نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
2 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
کرچک (Ricinus communis L.) یکی از گیاهان دارویی مورد استفاده در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی کشورهای توسعه‌یافته است. روغن بدست آمده از دانه‌های این گیاه جزو باارزش‌ترین مواد با اثر مسهل و ملین در پزشکی می‌باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر،بررسی اثر هفت ناحیه مختلف کشت بر میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب آن و امکان افزایش کمّیت و کیفیت روغن کرچک بود. نتایج نشان داد که تغییر ناحیه کاشت، اثر معنی‌داری بر میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب کرچک داشته و بین اقلیم‌های مختلف نیز تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال 1% وجود دارد. بیشترین میزان روغن از غرب تهران (52%) و مرند (51%) گزارش شدند. براساس نتایج حاصل از تجزیه اسیدهای چرب در دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC)، هشت اسید چرب عمده در بذر گیاه کرچک مشاهده شد. ریسینولئیک اسید (18:1Δ9c-12OH) عمده‌ترین اسید چرب (72/85% تا 94/88%) در روغن کرچک بود. بیشترین میزان ریسینولئیک اسید از منطقه ارومیه (94/88%) و کمترین آن از منطقه شبستر (72/85%) گزارش شد. سایر اسیدهای چرب شناسایی شده در مناطق مختلف، شامل لینولئیک اسید (25/2% تا 73/4%)، پالمتیک اسید (9/0% تا 13/2%)، اولئیک اسید (05/3% تا 22/4%)، استئاریک اسید (55/0% تا 54/1%)، لینولنیک اسید (35/1% تا 88/2%)، دی‌هیدروکسی استئاریک اسید (51/0% تا 85/0%) و ایکوزانوئیک اسید (86/0%) بودند. بنابراین نتایج این مطالعه نشان داد که میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب روغن کرچک تحت تأثیر آب و هوای محل کشت قرار داشت.
کرچک (Ricinus communis L.)
کلیدواژه‌ها
)