همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

2 استاد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 کارشناس ارشد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

4 استادیار، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

5 کارشناس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سیستان و بلوچستان، زاهدان

6 دانشیار، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

7 کارشناس، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

گونه Moringa peregrina (Forssk.) Fiori یکی از گونه‌های قابل رویش در مناطق گرمسیری و بیابانی است که در عرصه وسیعی از مناطق جنوب شرقی کشور در استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان پراکنش دارد. گز روغنی یک درختچه بیابانی است که در مناطق با بارندگی بسیار ناچیز رویش داشته و ارزش غذایی، دارویی، زیست محیطی، صنعتی و اقتصادی زیادی دارد. هدف از این بررسی تعیین میزان اسیدهای چرب روغن بذر Moringa peregrina در رویشگاه‌های مختلف بود. در سال 1389 از استان سیستان و بلوچستان پنج نمونه از ایستگاه‌های تحقیقاتی منابع طبیعی جمع‌آوری گردید که درصد روغن با روش سوکسله اندازه‌گیری گردید. میزان روغن در بذر ایستگاه تنگ فنوج (6/54%)، ایستگاه کنشکی (4/50%)، ایستگاه بنت (4/52%)، ایستگاه بگابند (2/53%) و ایستگاه دوراهی چانف (6/53%) بدست آمد. از نمونه‌های جمع‌آوری شده با روش پرس سرد و حلال اقدام به استخراج روغن گردید که پس از تهیه متیل‌استر با دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) مورد تجزیه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میزان اسیدهای چرب اسید اولئیک از 12/42% تا 33/72%، اسید پالمیتیک از 73/7% تا 34/15%، ایزو- اسید اولئیک از 08/3% تا 17/42%، اسید پالمیتولئیک از 67/0 تا 48/3%، اسید استئاریک از 03/1% تا 54/11%، اسید بهنئیک از 34/0% تا 22/1%، اسید گادولئیک از 24/0% تا 94/0% و اسید آراشیدئیک از 21/0% تا 44/1% متغیر بودند. با توجه به اینکه بیش از 90% روغن مصرفی در کشور از خارج وارد می‌گردد، و با توجه به نتایج تحقیق حاضر و میزان اسیدهای چرب موجود در بذر گونه Moringa peregrina، این گیاه می تواند به‌عنوان منبعی جدید برای تولید روغن نباتی و مصارف غذایی گسترده مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

- جوانشیر، ک.، 1372. گونه و خانواده جدید برای فلور ایران. نشریه دانشکده منابع طبیعی ایران، شماره 46: انتشارات دانشگاه تهران، 31 صفحه.
- کنشلو، ه.، دمی‌زاده، غ. و آچاک، م.ی.، 1392. بررسی برخی از ویژگیهای آت اکولوژی گونه گازرُخ در جنوب ایران. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران. 21(3): 494-481.
- Anwar, F., Ashraf, M. and Bahanger, M.I., 2005. Inter-provenance variation in the composition of Moringa oleifera oilseeds from Pakistan. Journal of the American Oil Chemists Society, 82: 45-51.
- Anwar, F., Latif, S., Ashraf, M. and Gilani, A.H., 2006. Moringa oleifera: A food plant with multiple medicinal uses. Phytotherapy Research, 21: 17-25.
- Becker, K. and Makkar, H.P.S., 1999. Effects of dietary tannic acid and quebracho tannin on growth performance and metabolic rates of common carp (Cyprinus carpio L.). Aquaculture, 175(3-4):
327-335.
- Chuang, P.H., Lee, C.W., Chou, J.Y., Murugan, M., Shieh, B.J. and Chen, H.M., 2007. Anti-fungal activity of crude extracts and essential oil of Moringa oleifera Lam. Bioresource Technology, 98: 232-236.
- Dahot, M.U., 1996. Antimicrobial activity of small protein of Moringa oleifera leaves. Journal of Islamic Academy of Sciences, 11: 27-32.
- Foidl, N., Makkar, H.P.S. and Becker, K., 2001. The potential of Moringa oleifera for agricultural and industrial uses. Proceedings of the 1th Workshop Developmental Potential for Moringa Products. Dar Es Salaam, Tanzania, 20 October-2 November.
- ISO 14565 (Method ISO 12080-2). Animal feeding stuffs- Determination of vitamin A content- Method using high performance liquid chromatography. 11p.
- Kleiman, R., Ashley, D.A. and Brown, J.H., 2008. Comparison of two seed oils used in cosmetics Moringa and Marula. Industrial Crops and Products, 28(3): 361-364.
- Luddy, F.E., Barford, R.A., Herb, S.F. and Magidman, P., 1968. A rapid and quantitative procedure for the preparation of methyl esters of butteroil and other fats. Journal of the American Oil Chemists’ Society, 45(8): 549-551.
- Marwah, R.G., Fatope, M.O., Al Mahrooqi, R., Varma, G.B., Al Abadi, H. and Al Burtamani, S.K.S., 2007. Antioxidant capacity of some edible and wound healing plants in Oman. Food Chemistry, 101(2): 465-470.
- Morton, J.F., 1991. The horseradish tree, Moringa pterygosperma (Moringaceae)-a boon to arid lands. Economic Botany, 45(3): 318-333.
- Richter, N., Siddhuraju, P. and Becker, K., 2003. Evaluation of nutritional quality of Moringa (Moringa oleifera Lam.) leaves as an alternative protein source for Nile tilapia (Oreochromis niloticus L.). Aquaculture, 217(1-4): 599-611.
- Sanchez-Machado, D.I., Lopez-Cervantes, J.L. and Rios-Vazquez, N.J., 2006. High performance liquid chromatography method to measure α and γ-tocopherol in leaves, flowers and fresh beans from Moringa oleifera. Journal of Chromatography A, 1105: 111-114.
- Steinitz, B., Tabib, Y., Gaba, V., Gefen, T. and Vaknin, Y., 2009. Vegetative micro-cloning to sustain biodiversity of threatened Moringa species. In vitro Cellular and Developmental Biology-Plant, 45: 65-71.
- Tsaknis, J., 1998. Characterisation of Moringa peregrina Saudi Arabia oil. Journal Grasas Y Aceites, 49(2): 170-176.