همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای گروه جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

2 دانشیار، گروه جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

3 استادیار، گروه خاک‌شناسی، مؤسسه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

4 دانش‌آموخته دکترای گروه جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

5 دانشیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

عملیات بیشه‌زراعی مزایای اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی نسبت به کشاورزی یکپارچه دارد، اما عدم استفاده از کود و سودآوری پایین در سیستم‌های بیشه‌زراعی شاید دلیلی بر پذیرش کند این سیستم‌ها توسط کشاورزان باشد. در این تحقیق، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به صورت فاکتوریل با سه تکرار برای بررسی اثر انواع کودهای زیستی، آلی و شیمیایی روی بهبود عملکرد، صفات کیفی و سودآوری بیشتر این نوع سیستم انجام شد. گونه دارویی در دو سطح، کود در پنج سطح و گونه درختی در دو سطح به‌ترتیب به‌عنوان عوامل اصلی، فرعی و فرعی‌فرعی در نظر گرفته شدند. گونه‌های درختی شامل گیلاس (Prunus avium L.) و گردو (Juglans regia L.) برای سیستم بیشه‌زراعی انتخاب شدند و گیاهان دارویی شامل گشنیز (Coriandrum sativum L.) و خاکشیر (Descurainia sophia (L.) Schur) در زیر‌اشکوب این سیستم کشت شدند. چهار تیمار کودی شامل کود آلی دامی (۳ کیلوگرم در مترمربع)+ کود آلی اسید هیومیک (اگری‌پلاس) (0.5 کیلوگرم در ۱۰۰ لیتر آب در 100 مترمربع)، کود زیستی آندومیکوریز مایکومیکس (۱۰۰ گرم در مترمربع)، کود باکتریایی بیوآزوسپیر (۲۰۰ گرم به‌ازای هر ۱۰۰ کیلوگرم بذر) و کود شیمیایی براساس آزمون خاک (75 کیلوگرم اوره، 150 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل و 150 کیلوگرم سولفات پتاسیم در ابتدای کشت+۱۰۰ کیلوگرم سولفات پتاسیم ۳۰ روز بعد از کشت و ۱۰۰ کیلوگرم دیگر ۲ ماه بعد از کشت برای هر هکتار) به‌همراه شاهد (بدون کود) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ارتفاع بوته و وزن هزاردانه در سطح احتمال 5% و وزن تر و خشک بوته، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه در بوته و هکتار و درصد پروتئین، نیتروژن، فسفر و پتاسیم بذر گیاه دارویی خاکشیر در سطح احتمال 1% تحت تأثیر معنی‌دار تیمارهای کودی قرار گرفتند. در گیاه دارویی گشنیز نیز ارتفاع بوته، عملکرد تر برگ و ساقه، تعداد دانه در چتر و بوته، عملکرد بیولوژیک و اقتصادی، درصد و عملکرد اسانس در سطح احتمال 1% تحت تأثیر معنی‌دار تیمارهای کودی قرار گرفتند. در گیاه دارویی خاکشیر، به‌ترتیب کود آلی، بیوآزوسپیر، میکوریز و کود شیمیایی بیشترین و تیمار شاهد کمترین مقدار صفات مورد بررسی را سبب شدند. در گیاه دارویی گشنیز، به‌ترتیب کود میکوریز، آلی، بیوآزوسپیر و کود شیمیایی بیشترین و تیمار شاهد کمترین مقدار صفات را موجب شدند. همچنین هر دو گیاه دارویی در کشت تلفیقی با درخت گیلاس عملکرد به مراتب بهتری را نشان دادند. در بین انواع ترکیب‌ها در کشت، کشت تلفیقی گشنیز با گیلاس به‌عنوان بهترین کشت ترکیبی انتخاب گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

- Arrudaa, L., Beneduzi, A., Martins, A., Lisboa, B., Lopes, C., Bertolo, F., Passaglia Maria, L.M.P. and Vargas, K.L., 2013. Screening of rhizobacteria isolated from maize (Zea mays L.) in Rio Grande do Sul State (South Brazil) and analysis of their potential to improve plant growth. Applied Soil Ecology, 63: 15-22.
- Asadi, F., Calagari, M., Ghasemi, R. and Bagheri, R., 2012. Final results of intercropping of poplar and alfalfa in Karaj. Iranian Journal of Forest, 4(1): 33-44.
- Ataie, G., Jalilvand, H., PoorMajidian, M.R. and Didar, R., 2010. Consolidated cultures a new method for the development of rural economy. Journal of Sciences and Techniques in Natural Resources, 5(4): 49-61.
- Bastami, A., Majidian, M., Mohsenabadi, G. and Bakhshi, D., 2015. Effects of fertilizer treatments on yield quantity and quality of coriander. Journal of Crops Improvment, 17(1): 93-107.
- Diederichsen, A., 1996. Coriander (Coriandrum sativum L.) promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops. Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research, Gatersleben/International Plant Genetic Resources Institute, Rome.
- Hassani, S.M. and Azadfar, D., 2019. Agroforestry. Etka Publications, Tehran, 261p.
- Hassani, S.M., Heshmat Al-Waezin, S.M. and Zahedi Amiri, G., 2017. Financial evaluation of agroforestry systems in Faridan and Chadegan cities of Isfahan. Journal of Forests and Wood Products, University of Tehran, 70(2): 189-197.
- Hassani, S.M., Zahedi Amiri, G., Heshmat Al-Waezin, S.M. and Matinkhah, S.H., 2016. Registration of systems and identification of agroforestry operations in the cities of Faridan and Chadegan, Isfahan. Journal of Forests and Wood Products, 69(3): 471-461.
- Kalaba, K.F., Chirwa, P., Syampungani, S. and Ajayi, C.O., 2010. Contribution of agroforestry to biodiversity and livelihoods improvement in rural communities of Southern African regions. Environmental Science and Engineering, 10(3): 461-476.
- Khazli, M. and Sani, B., 2011. The effect of different irrigation times on grain yield and its components in the medicinal plant Khakshir in the city of Ghods. Journal of Crop Ecophysiology, 3(4): 324-335.
- Leiva, J.M., 1994. Evaluation of three forest tree species in pure plantation and Taungya system in the upper Achiguate Watershed, Guatemala. University of San Carlos of Guatemala, Faculty of Agronomy, Institute of Agronomical Research, International Foundation for Science, Guatemala.
- Malafilabi, A. and Gezikinejad, M.R., 2019. The effect of foliar foliar application on yield growth and yield components of the medicinal plant Khakshir. Journal of Agricultural Ecology, 11(1): 1-15.
- Matinkhah, S.H., Shamekhi, T., Khajedin, G., Kafari, M. and Jalalian, A., 2003. Developing a method for diagnosis and characterization of traditional agroforestry systems in Iran (Case Study: Kohkiloieh and Boyerahmad province). Iranian Journal of Natural Resources, 56(3): 213-228.
- Minaxi Nain, L., Yadav, R.C. and Saxena, J., 2012. Characterization of multifaceted Bacillus sp. RM-2 for its use as plant growth promoting bioinoculant for crops grown in semi arid deserts. Applied Soil Ecology, 59: 124-135.
- Miranda, E., 2005. Eucalyptus agroforestry system for small farms: 2-year experiment with rice and beans in Minas Gerais, Brazil. New Forests, 29: 261-272.
- Muzaffarian, V., 1995. Dictionary of Iranian Plants. Farhang Moaser, Tehran, 596p.
- Nejatzadeh, F., 2016. The effect of biological, organic and chemical fertilizers of nitrogen on growth, yield and production of essential oil in the medicinal plant Khakshir. Journal of Cellular-Molecular Biotechnology, 5(16): 1-15.
- Omidbeigi, R., 1997. Approaches to the Production and Processing of Medicinal Plants (Volume 2). Nashr Designers Publications, 349p.
- Pinho, R.C., Miller, R.P. and Afaia, S.S., 2012. Agroforestry and the improvement of soil fertility: Aview from Amazonia. Applied and Environmental Soil Science, 10: 1-11.
- Piromyou, P., Buranabanyat, B., Tantasawat, P., Tittabutr, P., Boonkerd, N. and Teaumroong, N., 2014. Effect of plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) inoculation on microbial community structure in rhizosphere of forage corn cultivated in Thailand. European Journal of Soil Biology, 47: 44-54.
- Sani, B. and Aliabadi Farahani, H., 2010. Evaluation of amino acids foliar application on essential oil variations in flixweld (Descurainia sophia L.) under drought stress conditions. American Council for Medicinally Active Plants. USA.
- Shajari, M., Rezvani Moghadam, P., Ghorbani R. and Nasiri, M., 2020. Evaluation of the effects of application of organic, biological and chemical fertilizers on vegetative indices and essential oil of coriander. Journal of Agricultural Ecology, 6(3): 425-443.
- Singh, J.S., Pandey, V.C. and Singh, D.P., 2011. Efficient soil microorganisms: A new dimension for sustainable agriculture and environmental development. Agriculture, Ecosystems and Environment, 140: 339-353.
- Spiegelaar, N.F., Tsuji, J.S. and Oelbermann, M., 2013. The potential use of agroforestry community gardens as a sustainable import-substitution strategy for enhancing food security in subarctic Ontario. Sustainability Journal, 5: 4057-4075.
- Verma, J.P., Yadav, J., Tiwari, K.N. and Jaiswal, D.K., 2014. Evaluation of plant growth promoting activities of microbial strains and their effect on growth and yield of chickpea (Cicer arietinum L.) in India. Soil Biology & Biochemistry, 70: 33-37