نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ابراهیم شریفی عاشورآبادی ¹
• محمد حسین لباسچی ¹
• ابوالقاسم متین ¹
• بهلول عباس زاده ²
• کامبیز علیزاده انارکی ³

¹ عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

² دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

³ مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

چکیده

به منظور بررسی کارآیی انرژی تولید در اکوسیستم‌های زراعی، این تحقیق در سال 1383 در مجتمع تحقیقاتی البرز کرج به اجرا در آمد. در این آزمایش از گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis) که در سال 1381 استقرار یافته و کف بر شده بود استفاده گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل کاربرد 80 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار به فرم اوره و به صورت مصرف در خاک و همچنین به‌صورت محلول پاشی دو درصدی بر اندام هوایی گیاه در مقایسه با تیمار شاهد بود که در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. در هر دو روش، هنگامی که ارتفاع گیاه به حدود 10 سانتیمتری رسید, اولین تقسیط و 30 روز بعد دومین تقسیط به گیاه داده شد. برداشت گیاه قبل از گلدهی انجام شد. به منظور بررسی کارآیی انرژی تولید در دو روش فوق, نرم افزار کامپیوتری ویژه‌ای که طراحی و برنامه نویسی شده بود مورد استفاده قرار گرفت. نتایج بدست آمده از تجزیه واریانس نشان داد که روشهای تغذیه گیاه بر کارآیی انرژی تولید, در سطح پنج درصد معنی‌دار بود. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که کارآیی انرژی در روش محلول پاشی معادل 2.14 بود که نسبت به سایر روشها اختلاف معنی‌داری داشت و ضمن افزایش عملکرد، موجب کاهش مصرف نهاده پر انرژی مانند کود شیمیایی نیتروژنی گردید که در نهایت افزایش کارآیی انرژی تولید را در گیاه دارویی ملیس به دنبال داشت. با توجه به نتایج آزمایش، روش محلول پاشی را می‌توان گامی مناسب به منظور کاهش مصرف کود، حفظ محیط زیست، اقتصادی نمودن فرآیند تولید و در نهایت یکی از روشهای دستیابی به  اهداف کشاورزی پایدار معرفی نمود.

کلیدواژه‌ها

• اکوسیستم‌های زراعی
• کارآیی انرژی
• زراعت ارگانیک
• کشاورزی کم نهاده
• کشاورزی پایدار
• کود شیمیایی
• گیاهان دارویی
• ملیس