نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
2 کارشناس ارشد، اداره کل استاندارد استان تهران
3 استادیار، دانشگاه پیام نور، تهران
چکیده
فلاونوییدها طبقه بزرگی از پلی‌فنل‌ها با بیش از 4000 ترکیب هستند، که در گیاه نقش آنتی‌اکسیدانی را در فتوسنتز به‌عهده دارند و در انسان دارای اثرهای آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی، جلوگیری‌کننده سرطان و محافظت‌کننده از قلب می‌باشند. ترکیب کوئرستین در گروه فلاونول قرار دارد و برای مقابله با ویروس‌ها و سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. هدف از این تحقیق، استخراج و اندازه‌گیری ترکیب کوئرستین در سه گونه گیاهی بومادران Achillea tenuifolia، A. biebersteinii و A. millefolium بود. نمونه‌ها در اوایل خردادماه 1389 از مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور جمع‌آوری و سپس از اندامهای مختلف (گل، برگ و ساقه) با روشهای مختلف استخراج انجام گردید. در روش اول، نمونه با حلال کلروفرم توسط دستگاه سوکسله به مدت 72 ساعت استخراج گردید. در روش دوم، به نمونه قبلی که با حلال کلروفرم استخراج شده بود پس از جدا کردن حلال، متانول اضافه کرده و مجدداً عمل استخراج انجام گردید. در روش سوم، با توجه به میزان ماده خشک از گیاه تازه و با حلال‌های متانول و اسید استیک (به نسبت 1:9) توسط دستگاه آسیاب برقی خرد و همزمان صاف گردید. در روش چهارم، ابتدا گیاه تازه با دستگاه آسیاب برقی خرد شد و سپس با حلال‌های متانول و اسید استیک (به نسبت 1:9) و به مدت یک هفته خیسانده سپس صاف گردید، بعد همه نمونه‌های بدست آمده به حجم 30 میلی‌لیتر تغلیظ گردیدند. جمعاً 36 نمونه بدست آمدند که میزان ترکیب کوئرستین توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. بیشترین مقادیر ترکیب کوئرستین در گل (ppm 2164) و برگ A. millefolium (ppm 2064) به روش استخراج با سوکسله و حلال متانول بدست آمد. بیشترین مقدار کوئرستین در ساقهA. millefolium (ppm 2034)، به روش خیساندن با حلال متانول بدست آمد و کمترین مقادیر کوئرستین در روش استخراج با کلروفرم، در برگ A. millefolium (ppm 127)، در ساقه A. biebersteinii (ppm 110) و در ساقه A. tenuifolia (ppm 23) مشاهده شد.
کلیدواژه‌ها
)