طاهره کریمی جلیله وندی؛ سعیده ملکی فراهانی؛ علیرضا رضازاده
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1058.98.6.1576.41 به‌منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و کود شیمیایی نیتروژن و فسفر بر محتوای فلاونویید دانه، خصوصیات کیفی و جوانه‌زنی بذر بالنگوی شیرازی (Lallemantia royleana Benth.)، پژوهشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در سال زراعی 93-92 اجرا شد. عوامل آزمایش شامل تاریخ کشت در دو سطح ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1058.98.6.1576.41 به‌منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و کود شیمیایی نیتروژن و فسفر بر محتوای فلاونویید دانه، خصوصیات کیفی و جوانه‌زنی بذر بالنگوی شیرازی (Lallemantia royleana Benth.)، پژوهشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در سال زراعی 93-92 اجرا شد. عوامل آزمایش شامل تاریخ کشت در دو سطح (پاییزه و بهاره) و کود شیمیایی در سه سطح (عدم کود، کاربرد نصف کود مورد نیاز (23 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص + 50.6 کیلوگرم در هکتار P2O5) و کاربرد مقدار کامل کود (46 کیلوگرم در هکتار نیتروژن + 101.2 کیلوگرم در هکتار P2O5)) بود. اندازه گیری فلاونوئید دانه در فواصل یک هفته‌ای از گلدهی تا رسیدگی دانه انجام گرفت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین درصد جوانه‌زنی بذر در کشت پاییزه (74.8) با افزایش 11.6 درصدی نسبت به کشت بهاره، و اعمال کود کامل مورد نیاز گیاه (88.6) با افزایش 73.4 درصدی نسبت به تیمار عدم کود، بدست آمد. کاربرد کود شیمیایی و کشت پاییزه بالنگو باعث افزایش معنی‌دار درصد موسیلاژ بذر نسبت به شاهد شد. 7 روز پس از گلدهی بیشترین میزان فلاونویید در کشت بهاره (0.264 معادل میلی‌گرم کوئرستین در گرم نمونه) با افزایش 63.97 درصدی نسبت به کشت پاییزه، و تیمار بدون کود (0.282 معادل میلی‌گرم کوئرستین در گرم نمونه) با افزایش 90.54 درصدی نسبت به تیمار کود کامل (0.148 معادل میلی‌گرم کوئرستین در گرم نمونه) بدست آمد. 28 روز پس از گلدهی بالاترین میزان فلاونویید (0.554 معادل میلی‌گرم کوئرستین در گرم نمونه) در کشت بهاره و همچنین تیمار بدون کود (0.629 معادل میلی‌گرم کوئرستین در گرم نمونه) بدست آمد. به طور کلی نتایج نشان داد که کشت پاییزه و کاربرد مقدار کامل کود باعث افزایش کیفیت دانه به لحاظ درصد موسیلاژ و جوانه‌زنی می شود، اما کشت بهاره و عدم کاربرد کود شیمیایی باعث افزایش فلاونویید در دانه‌های بالنگو می‌شود.
سمیرا مالکی خضرلو؛ زین‌العابدین طهماسبی سروستانی؛ سید علی‌محمد مدرس ثانوی
چکیده
به‌منظور بررسی برخی خصوصیات کمّی و کیفی گیاه دارویی کدوی تخم پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) تحت تیمارهای کود نیتروژن و تنش کم‌آبی، آزمایشی در سال زراعی 1391-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. در این تحقیق که به‌صورت آزمایش مزرعه‌ای و در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد، کود نیتروژن ...
بیشتر
به‌منظور بررسی برخی خصوصیات کمّی و کیفی گیاه دارویی کدوی تخم پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) تحت تیمارهای کود نیتروژن و تنش کم‌آبی، آزمایشی در سال زراعی 1391-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. در این تحقیق که به‌صورت آزمایش مزرعه‌ای و در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد، کود نیتروژن در سه سطح (60، 120 و 180 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع کود اوره) و تیمار تنش کم‌آبی در سه سطح (شاهد، قطع آبیاری در مرحله شیری دانه و قطع آبیاری و محلول‌پاشی کلرات سدیم در مرحله شیری دانه) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تیمار کود نیتروژن بر تمام صفات مورد بررسی غیر از تعداد دانه و تیمار تنش کم‌آبی بر تمام خصوصیات گیاه غیر از تعداد دانه، طول دانه و محتوای اسید استئاریک در سطح آماری اثر معنی‌دار داشت. در این مطالعه، افزایش شدت تنش کم آبی موجب کاهش میزان تمام صفات مورد بررسی غیر از محتوای اسید لینولئیک شد. همچنین افزایش سطوح کود نیتروژن موجب کاهش میزان تمام صفات مورد بررسی شد. بیشترین میزان وزن میوه، وزن دانه، عرض دانه، ضخامت دانه، روغن، اسید لینولئیک، اسید اولئیک، اسید پالمتیک و اسید استئاریک در سطح کودی 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بدست آمد. در مجموع، تیمار کود نیتروژن 60 کیلوگرم در هکتار و آبیاری شاهد مناسب‌ترین تیمار از نظر حصول حداکثر عملکرد دانه توصیه می‌شود.
سمیرا نصیرزاده؛ سیف‌اله فلاح؛ شهرام کیانی؛ عبدالرحمن محمدخانی
چکیده
به‌منظور بررسی پاسخ ویژگی‌های کمّی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.) به سطوح مختلف کودهای گاوی و نیتروژن، آزمایشی به‌صورت بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 1390 اجرا شد. تیمارهای کودی شامل: شاهد (عدم مصرف کود) و سه سطح کود نیتروژن (30، 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره) و سه سطح ...
بیشتر
به‌منظور بررسی پاسخ ویژگی‌های کمّی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.) به سطوح مختلف کودهای گاوی و نیتروژن، آزمایشی به‌صورت بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 1390 اجرا شد. تیمارهای کودی شامل: شاهد (عدم مصرف کود) و سه سطح کود نیتروژن (30، 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره) و سه سطح کود گاوی (29/14، 58/28 و 87/42 تن در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که در شرایط کاربرد کود گاوی ویژگی‌های کمّی و کیفی اسفرزه اختلاف معنی‌داری با کاربرد کود اوره نداشتند. سطح ۹۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع کود اوره دارای بیشترین عملکرد دانه و زیست‌توده اندام هوایی (به‌ترتیب ۱۶۱۸ و ۹۴۶۴ کیلوگرم در هکتار) بود ولی با تیمار ۸۷/۴۲ تن کود گاوی در هکتار اختلاف معنی‌داری نداشت. بیشترین میزان موسیلاژ بذر (۷۵/۲۶%)، فاکتور تورم (۳۸/۱۰ میلی‌لیتر) و عملکرد موسیلاژ (۴۱۵ کیلوگرم در هکتار) با تیمار ۸۷/۴۲ تن در هکتار کود گاوی بدست آمد، ولی اختلاف فاکتور تورم و عملکرد موسیلاژ این تیمار با سطح ۹۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع کود اوره معنی‌دار نبود. به‌طور کلی می‌توان گفت که استفاده از کود گاوی در زراعت اسفرزه نه تنها کاهش عملکرد دانه و موسیلاژ اسفرزه را به همراه ندارد بلکه با تولید بذرهای با درصد موسیلاژ بالاتر می‌تواند با کاهش آلودگی ناشی از مصرف کودهای شیمیایی در ایجاد پایداری در کشاورزی نیز مؤثر باشد.
حسین زینلی؛ عباس مصلحی یزددلی؛ لیلی صفایی؛ زهرا جابرالانصار؛ علی آخوندی؛ ذبیح الله اسکندری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر صفات کمّی و کیفی گیاه بابونه (Matricaria chamomilla L.)، تحقیقی در سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی شرکت داروسازی باریج اسانس کاشان به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سطوح کودی نیتروژن به میزان صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار کود اوره، سطوح ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر صفات کمّی و کیفی گیاه بابونه (Matricaria chamomilla L.)، تحقیقی در سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی شرکت داروسازی باریج اسانس کاشان به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سطوح کودی نیتروژن به میزان صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار کود اوره، سطوح کودی فسفر به‌ترتیب صفر، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات‌تریپل و سطوح کودی پتاسیم به‌ترتیب صفر، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم بود. صفات ارتفاع گیاه، تعداد گل در بوته، تعداد شاخه فرعی، وزن تر و خشک تک بوته، عملکرد گل در مترمربع، قطر گل، درصد اسانس و درصد کامازولن برای هر تیمار اندازه‌گیری و ثبت گردید. اثر کود نیتروژن بر صفات تعداد گل در بوته، وزن تر تک بوته، تعداد شاخه فرعی، عملکرد گل در مترمربع و وزن تر و خشک 50 گل معنی‌دار بود. اثر کود فسفر بر وزن تر تک بوته در سطح احتمال 5% معنی‌دار شد. اثر کود پتاسیم بر صفات مورد مطالعه اثر معنی‌داری نداشت. اثر متقابل کود نیتروژن و فسفر بر صفات وزن تر و خشک تک بوته و عملکرد گل در مترمربع در سطح احتمال 1% معنی‌دار گردید. اثر متقابل کود نیتروژن و پتاسیم بر قطر گل در سطح احتمال 5% معنی‌دار شد. مقایسه میانگین صفت عملکرد گل در مترمربع نشان داد که بیشترین عملکرد گل در سطح 50 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و 25 کیلوگرم کود فسفر و کمترین میزان عملکرد گل در سطح 100 کیلوگرم کود نیتروژن و 50 کیلوگرم کود فسفر حاصل شده‌است. کامازولن و میزان اسانس تحت تأثیر کود نیتروژن، فسفر و پتاس قرار نگرفت. به‌طور کلی می‌توان گفت بابونه در شرایط مورد مطالعه به عناصر غذایی کمی نیاز دارد.
حسین زینلی؛ حسین حسینی؛ محمدحسن شیرزادی
چکیده
نعناع یکی از مهمترین گیاهان خانواده Labiatae است که از نظر دارویی، غذایی و بهداشتی کاربرد گسترده‌ای دارد. اسانس و ترکیبهای تشکیل‌دهنده آن از اجزای مهم این گیاه بوده و به‌شدت تحت تأثیر عوامل به‌زراعی قرار می‌گیرد. در این تحقیق اثرات سطوح مختلف کود نیتروژن و زمان برداشت روی عملکرد و اجزای آن، اسانس و منتول نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) مورد ...
بیشتر
نعناع یکی از مهمترین گیاهان خانواده Labiatae است که از نظر دارویی، غذایی و بهداشتی کاربرد گسترده‌ای دارد. اسانس و ترکیبهای تشکیل‌دهنده آن از اجزای مهم این گیاه بوده و به‌شدت تحت تأثیر عوامل به‌زراعی قرار می‌گیرد. در این تحقیق اثرات سطوح مختلف کود نیتروژن و زمان برداشت روی عملکرد و اجزای آن، اسانس و منتول نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح اسپلیت پلات با سه تکرار به اجرا درآمد. صفات اندازه‌گیری شده در این تحقیق شامل طول برگ، عرض برگ، ارتفاع گیاه، وزن تر اندام هوایی در هر مترمربع در چین اول و دوم، وزن تر 100 برگ، میزان اسانس چین اول و دوم، میزان منتول در چین اول و دوم، عملکرد کل اندام هوایی در هکتار و عملکرد اسانس در هکتار بود. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه نشان داد که سطوح مختلف کود نیتروژن و زمان برداشت روی کلیه صفات بجز طول برگ اثر معنی‌داری داشت. اثرات متقابل ازت و زمان برداشت روی کلیه صفات بجز صفات طول و عرض برگ، تفاوت معنی‌داری را نشان داد. مقایسه میانگین صفات نشان داد که ارتفاع گیاه، وزن تر اندام هوایی در مترمربع، وزن تر 100 برگ، اسانس چین اول، منتول چین اول و دوم، عملکرد اندام هوایی در هکتار و عملکرد اسانس با افزایش مصرف ازت افزایش یافتند. مقایسه میانگین زمان‌های مختلف برداشت روی صفات نشان داد که بیشترین عملکرد کل اندام هوایی و عملکرد اسانس در زمان شروع غنچه‌دهی بدست آمده‌است. اثرات متقابل سطوح مختلف کود نیتروژن و زمان برداشت همچنین نشان داد که بیشترین عملکرد اندام هوایی در هکتار در زمان مصرف 200 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و در زمان شروع غنچه‌دهی و بالاترین میزان منتول در سطح مصرف 300 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و در زمان 50 درصد گلدهی بدست آمده‌است. درصد اسانس در چین دوم نسبت به چین اول معنی‌دار و روند کاهشی داشته‌است. به‌طور کلی نتایج نشان داد که بهترین تاریخ برداشت جهت حصول به حداکثر عملکرد تر اندام هوایی و اسانس در گیاه نعناع فلفلی، زمان شروع غنچه‌دهی و میزان مصرف 200 کیلوگرم کود نیتروژن بوده‌است.
مریم مکی‌زاده تفتی؛ محمدرضا چایی‌چی؛ صفر نصراله‌زاده؛ کاظم خاوازی
چکیده
مرزه با نام علمی Satureja hortensis L. یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که اسانس آن در صنایع مختلف داروسازی، آرایشی و غذایی استفاده می‌شود. در این تحقیق اثر کاربرد منابع مختلف نیتروژن بر خصوصیات کمّی و کیفی این گیاه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل کود شیمیایی اوره، کود زیستی (مخلوطی ...
بیشتر
مرزه با نام علمی Satureja hortensis L. یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که اسانس آن در صنایع مختلف داروسازی، آرایشی و غذایی استفاده می‌شود. در این تحقیق اثر کاربرد منابع مختلف نیتروژن بر خصوصیات کمّی و کیفی این گیاه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل کود شیمیایی اوره، کود زیستی (مخلوطی از دو باکتری ازتوباکتر و آزوسپیریلوم) و تلفیق کود زیستی با 50% کود شیمیایی و شاهد (بدون کود) بود. نتایج نشان داد که ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، وزن خشک سرشاخه گلدار و وزن خشک اندام هوایی تحت تأثیر منابع مختلف نیتروژن قرار گرفت و بالاترین میزان این صفات مربوط به کاربرد کود زیستی به همراه 50% کود شیمیایی بود. البته درصد اسانس نیز به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر تیمارهای کودی قرار گرفت و کاربرد کود شیمیایی (07/2%) و پس از آن به‌ترتیب کاربرد کود زیستی به همراه 50% کود شیمیایی (91/1%) و کود زیستی (90/1%) بیشترین درصد اسانس را تولید نمودند. کاربرد منابع مختلف نیتروژن سبب افزایش معنی‌دار عملکرد اسانس در واحد سطح نسبت به شاهد شد و بالاترین عملکرد اسانس در واحد سطح مربوط به تلفیق کود زیستی و 50% کود شیمیایی (23/30 کیلوگرم در هکتار) بود و پس از آن به‌ترتیب کود شیمیایی و کود زیستی بیشترین میزان اسانس را تولید نمودند. نتایج این تحقیق حکایت از آن دارد که کاربرد کودهای زیستی به تنهایی و یا در ترکیب با کود شیمیایی در بهبود صفات کمّی و کیفی گیاه دارویی مرزه تأثیر مثبتی داشته و به‌جای مصرف مداوم کود شیمیایی می‌توان با استفاده بهینه از نهاده‌های زیستی در راستای کشاورزی پایدار و کاهش آلودگی ناشی از مصرف کود شیمیایی نیتروژنی اوره گام برداشت.
علی نعمتیان؛ فرشاد قوشچی؛ امین فرنیا؛ علی آریاپور؛ مسعود مشهدی اکبربوجار
چکیده
ژل و عصاره گیاه دارویی صبرزرد (Aloe vera L.) از زمان‌های قدیم در منابع پزشکی و آرایشی مورد استفاده قرار گرفته است. ژل صبرزرد دارای خواص متعدد بیولوژیک و فیزیولوژیک ازجمله توانایی درمان سوختگی و جراحات پوستی، ضد چروک، توقف رشد برخی باکتری‌ها و انگل‌ها، اثر مقاومتی در برابر سنتز شیمیایی به دلیل وجود ترکیبهای آنتراکینون و توقف رشد و فعالیت ...
بیشتر
ژل و عصاره گیاه دارویی صبرزرد (Aloe vera L.) از زمان‌های قدیم در منابع پزشکی و آرایشی مورد استفاده قرار گرفته است. ژل صبرزرد دارای خواص متعدد بیولوژیک و فیزیولوژیک ازجمله توانایی درمان سوختگی و جراحات پوستی، ضد چروک، توقف رشد برخی باکتری‌ها و انگل‌ها، اثر مقاومتی در برابر سنتز شیمیایی به دلیل وجود ترکیبهای آنتراکینون و توقف رشد و فعالیت ویروس ایدز است. به منظور بررسی تأثیر تراکم کاشت و کود نیتروژن بر میزان ماده مؤثره آلوئنین و باربالوئین و اسید مالیک گیاه دارویی صبرزرد (Aloe vera)، آزمایشی در سال 1388 در استان مازندران (شهرستان نوشهر) انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار کود نیتروژن (اوره با 46% نیتروژن) در سه سطح 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار و تیمار تراکم در سه سطح 2، 4 و 6 بوته در مترمربع بود. پس از استخراج ژل از برگ گیاه صبرزرد، میزان ماده مؤثره آلوئنین و باربالوئین و اسید مالیک توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارکرد عالی (HPLC) مورد ارزیابی قرار گرفت. با توجه به نتایج بدست آمده تیمار کود نیتروژن و تراکم کاشت بر میزان مواد مؤثره و اسید مالیک تأثیر آماری معنی‌داری داشتند و بیشترین مقدار ماده مؤثره آلوئنین و باربالوئین به‌ترتیب با 3/1133 و 3/429 میکروگرم بر گرم و اسید مالیک با 312 گرم در 100 گرم ژل در تیمار کودی 150 کیلوگرم در هکتار و تراکم 4 بوته در مترمربع بدست آمد.
بهلول عباس زاده؛ ابراهیم شریفی‌عاشورآبادی؛ محمدرضا اردکانی؛ محمدحسین لباسچی؛ فضل ا.. صفی‌خانی؛ محمود نادری حاجی باقرکندی؛ فاطمه سفیدکن
دوره 22، شماره 3 ، آبان 1385، ، صفحه 223-230
چکیده
به منظور بررسی تاثیر روش مصرف کود نیتروژن بر بازده اسانس و درصد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه، آزمایشی در سال 1383 تحت شرایط مزرعه در مجتمع تحقیقات البرز کرج در مدت 7 ماه اجرا شد. این آزمایش با دو سطح 4.5 و 6 درصد کود نیتروژن خالص به فرم اوره و محلول‌پاشی بر روی اندام هوایی گیاه، دو سطح 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر روش مصرف کود نیتروژن بر بازده اسانس و درصد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه، آزمایشی در سال 1383 تحت شرایط مزرعه در مجتمع تحقیقات البرز کرج در مدت 7 ماه اجرا شد. این آزمایش با دو سطح 4.5 و 6 درصد کود نیتروژن خالص به فرم اوره و محلول‌پاشی بر روی اندام هوایی گیاه، دو سطح 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار مصرف در خاک مزرعه و در حضور شاهد که هر یک از تیمارها در طول دوره رشد گیاه در طی سه تقسیط مساوی اعمال گردیدند. این تحقیق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار برای هر تیمار اجرا شد. با آغاز گلدهی اقدام به برداشت گیاه گردید و از سرشاخه گلدار گیاه با استفاده از روش کلونجر اسانس‌گیری بعمل آمد. اسانس‌های هر تیمار به منظور بررسی بیشتر توسط دستگاه GC و GC/MS آنالیز گردید. درصد اسانس و عملکرد اسانس در هکتار برای هر تیمار مشخص گردید. طبق نتایج حاصل از تجزیه واریانس، تاثیر مقادیر مختلف کود نیتروژن و روشهای مصرف آن بر درصد اسانس و عملکرد اسانس معنی‌دار بود. همچنین نتایج حاصل از بررسی طیف‌های GCو GC/MS نشان دادند که کاربرد مقادیر مختلف کود نیتروژن و روشهای مصرف آن بر درصد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس بادرنجبویه موثر بود. با مصرف نیتروژن، درصد تعدادی از ترکیبهای موجود در اسانس نسبت به شاهد کاهش و یا افزایش یافت.
