نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد ژنتیک اصلاح نباتات، مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی- پژوهشکده علوم و فناوری نوین
2 داروساز، مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی- پژوهشکده علوم و فناوری نوین
چکیده
کنترل پشه‌ها و حفاظت افراد از گزش آنها یکی از مهمترین راه‌های پیشگیری از بیماریهای منتقله به‌وسیله آنها می‌باشد. گزش این حشرات علاوه بر ایجاد عوارض موضعی (خارش، قرمزی و سوزش) می‌تواند موجب انتقال بیماریهای مهلک و خطرناک به‌خصوص در مناطق حاره و گرمسیری گردد. یکی از روشهای کنترل این بیماری حفاظت افراد از گزش پشه‌های ناقل می‌باشد، استفاده از دورکننده‌ها به‌ویژه دورکننده‌های گیاهی از روشهای مناسب برای حفاظت افراد به‌شمار می‌رود. در این مطالعه از سه گیاه ملیس (Melissa officinalis L.)، رزماری (Rosmarinus officinalis L.) و لاواندا (Lavandula angustifolia Mill.) استفاده شده‌است که بعد از تهیه اسانس و عصاره هر کدام، در دو مرحله آزمایش حیوانی و انسانی خاصیت دفع‌کنندگی آنها بر علیه پشه Anopheles stephensi مقایسه گردید. در نهایت اثر دفع‌کنندگی اسانس‌ها و عصاره‌ها با ترکیب شیمیایی دافع N و N- دی‌اتیل 3- متیل بنزامید که به‌عنوان کنترل مثبت است، مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که بین عصاره و اسانس اختلاف معنی‌داری (1%) وجود دارد و اثرگذاری اسانس بیشتر از عصاره بود. همچنین نتایج نشان داد که اثر دفع‌کنندگی این مواد در حیوانات نسبت به انسان بیشتر بوده‌است.
کلیدواژه‌ها
)