همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکترای مرتع‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

2 استاد، دانشکده منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 استاد، دانشکده منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

4 استاد، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

5 استادیار آموزش، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

6 دانشیار، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

شناسه دیجیتال (DOR):
98.1000/1735-0905.1400.37.30.105.1.1575.1606

بهره‌‌برداری از گیاهان ‌دارویی بر مبنای اصول اکولوژیک، یکی از جنبه‌‌های استفاده‌‌های چندمنظوره از مراتع است. از این‌رو، قابلیت مراتع کوهستانی درمیان در شرق کشور، برای بهره‌‌برداری از گیاهان ‌دارویی، مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور، علاوه‌بر شاخص‌‌های اکولوژیکی، شاخص‌‌های اقتصادی، اجتماعی و محیط ‌زیستی مرتبط با دانش بومی نیز مدنظر قرار گرفت. در این ارتباط، آماربرداری از پوشش گیاهی، در داخل 60 پلات دو متر‌مربعی که به فواصل 20 متر از یکدیگر در امتداد ترانسکت‌‌های200 متری مستقر شده بودند، انجام شد و سهم گونه‌های دارویی در ترکیب گیاهی محاسبه گردید. محدودیت‌‌ها و پتانسیل‌‌های منطقه نیز برای بهره‌‌برداری از گیاهان ‌دارویی، از دیدگاه بهره‌‌برداران و کارشناسان، با طراحی مجموعه سؤالات، در قالب طیف لیکرت ارزیابی شد. از تلفیق نقشه‌‌ها در محیط GIS و بر مبنای رویکرد عامل محدودکننده فائو، نقشه نهایی شایستگی برای بهره‌برداری از گیاهان‌ دارویی بر اساس درجات شایستگی خوب، متوسط، کم و غیرشایسته تهیه گردید. نتایج نشان داد که 50.11%(6367.83 هکتار) و 49.89% (6341.44 هکتار) از مراتع، به‌ترتیب دارای شایستگی متوسط و کم برای بهره‌‌برداری بودند. درصد پوشش تاجی، بیشترین سهم محدود‌کنندگی شایستگی تیپ‌های گیاهی را داشت که در این شرایط، جهت حفاظت خاک و بهبود وضعیت مرتع، برداشت گیاهان دارویی، کمتر توصیه می‌‌شود. خرید تضمینی گیاهان ‌دارویی از بهره‌‌برداران و ارائه آموزش‌‌های لازم به آنها در مورد جنبه‌‌های مختلف این حرفه، نیز منجر به افزایش قابلیت این نوع بهره‌‌برداری در مراتع خواهد شد. بر همین اساس، در طراحی دستورالعمل تعیین شایستگی مراتع برای بهره‌‌برداری از گیاهان ‌دارویی، باید به آنها توجه بیشتری شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

- Abdollahi, V., Arzani, H., Zare Chahoki, M.A., Movahed Mohammadi, H. and Haderbadi, Gh., 2020. Rangeland zoning for sheep and goats common grazing in the Darmian basin (South Khorasan province). Journal of Plant Ecosystem Conservation, 16: 183-206.
- Ahmadi, A., Mohamadian, H. and Mirzaei, N., 2017. Land suitability evaluation to determine the appropriate areas of development: a case study of Hormuz Island. Open Journal of Ecology, 7: 518-534.
- Ahmed, M.J. and Akhtar, T., 2016. Indigenous knowledge of the use of medicinal plants in Bheri, Muzaffarabad, Azad Kashmir, Pakistan. European Journal of Integrative Medicine, 8(4): 560-569.
- Alipour, N., Mahdavi, Kh., Mahmoudi, J. and Ghelichnia, H., 2015. Investigation into the effect of environmental conditions on the quality and quantity of essential oil of Stachys laxa. Journal of Plant Researches, 28(3): 561-572.
- Arzani, H. and Motamedi, J., 2019. Reducing pressure on rangelands, through economizing range management. Iran Nature, 4(2): 7-14.
- Arzani, H., 1996. Instructions for the National Rangeland Assessment Plan for Different Climatic Zones. National Forests and Rangelands Research Institute, 57p.
- Arzani, H., Azhdari, Gh. and Mousavi, A.R., 2012. Classification of Taleghan rangelands for medical plants use and sustainable development. OIDA International Journal of Sustainable Development, 4(5): 11-18.
- Azhdari, G.H., Arzani, H., Tavili, A. and Feghhi, J., 2009. Determining criteria of utilization level in different types of Taleghan rangelands. Journal of Range and Watershed Management (Iranian Journal of Natural Resources), 62(3): 329-341.
- Basinski, J.J., 1985. Land elevation some general consideration: 56-65. In: Basinski, J.J. and Cocks, K.D., (Eds.). Environmental Planning and Management. CSIRO, Canberra.
- Dweba, T.P. and Mearns, M.A., 2011. Conserving indigenous knowledge as the key to the current and future use of traditional vegetables. International Journal of Information Management, 31: 564-571.
- F.A.O., 1991. Guidelines: Land Evaluation for Extensive Grazing, Soil Research Management and Conservation Service, Soil Bulletin, Published by Arrangement with the Food and Agriculture Organization of the United Nations, No. 58, 158p.
- Hosseini, S.M., Faham, A. and Darvish, A.K., 2006. Investigating factors influencing local communities participation in the sustainable soil and water resources management in the Hablehrud watershed (case study of Arrow Village). Iran,s Soil and Water Participatory Development Planning Seminar, Semnan, 19-20 February 2007.
- Karimian, V., Safaei, M. and Matinkhah, S.H., 2015. Using indigenous knowledge of nomadic people as a suitable guidance for optimal management in forest natural ecosystems. Journal of Wood & Forest Science and Technology, 21(4): 95-114.
- Keneshloo, H., Damizadeh, Gh. and Achak Mohammad, Y., 2014. Investigation on some Autecology Characteristics of Moringa peregina (Forssk) Fiori in South of Iran. Scientific Journal Management System, 21(3): 481-494.
- Krejcie, R.V. and Morgan, D.W., 1970. Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30: 607-610.
- Krywkow, J. and Hare, M., 2008. Participatory Process Management. 4th International Congress on Environmental Modeling and Software, Barcelona, Catalonia, Spain,1 July: 888-899.
- Menke, J. and Bradford, G.E., 1992. Rangelands. Agriculture, Ecosystems & Environment, 42(1-2): 141-163.
- Motamedi, J. and Tupchizadeghan, S., 2017. Allowable use of vegetation types in mountain rangelands of Hendovan, West Azerbayjan. Iranian Journal of Rangeland and Desert Research, 23(3): 527-542.
- Movaghari, M., Arzani, H., Tavili, A., Azarnivand, H., Saravi, M. and Farahpoor, M., 2015. Suitability of medicinal plants in rangelands of Lasem Watershed (Amol-Mazandaran Province). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 30(6): 898-914.
- Ramakrishnappa, K., 2002. Impact of cultivation and gathering of medicinal plants on biodiversity: case studies from India. Inter-Departmental Working Group on Biological Diversity for Food and Agriculture: Rome, available from: http://www.fao.org/docrep/005/AA021E/AA021e00.htm#TopOfPage
- Sadeghpoor, A., Motamedi, J., Sheidai Karkaj, E. and Ghanami Jaber, M., 2019. Identification and evaluation of medicinal plants diversity in mountain rangelands of Anbaran, Ardabil Province. Journal of Range and Desert Research, 25(4): 944-955.
- Sanaei, A., Arzani, H., Tavili, A. and Farahpour, M., 2015. Assessment of range suitability for sheep grazing according to the MSSG instructions (Case Study: Central Taleghan). Iranian Journal of Range and Desert Research, 22(2): 275-288.
- Sher, H., Aldosari, A., Ali, A. and Boer, H., 2015. Indigenous knowledge of folk medicines among tribal minorities in Khyber Pakhtunkhwa, Northwestern Pakistan. Journal of Ethnopharmacology, 166: 157-167.
- Sour, A., Arzani, H., Hosseini, S.H., Tavili, A. and Farahpour, M., 2013. Determination of rangeland suitability for medical and industrial plants utilization according to the instruction (case study: middle Taleghan rangelands). International Journal of Agriculture: Research and Review, 3(3): 610-616.
- Walter, K.S. and Gillett, H.J., 1998. 1997 IUCN Red List of Threatened Plants. Compiled by the World Conservation Monitoring Center, Gland, Switzerland, IUCN, 862p.
- Zare, A., Arzani, H., Javadi, S.A., Eslami, M.R. and Baghestani Meybodi, N., 2014. The economic value of paste (Eremurus persica) in rangelands of Yazd case study: rangelands of Khatam Country. Journal of Experimental Biology, 4(3): 583-587.