همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته علوم باغبانی گرایش گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

3 استاد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس تهران

4 استاد، دانشکده داروسازی و مرکز تحقیقات علوم دارویی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد

چکیده

به منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و نوبت برداشت بر عملکرد گل، درصد و اجزای اسانس بابونه آلمانی (Matricaria recutita L.) رقم پرسو (Presov)، بذر گیاه مذکور از کشور اسلواکی تهیه گردید و آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده و در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت (15 آبان، 15 اسفند و 15 فروردین‌ماه) و فاکتور فرعی شامل سه نوبت برداشت (اول، دوم و سوم) بود. صفات مورد بررسی شامل عملکرد گل خشک، درصد و عملکرد اسانس بودند و عملکرد اجزای اسانس شامل بتا-فارنزن، آلفا-بیسابلول اکسید B، آلفا-بیسابلول، کامازولن و آلفا-بیسابلول اکسید A نیز مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان‌دهنده اثر معنی‌دار تاریخ کاشت، نوبت برداشت و اثر متقابل این دو فاکتور بر صفات مورد اندازه‌گیری بود. نتایج نشان دادند که بیشترین عملکرد گل خشک (40 گرم در متر مربع) مربوط به برداشت دوم تیمار 15 آبان‌ماه بود و بیشترین میزان اسانس (72/0 درصد وزنی براساس وزن خشک)، عملکرد اسانس (26/0 گرم در متر مربع) و عملکرد آلفا-بیسابلول (2375/0 گرم در متر مربع) در برداشت دوم تاریخ کاشت 15 اسفندماه مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان کامازولن (0473/0 گرم در متر مربع) مربوط به برداشت سوم تیمار 15 اسفندماه بود که با برداشت دوم آن اختلاف ناچیزی داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که 15 اسفندماه بهترین تاریخ کاشت بابونه آلمانی رقم پرسو در شرایط آب و هوایی مشهد است و نوبت برداشت دوم بدلیل داشتن عملکرد اسانس و آلفا-بیسابلول بالا و میزان کامازولن مطلوب دارای کیفیت بیشتری از برداشت‌های دیگر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

- احمدی، ل. و میرزا، م.، 1378. بررسی تأثیر مراحل مختلف رشد و زمان برداشت بر روی ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه مریم‌گلی (Salvia officinalis). مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 3(2): 99-93.
- امیدبیگی، ر.، 1378. بررسی تیپهای شیمیایی بابونه‌های خودروی ایران و مقایسة آن با نوع اصلاح شده. مجله علوم کشاورزی تربیت مدرس، 1: 53-45.
- امیدبیگی، ر.، 1385. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد سوم، انتشارات به نشر، مشهد، 397 صفحه.
- دوازده امامی، س.، سفیدکن، ف.، جهانسوز، م.ر. و مظاهری، د.، 1387. مقایسه عملکرد بیولوژیکی، عملکرد کمی و کیفی اسانس و مراحل فنولوژیکی در کشت پاییزه، بهاره و تابستانه بادرشبویه (Dracocephalum moldavica L). فصلنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 24(3): 270-263.
- عزیزی، م.، 1385. مطالعه چهار رقم بابونه Matricaria chamomilla L. اصلاح شده در شرایط آب و هوایی ایران. فصلنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 22(4): 396-386.
- Adams, R.P., 2001. Identification of Essential Oil Components by Gas Chromatography/Quadruple Mass Spectroscopy. Allured Publishing Corporation, 456p.
- Anonyme, M., 1984. Hungarian pharmacopoeia. VII Kiadas, Kotet, Medicine Publication, Hungary, 918p.
- Baydar, H. and Baydar, N.G., 2005. The effects of harvest date, fermentation duration and Tween 20 treatment on essential oil content and composition of industrial oil rose (Rosa damascena Mill.). Industrial Crops and Products, 21: 251-255.
- Betry, G. and Vomel, A., 1992. Influence of temperature on yield and active principles of Chamomilla recutita under controlled conditions. Acta Horticulture, 306: 83-87.
- Franke, R. and Schilcher, H., 2005. Chamomile, Industrial Profiles. CRC Press, New York, 278p.
- Franze, C., Hoelzel, J. and Voemel, A., 1978. Preliminary morphological and chemical characterization of some population and varieties of Matricaria chamomila L. Acta Horticulturae, 73: 109-114.
- Ghasemnezhad, A. and Honermeier, B., 2007. Seed yield, oil content and fatty acid composition of Oenothera biennis L. affected by harvest date and harvest method. Industrial Crops and Products, 25: 274-281.
- Letchamo, W., Livesey, J., Arnason, T.J., Bergeron, C. and Krutilina, V.S., 1999. Cichoric Acid and Isobutylamide Content in Echinacea purpurea as Influenced by Flower Developmental Stages: 494-498. In: Janick, J., (Ed.). Perspectives on new crops and new uses. ASHS Press, 528p.
- Letchamo, W. and Marquard, R., 1993. The pattern of active substances accumulation in chamomile genotypes under different growing condition and harvesting frequencies. Acta Horticulture, 331: 357-361.
- Letchamo, W. and Vomel, A., 1992. A comparative investigation of camomile genotypes under extremely varying ecological conditions. Acta Horticulture, 306: 105-114.
- Mann, C. and Staba, E.J., 1986. The Chemistry, Pharmacology and Commercial formulation of Chamomile. Journal of Herb, Spice & Medicinal plants, 1: 236-280.
- Rajeswara Rao, B.R., 1999. Biomass and essential oil yields of cornmint (Mentha arvensis L. f. piperascens Malinvaud ex Holmes) planted in different months in semi-arid tropical climate. Industrial Crops and Products, 10: 107-113.
- Salamon, I., 1994. Growing condition and essential oil of chamomile (Chamomilla recutita L.). Journal of Herb, Spice & Medicinal plants, 22: 31-43.
- Salamon, I., 2007. Effect of the Internal and External Factors on Yield and Qualitative-Quantitative Characteristics of Chamomile Essential Oil. Ist IS on Chamomile Research, Development and Production, Slovakia., 45-64.
- Tetenyi, P., 1970. Infraspecific Chemical Taxa of Medicinal plant. Academic Publication, Budapest, 225p.