همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه تحقیقات زیست‌فناوری، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

2 کارشناس ارشد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه الزهرا

3 استادیار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه الزهرا

4 استادیار، گروه تحقیقات زیست‌فناوری، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

توانایی اکالیپتوس‌ها در رشد سریع سبب شده تا این جنس در جنگل‌کاری، مصارف صنعتی و دارویی اهمیت فوق‌العاده‌ای پیدا کند. گونه درختی Eucalyptus maculata Hook. از نظر تولید برخی ترکیبهای شیمیایی و مصارف دارویی نسبت به سایر اکالیپتوس‌ها از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پژوهش ‌برای بررسی تغییرات کمّی اسانس و نوع ترکیبهای تشکیل‌دهنده برگ درخت E. maculata، از منطقه گرمسیری دزفول (ایستگاه تحقیقاتی صفی‌آباد) در استان خوزستان در چهار فصل سال جمع‌آوری گردید. روغن اسانسی گیاه به روش تقطیر با آب استخراج و به کمک دستگاه‌های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد مطالعه و شناسایی قرار گرفت. بیشترین بازده اسانس در فصل پاییز (7/1%) و کمترین بازده اسانس در فصل بهار (52/0%) بدست آمد. بیشترین مقدار 8،1-سینئول با راندمان 5/22% در زمستان، سیترونلال 0/15% در بهار و سیترونلول 0/35% در تابستان بدست آمد. بیشترین مقدار ترکیبهای معطر (46%) در تابستان بدست آمد و همچنین بیشترین ترکیب در تمامی فصول سیترونلول بود و سیترونلیل استات نیز مقدار خود را در کل سال ثابت نگه داشت.

کلیدواژه‌ها

- دارونامه گیاهی ایران، 1385. انجمن تولیدکنندگان گل، داروها و فرآورده‌های گیاهی دارویی، 154 صفحه.
- بیگدلی، م.، 1374. بررسی و شناسایی مواد متشکله موجود در اسانس چند گونه از گیاهان معطر ایران و خواص ضد باکتری آنها. پایان‌نامه دکترای دانشگاه آزاد واحد تهران.
- جوانشیر، ک. و مصدق، ا.، 1351. اکالیپتوس. انتشارات دانشگاه تهران، 434 صفحه.
- عصاره، م.، آبروش، ز. و رضایی، م.ب.، 1385. ترکیب‌های شیمیایی اسانس گیاه Eucalyptus caesia Benth... تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 22(1): 73-69.
- عصاره، م.، برازنده، م.م. و جایمند، ک.، 1383. بررسی ترکیب‌های روغن اسانسی Eucalyptus porosa.. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 20(4): 476-469.
- Alitonou, G., Avlessi, F., Wotto, D.V., Ahoussi, E., Dangou, J. and Sohounhloue, 2004. Composition chimique, proprietes antimicrobiennes et activites sur les tiques de Ihuile essentielle d Eucalyptus tereticornis Sm. Comtes Rendus Chimie, 7(10-11): 1051-1055.
- Batista-Pereira, G.L., Fernandes, B.J., Correa, G.A., Fatima. G.F.M. de Silva and Vieira, C.P., 2006. Electrophysiological responses of E. Brown Looper Thyrinteina arnobia to essential oils of seven Eucalyptus species. Journal of Brazilian Chemical Society, 17(3): 555-561.
- Bina, S. and Siddiqni, F., 1997. Isolation and structural Elucidation of acylated pentacyclic triterpenoides from the leaves of E. camaldulensis. Var. Obtusa. Planta Medica, 63(1): 47-50.
- Genther, E., 1982. The essential oils. Volume 4, 453p.
- Harborne, J.B. and tomas-Barberan, F.A., 1991, Ecological chemistry and biochemistry of plant terpenoids. Journal of Plant Biochemistry, 17(5): 503-516.
- Mauhachirou, M. and Gbenous, J., 1999. Chemical composition of essential oils of Eucalyptus from Benin, E. citrodora and E. camaldulensis influence of location, harvest time strong of plants and time of steam distillation. Journal of Essential Oil Research, 11: 109-118.
- Rajeswara, R.B.R., Kaul P.N., Syamasundar, K.V. and Ramesh, S., 2003. Comparative composition of decanted and recovered essential oils of E. cotriodora Hook. Flavour and Fragrance Journal, 8(2): 133-135.
- Sefidkon, F., Assareh, M.H., Abravesh, Z. and Barazandeh, M.M., 2007. Chemical composition of the essential oils of four cultivated Eucalyptus species in Iran as medicinal plants (E. microtheca, E. spathulata, E. largiflorens and E. torquata). Iranian Journal of Pharmaceutical Research, 6(2): 135-140.
- Turnbull, J.W. and Boland, D.J., 1984. Eucalyptus. Biologist, 31: 49-56.
- Zrira, S.S. and Benjilali, B.B., 1996. Seasonal changes in the volatile oil and cineole contents of five Eucalyptus species growing in morocco. Journal of Essential Oil Research, 8: 19-24.