همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

3 کارشناس، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی باریج اسانس، کاشان، ایران

چکیده

کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae Koch) یکی از رایج‌ترین و خطرناک‌ترین آفات محصولات کشاورزی با پراکنش جهانی می‌باشد. استفاده مکرر از سموم شیمیایی، توسعه مقاومت به آفت‌کش‌ها، اثرات نامطلوب بر موجودات غیر هدف و آلودگی‌های زیست محیطی را به همراه داشته است. در سال‌های اخیر اسانس‌های گیاهی، به علت کم‌خطر بودن برای انسان و پستانداران، تجزیه سریع و خطرات به‌مراتب کمتر زیست‌محیطی، توجه خاصی را به‌عنوان عوامل جایگزین آفت‌کش‌های شیمیایی به خود جلب کرده‌اند. در این پژوهش سمّیت تماسی 9 ترکیب فرموله شده بر پایه اسانس‌های گیاهی شامل رزماری، پونه، نعناع فلفلی و دارچین همراه با عصاره میوه زیتون تلخ به روش غوطه‌ورسازی روی ماده بالغ کنه تارتن دولکه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش‌ها در دمای 1±25 درجه سانتی‌گراد، رطوبت نسبی 5±70% و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. نتایج نشان داد که از میان تیمارهای مورد بررسی، ترکیب فرموله شده بر پایه عصاره میوه زیتون تلخ و اسانس‌های رزماری و نعناع فلفلی (زیتون تلخ 5%+ نعناع فلفلی 2%+ رزماری 2%)، به‌طور معنی‌داری بیشترین میزان کشندگی و کمترین مقدار LC50 و LC90 (به‌ترتیب 399/3 و 102/10 میلی‌لیتر بر لیتر) را 24 ساعت پس از تیمار روی مرحله بالغ کنه تارتن دولکه‌ای داشته است و توانمندی قابل‌توجهی را در مدیریت این آفت داراست.

کلیدواژه‌ها

- اشرف‌جو، م. و احمدی، ک.، 1390. اثر اتانول و دو عصاره گیاهی اتانولی بر کنه تارتن دولکه‌ای. مجموعه مقالات نخستین کنگره کنه‌شناسی ایران، کرمان، 1-2 دی: 126.
- پیرایش‌فر، ف.، صراف معیری، ح.ر. و کاوسی، ا.، 1390الف. اثرات کشندگی اسانس‌های آویشن، باریجه و پونه روی کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae).مجموعه مقالات اولین کنگره علوم و فناوری‌های نوین کشاورزی، زنجان، 19-21 شهریور: 482.
- پیرایش‌فر، ف.، صراف معیری، ح. ر.، کاوسی، ا.، ربی انگورانی، ح. و حسینی، ح.، 1390ب. اثرات کشندگی سه گونه از گیاهان دارویی خانواده نعنائیان روی کنه تارتن دولکه‌ای. مجموعه مقالات پنجمین همایش یافته‌های غرب کشور، سنندج، 29-28 اردیبهشت: 486.
- صراف معیری، ح. ر.، پیرایش‌فر، ف. و کاوسی، ا.، 1390. اثرات کشندگی اسانس‌های زیره سبز، رازیانه و نعناع روی کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae Koch.). مجموعه مقالات چهارمین همایش ملی حبوبات اراک، 19-21 بهمن: 257.
- Amer, S.A.A., Mohamed, F.S.A., Kamel, A.M., Zakeya, E.A.D., Huda, E.H. and EL-Desouley, M.E., 2011. Acaricidal activity of some Lamiaceae plant essential oils against Tetranychus urticae Koch. Acarines, 5(1): 11-17.
- Aslan, I., Ozbek, H., Calmasur, O. and Sahin, F., 2004. Toxicity of essential oil vapours to two greenhouse pests, Tetranychus urticae Koch and Bemisia tabaci Genn. Industrial Crops and Products, 19(2): 167-173.
- Calmasur, O., Aslan, I. and Sahin, F., 2006. Insecticidal and acaricidal effect of three Lamiaceae plant essential oils against Tetranychus urticae Koch and Bemisia tabaci Genn. Industrial Crops and Products, 23(2): 140-146.
- Carpinella, C., Ferrayoli, C., Valladares, G., Defago, M. and Palacios, S., 2002. Potent limonoid insect antifeedant from Melia azedarach. Bioscience, Biotechnology and Biochemistry, 66(8): 1731-173.
- Choi, W.I., Lee, S.G., Park, H.M. and Ahn, Y.J., 2004. Toxicity of plant essential oils to Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae) and Phytoseiulus persimilis (Acari: Phytoseiidae). Journal of Economic Entomology, 97(2): 553-558.
- Duchovskiene, L., Karkleliene, R., Surviliene, E. and Starkute, K., 2008. The effect of biopesticide NeemAzal-T/S on the Tetranychus urticae Koch in carrot seed plants under green house conditions. Sodininkyste ir Darzininkyste, 27(4): 177-182.
- El-Sawi, S.A., 2008. Toxicity and bioactivity of Melia azedarach L. on the two spotted spider mite Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) and its predacious mite, Euseius scutalis (Athais-Henriot) (Acari: Phytoseiidae). Egyptian Journal of Biological Pest Control, 18(2): 289-295.
- Guleria, S. and Tika, A., 2009. Botanicals in pest management: current status and future perspective: 317-329. In: Peshin, R. and Dhawon, A. K., (Eds.). Integrated Pest Management: Innovation Development Process, Biomedical and Life Science. Springer Netherlands, Jammu, India, 690p.
- Isman, M.B., 2000. Plant essential oils for pest and disease management. Crop Protection, 19(8-10): 603-608.
- Isman, M.B., Miresmailli, S. and Machial, C., 2011. Commercial opportunities for pesticides based on plant essential oils in agriculture, industry and consumer products. Phytochemistry Reviews, 10(2): 197-204.
- Janssen, A., Bruin, J., Jacobs, G., Schraag, R. and Sabelis, M.W., 1997. Predators use volatiles to avoid prey patches with conspecifics. Journal of Animal Ecology, 66(2): 223-232.
- Kim, H.K., Yun, Y.K. and Ahn, Y.J., 2008. Fumigant toxicity of cassia bark and cassia and cinnamon oil compounds to Dermatophagoides farina and Dermatophagoides pteronyssinus (Acari: Pyroglyphidae). Experimental and Applied Acarology, 44: 1-9.
- Kim, D.I., Kim, S.G., Kang, B.R., Ko, S. J., Kim, J.S. and Kim, S.S., 2009. Management of two spotted spider mite, Tetranychus urticae, on organic strawberry field in Jeonnam area and toxicity of natural enemies against crude extract of Chrysanthimum cinerariefolium and Melia azedarach. Korean Journal of Organic Agriculture, 17(2): 211-226.
- Koul, O., Walia, S. and Dhaliwal, G.S., 2008. Essential oils as green pesticides: potential and constraints. Biopesticides International, 4(1): 63-84.
- LeOra Software., 1987. POLO-PC, user’s guide to probit or logit analysis, LeOra Software Inc., Berkeley, CA.
- Makundi, R. H. and Kashenge, S., 2002. Comparative efficacy of neem, Azadirachta indica, extract formulations and the synthetic acaricide, Amitraz (Mitac) against the two spotted spider mite, Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae), on tomatoes, Lycopersicum aesculentum. Zschr Pflanzkr Pflanzenschutz, 109: 57-63.
- Miresmailli, S., Bradbury, R. and Isman, M.B., 2006. Comparative toxicity of Rosmarinus officinalis L. essential oil and blends of its major constituents against Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) on two different host plants. Pest Management Science, 62(4): 366-371.
- Miresmailli, S. and Isman, M.B., 2006. Efficacy and persistence of rosemary oil as an acaricide against two-spotted spider mite (Acari: Tetranychidae) on greenhouse tomato. Journal of Economic Entomology, 99(6): 2015-2023.
- Moretti, M.D.L., Sanna-Passino, G., Demontis, S. and Bazzoni, E., 2002. Essential oil formulations useful as a new tool for insect pest control. American Association of Pharmaceutical Science, 3(2): 64-74
- Nardo, E.A.B., Costa, A.S. and Lourencao, A.L., 1997. Melia azedarach extract as an antifeedant to Bemisia tabaci (Homoptera: Aleyrodidae). Florida Entomologist, 80(1): 92-94.
- Pumnuan, J., inSung, A. and Chandrapatya, A., 2008. Acaricidal effects of herb extracts on the mushroom mites, Luciaphorus perniciosus Rack and Formicomotes heteromorphus Magowski. Systematic and Applied Acarology, 13(1): 33-38.
- Robertson, J L., Russell, R.M., Preisler, H.K. and Savin, N.E., 2007. Bioassay with Arthropods. Taylor & Francis Group, London, 199p.
- Roh, H.S., Lim, E.G., Kim, J. and Park, C.G., 2011. Acaricidal and oviposition deterring effects of santalol identified in sandalwood oil against two-spotted spider mite, Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae). Journal of Pest Science, 84(4): 495-501.
- Tunc, I. and Sahinkaya, S., 1998. Sensitivity of two greenhouse pests to vapours of essential oils. Entomologia Exprimentalis et Applicata, 86(2): 183-187.
- Veeraphant, C., Mahakittikun, V. and Soonthornchareonnon, N., 2011. Acaricidal effects of Thai herbal essential oils against Dermatophagoides pteronyssinus. Journal of Pharmaceotical Science, 38(3-4): 1-12.
- Whalon, M. E., Mota-Sanchez, D., Hollingworth, R.M. and Duynslager, L., 2012. Arthropod Pesticide Resistance Database, (http:// www.pestiside resistance.org).