همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران

2 استادیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران

3 دانشیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

4 دانشیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران

5 دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران

چکیده

ریحان (Ocimum basilicum L.) یکی از گیاهان مهم متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) است که به‌عنوان گیاه دارویی، ادویه‏ای و همچنین به‌صورت سبزی تازه استفاده می‌شود. اسید سالیسیلیک یکی از مهمترین مواد تنظیم‌کننده رشد گیاهی است که رشد و نمو فیزیولوژیکی و فرایندهای متابولیکی گیاه را تنظیم ‏می‌کند و کاربرد آن در شرایط تنش شوری موجب کاهش اثرهای ناشی از سمیّت شوری و ایجاد مقاومت در گیاهان می‏گردد. به‌منظور بررسی پاسخ فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ریحان (O. basilicum cv. Keshkeny luvelou) به تنش شوری و کاربرد اسید سالیسیلیک، آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح شوری (0، 30، 60 و 90 میلی‌مولار) و پنج سطح اسید سالیسیلیک (0، 0.5، 1، 1.5 و 2 میلی‌مولار) بود. نتایج نشان داد که تنش شوری منجر به کاهش میزان کلروفیل فلورسانس، کلروفیل‌های a و b، کلروفیل کل، کاروتنوئید، محتوای نسبی آب برگ و درصد اسانس گردید. تیمار با اسید سالیسیلیک باعث کاهش اثرهای منفی ناشی از تنش شوری روی گیاه و بهبود درصد اسانس شد. همچنین تنش شوری باعث افزایش تولید پرولین، محتوای قند محلول، فنل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، نشت یونی، سدیم موجود در برگ و ریشه و میزان کلر گردید، اما تیمار با اسید سالیسیلیک در برخی از سطوح تنش شوری باعث کاهش و یا افزایش این صفات شد. به طور کلی، اسید سالیسیلیک از طریق افزایش تولید اسمولیت‌ها سبب بهبود خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه ریحان تحت تنش شوری شد و منجر به افزایش جذب عناصر غذایی و میزان اسانس گیاه گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

- Abedi, T. and Pakniyat, H., 2010. Antioxidant enzyme changes in response to drought stress in ten cultivar of oilseed rap (Brassica napus L.). Czech Journal of Genetics and Plant Breeding, 46(4): 27-34.
- Ahmadi, A. and Siose Marde, A., 2004. Effect of drought stress on soluble carbohydrates, chlorophyll and proline in four wheat cultivars adapted to different climatic conditions of Iran. Iranian Journal of Agriculture Sciences, 35(3): 753-763.
- Amiri, H. and Moazeni, L., 2016. Interaction of salinity and ascorbic acid with some biochemical features in Satureja khuzistanica. Nova Biologica Reperta, 3(1): 69-79.
- Arnon, D.I., 1949. Copper enzymes in isolated chloroplasts. Polyphenol oxidase in Beta vulgaris. Plant Physiology, 24: 1-15.
- Barrert-Lennard, E.G., 2003. The interaction between waterlogging and salinity in higher plants: causes, consequences and implications. Plant and Soil, 253(1): 35-54.
- Bastam, N., Baninasab, B. and Gobadi, C., 2012. Improving salt tolerance by exogenous application of salicylic acid in seedlings of pistachio. Plant Growth Regulation, 18: 206-211.
- Burits, M. and Bucar, F., 2000. Antioxidant activity of Nigella sativa essential oil. Phytotherapy Research, 14: 323-328.
- Chapman, H.D. and Pratt, P.F., 1961. Methods of Analysis for Soils, Plants and Waters. University of California, Los Angeles, 309p.
- Chawla, S., Jain, S. and Jain, V., 2013. Salinity induced oxidative stress and antioxidant system in salt-tolerant and salt-sensitive cultivars of rice (Oryza sativa L.). Journal of Plant Biochemistry and Biotechnology, 22(1): 27-34.
- Deef, H.E., 2007. Influence of salicylic acid on stress tolerance during seed germination of Triticum aestivum and Hordeum vulgare. Advances in Biological Research, 1(12): 40-48.
- Demiral, M.A., Aydin, M. and Yorulmaz, A., 2005. Effect of salinity on growth chemical composition and antioxidative enzyme activity of two malting barley (Hordeum vulgare L.) cultivars. Turkish Journal of Biology, 29(2): 117-123.
- El-Khallal, S.M., Hathout, T.A., Ashour, A.A. and Kerrit, A.A., 2009. Brassinolide and salicylic acid induced growth, biochemical activities and productivity of maize plants grown under salt stress. Research Journal of Agriculture and Biological Science, 5(4): 380-390.
- El-Tayeb, M.A., 2006. Differential response of two Vicia faba cultivars to drought: growth, pigments, lipid peroxidation, organic solutes, catalase and peroxidase activity. Acta Agronomia Hungarica, 54(1): 25-37.
- Emarat Pardaz, J., Hami, A. and Gohari, Gh., 2014. Evaluation of growth characteristics and yield of savory essential oil (Satureja hortensis L.) under salinity and zinc foliar treatment. Agricultural science and sustainable production, 26(3): 131-141.
- Eraslan, F., Inal, A., Gunes, A. and Alpaslan, M., 2007. Impact of exogenous salicylic acid on the growth, antioxidant activity and physiology of carrot plants subjected to combined salinity and boron toxicity. Scientia Horticalturae, 113(2): 120-128.
- Gallego-Giraldo, L., Escamilla-Trevino, L., Jackson, L.A. and Dixon, R.A., 2011. Salicylic acid mediates the reduced growth of lignin down-regulated plants. Proceedings of the National Academy of Sciences, 108(51): 20814-20819.
- Gharib, F.A., 2007. Effect of salicylic acid on the growth, metabolic activities and oil content of basil and marjoram. International Journal of Agriculture and Biological, 2: 294-301.
- Haghnia, Gh.H., 1993. Guide to Plant Tolerance to Salinity. Jihad Daneshgahi (Ferdowsi University of Mashhad), 630p.
- Harati, E., Kashefi, B. and Matinizadeh. M., 2015. Investigation of reducing detrimental effects of salt stress on morphological and physiological traits of (Thymus daenensis Celak.) through salicylic acid application. Journal of Plant Production Technology, 16(2): 111-125.
- Hasani, A. and Omidbeigi, R., 2003. Effects of water stress on some morphological, physiological, and metabolical characteristics in basil (Ocimum basilicum). Journal of Agricultural Science, 12(3): 47-59.
- Hosseini, H., Mousavi Fard, S., Fatehi, F. and Qaderi, A., 2016. Phytochemical changes and morpho-physiological traits of Thymus vulgaris L. cv. Varico 3 under salinity stress. Medicinal Plants, 16(10): 22-33.
- Hussein, M.M., Balbaa, L.K. and Gaballah, M.S., 2007. Salicylic acid and salinity effects on growth of maize plant. Journal of Agriculture and Biological Science, 34: 321-328.
- Irigoyen, J.J., Emerich, D.W. and Sanches-Disz, M., 1992. Alfalfa leaf senescence induced by drought stress, photosynthesis, hydrogen peroxide metabolism, lipid peroxidation and ethylene evolution, Physiologia Plantarum, 84(1): 67-72.
- Isfendiyaroglu, M. and Ozeker, E., 2001. The relations between phenolic compounds and seed dormancy in Pistacia spp. Cahiers Options Mediterraneennes, 56: 227-232.
- Jahan Tigh, A., Najafi, F., Naqdi Badi, H.A., Khavarinejad, R.A. and Sanjarian, F., 2016. Study of some physiological indicators of Hyssopus officinalis in the vegetative stage under the influence of salinity stress. Plant Biology, 8(27): 81-94.
- Jiang, Q., Roche, D., Monaco, T.A. and Durham, S., 2006. Gas exchange, chlorophyll fluorescence parameters and carbon isotope discrimination of 14 barley genetic lines in response to salinity. Field Crops Research, 96(2-3): 269-278.
- Karimi, G., Ghorbanli, M., Heidari, H., Khavarinejad, R.A. and Assareh, M.H., 2005. The effects of NaCl on growth, water relations, osmolytes and ion content in Kochia prostrata. Biologia Plantarum, 49(2): 301-304.
- Korkmaz, A., Uzunlu, M. and Demirkiran, A.R., 2007. Treatment with acetyl salicylic acid protects muskmelon seedlings against drought stress. Acta Physiologiae Plantarum, 29(6): 503-508.
- Lei, T., Feng, H., Sun, X., Dai, Q., Zhang, F., Liang, H. and Lin, H., 2010. The alternative path win cucumber seedlings under low temperature stress was enhanced by salicylic acid. Plant Growth Regulation, 60(1): 35-42.
- Lotfollahi, L., Torabi, H. and Omidi, H., 2015. Salinity effect on proline, photosynthetic pigments and leaf relative water content of chamomile (Matricaria Chamomilla L.) in hydroponic condition. Journal of Plant Production, 22(1): 89-104.
- Manchanda, G. and Garg, N., 2008. Salinity and its effects on the functional biology of legumes. Acta Physiologiae Plantarum, 30(5): 595-618.
- Moghaddam, M. and Talebi, M., 2016. The effects of salinity and methyl jasmonate on morphological and biochemical characteristics and photosynthetic pigments content in two basil cultivars. Seed and Plant Production Journal, 32(1): 81-98.
- Naghavi, M.R., Maroof, Kh. and Aboughadereh, A.R., 2015. Effect of water deficit stress on yield and yield components of canola (Brassica napus L.) cultivars. International Journal of Agronomy and Agricultural Research (IJAAR), 7(2): 8-13.
- Narimani, R., Moghaddam, M. and Ghasemi Pirbalouti, P., 2020. Phytochemical changes of Dracocephalum moldavica L. essential oil under different salinity stresses and application of humic and ascorbic acid. Eco-phytochemical Journal of Medicinal Plants, 7(4): 34-48.
- Noorani Azad, H. and Hajibagheri, M.R., 2008. Effect of salinity stress on some physiologic characteristics of dill (Anethum graveolens L.). Agroecology Journal, 4(12): 93-100.
- Paquin, R. and Lechasseur, P., 1979. Observations on a method for determining free proline in plant extracts. Canadian Journal of Botany, 57(18): 1851-1854.
- Scagel, C.F., Lee, J. and Mitchella, J.N., 2019. Salinity from NaCl changes the nutrient and polyphenolic composition of basil leaves. Industrial Crops and Products, 127: 119-128.
- Tabatabaie, J. and Nazari, J., 2007. Influence of nutrient concentrations and NaCl salinity on the growth, photosynthesis and essential oil content of peppermint and lemon verbena. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 31(4): 245-253.
- Tavallaie, V., Rahemi, M., Eshghi, S., Kholdbarin, B. and Ramezanian, A., 2010. Zinc alleviates salt stress and increases antioxidant enzyme activity in the leaves of pistachio (Pistacia vera L. Badami) seedlings. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 34(4): 349-359.
- Vatankhah, E., Kalantari, B. and Andalibi, B., 2017. Effects of methyl jasmonate and salt stress on physiological and phytochemical characteristics of peppermint (Mentha Piperita L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 33(3): 449-465.
- Weatherley, P.E., 1950. Studies in water relation of cotton plants, the field measurement of water deficit in leaves. New Phytologist, 49: 81-87.