همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زابل

2 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زابل

3 دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زابل

چکیده

به منظور بررسی اثرهای تنش خشکی و سه نوع کود (شیمیایی، دامی و کمپوست) بر عملکرد گل، درصد اسانس، پارامترهای فیزیولوژیک (کلروفیل a و b، میزان پرولین و کربوهیدرات) و نیز مقدار جذب عناصر سدیم و پتاسیم در گیاه دارویی بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.)، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. در این آزمایش، تیمارهای خشکی شامل: شاهد یا 90 درصد ظرفیت زراعی مزرعه، 75 درصد ظرفیت زراعی مزرعه و 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه به‌عنوان عامل اصلی و سه نوع کود مختلف شامل: شاهد (بدون مصرف هیچ نوع کود)، کود شیمیایی (90 کیلوگرم در هکتار اوره، 50 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم و 50 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل)، کود دامی (25 تن در هکتار) و کمپوست زباله شهری (25 تن در هکتار) به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که تنش خشکی در حد50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه، عملکرد گل بابونه را نسبت به تیمار شاهد به میزان 1/18 درصد کاهش داد. همچنین خشکی سبب افزایش درصد اسانس شد و بیشترین درصد اسانس مربوط به تیمار خشکی 75 درصد ظرفیت زراعی مزرعه بود. با بالا رفتن سطح تنش تا 50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه از مقدار کلروفیل a و b و عنصر پتاسیم کاسته و بر میزان کربوهیدرات، پرولین و سدیم افزوده شد. بنابراین در این آزمایش هر چند بیشترین میزان عملکرد گل، درصد اسانس، کلروفیل a و b و عنصر پتاسیم در شرایط نبود تنش خشکی و با استفاده از کود شیمیایی بدست آمد، اما در سطح بالای خشکی (50 درصد رطوبت زراعی مزرعه) استفاده از کود دامی به میزان بیشتری نسبت به دو نوع کود دیگر بر عملکرد گل، پارامترهای فیزیولوژیک و جذب پتاسیم افزود.

کلیدواژه‌ها

- حیدری، م.، 1386. واکنش گیاهان به تنش‌های محیطی. انتشارات ارس رایانه، 100 صفحه.
- حیدری، م.، بخشنده، ع.م.، نادیان، ح.، فتحی، ق.، و عالمی سعید. خ.، 1385. تأثیر سطوح مختلف شوری و نیتروژن بر عملکرد دانه، تنظیم‌کننده‌های اسمزی و جذب عناصر سدیم و پتاسیم در گندم رقم چمران. مجله علوم کشاورزی ایران، 37(3): 510-501.
- رضایی نژاد، ی. و افیونی، م.، 1379. اثر مواد آلی بر خواص شیمیایی خاک، جذب عناصر به وسیله ذرت و عملکرد آن. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 4(4): 27-19.
- شریفی عاشورآبادی، ا.، 1378. بررسی تاثیر حاصلخیزی خاک در اکوسیتمهای زراعی. پایان‌نامه دکتری، رشته زراعت. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
- صفی‌خانی، ف.، 1385. بررسی جنبه‌های فیزیولوژیک مقاومت به خشکی در گیاه بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.). پایان‌نامه دکتری، دانشگاه شهید چمران اهواز، مجتمع آموزش عالی کشاورزی و منابع طبیعی رامین.
- ملکوتی، م.، 1375. کشاورزی پایدار و افزایش عملکرد با بهینه‌سازی مصرف کود در ایران. نشر آموزش کشاورزی. 460 صفحه.
- Agnew, C. and Warren, A., 1996. A framework for tackling drought land degradation. Journal of Arid Environments, 33: 310-320.
- Bates, S., Waldern, R.P. and Teare, E.D., 1973. Rapid determination of free proline for water stress studies. Plant and Soli, 39: 205-207.
- Brussard, L. and Ferrera- Cenato, R., 1997. Soil Ecology in Sustainable Agricultural System. Lewis publishers, New York, USA, 168p.
- Chaudhry, M.A., Rehman, A., Naeem, M.A. and Mushtaq, N., 1999. Effect of organic and inorganic fertilizers on nutrient contents and some properties of eroded loess soils. Pakistan Journal of Soil Science, 16: 63-68.
-Dere, S., Gunes, T. and Sivci, R., 1998. Spectrophotometric species using different solvents. Turkish Journal of Botany, 22: 13-17.
- Fernandez, R., Scull, R., Gonzales, J.L., Crespo, M., Sanchez, E. and Carballo, C., 1993. Effect of fertilization on yield and quality of Matricaria reculita L. (Chamomile). Aspects of mineral nutrition of the crop. Memorias 11th congreso latinoamericano de la ciencia del suelo, 2ed congresso cubcno de la Ciencia del Suelo, Vol. 3, 891-894.
- Fricke, K. and Vogtmann, H., 1994. Compost quality: Physical characteristics nutrient content. Heavy metal and organic chemicals. Toxicology and Environmental Chemistry, 43: 95-114.
- Ghoulam, C., Foursy, A. and Fares, K., 2002. Effects of salt stress on growth, inorganic ions and proline accumulation in relation to osmotic adjustment in five sugar beets cultivars. Environmental and Experimantal Botany, 47(1): 39-50.
-Good, A. and Zaplachiniski, S., 1994. The effects of drought on free amino acid accumulation and protein syntesis in Brassica napus. Physiologia Plantarum. 90: 9-14
- Heuer, B., 1994. Osmoregulatory role of proline in water stress and salt-stressed plants. 363-481, In: Pessarkli, M. (Ed.), Handbook of Plant and Crop stress. Marcel Dekker publisher, New York, 1185p.
- Irrigoyen, J.H., Emerich, D.W. and Sanchez Diaz, M., 1992. Water stress induced changes in concentration of proline and total soluble sugars in nodulated alfalfa plant. Physiologia Plantarum, 84: 55-66.
- Lalande, R., Gagnon, B., Simard, R.R. and Cote, D., 2000. Soil microbial biomass and enzyme activity following liquid hog manure in a long term field trial. Canadian journal of Soil Sciences, 80: 263-269.
- Mallanagouda, B., 1995. Effects of NPK and fym on growth parameters of onion, garlic and coriander. Journal of medicinal and Aromatic Plant Science, 4: 916-918.
- Marschner, H., 1995. Mineral Nutrition of Higher Plants. 2nd edition, Academic Press. Ltd., London, 862p.
- Premachandra, G.S., Saneoka, H., Eujita, K. and Ogata, S.S., 1990. Cell membrane stability and leaf water relations affected by phosphorus nutrition under water stress in maize. Soil Science and Plant Nutrition, 36: 661-666.
-Reddy, A.R., Chaitanya, K.V. and Vivekanandan, M., 2004. Drought induced responses of photosynthesis and antioxidant metabolism in higher plants. Journal of Plant Physiology, 161: 1189-1202.
- Samarah, N., Mullen, R. and Cianzio, S., 2004. Size distribution and mineral nutrients of soybean seed in response to drought stress. Journal of Plant Nutrition, 27(5): 815-835.
- Sayed, H., 1992. Proline metabolism during water stress in sweet pepper (Capsicum annum L.). Plant Physiology, 32: 255-261.
- Schutz, M. and Fangmeir, E., 2001. Growth and yield responses of spring wheat (Triticum aestivum L. cv. Minaret) to elevated CO2 and water limitation. Environmental Pollution, 114: 187-194.