استخراج، شناسایی و مقایسه ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس برگ، ساقه و میوه برگ‌بو (Laurus nobilis L.)

نادری حاجی‌باقرکندی, محمود; سفیدکن, فاطمه; پورهروی, محمدرضا; میرزا, مهدی

doi:10.22092/ijmapr.2009.7242

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور ابهر

² استاد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

³ استادیار دانشکده علوم، دانشگاه پیام نور ابهر

⁴ دانشیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

https://doi.org/10.22092/ijmapr.2009.7242

چکیده

برگ‌بو با نام علمی Laurus nobilis L. گیاهیست به‌صورت درخت و درختچه، همیشه سبز و ناخزان که در شرایط مساعد ارتفاع آن به 15-20 متر می‌رسد. از اسانس برگ‌بو به‌عنوان داروی ضد لارو و نیز برای رفع درد مفاصل، تشنجهای عضلانی، گرفتگی عضلات و ایجاد بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. همچنین برگهای آن جهت خوشبو کردن و نیز به‌عنوان ادویه در تهیه ترشیجات بکار می‌رود. در این تحقیق، به منظور بررسی کمی و کیفی اسانس برگ‌بو کاشته شده در ایران، برگ این گیاه از باغ گیاه‌شناسی ملی ایران (تهران) و اندامهای مختلف سرشاخه (شامل ساقه، برگ و میوه) آن از باغ گیاه‌شناسی نوشهر در زمستان 1387 جمع‌آوری و پس از خشک کردن در سایه، اسانس آنها به روش تقطیر با آب استخراج شد. اسانسها به کمک دستگاههای کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی مجهز به طیف‌سنج جرمی تجزیه و شناسایی شدند. بازده اسانس (w/w نسبت به وزن خشک) برای برگ نمونه باغ گیاه‌شناسی ملی ایران 86/3% و برای برگ نمونه باغ گیاه‌شناسی نوشهر 35/1%، میوه 43/0% و در ساقه 22/0% بدست آمد. در اسانس برگهای برداشت شده از باغ گیاه‌شناسی ملی ایران، 20 ترکیب شناسایی شده که از بین آنها 8،1-سینئول (0/47%)، سابینن (9/13%) و آلفا-ترپینیل استات (5/11%) اجزای عمده بودند. در نمونه‌های برداشت شده از نوشهر، 27 ترکیب در اسانس برگ، 37 ترکیب در اسانس میوه و 24 ترکیب در اسانس ساقه شناسایی شدند. از بین ترکیبهای موجود در اندامهای مورد بررسی، برخی ترکیبها ازجمله 8،1-سینئول (2/58%)، آلفا-ترپینیل استات (0/10%) و سابینن (2/7%) در اسانس برگ، 8،1-سینئول (9/42%)، آلفا-ترپینیل استات (8/16%) و سابینن (7/4%) در ساقه و ترانس–بتا-اوسیمن (8/20%)، 8،1-سینئول (4/14 %)، آلفا-ترپینیل استات (5/8%)، جرماکرن B (8/7%)، آلفا-پینن (6/6%)، جرماکرن D (6%)، سابینن (4/5%) و بتا-پینن (1/5%)، در اسانس میوه بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج این تحقیق نشان داد که گرچه بازده اسانس ساقه بسیار کمتر از برگ است، اما اسانس این دو اندام از نظر ترکیب مشابه می‌باشند، در حالی که اسانس میوه دارای میزان 8،1-سینئول پایین‌تر از برگ و ساقه بوده و در عوض دارای مقدار قابل توجهی ترانس-بتا-اوسیمن است. همچنین اسانس برگ نمونه تهران بازده اسانس بالاتر ولی میزان 8،1-سینئول پایین‌تری دارد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

- امین، غ.، 1370. گیاهان دارویی سنتی ایران. جلد اول، چاپ اول، انتشارات معاونت پژوهشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تهران، 230 صفحه.

- زرگری، ع.، 1369. گیاهان دارویی. جلد چهارم، چاپ پنجم، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 923 صفحه.

- قهرمان، ا.، 1376. فلور ایران. جلد 16، انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 250 صفحه.

- میر‌حیدر، ح.، 1372. معارف گیاهی و‌ ‌کاربرد گیاهان در پیشگیری و درمان بیماریها. جلد دوم، چاپ اول، انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 535 صفحه.

-Akgul, A., Kivanc, M. and Bayrak, A., 1989. Chemical Composition and Antimicroial Effect of Turkish Laurel Leaf Oil. Journal of Essential Oil Research, 1(6): 277-280.

-Caredda, A., Marongiu, B., Porcedda, S. and Soro, C., 2002. Supercritical carbon dioxide extraction and characterization of Laurus nobilis essential oil. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 50(6): 1492-1496.

- Duke, J.A., 1989. Handbook of medicinal Herbs: 7th printing, Edition in Florida, CRC press, 870p.

-Fiorini, C., Fouraste, I., David, B. and Bessiere, J.M., 1997. Composition of the Flower, Leaf and Stem Essential oils From Laurus nobilis L. Flavour and Fragrance Journal, 12: 91-93.

-Hitokoto, H., Morozumi, S., Wauke, T., Sakai, S. and Kurata, H., 1980. Inhibitory effects of Spices on Growth and Toxin Production of Toxigenic Fungi. Applied and Environmental Microbiology, 39(4): 818-822.

- Kovacevic, N.N., Simic, M.D. and Ristic, M.S., 2007. Essential oil of Laurus nobilis from Montenegro. Chemistry of Natural Compounds, 43(4):408-411.

-Leung, A.Y. and Foster, S., 1996. Encyclopedia of Common Natural Ingredients Used in Food, Drugs and Cosmetics. John Wiley & Sons, New York, 469p.

- Martindale, 1996. The Extra Pharmacopoeia. 31th ed., Royal pharmaceutical Society of Great Britain, 1353P.

- Opdyke, D.L.J., 1976. Laurel Leaf Oil. Food Cosmetics Toxicology, 14: 337-8.

- Özcan, M. and Chalchat, J.C., 2005. Effect of Different Locations on the Chemical Composition of Essential Oils of Laurel (Laurus nobilis L.) Leaves Growing Wild in Turkey. Journal of Medicinal Food, 8(3): 408-411.

- Sangun, M.K., Aydin, E., Timur, M., Karadeniz, H., Caliskan, M. and Ozkan, A., 2006. Comparison of chemical composition of the essential oil of Laurus nobilis L. leaves and fruits from different regions of Hatay, Turkey. Journal of environmental biology, 28(4): 731-733.

- Sekeroglu, N., Ozguven, M. and Erden, U., 2007. Effects of The Drying Temperature on Essential oil Content of bay Leaf (Laurus nobilis L.) Harvested at Different Times. International Symposium on Medicinal and Nutraceutical Plants, ISHS Acta Horticulturae, 19-23 March: 756.

- Verdian-rizi, M., 2008. Phenological variation of Laurus nobilis L. essential oil from Iran. Electronic Journal of Environmental, Agricultural and Food Chemistry, 7(11): 3321-3325.

-Verma, M. and meloan, C.E., 1981. A natural cockroach repellent in bay leaves. American laboratories, 13(10): 66-69.

-Youngken. H.W., 1950. Textbook of Pharmacognosy. 6th ed., Blakiston, Philadelphia, 1063p.

تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

استخراج، شناسایی و مقایسه ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس برگ، ساقه و میوه برگ‌بو (Laurus nobilis L.)

مراجع

مراجع

دوره 25، شماره 2 - شماره پیاپی 44
مرداد 1388
صفحه 216-227

استخراج، شناسایی و مقایسه ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس برگ، ساقه و میوه برگ‌بو (Laurus nobilis L.)

مراجع

مراجع

دوره 25، شماره 2 - شماره پیاپی 44مرداد 1388صفحه 216-227

دوره 25، شماره 2 - شماره پیاپی 44
مرداد 1388
صفحه 216-227