اثرات کاربرد کودهای بیولوژیک و مقادیر متفاوتی از انواع کود اوره در شرایط تنش کم آبی بر عملکرد، کارایی مصرف نیتروژن و مواد مؤثره گیاه دارویی گل ‎همیشه بهار (Calendula officinalis L.)

رضائی, رامین; ولدآبادی, سید علیرضا; شیرانی‌راد, امیرحسین; سیف زاده, سعید; حدیدی ماسوله, اسماعیل

doi:10.22092/ijmapr.2018.120390.2234

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکترای زراعت، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران

² دانشیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران

³ استاد، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

⁴ استادیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران

https://doi.org/10.22092/ijmapr.2018.120390.2234

چکیده

به‎منظور ارزیابی اثرات کاربرد کودهای بیولوژیک و مقادیر متفاوتی از انواع کود اوره تحت تنش کم‎آبی بر عملکرد، کارایی مصرف نیتروژن و مواد مؤثره در گیاه دارویی گل ‎همیشه‎بهار (Calendula officinalis L.)، آزمایشی طی دو ‎سال زراعی (1395-1394 و 1396-1395) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین_-پیشوا اجرا شد. آزمایش به‎‎صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‎های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح کم‎آبی به‎عنوان عامل اصلی در دو سطح، عدم ‎تنش کم‎آبی (شاهد) و قطع آبیاری در مرحله غنچه‌دهی، همچنین سطوح کود بیولوژیک در چهار‎ سطح به‎عنوان عامل‎فرعی (عدم‎‎مصرف (شاهد)، کاربرد ازتوباکتر ‎(کروکوکوم)، کاربرد آزوسپیریلوم ‎(برازیلنس) و تلفیق ازتوباکتر و آزوسپیریلوم بود. انواع کود اوره نیز در چهار‎ سطح به‎عنوان عامل فرعی‎فرعی شامل عدم‎مصرف (شاهد)، مقدار توصیه شده کود اوره با پوشش گوگردی (175 کیلوگرم در هکتار براساس توصیه کودی)، 75‎% مقدار توصیه شده کود اوره با پوشش گوگردی (131 کیلوگرم در هکتار) و مقدار توصیه شده کود اوره بدون پوشش (فرم رایج منطقه) به‎میزان 175 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که قطع آبیاری در مرحله غنچه‎دهی منجر به کاهش عملکرد گل، عملکرد بیولوژیک، میزان نیتروژن، کارایی استفاده از نیتروژن (کارایی زراعی) و کارایی جذب نیتروژن گردید. اما منجر به افزایش کارایی مصرف نیتروژن، آلفا‎-کادینول و مورولول شد. همچنین در هر دو سال آزمایش کاربرد تلفیق ازتوباکتر و آزوسپیریلوم به همراه مقدار توصیه شده کود اوره با پوشش گوگردی منجر به افزایش میزان آلفا‎-کادینول گردید. بیشترین میزان کارایی استفاده از نیتروژن در شرایط عدم‎تنش کم‎آبی و استفاده از کود بیولوژیک تلفیق ازتوباکتر و آزوسپیریلوم و کاربرد 75‎% مقدار توصیه شده کود اوره با پوشش گوگردی بدست آمد. در سال دوم عدم ‎تنش کم‎آبی و استفاده از کود بیولوژیک تلفیق ازتوباکتر و آزوسپیریلوم با مقدار توصیه شده کود اوره با پوشش گوگردی نیز منجر به کاهش معنی‎دار کارایی مصرف نیتروژن گردید. در سال اول و دوم نیز عدم‎ تنش کم‎آبی و کاربرد تلفیق ازتوباکتر و آزوسپیریلوم و مقدار توصیه شده کود اوره با پوشش گوگردی منجر ‎به افزایش عملکرد‎ گل و عملکرد بیولوژیک شد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

- Ameri, A., Nassiri Mahalati, M. and Rezvani Moghadam, P., 2007. Effects of different nitrogen levels and plant density on flower, essential oils and extract production and nitrogen use efficiency of Marigold (Calendula officinalis). Iranian Journal of Field Crops Research, 5(2): 315-325.

- Cabello, P., Roldán, M.D. and Moreno-Vivián, C., 2004. Nitrate reduction and the nitrogen cycle in archaea. Microbiology, 150: 3527-3546.

- Darzi, M.T., Atapoor, R. and Haj Seyed Hadi, M.R., 2016. Effects of different manure and vermicompost rates on yield and essential oil contents of dragonhead (Dracocephalum moldavica L.). Iranian Journal of Filed Crop Science, 46(4): 711-721.

- Darzi, M.T. and Haj Seyed Hadi, M.R., 2012. Effects of the application of organic manure and biofertilizer on the fruit yield and yield components in dill (Anethum graveolens L.). Journal of Medicinal Plants Research, 6(16): 3266-3271.

- Gastal, F. and Lemaire, G., 2002. N uptake and distribution in crops an agronomical and ecophysiological perspective. Journal of Experimental Botany, 53(170): 789-799.

- Guarda, G., Padovan, S. and Delogu, G., 2004. Grain yield, nitrogen use efficiency and baking quality of old and modern Italian bread-wheat cultivars grown at different nitrogen levels. European Journal of Agronomy, 21(2): 181-192.

- Lichtenthaler, K.L. and Babani, F., 2000. Detection of photosynthetic activity and water stress by imaging the red chlorophyll fluorescence. Plant Physiology and Biochemistry, 38(11): 889-895.

- Metwally, S.A., Khalid, A.K. and Abou-Leila, B.H., 2013. Effect of water regime on the growth, flower yield, essential oil and proline contents of Calendula officinalis. Bioscience, 5: 65-69.

- Moll, R.H., Kamprath, E.J. and Jackson, W.A., 1982. Analysis and interpretation of factors which contribute to efficiency of nitrogen utilization. Agronomy Journal, 74: 562-564.

- Moradi, R., Nasiri Mahallati, M., Rezvani Moghaddam, P., Lakzian, A. and Nejad Ali, A., 2011. The effect of application of organic and biological fertilizers on quantity and quality of essential oil in fennel (Foeniculum vulgare). Journal of Horticultural Science, 25(1): 25-33.

- Omidbaigi, R., 2000. Approaches to Production and Processing of Medicinal Plants (Vol. 2). Astan Ghods Razavi Publications, Mashhad, 438p.

- Pintea, A., Bele, C., Andrei, S. and Socaciu, C., 2003. HPLC analysis of carotenoids in four varieties of Calendula officinalis L. flowers. Acta Biological Szegediensis, 47: 37-40.

- Renato, Y., Ferreira, M.E. and Cruz, M.C., 2003. Organic matter fractions and soil fertility under influence of liming, vermicopmpost and cattle manure. Bioresource Technology, 60: 59-63.

- Rezvani Moghaddam, P., Akbarabadi, M. and Hasanzadeh, F., 2015. The Effects of organic fertilizers kinds and different sowing dates on yield and yield components of flower and seed of marigold (Calendula officinalis). Journal of Agroecology, 6(4): 730-740.

- Sedghi, M., Seyed Sharifi, R., Pirzad, A.R. and Amanpour-Balaneji, B., 2012. Phytohormonal regulation of antioxidant systems in petals of drought stressed pot marigold (Calendula officinalis L.). Journal of Agricultural Science and Technology, 14: 869-878.

- Shokrani, F., Pirzad, A., Zardoshti, M.R. and Darvishzadeh, R., 2012. Effect of irrigation disruption and biological nitrogen on growth and flower yield in (Calendula officinalis L.). Journal of Horticultural Science, 11(21): 4795-802.

- Zhukova, L.A., Voskresneskaya, O.L. and Grosheva, N.P., 1996. Morphological and physiological characteristics of ontogenesis in pot marigold (Calendula officinalis L.) plants grown at different densities. Russian Journal Ecology, 27: 100-106.

تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

مراجع

مراجع

دوره 34، شماره 4 - شماره پیاپی 90
مهر و آبان 1397
صفحه 547-564

مراجع

مراجع

دوره 34، شماره 4 - شماره پیاپی 90مهر و آبان 1397صفحه 547-564

دوره 34، شماره 4 - شماره پیاپی 90
مهر و آبان 1397
صفحه 547-564