%
احمد اکبری نیا؛ امیر قلاوند؛ زین العابدین طهماسبی؛ فاطمه سفیدکن؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ محمدباقر رضایی
دوره 18، شماره 1 ، اسفند 1381، ، صفحه 89-109
چکیده
به منظور مطالعه تأثیر کودهای شیمیایی، آلی و تلفیق آنها بر عملکرد و میزان اسانس دانه گیاه دارویی زنیان (Carum copticum) تحقیقی در سال‌های زراعی 1381-1380 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی قزوین در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار شامل: مقادیر مختلف نیتروژن (اوره) و فسفر (فسفات آمونیم) به صورت مخلوط در 4 سطح (روش تغذیه متداول)، مقادیر مختلف کود ...
بیشتر
به منظور مطالعه تأثیر کودهای شیمیایی، آلی و تلفیق آنها بر عملکرد و میزان اسانس دانه گیاه دارویی زنیان (Carum copticum) تحقیقی در سال‌های زراعی 1381-1380 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی قزوین در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار شامل: مقادیر مختلف نیتروژن (اوره) و فسفر (فسفات آمونیم) به صورت مخلوط در 4 سطح (روش تغذیه متداول)، مقادیر مختلف کود دامی در 3 طرح (روش تغذیه ارگانیک)، مخلوطی از کودهای شیمیایی فوق و کود دامی در 4 سطح (روش تغذیه تلفیقی) و شاهد در سه تکرار اجرا گردید. اسانس دانه با استفاده از روش تقطیر با آب استخراج و اندازه‌گیری شد. عملکرد دانه، درصد اسانس و عمکلرد اسانس مود تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که با افزایش مقادیر نیتروژن و فسفر به ترتیب تا 90 و 60 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه افزایش یافت. کودهای شیمیایی تأثیری بر میزان اسانس دانه نداشت. در روش تغذیه ارگانیک با افزایش مقدار کود دامی عملکرد دانه و میزان اسانس افزایش یافت که بیشترین آن مربوط به تیمار 30 تن کود دامی در هکتار بود. تیمارهای تلفیق کودهای شیمیایی و کود دامی در مقایسه با بکارگیری جداگانه هر یک از آنها عملکرد دانه، درصد اسانس و عملکرد اسانس بیشتری داشت. تیمارهای 60 کیلوگرم نیتروژن و 40 کیلوگرم فسفر به همراه 25 تن کود دامی و 90 کیلوگرم نیتروژن و 60 کیلوگرم به همراه 15 تن کود دامی در هکتار بیشترین عملکرد دانه و عمکلرد اسانس را تولید نمود.
فاطمه سفیدکن؛ عباس رحیمی بیدگلی
دوره 15، شماره 1 ، دی 1381، ، صفحه 1-22
چکیده
برای اجرای این طرح اندامهای هوایی آویشن کوهی (Thymus kotschyanus) از یکی از رویشگاههای طبیعی خود در ایستگاه تحقیقاتی سیراچال، در سه مرحله قبل از گلدهی، اوایل گلدهی و گلدهی کامل جمع‌آوری گردید و با روشهای مختلف اسانس‌گیری (تقطیر با آب، تقطیر با آب و بخار آب و نیز تقطیر با بخار آب مستقیم)،اسانس استخراج و بازده اسانس محاسبه شد. سپس اسانسهای ...
بیشتر
برای اجرای این طرح اندامهای هوایی آویشن کوهی (Thymus kotschyanus) از یکی از رویشگاههای طبیعی خود در ایستگاه تحقیقاتی سیراچال، در سه مرحله قبل از گلدهی، اوایل گلدهی و گلدهی کامل جمع‌آوری گردید و با روشهای مختلف اسانس‌گیری (تقطیر با آب، تقطیر با آب و بخار آب و نیز تقطیر با بخار آب مستقیم)،اسانس استخراج و بازده اسانس محاسبه شد. سپس اسانسهای بدست آمده با استفاده از دستگاه گازکروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف کوپل شده با طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی کمی و کیفی قرار گرفت. بدین ترتیب، تأثیر مرحله رشد گیاه و روش اسانس‌گیری بر کمیت و کیفیت اسانس آویشن کوهی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بالاترین بازده اسانس با روش تقطیر با آب و پایینترین بازده به روش تقطیر با بخار آب حاصل شد. بازده اسانس بسته به روش تقطیر و مرحله رشد گیاه بین 0.28% تا 1.80% متغیر بود. ترکیبهای اصلی در تمام اسانسها کارواکرول (61.2%- 46.7%)، تیمول (26.9%-7.5%)، گاماترپینن، پاراسیمن و بورنئول بودند.
مهدی میرزا؛ مهردخت نجف پور نوایی
دوره 15، شماره 1 ، دی 1381، ، صفحه 23-31
چکیده
گلهای گیاه لعل کوهستان Oliveria decumbens در فصل تابستان از منطقه کرمانشاه جمع‌آوری گردید و پس از خشک شدن در دمای محیط به روش تقطیر با بخار آب اسانس‌گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد رنگ با بازده 0.1% بدست آمد. ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس به وسیله دستگاه گاز کروماتوگراف گازی (GC) و دستگاه گاز کروماتوگراف کوپل شده با طیفسنج جرمی (GC/MS) ...
بیشتر
گلهای گیاه لعل کوهستان Oliveria decumbens در فصل تابستان از منطقه کرمانشاه جمع‌آوری گردید و پس از خشک شدن در دمای محیط به روش تقطیر با بخار آب اسانس‌گیری شد. اسانس به صورت یک لایه روغنی زرد رنگ با بازده 0.1% بدست آمد. ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس به وسیله دستگاه گاز کروماتوگراف گازی (GC) و دستگاه گاز کروماتوگراف کوپل شده با طیفسنج جرمی (GC/MS) مورد بررسی قرار گرفتند. از میان 14 ترکیب شناسایی شده در این اسانس کارواکرول (29.07%)، تیمول (28.11%)، گاماترپینن (20.46%) و پاراسیمن (15.40%) بیشترین غلظت را داشته و در مجموع 93% از اسانس گیاه O.decumbens را تشکیل میدادند.
مهدی میرزا؛ زهرا باهرنیک
دوره 14، شماره 1 ، دی 1381، ، صفحه 25-37
چکیده
گیاه نمدار (Tilia platyphyllos) از تیره Tiliaceae دارای گلهای بسیار معطر است. گلهای گیاه نامبرده در خرداد ماه از باغ گیاهشناسی ملی ایران جمع‌آوری شدند. کانکریت آن با استفاده از حلال هگزان استخراج گردید. پس از جدا نمودن ناخالصی‌های موجود، عصاره مطلق با بازده 0.6% بدست آمد. تجزیه و تحلیل عصاره مطلق به کمک دستگاه GC/MS انجام گرفت که به شناسایی 19 ترکیب ...
بیشتر
گیاه نمدار (Tilia platyphyllos) از تیره Tiliaceae دارای گلهای بسیار معطر است. گلهای گیاه نامبرده در خرداد ماه از باغ گیاهشناسی ملی ایران جمع‌آوری شدند. کانکریت آن با استفاده از حلال هگزان استخراج گردید. پس از جدا نمودن ناخالصی‌های موجود، عصاره مطلق با بازده 0.6% بدست آمد. تجزیه و تحلیل عصاره مطلق به کمک دستگاه GC/MS انجام گرفت که به شناسایی 19 ترکیب منجر شد که در مجموع 96% آن را تشکیل میدهد. از این میان ترکیبهای دیهیدروکارون به دو فرم سیس و ترانس (29%)، لیمونن(12.9%)، کاریوفیلن (26%) و کارون به مقدار 6% بیشترین مقدار را در عصاره مطلق تشکیل دادند.
حسین شاکر؛ محمدمهدی برازنده؛ محمدباقر رضایی
دوره 15، شماره 1 ، دی 1381، ، صفحه 33-48
چکیده
به منظور مقایسه ترکیبهای شیمایی اسانس اوکالیپتوس کامالدولنسیس از سه منطقه مختلف آب هوایی، این گونه گیاهی در بهمن ماه 1378 از سه منطقه نورآبادممسنی (استان فارس)، بهشهر (استان مازندران) و تهران (استان تهران) جمع‌آوری و پس از انتقال به آزمایشگاه شیمی گیاهی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، از برگ تازه آنها به طور مجزا و به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری ...
بیشتر
به منظور مقایسه ترکیبهای شیمایی اسانس اوکالیپتوس کامالدولنسیس از سه منطقه مختلف آب هوایی، این گونه گیاهی در بهمن ماه 1378 از سه منطقه نورآبادممسنی (استان فارس)، بهشهر (استان مازندران) و تهران (استان تهران) جمع‌آوری و پس از انتقال به آزمایشگاه شیمی گیاهی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، از برگ تازه آنها به طور مجزا و به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد.
از هر یک از این نمونهها روغن اسانسی به رنگ زرد روشن و به ترتیب با بازده 60/0، 14/0 و 51/0 درصد (براساس وزن برگ خشک) بدست آمد. ترکیبهای شیمیایی این اسانسها به روشهای کاپیلاری گاز کروماتوگرافی متصل به آشکار ساز یونیزاسیون توسط شعله هیدروژن (CGC-FID) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) به طور کمی و کیفی شناسایی شدند. در هر یک از این اسانسها تعداد سیوچهار ترکیب شناسایی شدند که در میان آنها به ترتیب سه ترکیب 1 و 8- سینئول (48.8%، 1.0% و 2.5%)، پاراسیمن (16.3%، 35.5% و23.9%) و اسپاتولنول (3.7%، 20.7 و 15.4%) بالاترین میزان را به خود اختصاص می‌دهند.
مهردخت نجف پور نوایی؛ مهدی میرزا
دوره 15، شماره 1 ، دی 1381، ، صفحه 59-68
چکیده
جنس Dracocephalum از تیره نعناعیان در ایران 8 گونه علفی یکساله و چند ساله معطر دارد که گونه D. kotschy یکی از گونه‌های انحصاری این جنس در ایران محسوب می‌شود. سرشاخه‌های گلدار این گیاه از اطراف تونل کندوان در ارتفاع 2600 متری جمع‌آوری شد و اسانس آن به روش تقطیر با بخار آب با بازده 0.5% (برحسب وزن خشک) استخراج شد. تجزیه و تحلیل اسانس با استفاده از دستگاه ...
بیشتر
جنس Dracocephalum از تیره نعناعیان در ایران 8 گونه علفی یکساله و چند ساله معطر دارد که گونه D. kotschy یکی از گونه‌های انحصاری این جنس در ایران محسوب می‌شود. سرشاخه‌های گلدار این گیاه از اطراف تونل کندوان در ارتفاع 2600 متری جمع‌آوری شد و اسانس آن به روش تقطیر با بخار آب با بازده 0.5% (برحسب وزن خشک) استخراج شد. تجزیه و تحلیل اسانس با استفاده از دستگاه GC/MS و GC نشان داد که ترکیبهای (38.2%) Limonene، (24.5%) Perilladehyde، (7.5%) Geraniol، (6.3%) α-Pinene، (6.1%) Neral و (5.2%) cis-β-ocimene در مجموع 87.8% از کل مجموعه ترکیبهای اسانس (29 ترکیب) را تشکیل می‌دهند. سایر ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس به همراه شاخص کواتس، طیف جرمی و در صد آنها مورد بررسی قرار گرفته است و در جدول شماره 1 آورده شدهاند.
محمدمهدی برازنده
دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1381، ، صفحه 1-9
چکیده
گونه گیاهی گل اروانه زیبا (Hymencorater elegans Bunge) در اوایل تیرماه 1379 از منطقه فیروزکوه (ارتفاع 2500-2400 متری) جمع‌آوری گردید. در آزمایشگاه شیمی گیاهی، از 80 گرم برگ خشک آن، به روش تقطیر با بخار آب و به مدت 45 دقیقه اسانس‌گیری شد. اسانس به صورت لایه مجزا و قابل رؤیتی در سطح آب تشکیل نگردید (بازده اسانس‌گیری ناچیز) بنابراین با اضافه کردن دی‌اتیل‌اتر ...
بیشتر
گونه گیاهی گل اروانه زیبا (Hymencorater elegans Bunge) در اوایل تیرماه 1379 از منطقه فیروزکوه (ارتفاع 2500-2400 متری) جمع‌آوری گردید. در آزمایشگاه شیمی گیاهی، از 80 گرم برگ خشک آن، به روش تقطیر با بخار آب و به مدت 45 دقیقه اسانس‌گیری شد. اسانس به صورت لایه مجزا و قابل رؤیتی در سطح آب تشکیل نگردید (بازده اسانس‌گیری ناچیز) بنابراین با اضافه کردن دی‌اتیل‌اتر آن را از فاز آبی جدا نموده و در شیشه کوچک مخصوصی که قبلاً با استون شسته شده بود. جمع‌آوری و در یخچال نگهداری گردید.
اسانس حاصل به دستگاههای GC و GC/MS تزریق شد و تعداد 39 ترکیب اصلی (ترکیبهایی با غلظت بیش از 1/0درصد) در آن شناسایی گردیدند. در میان این ترکیبها به ترتیب ترکیبهای ژرماکرندی (10.2%)، بتاکاریوفیلن (9.7%)، آلفاهمولن(9.6%)، بتابوربونن (7.1%) و ژرماکرنبی (6.9%)، بیشترین غلظت را به خود اختصاص دادند.
مهدی میرزا؛ زهرا باهرنیک
دوره 13، شماره 1 ، مرداد 1381، ، صفحه 69-79
چکیده
بذر گیاه بادیان رومی (Trachyspermum copticum L.) کاشته شده در مزرعه البرز کرج در اواسط پاییز برداشت شد و پس از بلغور نمودن بذر اسانس آن به روش تقطیر با آب استخراج شد. بازده اسانس براساس وزن خشک بذر برابر 3.8% محاسبه گردید. اسانس حاصل به روش GC-MS مورد تجزیه و تحلیل و شناسایی قرار گرفت. از میان 9 ترکیب شناسایی شده که 100% ترکیبها را تشکیل می‌دهند ترکیبهای ...
بیشتر
بذر گیاه بادیان رومی (Trachyspermum copticum L.) کاشته شده در مزرعه البرز کرج در اواسط پاییز برداشت شد و پس از بلغور نمودن بذر اسانس آن به روش تقطیر با آب استخراج شد. بازده اسانس براساس وزن خشک بذر برابر 3.8% محاسبه گردید. اسانس حاصل به روش GC-MS مورد تجزیه و تحلیل و شناسایی قرار گرفت. از میان 9 ترکیب شناسایی شده که 100% ترکیبها را تشکیل می‌دهند ترکیبهای تیمول با 37.2%، پارا-سیمن 32.4%، گاما-ترپنین27.3% و بتا-پینن 1% اسانس را تشکیل دادند. میزان ترکیبهای فنلی در نمونه مورد آزمایش کمتر از حد گزارش شده سایر تحقیقات می‌باشد. به نظر میرسد عواملی از جمله نوع خاک، میزان و نوع کودهای مورد استفاده و روش استخراج اسانس بر روی این ترکیبها اثر قابل توجهی دارند.
فاطمه عسگری؛ فاطمه سفیدکن؛ محمدباقر رضایی
دوره 12، شماره 1 ، خرداد 1381، ، صفحه 87-127
چکیده
جنس آویشن (Tymus) در نقاط مختلف ایران 14 گونه دارد (1). یکی از گونه‌هایی که پراکندگی وسیعی در شمال و غرب کشور دارد Thymus pubescens است. معرفی این گونه به‌عنوان گیاهی دارویی و معطر، شناخت ترکیبهای موجود در اسانس آن، مقایسه مقدار و درصد ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس در نقاط مختلف، در دو مرحله قبل از گلدهی و گلدهی کامل از اهداف اصلی این طرح است. به علاوه، ...
بیشتر
جنس آویشن (Tymus) در نقاط مختلف ایران 14 گونه دارد (1). یکی از گونه‌هایی که پراکندگی وسیعی در شمال و غرب کشور دارد Thymus pubescens است. معرفی این گونه به‌عنوان گیاهی دارویی و معطر، شناخت ترکیبهای موجود در اسانس آن، مقایسه مقدار و درصد ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس در نقاط مختلف، در دو مرحله قبل از گلدهی و گلدهی کامل از اهداف اصلی این طرح است. به علاوه، معرفی این گونه به‌عنوان گیاهی معطر در جهت تولید تولید اسانس از آن در سطح نیمه‌صنعتی، از اهداف فرعی این طرح به‌شمار می‌رود.
نمونه‌های گیاهی از سه نقطه رویشی در دره لار (شرق استان تهران) و در دو مرحله قبل از گلدهی (اواسط اردیبهشت) و گلدهی (اواسط تیرماه) جمع‌آوری شدند. از اندامهای هوایی خشک شده T. pubescens با روش تقطیر با بخار آب در دستگاههای شیشه‌ای به مدت 45 دقیقه اسانس‌گیری بعمل آمد. اسانسها پس از آبگیری با کلرید کلسیم در شیشه‌های تیره رنگ و در یخچال نگهداری شدند.
مقدار اسانس در مرحله رویشی از 0.53% تا 0.93% و در مرحله گلدهی از 1.23% تا 2.03% متغیر بود. در مجموع مقدار اسانس در مرحله رویشی کمتر از مرحله گلدهی بود. در مرحله قبل از گلدهی تفاوت قابل توجهی در بازده اسانس نقاط مختلف مشاهده نشد، درحالی‌که این تفاوت در مرحله گلدهی معنی‌دار بود.
اسانسها جهت تجزیه و شناسایی به دستگاههای GC و GC/MS تزریق شدند. در مجموع 26 ترکیب (0.98% تا 99.3%) در مرحله رویشی و 32ترکیب (97.7% تا 98.5%) در مرحله گلدهی شناسایی شدند. 24 ترکیب در هر دو مرحله مشترک بودند. ترکیبهای شاخص در مرحله قبل از گلدهی کارواکرول (52.6% تا 77.9%)، تیمول (2.7% تا 21.8%)، گاماترپینن (3.3% تا 7.4%)، پاراسیمن (2.2% تا 4.4%) و بتا کاریوفیلن (1.7% تا 2.5%) بودند. ترکیبهای شاخص مرحله گلدهی شامل: کارواکرول (54.7% تا69.2%)، پاراسیمن (6.7% تا 9.7%)، 1و8 سینئول + لیمونن (1.7% تا 3.2%)، متیل کارواکرول (0.6% تا 6.6%) و بورنئول (1.7% تا 5.1%) بودند.
ترکیبهایی مانند تیمیل استات، گامامورولن، سیگماکادینن فقط در مرحله رویشی و آلفافلاندرن، آلفاترپینئول، ترپینن 4-ال، اسپاچونلول، کامفور، لینالول، متیل تیمول، تیموکینون و تیمودی‌هیدروکینون فقط در مرحله گلدهی وجود داشتند.
فاطمه عسگری؛ مهدی میرزا
دوره 10، شماره 1 ، آبان 1380، ، صفحه 127-141
چکیده
یکی از گیاهان معطر و بسیار زیبا نوعی یاس به نام Syringa microphylla diels. است که مورد بررسی و تحقیق قرار گرفت. این درختچه زیبا در باغ گیاه شناسی ملی ایران کاشته شده است و با گلهای بنفش رنگ و خوشه ای خود در اوایل بهار زیبایی خاصی دارد. در این تحقیق گلهای تازه در اواخر فروردین از باغ گیاهشناسی ملی ایران چیده شده و با روش خیسانیدن در حلال ...
بیشتر
یکی از گیاهان معطر و بسیار زیبا نوعی یاس به نام Syringa microphylla diels. است که مورد بررسی و تحقیق قرار گرفت. این درختچه زیبا در باغ گیاه شناسی ملی ایران کاشته شده است و با گلهای بنفش رنگ و خوشه ای خود در اوایل بهار زیبایی خاصی دارد. در این تحقیق گلهای تازه در اواخر فروردین از باغ گیاهشناسی ملی ایران چیده شده و با روش خیسانیدن در حلال هگزان، عصاره گیری به عمل آمد. بازده اسانس 1.3 درصد نسبت به وزن خشک گل بود. پس از آماده سازی عصاره به دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تزریق شده، درصد و نوع ترکیبها مشخص شدند. در عصاره آن 19 ترکیب شناسایی شد که در مجموع بیش از 96 درصد کل عصاره را تشکیل می دهند. Carvacrol با76.33% بیشترین حجم عصاره را تشکیل می دهد، بعد از آن g-terpinene 13.91%، 3.03% r-cymene و1.63% a-terpinen در عصاره آن یافت شد.
شهین مهرپور؛ محمدباقر رضایی؛ احمد مجد؛ کامکار جایمند
دوره 8، شماره 1 ، تیر 1380، ، صفحه 1-15
چکیده
در این پژوهش اثر پرتوهای فرابنفش حاصل از سه لامپ 8، 20 و 40 وات بر تغییرات کمی و کیفی اسانس نعناع در شرایط مزرعه و گلخانه با استفاده از دستگاه های GC/MS،GC در دو مرحله از نمو گیاه (قبل و زمان گلدهی) مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. مقدار اسانس تحت تاثیر پرتوهای فرابنفش در مزرعه از0.4% در نمونه شاهد به 78% در تیمار 20 وات و در گلخانه از 0.42% در نمونه شاهد ...
بیشتر
در این پژوهش اثر پرتوهای فرابنفش حاصل از سه لامپ 8، 20 و 40 وات بر تغییرات کمی و کیفی اسانس نعناع در شرایط مزرعه و گلخانه با استفاده از دستگاه های GC/MS،GC در دو مرحله از نمو گیاه (قبل و زمان گلدهی) مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. مقدار اسانس تحت تاثیر پرتوهای فرابنفش در مزرعه از0.4% در نمونه شاهد به 78% در تیمار 20 وات و در گلخانه از 0.42% در نمونه شاهد به 0.53% در تیمار 40 وات در مرحله قبل از گلدهی افزایش یافت. درصد ترکیب Carvon در گیاهان مزرعه ای در هر سه تیمار افزایش می یابد و بیشترین میزان افزایش مربوط به تیمار 40 وات قبل از گلدهی است. مقدار ترکیب Piperitenone در دو تیمار 8 و 20 وات از 55 درصد در نمونه شاهد به کمتر از 0.5% در نمونه های تیمار شده کاهش یافت و به عکس Piperitenone oxide از 0.5% در نمونه شاهد به 48 و 44 درصد نمونه های تیمار افزایش یافت. اثرات پرتوهای فرابنفش بر رویش و تکوین گیاه نعناع در دست بررسی می باشد.
فاطمه عسگری؛ فاطمه سفیدکن
دوره 8، شماره 1 ، تیر 1380، ، صفحه 27-43
چکیده
αSyringa سردهای با 30-25 گونه از آسیا و جنوب شرقی اروپاست و به دلیل گلهای زیبایش در بهار و اوایل تابستان کاشته می شود. یاس بنفش .Syringa vulgaris L یکی از گونه های این سرده به شمار می رود که در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی آن مورد بررسی قرار گرفت. گلهای یاس بنفش اسانسی با بوی بسیار مطبوع دارند و در عطر سازی از آن استفاده بعمل می آید. گلهای ...
بیشتر
αSyringa سردهای با 30-25 گونه از آسیا و جنوب شرقی اروپاست و به دلیل گلهای زیبایش در بهار و اوایل تابستان کاشته می شود. یاس بنفش .Syringa vulgaris L یکی از گونه های این سرده به شمار می رود که در این تحقیق ترکیبهای شیمیایی آن مورد بررسی قرار گرفت. گلهای یاس بنفش اسانسی با بوی بسیار مطبوع دارند و در عطر سازی از آن استفاده بعمل می آید. گلهای تازه در اواخر فروردین از باغ گیاه شناسی ملی ایران چیده شده و با روش خیسانیدن در حلال هگزان، عصاره گیری بعمل آمده است. پس از آماده سازی عصاره به دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تزریق شده، درصد و نوع ترکیبهای عصاره این گل مشخص شدند. نوزده ترکیب شناسایی شد که 86% کل عصاره را تشکیل می دادند. بتا آزارون (b-asarone) با بیش از 27% بیشترین، بعد از آن فیتول Phytol (9.5%) آلفا فارنسن (a-farnesene) 6.8%، کاروون(Carvone) 4.4%، پارادیمتوکسی بنزن(p-dimethoxy benzen) 3.1% و نریل استات(Neryl acetate) 2.9% حجم اسانس را تشکیل می دادند.
مهدی میرزا؛ محمد دینی
دوره 8، شماره 1 ، تیر 1380، ، صفحه 91-102
چکیده
ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس حاصل از سرشاخه گیاه مرتعی و بومی کزل Diplotaenia damavandicaMozaffarian, Hudge & Lamond که از منطقه لار - لواسانات استان تهران جمع آوری شد، توسط دستگاهGC-MS مورد شناسایی قرار گرفتند. تعداد 19 ترکیب که در مجموع 78% ترکیبهای اسانس را شامل می شوند در اسانس کزل شناسایی گردیدند که در میان آنها ترکیبهای (%11.3) b-Phellandrene, ...
بیشتر
ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس حاصل از سرشاخه گیاه مرتعی و بومی کزل Diplotaenia damavandicaMozaffarian, Hudge & Lamond که از منطقه لار - لواسانات استان تهران جمع آوری شد، توسط دستگاهGC-MS مورد شناسایی قرار گرفتند. تعداد 19 ترکیب که در مجموع 78% ترکیبهای اسانس را شامل می شوند در اسانس کزل شناسایی گردیدند که در میان آنها ترکیبهای (%11.3) b-Phellandrene, (%19.6)terpinolene, (%23.1) cis-b-ocimene, (%24) a-phellandrene بیشترین مقدار را شامل می شوند.
