همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند

2 کارشناس ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند

چکیده

به منظور تعیین تاریخ کاشت و تراکم مناسب گیاه شنبلیله (Trigonella foenum gracum L.) در منطقه تربت جام آزمایشی در سال زراعی 1384-1383 انجام شد. طرح آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار بود. چهار سطح تاریخ کاشت (9 اسفند، 29 اسفند، 20 فروردین و 9 اردیبهشت) به‌عنوان فاکتور اصلی و چهار سطح تراکم (10، 20، 30 و 40 بوته در متر مربع) به‌عنوان فاکتور فرعی انتخاب شد. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین و کمترین عملکرد دانه (34/88 و 3/22 گرم بر متر مربع) به‌ترتیب مربوط به تاریخ کاشت‌های 9 اسفند و 9 اردیبهشت بود. همین تیمارها بیشترین و کمترین تعداد غلاف در بوته (8/25 و 8/6) و وزن هزاردانه (12 و 9/9) را نیز داشتند. کاشت دیرتر به دلیل هم‌زمانی مراحل گلدهی و تشکیل دانه با گرما و تأثیر بیشتر بر ساختارهای زایشی نسبت به رویشی سبب شد که کمترین شاخص برداشت مربوط به تاریخ کاشت 9 اردیبهشت باشد. همچنین تأخیر در کاشت از طریق کاهش طول دوره رشد رویشی سبب کاهش معنی‌دار ارتفاع بوته گردید. در بین تراکم‌های مختلف، تراکم 40 بوته در متر مربع بیشترین عملکرد دانه را تولید کرد. اثر متقابل تراکم و تاریخ کاشت بر هیچ کدام از صفات مورد بررسی معنی‌دار نشد.

کلیدواژه‌ها

- سرمدنیا، غ. و کوچکی، ع.، 1368. فیزیولوژی گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 468 صفحه.
- صمصام شریعت، س.، 1382. پرورش و تکثیر گیاهان دارویی. انتشارات مانی، 420 صفحه.
- ADAS consulting Ltd., 2002. Calendula as Agronomic Raw Material for Industrial Application (CARMINA). (Final project report). ADAS Terrington, King,s Lynn, Norfolk, 50p.
- Bhattacharya, M., Chatterjee, R., Pan, S., Sharangi, A.B., Pariari, A. and Chattopadhyay, P.K., 2006. Growth and yield of different cultivars of fenugreek (Trigonella foenum gracum L.) as influenced by dates of sowing. Orissa Journal of Horticulture, 34(1): 69-71.
- Bernath, J., 1993. Wild and cultivated medicinal plants. Mezo Publication, Budapest, 566p.
- Bilsborrow, P.E. and Norton, G., 1989. A consideration of factors effecting the yield of oilseed rape. Aspects of Applied Biology, 6: 91-94.
- Gill, B.S., Randhawa, G.S. and Saini, S.S., 2001. Effect of sowing dates and herb-cutting management on growt and yield of fenugreek (Trigonella foenum gracum L.). Indian Journal of Agronomy, 46(2): 364-367.
- Gowda, M.C., Halesh, D.P. and Farooqi, A.A., 2006. Effect of dates of sowing and spacing on growth of fenugreek (Trigonella foenum gracum L.). Biomedicine, 1(2): 141-146.
- Hadley, P. and Summer field, R.J., 1983. Effect of temperature and photoperiod on reproductive development of selected grain legume. Field Crops Abstract, 19: 43.
- Kaviarasan, S., Naik, G., Gangabhagirathi, H., Anuradha, R.C.V. and Priyadarsini, K.I., 2007. In vitro studies on antiradical and anti oxidant activities of fenugreek (Trigonella foenum gracum) seeds. Food Chemistry (103): 31-37.
- Kolodziej, B., 1998. The effect of the time of sowing on fenugreek (Trigonella foenum gracum L.) yield. Herba Polonica, 44(4): 392-396.
- Korla, B.N. and Saini, A., 2003. Effect of dates of sowing and cutting on seed yield of fenugreek. Haryana Journal of Horticultural Sciences, 32(1/2): 120-122.
- Majumdar, D.K., 1986, An overview of research on production technologies of lentil in India. Food Legume Research, 30: 1-13.
- Maletic, R. and Jevdjovic, R., 2007. Sowing date- the factor of yield and quality of fenugreek seed (Trigonella foenum gracum L.). Journal of Agricultural Sciences, Belgrade, 52(1): 1-8.
- Sandhu, P., 1984. Effect of sowing dates, phosphorus, levels and herbicides on the response of Rhizobium inoculation in Lentil. Lens Newsletter. 11: 35.
- Sant Lal, M., Rana, K. and Partap, P.S., 2005. Effect of date of sowing and greens-cutting levels on cumulative fresh and dry production of various fenugreek genotypes. Haryana Journal of Horticultural Sciences, 34(1/2): 142-144.
- Satish, S. and Nagendra, B., 2002. Effect of sowing time on seed yield and quality traits on fenugreek (Trigonella foenum gracum L.) cultivars. Annals of Agricultural Biomedical Research, 7(1): 31-34.
- Sharma, R., 2004. Agro-Techniques of Medicinal Plants. Daya Publishing House, Delhi, 264p.
- Sharma, S.K., 2000. Response of nitrogen and spacing on fenugreek seed production. Horticultural Journal, 13(2): 39-42.
- Sheoran, R.S., Pannu, R.K. and Sharma, H.C., 1999. Influence of sowing time and phsphorus fertilization on yield attributes and yield of fenugreek: (Trigonella foenum gracum L.) genotypes. Indian Journal of Arecanut Spices and Medicinal Plants, 1(1): 15-18.
- Singh, S., Buttar, G.S., Singh, S.P. and Brar, D.S., 2005. Effect of different dates of sowing and row spacings on yield of fenugreek (Trigonella foenum gracum). Journal of Medicinal and Aromatic Plant Sciences, 27(4): 629-630.
- Yadav, J.S., Jagdev, S., Virender, K. and Yadav, B.D., 2000, Effect of sowing time, spacing and seed rate on seed yield of fenugreek (Trigonella foenum gracum L.).on light textured soil. Haryana Agricultural University Journal of Research, 30(3/4): 107-111.