همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مهندسی منابع طبیعی، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران، تهران، ایران

2 استادیار، گروه مدیریت مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

3 دانشیار، گروه مدیریت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

4 دانش‌آموخته دکترای علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

چکیده

شناسه دیجیتال (DOR):
98.1000/1735-0905.1400.37.260.106.2.1605.41

گیاهان دارویی هر کشور در زمره ذخایر و منابع طبیعی آن کشور محسوب شده و سرمایه‌ای طبیعی است که می‌تواند در کسب درآمد و اشتغال‌زایی سهم قابل توجهی داشته باشد. به‌منظور استفاده مطلوب از گیاهان دارویی باید عوامل اقتصادی اجتماعی مؤثر بر درآمدزایی از این گیاهان مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گیرد. ازاین‌رو این مطالعه به بررسی عوامل مختلف تأثیرگذار بر قابلیت درآمدزایی از گیاهان دارویی در مراتع لزور استان تهران می‌پردازد. این تحقیق از نوع کیفی، ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه و جامعه آماری کارشناسان و بهره‌برداران است. انتخاب جوامع پاسخگو مبتنی بر رویکرد شهرت و نمونه‌گیری هدفمند انجام شد. این تحقیق در دو بخش انجام شد. در بخش اول عوامل اقتصادی، اجتماعی، طبیعی، کالبدی- زیرساختی، انسانی و سیاستی نهادی نظر سهمی که در درآمدزایی گیاهان دارویی برخوردار بودند، به‌صورت زوجی مقایسه و رتبه‌بندی شدند. به‌منظور تعیین مؤثرترین عامل از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده و قضاوت درباره پذیرفته یا مردود بودن رتبه‌های داده شده با استفاده از نرخ ناسازگاری انجام شد. در بخش دوم گویه‌هایی برای هر عامل در نظر گرفته شد و هر گویه از نظر نقشی که در درآمدزایی داشتند به‌صورت جداگانه در مقیاس طیفی لیکرت رتبه‌بندی شدند. برای مقایسه رتبه گویه‌ها، از آنالیز غیرپارامتریک من ویتنی برای دو گروه داده و فریدمن برای بیش از دو گروه داده استفاده گردید. نتایج آنالیز تحلیل سلسله مراتبی نشان داد که از نظر جوامع پاسخگو عوامل اقتصادی با رتبه اول و نهادی سیاستی با رتبه سوم، مهمترین عوامل در درآمدزایی از گیاهان دارویی هستند. عوامل فیزیکی از نظر جوامع محلی و عوامل طبیعی از نظر کارشناسان اجرا در رتبه دوم قرار گرفتند. نتایج مقایسات میانگین گویه‌ها در عوامل اجتماعی، کالبدی- زیرساختی و انسانی نشان داد که میانگین امتیاز گویه‌های هر عامل در درآمدزایی، دارای اختلاف معنی‌داری به لحاظ آماری هستند (P-value<0.05). ارائه‌ تسهیلات، حمایت‌های دولتی، ارائه امکانات فرآوری در منطقه و هماهنگی فعالیت‌های سایر نهادها دارای بیشترین رتبه هستند، درنتیجه نقش بیشتری در درآمدزایی از گیاهان دارویی منطقه دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

- Abdusalam, M.D. and Noguchi, T., 2006. Evaluation capacity development for participatory forest management in Bangladesh Sal forest based on 4RS stakeholder analysis. Forest Policy and Economics, 8: 785-796.
- Ameri, A. and Imani, M., 2011. Education of planting medicinal plants for farmers. North Khorasan Agricultural and Natural Resources Research Center.
- Amiri Aghdaie, S. and Zare Zardein, H., 2014. Investigating effective factors on improvement and development of medicinal Plants in Iran (Case study Isfahan city). Journal of New Marketing Research, 4(1): 195-214.
- Azizi, M. and Naqdi, R., 2007. Creative Thinking, Problem Solving and Decision Making. University of Tehran Press, 432p.
- Azkia, M. and Imani, A., 2011. Theoretical analysis of land exploitation systems with an emphasis on pastures. Journal of Community development, 3(2): 1-28.
- Bagheri, A., Naghdi Badi, H., Movahedian, F., Makkizadeh, M. and Hemati, A., 2005. Evaluation of using herbal medicine in Isfahan women population. Journal of Medicinal Plants, 3(15): 81-93.
- Forouzeh, M.R., Heshmati, Gh. and Barani, H. 2014. Anthropological plant species of medicinal and edible plants in Dilgan Kohkiluyeh and Boyer Ahmad region. Iranian Journal of Anthropology Research, 4(1): 129-109.
- Forouzeh, M.R. and Mirdeilami, Z., 2019. Ethnopharmacology and prioritizing enterprises related to medicinal plants in Chaharbagh rangelands, Golestan province. Journal of Rangeland, 12(4): 493-506.
- Habibi Qahfarakhi, N., 2013. Marketing of medicinal plants and its role in sustainable agricultural development. The First National Conference on Medicinal Plants and Sustainable Agriculture. Hegmatane Environmental Evaluators Association, Hamedan, 10 October.
- Habibvand Kahrizi, M. and Esco, M., 2018. Investigation of factors affecting the export of medicinal plants. 7th National Iranian pasture and Rangeland Conference, 18-19 May, 9p.
- Holloway, I. and Wheeler, S., 2010. Qualitative Research in nNursing and Healthcare. Chichester, West Sussex, U.K.; Ames, Iowa: Wiley-Blackwell, 366p.
- Integrated rangeland design (multi-purpose) Saman Lazor, Firoozkooh city, 2016. Consulting Engineers for nature and resource sustainability. General Department of Natural Resources and Watershed Management of Tehran Province, 237p.
- Kajanus, M., Kangas, J. and Kurtilla, M., 2004. The use of value focused thinking and AWOT hybrid method in tourism management. Tourism Management, 25(4): 499-506.
- Kangas, J., 1994. An approach to public participation in strategies forest management planning. Forest Ecology and Management, 70: 75-88.
- Kangas, J., 1994. An approach to public participation in strategies forest management planning. Forest Ecology and Management, 70: 75-88.
- Kashfi Bonab, A.R., 2009. The relative economic advantage of cultivating and trading medicinal plants in Iran and its value in global markets. Green Life Journal, 2(6-5): 48-36.
- Lazour range management plan, 2017. Tehran natural resources and watershed management department, 237p.
- Majnoon Hosseini, N. and Davazdah Emami, S., 2007. Agriculture and Production of Some Medicinal and Spice Plants. University of Tehran Press, 320p.
- Mashayekhi, A. and Asali, M., 1987. Investigation the reasons for pastures destruction and corrective solutions. Journal of Research and Development, 10: 63p.
- Masoomezadeh Zavareh, A., Ebrahimi, A., Shamsi, J. and Dehnavi, Kh., 2013. Operational plan of Iran saffron’s branding. Saffron Agronomy and Technology, 1(2): 39-68.
- Noor Hosseini, S.A., Fallahi, A., Allahyari, M.S., Gholinejad, S. and Kajlesi, S., 2018. Identifying the economic and educational-extension activities affecting cultivated area of medicinal plants: a comparison of the weighting methods of entropy and fuzzy triangular in delphi technique. Agricultural Extension and Education Research, 10(40): 1-12.
- Pajouhan, A. and Ghahfarokhi, N., 2013. Marketing of medicinal plants and its role in sustainable agricultural development. First National Conference on Medicinal Plants and Sustainable Agriculture,
10 October: 12p.
- Pour Ghorban Khabiri, A., Kohansal, M.R., Gilanpour, A. and Falahi, M., 2007. Investigating factors affecting the export of medicinal plants. Master Thesis, Ferdowsi University of Mashhad.
- Rahmani, M., 2005. Estimation of trade potential of Iran in group eight (D-8). Journal of Business Research, 36: 158-211.
- Rasam, Q., Dadkhah, A., Khoshnood Yazdi, A. and Moghaddasi, R., 2012. Prioritization of factors affecting the development of medicinal plants cultivation in north Khorasan province. National Conference on Natural Products and Medicinal Plants, North Khorasan University of Medical Sciences, Bojnourd, 26-27 September.
- Saaty, T.L., 1980. The Analytic Hierarchy Process. McGraw-Hill, NY, 287p.
- Sadi, M., 1998. Role of extension in rangeland projects and producing forage. Salehin Roosta, 159: 11
- Safaeian, R., Arzani, H., Azarnivand, H. and Safaian, N.A., 2008. The role of medicinal plants in critical rangeland management. Journal of the Faculty of Natural Resources, 61(2): 524-513.
- Sarcar, M.K., 2005. A framework for strategic management of medicinal plants. IIMB Management Review, 2: 18-30.
- Sher, H., Elyemeni, M., Hussain, K. and Sher, H., 2011. Ethnobotanical and economic observations of some plant resources from the northern parts of Pakistan. Ethnobotany Research & Applications, 9: 27-41.
- Tashakkori, A. and Teddlie, C., 2003. SAGE Handbook of Mixed Methods in Social & Behavioral Research. Thousand Oaks, Calif; London Publications, 893p.
- Valadabadi, S.A., Daneshian, J. and Mohammad Beigi, F., 2010. Medicinal Plants. Azad University Press, 964p.
- Yadav, M. and Misra, S., 2010. Sustainable development: a role for market information systems for non-timer forest product. Sustainable Development, 7: 110-123.
- Zare Zardeini, H., Amiri, S.F. and Aghdaie, A., 2014. Investigating effective factors on improvement and development of medicinal plants in Iran (case study Isfahan city). Journal of New Marketing Research, 4(12): 195-214.