همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، واحد کرج

2 استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 مربی، گروه تحقیقات زیست فناوری، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

4 استاد، ‌دانشگاه پیام نور، تهران

5 مربی، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

6 کارشناس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بلوچستان (ایرانشهر)

چکیده

علاوه بر اثرهای محیطی، واکنش گیاهان به جوانه‌زنی بذر در بسترهای مختلف کاشت می‌تواند منشأ ژنتیکی داشته و توارث آن کمّی یا کیفی باشد. ازجمله اهداف این تحقیق، بررسی تنوع درون و بین جمعیت‌هایی از گونه در حال انقراض گز روغنی (Moringa peregrina (Forssk.) Fiori) در قابلیت رویش بذر نارس در محـیط‌های مختلف کشت بود. به این منظور جنین و بذر نارس تعداد زیادی از ژنوتیپ‌های گز روغنی از شش رویشگاه واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان جمع‌آوری شده و بر روی دو محیط کشت پایه WPM و MS با 7 ترکیب مختلف کشت شدند. تعدادی از صفات مورفولوژیک، در دو فاصله زمانی متوالی از گیاهان در حال رشد مورد ارزیابی قرار گرفتند. جمعیت‌های مورد مطالعه از نظر ابعاد اولیه بذرهای نارس با یکدیگر تفاوت معنی‌داری نشان دادند. در یادداشت‌برداری اول بین جمعیت‌ها از نظر دو صفت تعداد ریشه فرعی و طول گیاهچه اختلاف معنی‌داری مشاهده شد. بین محیط‌های کشت نیز اختلاف معنی‌داری در رابطه با صفات طول ساقه، طول گیاهچه و همچنین تعداد ریشه و برگ مشاهده شد و با توجه به اثرهای متقابلی که بین محیط‌های کشت و جمعیت‌ها وجود داشت، مشخص گردید که محیط کشت اول (WPM) از لحاظ اکثریت صفات ازجمله طول گیاهچه، بهترین محیط برای رشد بذرهای نارسی است که به مرحله رسیدگی نزدیکتر می‌باشند (بنت و چانف). در حالی که بذرهای مناطق کلچات و کنشکی که نسبت به بذرهای سایر مناطق نارس‌تر بودند، به محیط‌های کشتی که دارای کلسیم بالاتری بودند (تیمارهای 3، 4 و5) واکنش بهتری نشان دادند. در یادداشت‌برداری دوم نیز در بین جمعیت‌‌ها، صفات طول و تعداد ریشه و همچنین طول گیاهچه اختلاف معنی‌داری نشان دادند. بنابراین اثر متقابل محیط کشت و رویشگاه تنها در مورد صفت تعداد برگ معنی‌دار گردید و این نشان داد که واکنش جمعیت‌های مختلف مورد مطالعه در رابطه با محیط‌های مختلف کشت، یکسان نبوده است.

کلیدواژه‌ها

- اسدی کرم، ف.، میرزایی ندوشن، ح.، امام، م.، بخشی خانیکی غ. و کنشلو، ه.، 1387. رویاندن بذر در دو گونه از جنس مورینگا و تفاوتهای رشد رویشی در مراحل اولیه رشد. پژوهش و سازندگی (در منابع طبیعی)، 21: 145-139.
- جوانشیر، ک.، 1372. گونه و خانواده جدید برای فلور ایران. مجله منابع طبیعی ایران، 46  46: 33-26.
- مدرس موسوی، ف.، ارجمند، م. و جهانگیری، ب.، 1378. فرهنگ جدید پزشکی دورلند. (ترجمه)، جلد دوم، انتشارات رهنما، 1800 صفحه.
- Dean, C.A., Cotterill, P.P. and Burdon, R.D., 2005. Early selection of Radiata pine. I. Trends over time in additive and dominance genetic variances and covariances of growth traits. Silvae Genetica, 55: 182-191.
- Elbatran, S.A., Abdel-Salam, O.M., Abdelshfeek, K.A., Nazif, N.M., Ismail, S.I. and Hammouda, F.M., 2005. Phytochemical and pharmacological investigations on Moringa peregrine (Forssk.) Fiori. Natural Product Sciences, 11: 199-206.
- Fahey, J.W., 2005. Moringa oleifera: A Review of the medical evidence for its nutritional, therapeutic and prophylactic properties. Trees for Life Journal, 1: 5-20.
- Gresta, F., Avola, G., Anastasi, U. and Miano, V., 2007. Effect of maturation stage, storage time and temperature on seed germination of Medicago species. Seed Science and Technology. 35: 698-708.
- Hegazy A.K., Hammouda, O., Lovett-Doust, J. and Gomaa, N.H., 2008. Population dynamics of Moringa peregrina along altitudinal gradient in the northwestern sector of the Red Sea. Journal of Arid Environments, 72: 1537-1551.
- Islam, S., Akthar Jahan, M.A. and Khatun, R., 2005. In vitro regeneration and multiplication of year-round fruit bearing Moringa oleifera L. Journal of Biological Science, 5: 145-148.
- Kim, Y.W., Newton, R., Frampton, J. and Han, K.H., 2008. Embryogenic tissue initiation and somatic embryogenesis in Fraser fir (Abies fraseir [Pursh] Poir.). In Vitro Cell Developmental Biology -Plant 45: 400-406.
- Lloyd, G. and McCown B.H., 1980 Commercially feasible micropropagation of the mountain laurel, Kalmia latifolia Linn. by using shoot-tip culture. Proceedings of International Plant Propagators Society, 30: 421-427.
- Mirzaie-Nodoushan, H., Asadicorom, F., Emam, M., Bakhshi-Khaniki, G.R., Keneshloo, H. and Achak, M.U., 2009. Genetic potentials of drumstick (Moringa peregrina (Forssk.) Fiori) populations in callus induction and immature embryo growth. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 17: 29-37
- Murakami, A., Kitazono, Y., Jiwajinda, S., Koshimizu, K. and Ohigashi, H., 1998. Niaziminin, a thiocarbamate from the leaves of Moringa oleifera, holds a strict  tructural requirement for inhibition of tumor-promoter- induced Epstein-Barr virus activation. Planta Medica, 64: 319-323.
- Murashige, T. and Skoog, F., 1962. A revised medium for rapid growth and bioassays with tobacco tissue culture. Physiologia Plantarum, 15: 473-497.
- Price, M.L., 2000. The Moringa Tree. An ECHO Technical note. ECHO, USA, 16p.
- Rajbhandari, N. and Stomp, A., 1997. Embryogenic callus induction in Fraser fir. Horticultural Science, 32: 737-738
- Steinitz, B., Tabib, Y., Gaba, V., Gefenand T. and Vaknin, Y., 2009. Vegetative micro-loning to sustain biodiversity of threatened Moringa species In Vitro Cell. In Vitro Cellular & Development Biology- Plant, 45: 65-71.
- Stephenson, K.K. and Fahey, J.W.,2004. Development of tissue culture methods for the rescue and propagation of endangered Moringa spp. Germplasm. Economic Botany, 58: 116-124.
- Torresfin, A., Kesteloot, J., Castafio, F., Rodrfguez, R. and Colabelli, M., 1996. Use of immature seed germination technique as an alternative to in vitro culture of sunflower (Helianthus annuus L.) embryos. Euphytica, 91: 1-3.