نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیأت علمی بخش گیاهان دارویی
2 کارشناس بخش گیاهان دارویی
3 کارشناس بخش ژنتیک و فیزیولوژی
چکیده
سکویا درختی بسیار بزرگ و همیشه سبز است که ارتفاعی بین 45 تا 90 متر دارد. این درخت بومی سواحل اقیانوس آرام است که در ایران نیز کاشته شده است.
سرشاخه‌های انتهایی مورد آزمایش از یکی از پایه‌های سکویا در نهالستان رضوانشهر در شهریورماه، جمع‌آوری شده است. ارتفاع این نمونه حدود 40 متر و سن آن حدود 30 سال بوده است.
به منظور تهیه و تکثیر سرشاخه‌های حاصل از کشت بافت، بخش انتهایی سرشاخه‌ها در اندازه‌های یک تا دو سانتیمتر، مورد کشت قرار گرفت.
از برگهای جمع‌آوری شده از پایه اصلی و همچنین برگهای نمونه حاصل از کشت بافت، به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری به‌عمل آمده است. بعد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه‌ای (Analytical GC) و گاز کروماتوگرافی کوپل شده با طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی قرار گرفت.
تعداد 72 ترکیب در اسانس برگ سکویا، نمونه رویشگاه و تعداد 37 ترکیب در اسانس نمونه حاصل از کشت بافت، شناسایی شد. ترکیبهای عمده اسانس برگ نمونه رویشگاه، بتا- فلاندرن و لیمونن (13.30%)، آلفا- پینن (6.83%)، ترپینن- 4- ال (6.47%)، گاما- ترپینن (5.44%) و جرماکرن بی (4.14%) بود در حالی که در اسانس برگ نمونه حاصل از کشت بافت ترکیبهای آلفا- پینن (26.30%)، آلفا- ترپینیل استات (14.40%)، سابینن (13.60%)، گاما- ترپینن (7.10%)، جرماکرن‌دی (6.90%)، بتا- فلاندرن و لیمونن (6.60%) و پارا سیمن (5.00%) اجزای اصلی اسانس بود. با وجود اینکه این ترکیبها در هر دو اسانس وجود دارد، ولی درصد بالاتر برخی ترکیبهای مفید در اسانس نمونه کشت بافت، خواص مفیدتری به این اسانس می‌بخشد.
کلیدواژه‌ها
)