نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد، گروه حشره‌شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
2 دانشیار، گروه حشره‌شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
3 استاد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
چکیده
کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae Koch) یکی از پلی‌فاژترین آفات شناخته شده محصولات کشاورزی دنیا به حساب می‌آید. با توجه به اثرهای نامطلوب استفاده از سموم شیمیایی نظیر بروز مقاومت در کنه‌های گیاهی، این تحقیق به منظور معرفی ترکیب‌های جایگزین کم‌خطر برای محیط زیست انجام شد. به همین منظور در پژوهش حاضر اثر دورکنندگی و دوام اسانس گیاهان Eucalyptus salmonophloia F. Muell و Eucalyptus kingsmillii (Mauden) Maiden & Blakely روی کنه‌های ماده بالغ تارتن دولکه‌ای در شرایط دمایی 5/0±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±50 درصد و طول دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. اسانس‌ها به روش تقطیر با آب، توسط دستگاه کلونجر استخراج شدند. با توجه به فرمول شاخص دورکنندگی، مشخص شد که هر دو اسانس گیاهی E. salmonophloia و E. kingsmillii از 4 غلظت استفاده شده تنها در 2 غلظت دورکننده بوده و در 2 غلظت دیگر بی‌اثر می‌باشند، به‌طورکلی می‌توان نتیجه گرفت که اسانس دو گیاه E. salmonophloia و E. kingsmillii در غلظت‌های مختلف از نظر دورکنندگی با یکدیگر اختلاف معنی‌داری ندارند. به هر حال، در آزمایش بررسی دوام سمیت تنفسی اسانس‌ها روی ماده بالغ کنه تارتن دولکه‌ای مشخص شد که اسانس حاصل از دو گیاه E. salmonophloia و E. kingsmillii با توجه به حدود اطمینان 95% LT50، با یکدیگر اختلاف معنی‌داری ندارند. بنابراین نتایج این پژوهش نشان داد که گونه‌های اکالیپتوس اثر دورکنندگی و دوام خوبی روی کنه تارتن دولکه‌ای دارند، اما تحقیقات بیشتری برای کاربردی کردن این ترکیب‌ها احساس می‌شود.
کلیدواژه‌ها
)