همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران

2 دانشیار، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران

3 استادیار، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران

چکیده

گیاه‌قوم‌شناسی (Ethenobotany) مردمی با استفاده از دانش عمومی مردم در خصوص استفاده‌ از گیاهان برای مصارف مختلف از جمله درمان خانگی بیماری‌ها توسط گیاهان در فرهنگ‌ها و اقوام مختلف مبادرت می‌نماید. گلستان به‌عنوان یکی از استان‌های با اهمیت ایران برای استخراج دانش گیاه‌شناسی بومیان مطرح است. ترکمن یکی از اقوام این استان است که توانسته است از ظرفیت طبیعت استفاده‌ مطلوبی نماید. پژوهش حاضر به‌منظور جمع‌آوری و طبقه‌بندی گیاهان دارویی مورد استفاده توسط بومیان روستاهای ترکمن‌نشین شرق استان گلستان در سال ۱۳۹۷ انجام شد. بدین منظور مراجعه به ۳۰ روستا و مصاحبه با ۹۰ فرد محلی، که از گیاهان دارویی برای درمان بیماری‌های مردم استفاده می‌کردند، صورت گرفت. نتایج نشان داد که در دانش اتنوبوتانی بومیان منطقه مورد مطالعه، حدود ۵۴ گونه گیاهی جایگاه ویژه‌ای دارند‌، که در این بین خارمریم (Silybum marianum L.) با ۷۸، گزنه (Urtica dioica L.) با ۶۵ و همیشه بهار (Calendula persica C.A.Mey.) با ۶۲، به‌ترتیب بالاترین میزان گزارش استفاده (UR) را نشان دادند. خارمریم با 0.86، گزنه با 0.72 و همیشه‌بهار با 0.68 بیشترین میزان شاخص فراوانی نسبی ثبت (RFC) را داشتند. بیشترین تعداد گونه‌ها به‌ترتیب متعلق به تیره‌های کاسنی (Asteraceae) و نعناع (Lamiaceae) بود. بیشترین مصرف گیاهان دارویی به بیماری‌های دستگاه گوارش و قلبی عروقی تعلق گرفت. بیماری‌ها‌ی عصبی، تنفسی و قندخون بیشترین میزان فراوانی شاخص اجماع مطلعین (ICF) را نشان دادند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

- Abedi, M., Panahi, J., Sattarian, A. and Habibi, M., 2016. Ethnobotanical study of medicinal plants of Gheregh Ghoinik in Jargalan of North Khorasan province. The First National Conference of Aromatic and Medicinal Herbs, Gonbad Kavous University, 20 April.
- Akhani, H., 2013. Illustrated flora of Golestan National Park. Volume 1. Tehran University Publications.
- Amini, M.H. and Hamdam, S.M., 2017. Medicinal plants used traditionally in Guldara district of Kabul, Afghanistan. International Journal of Pharmacognosy and Chinese Medicine, 1(3): 0001180.
- Amjad, M.S., Qaeem, M.F., Ahmad, I., Khan, S.U., Chaudhari, S.K., Malik, N.Z., Shaheen, H. and Khan, A.M., 2017. Descriptive study of plant resources in the context of the ethnomedicinal relevance of indigenous flora: A case study from Toli Peer National Park, Azad Jammu and Kashmir, Pakistan. PLOS ONE, 12(7): e0180917.
- Arvin, P. and Firouzeh, R., 2021. Ethnobotany of medicinal plants in Razo-Jargalan district in North Khorasan province. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 37(6): 873-907.
- Asadi, M., Masoumi, A. Khatamsaz, M. Mozaffarian, and (Editors), 1988-2011. Flora of Iran, numbers 1-75. Publications of Research Institute of Forests and Rangelands.
- Babashpour-Asl, M., Baleghi, M., Sajadi, P. and Golalipour, M.J., 2014. Different aspects and results of modern studies of Urtica dioica: a review. Journal of Babol University of Medical Sciences; 16(1):
47-54.
- Darvizheh, H., Zahedi, M., Abaszadeh, B. and Dudmani, A., 2016. Importance of cultivation and production of medicinal plants in the Iran economy and industry with a case study of the E. purpurea L. The First National Conference of Aromatic and Medicinal Herbs, Gonbad Kavous University, 20 April.
- Davis, P.H. (ed.), 1965-1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, vol. 1-10. University of Edinburgh press.
- Fallah Hoseini, H., Hemati Moghadam, A. and Alavian, S.M., 2005. A review of herbal medicine: Silybum marianum. Journal of Medicinal Plants, 3(11): 14-24.
- Faramarzi, S. and Ebrahimi, O., 2016. Introduction of some herb medicinal plants in Gonbad Kavous. The First National Conference of Aromatic and Medicinal Herbs, Gonbad Kavous University, 20 April.
- Fawad, M., Muhammad, M., Hussain, M., Mujtaba Shah, Gh., Kayani, S., and Khan, Z.U., 2017. Ethnobotanical Stady of District Karak. Specialty Journal of Biological Sciences, 3(2): 1-15.
- Ghahraman, A., 1975-2002. Color flora of Iran. Number 1-26. Publications of Forests and Pastures Research Institute.
- Ghahraman, A., 1994. Cormophytes of Iran (Plant Systematics). Volume 1-4. Academic publishing center of the country.
- Ghahramanzadeh, R., Marashi, H., van de Weil, K., Malekzadeh, S., Shahriari, F. and Asmaldrz, R., 2012. The use of DNA barcoding to separation invasive species of aquatic weeds Myriophyllum spp. Non-invasive from relatives. Journal of Crop Protection. 101.
- Gholipur, A., Ghorbani Nohooji, M., Rasuli, N. and Habib, M., 2014. An ethnobotanical study of medicinal plants of Zaram-rood rural district of Neka (Mazanderan province). Journal of Medicinal Plants, 13(52): 101-121.
- Ghorbanidahneh, A., 2004. Ethenobotanical Study in Golestan Province and Neighboring Areas. M.Sc. Thesis, Systematic, Tehran University, Iran.
- Heshmati, Gh., Barani, H. and Mirdeilami, S.Z., 2014. Ethnobotanical and ethnoecological survey on medicinal species (case study Kechik rangelands in the Northeast Golestan province). Journal of Indigenous Knowledge, 1(2): 129-154.
- Hoseini, S.A., Abrasji, G.H. anf Hoseini, S.A., 2008. Medicinal plants of Golestan province. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 24(4): 472-498.
- Jadidi, A., Golitaleb, R. and Sadrkia, Gh.R., 2017. The comparision of the antimicrobial effect of P. harmala smoke and hydrogen peroxide on hospital germs. Complementary Medicine Journal, 7(2): 1897-1905.
- Karampur Kuhestani, L., Gholami, M. and Arabmaldar, N., 2016. Study of fatty acid content of Glycyrrhiza glabra root in different months of Golestan Province. The First National Conference of Aromatic and Medicinal Herbs, Gonbad Kavous University, 20 April.
- Kargıoğlu, M., Cenkci, S., Serteser, A., Evliyaoğlu, N., Konuk, M., Şamil Kök, M. and Bağcı, Y., 2008. An Ethnobotanical Survey of Inner-West Anatolia, Turkey. Human Ecology, 36: 763-777.
- Khoshnam, S.E., Farzaneh, M., Valipour, M., Bahaoddin, A. and Valpour, A., 2015. Review of the phytochemical, pharmacological and physiological properties of Licorice (Glycyrrhiza glabra). Journal of clinical Excellence, 4(S1): 56-71.
- Malekikhezrlu, S., Ansariardali, S. and Malekikhezrlu, M., 2016. Ethnobotanical study and traditional uses of medicinal plants in the Ajabshir city. Journal of Islamic and Iranian Traditional Medicine, 7(4): 499-506.
- Mardaninezhad, S.H. and Vazirpur, M., 2012. Ethno-botany of medicinal plants by Mobarakeh’s people (Isfahan). Journal of Medicinal Herbs, 3(2): 111-126.
- Mirdeilami, S.Z., Heshmati, Gh. and Barani, H., 2012. Investigating the flora, biological form and geographical distribution of medicinal plants in the arid and semi-arid region of northeastern Golestan province. Journal of Plant Environmental Physiology, 26(2): 27-36.
- Mohammadi, M., Faraji, M., Fadavi, Gh. and Salami, M., 2016. Study on components and mucilage extracted from mix of leaves and stems of mallow (Malva neglecta). Journal of Food Science and Technology, 13(58): 205-214.
- Mohseni, M., Soleimani, F. and Rahmani, A., 2016. A study of the sugary aqueous extract of Ziziphus sp. The First National Conference of Aromatic and Medicinal Herbs, Gonbad Kavous University, 20 April.
- Mobin, p. 1980-1996. Plants of Iran. Volume 1-4. University of Tehran Publishing and Printing Institute.
- Pandey, A. and Tripathi, Y.C., 2017. Ethnobotany and its relevance in contemporary research. Journal of Medicinal Plants studies, 5(3): 123-129.
- Rechinger, K.H. (ed.), 1963-2010. Flora Iranica, No. 1-178. Akademische Druchu. Verlasanstalt, Graz.
- Saadati, R., Sattarian, A., Daneshvar, A., Amini, A. and Nasrallahi, F., 2021. DNA barcoding of some medicinal plants in the east of Golestan province. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 37(5): 849-838.
- Saadati, R., Sattarian, A., Daneshvar, A., Amini, A. and Nasrallahi, F., 2022. Study on supply and consumption of medicinal plants in perfumeres of Eastern Golestan province. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Researc, 38(2): 332-344.
- Sarhadynejad, Z., Sharififar, F., Eslaminejad, T., Sarhadinejad, Z., Pourmirzaie, A. and Ansari, M., 2021. Ethnopharmacological studies of medicinal plants used by ethnic groups in Bardsir region, Kerman province. Traditional and Integrative Medicine, 6(4): 427-443.
- Townsed, C.C., Guest, E. and Al-Ravi, A., 1966-1968. Flora of Iraq. Vol. 1-9. Ministry of Agriculture of the Republic of Iraq.
- Trotter, R.T. and Logan, M.H., 1986. Informant consensus: A new approach for identifying potentially effective medicinal plants: 91-112. In: Etkin, N.L., (Ed.). Plants in Indigenous Medicine & Diet. Bedford Hills, 336p.