نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عباس زارع زاده ¹
• پرویز باباخانلو ²
• ناصر باغستانی ³
• مهدی شمس زاده ⁴

¹ عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان یزد

² عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

³ ‌عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان یزد

⁴ کارشناس مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان یزد

چکیده

با اتمام مرحلة‌ اول طرح (جمع‌آوری و شناسایی) 250 گونه گیاهی دارویی استان یزد شناسایی گردیدند و در 181 جنس و 65 تیره طبقه‌بندی شدند. نام علمی،‌ نام فارسی و محلی گونه‌ها، زیستگاه، قسمتهای مورد استفاده گیاه، ترکیبهای شیمیایی، تاریخچه و مصارف سنتی و محلی، خواص مهم دارویی و مصارف گیاه،‌ طرز تهیه و نحوة‌مصرف و پراکندگی جغرافیایی گونه‌ها شرح داده شده‌اند.
بیشترین تعداد گونه گیاه دارویی در استان به ترتیب به تیره‌های Labiatae با 24 گونه، Rosaceae با 20 گونه، Compositae با 19 گونه و Cruciferae با 18 گونه، Umbelliferae و Liliaceae هر یک با 12 گونه Solanaceae و Malvaceae هر یک با 9 گونه تعلق دارند.
در فاز دوم (اهلی کردن گیاهان دارویی) بذور و نهالهای گیاهان مورد نظر از طبیعت، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع و مراکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استانها و تعداد معدودی از گونه‌های وارداتی تأمین و به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در دو فصل بهار و پاییز کشت گردیدند. بدین ترتیب فصل کاشت، فنولوژی و سازگاری گونه‌ها با شرایط اقلیمی ایستگاه تحقیقات گیاهان داروئی استان یزد مورد بررسی قرار گرفتند. در ضمن علاوه بر نحوة  تکثیر گیاه، آفات و بیماریها و نیاز آبی و کودی گیاهان کشت شده نیز در حد امکان مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان می‌دهند که از 154 گونه گیاه دارویی کشت شده،‌ 136 گونه مراحل فنولوژیکی خود را کامل نمودند، 72 گونه با شرایط اقلیمی ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی یزد سازگار بودند، 12 گونه سبز نشدند و 6 گونه سبز شده بعد از مدتی خشک گردیدند.

کلیدواژه‌ها

• گیاهان دارویی
• شناسایی
• جمع آوری
• کشت و اهلی کردن