نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و گروه بیوتکنولوژی گیاهان دارویی و صنعتی، پژوهشکده زیست فناوری، دانشگاه ارومیه،
2 دانشجوی کارشناسی‌ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
3 استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان‌غربی
4 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
چکیده
برای بررسی اثر نیتروژن روی عملکرد پروتئین برگ گیاهان حاصل از بذرهای پیش‌تیمار شده بابونه آلمانی (Matricaria recutita L.) با پرتو گاما، یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تابش گاما با منبع کبالت-60 روی بذرهای بابونه آلمانی رقم Bodegold (صفر، 4، 8، 12، 16 و20 گری) و مصرف نیتروژن به‌صورت کود اوره (صفر، 50، 100 و 150کیلوگرم در هکتار نیتروژن) بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل بین پرتو گاما و کود نیتروژن روی عملکرد برگ، بیوماس و پروتئین، شاخص برداشت پروتئین، کارآیی مصرف نیتروژن در تولید برگ و پروتئین، عملکرد گل و عملکرد اسانس معنی‌دار بود. ولی درصد پروتئین و درصد اسانس تحت تأثیر پرتو گاما و نیتروژن قرار نگرفتند. بیشترین عملکرد برگ (4194 کیلوگرم در هکتار) و بیوماس (19996 کیلوگرم در هکتار) در تابش 8 گری و به‌ترتیب با کاربرد 100 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بدست آمدند. همچنین بالاترین عملکرد پروتئین (571 کیلوگرم در هکتار) در تابش 20 گری و بدون افزودن نیتروژن و پایین‌ترین عملکرد پروتئین (151 کیلوگرم در هکتار) در تیمار بدون پرتو گاما و 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار مشاهده شد. بیشترین کارآیی مصرف نیتروژن برای برگ (39/67 کیلوگرم برگ به‌ازای مصرف هر کیلوگرم نیتروژن) و پروتئین (30/9 کیلوگرم پروتئین با مصرف هر کیلوگرم نیتروژن) از گیاهانی که بذرهای آنها قبل از کاشت 16 گری پرتو گاما دریافت کرده بودند (و با مصرف 50 کیلوگرم در هکتار نیتروژن)، حاصل شد. کمترین کارآیی مصرف نیتروژن برای تولید برگ (94/13 کیلوگرم برگ به‌ازای مصرف هر کیلوگرم نیتروژن) و پروتئین
(42/1 کیلوگرم پروتئین با مصرف هر کیلوگرم نیتروژن) در تابش 16 گری پرتو گاما و با کاربرد 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بدست آمد. به‌طوری که بیشترین عملکرد کاپیتول در سطوح صفر، 4، 8، 12، 16 و 20 گری تابش گاما به‌ترتیب با مصرف 150، 100، صفر، 150، 100 و 100 کیلوگرم نیتروژن بدست آمد. به‌طور کلی تابش‌های بالاتر از 12 گری توانسته است نیاز به نیتروژن را در بابونه آلمانی برای تولید پروتئین کاهش دهد.
کلیدواژه‌ها
)