بررسی تاثیر روش مصرف کود نیتروژن بر بازده و درصد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس گیاه دارویی بادرنجبویهMelissa officinalis L. تحت شرایط مزرعه

عباس زاده, بهلول; شریفی‌عاشورآبادی, ابراهیم; اردکانی, محمدرضا; لباسچی, محمدحسین; صفی‌خانی, فضل ا..; نادری حاجی باقرکندی, محمود; سفیدکن, فاطمه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناس ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج و کارشناس موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع،

² اعضای هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

³ عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

⁴ کارشناس موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

چکیده

به منظور بررسی تاثیر روش مصرف کود نیتروژن بر بازده اسانس و درصد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه، آزمایشی در سال 1383 تحت شرایط مزرعه در مجتمع تحقیقات البرز کرج در مدت 7 ماه اجرا شد. این آزمایش با دو سطح 4.5 و 6 درصد کود نیتروژن خالص به فرم اوره و محلول‌پاشی بر روی اندام هوایی گیاه، دو سطح 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار مصرف در خاک مزرعه و در حضور شاهد که هر یک از تیمارها در طول دوره رشد گیاه در طی سه تقسیط مساوی اعمال گردیدند. این تحقیق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار برای هر تیمار اجرا شد. با آغاز گلدهی اقدام به برداشت گیاه گردید و از سرشاخه گلدار گیاه با استفاده از روش کلونجر اسانس‌گیری بعمل آمد. اسانس‌های هر تیمار به منظور بررسی بیشتر توسط دستگاه GC و GC/MS آنالیز گردید. درصد اسانس و عملکرد اسانس در هکتار برای هر تیمار مشخص گردید. طبق نتایج حاصل از تجزیه واریانس، تاثیر مقادیر مختلف کود نیتروژن و روشهای مصرف آن بر درصد اسانس و عملکرد اسانس معنی‌دار بود. همچنین نتایج حاصل از بررسی طیف‌های GCو GC/MS نشان دادند که کاربرد مقادیر مختلف کود نیتروژن و روشهای مصرف آن بر درصد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس بادرنجبویه موثر بود. با مصرف نیتروژن، درصد تعدادی از ترکیبهای موجود در اسانس نسبت به شاهد کاهش و یا افزایش یافت.

کلیدواژه‌ها

مراجع

- آزادبخت، م.، 1378. رده بندی گیاهان دارویی. موسسه فرهنگی انتشاراتی تیمورزاده (نشر طبیعت)، 401 صفحه.

- امیدبیگی، ر.، 1379. رهیافت های تولید و فرآوری گیاهان دارویی. انتشارات فکر روز، جلد سوم، 397 صفحه.

- رجحان، م. ص.، 1362. شفاء با داروهای گیاهی(گیاه درمانی). انتشارات خیام، 241 صفحه.

- زارع زاده، ع.، خلدبرین، ب.، مراد شاهی، ع.، بابا خانلو، پ. و رجایی، ه.، 1378. تغییرات مقدار آلکالوییدهای گیاه عروسک پشت پرده در واکنش به مقادیر مختلف کود ازته. فصلنامه گیاهان دارویی و معطر ایران، 5: 61-112.

- زرگری، ع.، 1369. گیاهان دارویی. جلد 2، انتشارات دانشگاه تهران. 923 صفحه.

- شریفی‌عاشورآبادی، ا.، برازنده، م.، لباسچی، م. ح.، میرزا، م و عباس زاده، ب.، 1383. تاثیر کاربرد کود نیتروژنی بصورت رایج، کندرها و محلول‌پاشی بر ترکیب‌های روغن اسانسی گیاه دارویی بادرنجبویه. خلاصه مقالات دومین همایش گیاهان دارویی. دانشگاه شاهد.

- علیمدد، م.،1375. بررسی مواد و ترکیبات متشکله اسانس بادرنجبویه. پایان نامه کارشناسی ارشد شیمی تجزیه دانشگاه تهران، 231 صفحه.

مومنی، ت. و شاهرخی، ن.، 1377. اسانسهای گیاهی و اثرات درمانی آنها. انتشارات دانشگاه تهران. 158 صفحه.-

- میرزا، م.، سفیدکن، ف. و ل.، احمدی. 1375. اسانسهای طبیعی، استخراج، شناسایی کمی و کیفی. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. 175 صفحه.

- Adams, P.R., 1995. Indentification of essential oil components by gas chromatography/ mass spectroscopy. Allured publishing corporation carol stream.

- Binder, G., Abou-Mandour, A.A., and Czygan, F., 1999. Regeneration of plants and production of volatiles from callus cultures of Melissa officinalis L. Volatile components from headspace analysis.Wurzburg, Germany.

- Dressing, H., Riemann, D., and Insomina, H., 1992. Valerian Melissa combinations of equal value to benzodiazepine. Therapiewoche, 42: 726-736.

- Guenther, E. 1984. The constituents of essential oils. Van Nostrand Reinhold, New York.

- Klimek, B., Majda, T., and Patora, J., 1998. Investigation of essential oil and phenolic compounds of lemon balm (Melissa officinalis L.) cultivated in Poland. VIIth Conference on the Application of Chromatographic Methods in phytochemical and Biomedical Research Lublin, Poland. Herbpolonica. 44: 4, 324-331.

- Pankauskiene, E. 1971. Effect of nitrogenous fertizers on the grwth yield and concentration of essential oil from Melissa . sady pribaltiki, pp. 433-9

- Pino, J.A., Rosado, A., and Fuentes, V., 1999. Composition of the essential oil of Melissa officinalis L. from Cuba. Journal of essential oil Research. 11(3): 363-364.

- Sarer, E., and Kokdil, G., 1991. Constituents of the essential oil from Melissa officinalis. Planta- medica, 57(1): 98- 90.

- Shlabby, A., Khattab, M., El-Gamassy, A., and El-Gamassy, K., 1993. Cultivation of Melissa officinalis in Egypt. First world congress on medicinal and Aromatic plants forhuman welfare (WOCMAP). Maastricht Netherlands. No. 331, 115-120.

- Sheng- Shuju, Z., Zuping, U. and Tiamwes, X., 1998. Influence to the growth of Lerurus artemisi by vrious fertilizerb levels. Journal of plant Resources and environment. 1: 31-34.

تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

بررسی تاثیر روش مصرف کود نیتروژن بر بازده و درصد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس گیاه دارویی بادرنجبویهMelissa officinalis L. تحت شرایط مزرعه

مراجع

مراجع

دوره 22، شماره 3 - شماره پیاپی 33
آبان 1385
صفحه 223-230

بررسی تاثیر روش مصرف کود نیتروژن بر بازده و درصد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس گیاه دارویی بادرنجبویهMelissa officinalis L. تحت شرایط مزرعه

مراجع

مراجع

دوره 22، شماره 3 - شماره پیاپی 33آبان 1385صفحه 223-230

دوره 22، شماره 3 - شماره پیاپی 33
آبان 1385
صفحه 223-230