اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر فیلوکرون و میزان ماده مؤثره ماریتیغال (Silybum marianum L.)

طاهرنیای مژدهی, سکینه; اصفهانی, مسعود; بخشی, داوود; ربیعی, بابک

doi:10.22092/ijmapr.2014.4309

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانش ‌آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان

² دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان

³ استادیار، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان

https://doi.org/10.22092/ijmapr.2014.4309

چکیده

به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر فیلوکرون و میزان مواد مؤثره گیاه دارویی ماریتیغال، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تاریخ کاشت (اول مهر، 20 مهر و 10 آبان) و 3 تراکم بوته (4، 6 و 8 بوته در مترمربع) در دو منطقه رشت و رودبار در استان گیلان در سال 88-1387 اجرا شد. نتایج نشان داد که فیلوکرون تحت تأثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته قرار گرفته و با تأخیر در تاریخ کاشت از اول مهر تا 10 آبان، فیلوکرون کاهش و سرعت ظهور برگ افزایش یافت. بیشترین سرعت ظهور برگ در هر دو مکان از تاریخ کاشت 20 مهر (6/8 و 7/7 روز به‌ترتیب در رشت و رودبار) بدست آمد. با افزایش تراکم بوته نیز فیلوکرون افزایش یافت و کمترین مقدار فیلوکرون و به‌عبارتی بیشترین سرعت ظهور برگ از مزرعه رودبار و تراکم 4 بوته در مترمربع (7/7 روز) بدست آمد. اثر تاریخ کاشت بر میزان ماده مؤثره سیلی‌بین بذر در مزرعه رودبار معنی‌دار بود (872/1 میلی‌گرم در گرم وزن خشک در تاریخ کاشت اول مهر)، اما در مزرعه رشت، تاریخ کاشت اثر معنی‌داری بر میزان سیلی‌بین نداشت. اثر تراکم بوته نیز در هیچ یک از دو منطقه آزمایش بر میزان سیلی‌بین و عملکرد سیلی‌بین در هکتار معنی‌دار نبود. نتایج تجزیه واریانس مرکب نیز اثر تاریخ کاشت را بر میزان سیلی‌بین و اثر متقابل مکان در تاریخ کاشت را بر عملکرد سیلی‌بین در هکتار معنی‌دار نشان داد. به‌طوری که بیشترین مقدار عملکرد سیلی‌بین (31/1 کیلوگرم در هکتار) از تاریخ کاشت اول مهر در منطقه رودبار بدست آمد. براساس نتایج این آزمایش به نظر می‌رسد که تأخیر در کاشت باعث افزایش سرعت ظهور برگ و آمادگی گیاه برای زمستان‌گذرانی می‌شود، اما تأثیری در افزایش ماده مؤثره آن ندارد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

- ابدالی مشهدی، ع.، نبی‌پور، م. و بخشنده، ع.، 1387. بررسی اثرات سرزنی بر کمّیت و کیفیت سیلی‌مارین توده‌های بومی گیاه دارویی خارمریم (Silybum marianum L.). الکترونیک تولید گیاهان زراعی، 1(2): 14-1.

- امیدبیگی، ر. 1379. رهیافت‌های تولید و فرآوری گیاهان دارویی. انتشارات طراحان نشر، تهران، 424 صفحه.

- حکم‌علی‌پور، س.، سید شریفی، ر.، قدیم‌زاده، م. و جماعتی ثمرین، ش.، 1386. ارزیابی تراکم بوته و سطوح نیتروژن بر فیلوکرون و سرعت ظهور برگ ذرت. علوم خاک و آب، 21(2): 179-169.

- رفیعی، م. و کریمی، م.، 1377. اثر شوری بر فیلوکرون و شدت ظهور برگ چغندر قند. پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، 13-9 شهریور: 262.

- سلطانی، ا.، 1388. مدل‌سازی ریاضی در گیاهان زراعی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، مشهد، 175 صفحه.

- کوچکی، ع.، راشد محصل، م.ح.، نصیری، م. و صدرآبادی، ر.، 1373. مبانی فیزیولوژی رشد و نمو گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد، 404 صفحه.

- Baker, J.T., Pinter, P.J., Reginato, R.J. and Kanemasu, E.T., 1986. Effect of temperature on leaf appearance rates in spring and winter wheat cultivars. Agronomy Journal, 78(4): 605-613.

- Butler, T.J., Evers, G.W., Hussey, M.A. and Ringer, L.J., 2002. Rate of leaf appearance in Crimson clover. Crop Science, 421(1): 237-241.

- Karimzadeh, G., Omidbaigi, R. and Bakhshi, D., 2001. Influence of irrigation and row spacing on the growth, seed yield and active substance of milk thistle (Silybum marianum). International Journal of Horticultural Science, 7(3-4): 78-81.

- Kvasnicka, F., Biba, B., Sevcik, R., Voldrich, M. and Kratka, J., 2003. Analysis of the active components of silymarin. Journal of Chromatoghraphy A., 990(1-2): 239-245.

- Petroczi, I.M. and Matuz, J., 2002. Seasonal study of tillering and phyllochron of winter wheat in field trials. Acta Biologica Szegediensis, 46(3-4): 209-210.

- Shokrpour, M., Mohammadi, S.A., Moghaddam, M., Ziai, S.A. and Javanshir, A., 2007. Variation in flavonolignan concentration of Milk thistle (Silybum marianum) fruits grown in Iran. Journal of Herbs, Spices and Medicinal Plants, 13(4): 1-15.

- Tamaki, M., Imai, K. and Moss, D.N., 1998. The effect of day to night temperature variation on leaf development in wheat. Plant Production Science, 1(4): 254-257.

- Vilanova, M., Santalla. M. and Masa, A., 2009. Environmental and genetic variation of phenolic compounds in grapes (Vitis vinifera) from northwest Spain. The Journal of Agricultural Sciences, 147(6): 683-697.

- Wilhelm, W.W. and McMaster, G.S., 1995. Symposium on the phyllochron: Importance of the phyllochron in studying development and growth in grasses. Crop Science, 35(1): 1-3.

تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر فیلوکرون و میزان ماده مؤثره ماریتیغال (Silybum marianum L.)

مراجع

مراجع

دوره 29، شماره 4 - شماره پیاپی 62
بهمن 1392
صفحه 828-841

اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر فیلوکرون و میزان ماده مؤثره ماریتیغال (Silybum marianum L.)

مراجع

مراجع

دوره 29، شماره 4 - شماره پیاپی 62بهمن 1392صفحه 828-841

دوره 29، شماره 4 - شماره پیاپی 62
بهمن 1392
صفحه 828-841