همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای فیزیولوژی گیاهی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

2 استاد، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

مرزه موتیکا (Satureja mutica Fisch. & C. A. Mey.) یکی از گونه‌های مرزه بومی ایران است که به دلیل میزان بالای اسانس و ترکیب‌ فنلی تیمول بسیار موردتوجه قرار گرفته ‌است. تعیین مناسب‌ترین و بهترین تراکم کاشت و همچنین حاصلخیزی خاک اهمیت زیادی در افزایش عملکرد کمّی و کیفی تولید گیاهان دارویی دارد. در این تحقیق به‌منظور بررسی اثر تراکم گیاهی و تغذیه با کود‌های آلی بر عملکرد کمّی و کیفی اسانس مرزه موتیکا در شرایط دیم، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال‌های زراعی 1396– 1399 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی استان کرمانشاه انجام شد. عامل اصلی شامل 3 تیمار کودی و عامل فرعی 3 تراکم (2.66، 4 و 8 بوته در متر‌مربع) در ردیف‌هایی با فاصله 50 سانتی‌متر و با 3 فاصله کاشت (25، 50 و 75 سانتی‌متر) بودند. اندام هوایی گیاهان در زمان گلدهی کامل برداشت و به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. بازده اسانس‌ بر حسب وزن خشک گیاه محاسبه و ترکیب‌های شیمیایی آن با استفاده از کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. نتایج نشان داد که بازده و ترکیب‌های شیمیایی اسانس بین سال‌ها تفاوتی نشان ندادند. بین تیمارهای کودی برای بازده و عملکرد اسانس و ترکیب‌های تیمول و کارواکرول و سایر ترکیب‌های شیمیایی اسانس در سطح 1% تفاوت معنی‌دار وجود داشت. بین تراکم‌های کاشت فقط برای عملکرد اسانس تفاوت معنی‌دار وجود داشت. تیمول با تیمار کاه غنی شده ودر مرحله بعدی با کود گاوی پوسیده رابطه مثبتی داشت و بیشترین مقدار آن (53.2%) در تیمار کاه غنی شده مشاهده شد. کارواکرول با تیمار کود دامی پوسیده ارتباط مثبت داشت و بیشترین مقدار آن (9.2%) در این تیمار بدست آمد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

- Ahmadian, A., Ghanbari, A., Gholavi, M., Siahsar, B. and Arazmjo, E., 2011. The effect different irrigation regimes and animal manure on nutrient, essential oil and chemical composition on cumin (Cuminum cyminum L.). Journal of Crop and Weed Ecophysiology, 4(16): 83-94.
- Akbarinia, A. and Sefidkon, F. 2009. Identification of essential oil components of Satureja sahendica Bornm. in cultivated condition in Qazvin. Qazvin University Medical Sciences, 13: 60-63.
- Akrami nejad, O., Saffari, M. and Abdolshahi, R., 2016. Effect of organic and chemical fertilizers on yield and essential oil of two ecotypes of savory (Satureja hortensis L.) under normal and drought stress conditions. Iranian Journal of Field Crops Research, 13(4): 675-686.
- Asghari, M., Yousefirad, M. and Masumi, A., 2016. Effects of organic fertilizers of compost and vermicompost on qualitative and quantitative traits of Lemon verbena. Journal of Medicinal Plants, 15(58): 63-71.
- Haj Seyd Hadi, M.R. and Darzi, M.T., 2017. Effects of organic and bio-fertilizers on some quantitative and qualitative characters of dragonhead (Dracocephalum moldavica L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Resarch, 32(6): 1060-1072.
- Esfandyari, S., Sharifi ashoorabadi, A., Lebaschy, M.H., Karimi, R., Safari, H., Shoshtari, M.R., Alivaisi, N. and Mirza, M., 2011. Investigation of adaptation and yield of some Thymus specious at drayland of Kermanshah province. Research Institute of Forests and Rangelands Publications, 121p.
- Darzi, M.T., Atarpoor, R. and Haj Seyed Hadi, M.R., 2016. Effects of different manure and vermicompost rates on yield and essential oil contents of dragonhead (Dracocephalum moldavica L.). Iranian Journal of Filed Crop Science, 46(4): 711-721.
- Dehghani Bidgoli, R., Abdollahpoor, Z. and Akhbari, M., 2018. The investigation of organic and chemical fertilizers effects on the yield and phenolic compounds extract of (Rosa damascene Mill.). New Cell and Molecular Biotechnology Journal, 8(29): 79-86.
- Gholami sharafkhanah, A., Jahan, M., Banaian aval, M., Kochaki, A. and Rezvani-Moghaddam, P., 2015. Effect of organic, biologic and chemical fertilizer on Agroecology and essential oil yield in Saturja Hortensis L. in mashahad conditions. Journal of Agroecology, 7(2): 179-189.
- Heidari, F., Zehtab Salmasi, S., Javanshir, A., Aliari, H. and Dadpoor, M.R., 2008. The effects of application microelements and plant density on yield and essential oil of peppermint (Mentha piperita L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 24(1): 1-9.
 - Kennedy, I.R., Choudhury, A.T.M.A., Kecskes, M.L., Roughley, R.J. and Hien, N.T., 2004. Non-symbiotic bacterial diazotrophs in crop-farming systems: can their potential for plant growth promotion be better exploited? Soil Biology and Biochemistry, 36(8): 1229-1244.
- Khojahpour, M.R., 2015. Principles and Fundamental of Crop Production. Isfahan Industerial University Publication, 658p.
- Khalesro, S. and Malekian, M., 2017. Effects of vermicompost and humic acid on morphological traits, yield, essential oil content and component in organic farming of Ajwan (Trachyspermum ammi L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 32(6): 968-980.
- Makkizadeh-Tafti, M., Nasrollahzadeh, S., Zehtab-Salmasi., Chaichi, M. and Khavazi, K., 2012. The effect of organic, biologic and chemical fertilizers on quantitative and qualitative characteristics of sweet basil (Ocimum basilicum L.). Agricultural Knowledge and Sustainable Production (Agricultural Knowledge), 22(1): 1-12.
- Meshkatalsadat, M.H. and Shabaninejad, Y. 2011. GC/MS analysis of volatile organic compounds of Satureja bachtiarica bung using US-HS-SPME and nano scale injection techniques. Digest Journal of Nanomaterials and Biostructures, 6(2): 359-363.
- Moradi, R., Rezvani, M.P., Nasiri, M.M. and Lakzian, A., 2010. The effect of application of organic and biological fertilizers on yield, yield components and essential oil of Foeniculum vulgare (Fennel). Iranian Journal of Agronomy Research, 7(2): 625-635.
- Naghdi Badi, H., Yazdani, D., Mohammadi, S. and Nazari, F., 2004. Effect of spacing and harvest time on herbage yield and quality/quantity of oil in thyme (Thymus vulgaris L.). Industrial Crop and Products, 19: 231-236.
- Sefidkon, F. and Jamzad, Z., 2004. Essential oil composition of Satureja spicigera (C. Koch) Boiss. from Iran. Flavor and Fragrance Journal, 19: 571-573.
- Sefidkon, F. and Jamzad, Z., 2005. Chemical composition of the essential oils of the Iranian Satureja species (S. mutica, S. macrantha and S. intermedia). Food Chemistry, 91: 1-4.
- Saxena, M.C. and Singh, K.B., 1987. The Chickpea. CAB International., India, 409p.
- Sharma, A.K., 2002. A Handbook of Organic Farming. Publication Agro bios, India, 627p.
- Tahami, S.M.K., Rezvani Moghaddam, P. and Jahan, M., 2010. Comparison the effect of organic and chemical fertilizers on yield and essential oil percentage of basil (Ocimum basilicum L.). Journal of Agroecology, 2(1): 70-82.
- Tehrani Sharif, H., Sharifi Ashoorabadi, E., Tajali, A.A. and. Makizadeh Tafti, M., 2015. Effect of plant nutrition systems on qualitative and quantitative yield of purple basil (Ocimum basilicum L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 31(2): 283-306.
- Wallace, J., 2001. Organic Field Crops Handbook. Canadian Organic Growers, Ottana, Ontario, 292p.
- Younesian, A., Rezvani Moghadam, P., Gholami, A., 2013. The Effect of Organic, Biological and Chemical Fertilizers Application on the Quantity and Quality of Essential Oil of Foeniculum vulgar (Fennel). Plant Production Technology, 13(2): 62-72.
- Zarezadeh, A., Sefidkon, F., Tabaei Aghdaei, S.R., Mirhosseini, A., Arabzadeh, M.R. and Mirjalili, M.R., 2017. Investigation on quality and quantity of essential oil cultivated different Satureja species in Yazd province. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 33(3): 509-534.