همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی

2 عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

3 دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

جنس مریم گلی (Salvia) از خانواده نعناعیان (Labiatae) شامل بیش از 700 گونه است. در ایران 58 گونه از آن وجود داردکه نمونه مورد نظر از کیلومتر 18 جاده کرج جمع آوری شده است. جنس نپتا (Nepeta) نیز ازخانواده نعناعیان وگیاهی معطر و بومی ایران است که تقریبا در تمام نقاط ایران رویش دارد که در این تحقیق گونه مورد نظر از کیلومتر 4 جاده آبعلی جمع آوری شده است. این دو گیاه به لحاظ  وجود ترکیبهای دارویی و اسانسهای معطر اهمیت خاصی دارند. در این تحقیق ابتدا از قسمتهای هوایی گیاهان خشک شده به روش تقطیر با آب اسانس تهیه شده و ترکیبهای  موجود در آن توسط دستگاههای GC و GC/MS مورد شناسایی قرار گرفته است.  گیاه S. choroleuca شامل 12 ترکیب بوده که ترکیبهای بتا-کاریوفیلن (37%) و جرماکرنD (37.4%) و بی سیکلو جرماکرن (7.1%) بالاترین درصد اسانس را به خود اختصاص داده اند.  اسانس N. fissa شامل 42 ترکیب مختلف بوده است که از میان این ترکیبهای بتا-کاریوفیلن (17.4%) و کاریوفیلن اکسید (12.3%) و والنسن (6.6%) و بتا-پنین (6.0%) ترکیبهای عمده اسانس بوده اند. سپس اثرات ضد میکروبی اسانسها به وسیله دیسکهای کاغذی مخصوص به محیط کشت باکتری انتقال یافته وپس از مدت معمول اندازه گیری هاله عدم رشد میزان اثر اسانس را نشان داد.
در این آزمایشها دو باکتری گرم مثبت باسیلوس سابتیلیس و استافیلوکوکوس اورئوس و دو باکتری گرم منفی  سودوموناس آئروجینوزا و اشرشیا کلی مورد استفاده قرار گرفته اند. اثر ضد میکروبی گیاه S. chlorolouca از رشد باکتریهای E. coli و S. aureus  جلوگیری می کند واثر قابل توجهی بر باکتریهای مورد بررسی دارد. اسانس N. fissa  بر رشد باکتری S. aureus تاثیر داشته است.

کلیدواژه‌ها

- آسان، د.، 1363. اسرار گیاهان، ترجمه نسرین یاوری، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- فخر رنجبری، ح.، 1376. زیست سازگان شناسی بخشه کاتاریا از سرده پونه سا در ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.
- ملک زاده، ف.، 1374. میکروب شناسی، انتشارات دانشگاه تهران.
- مظفریان، و.، 1375. فرهنگ نامهای گیاهان ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، صفحه740.
- موچه کیانی، پ.، 1378. بررسی اسانس گیاه Nepeta rermokosmos و تعیین ساختمان مولکولی مواد متشکله آن به روش GC/MS، پایان نامه دکترای داروسازی، دانشگاه تهران
-  ناجی، ک.، 1377. استخراج و تعیین ساختمان مولکولی ایریدوئیدهای Nepeta fissa و بررسی شیمیایی اسانس های چند گونه گیاهی از خانواده لابیاته، پایان نامه دکترای داروسازی، دانشگاه تهران.
- Dabiri(a), M. and Sefidkon, F., 2003. Chemical composition of Nepeta crassifolia oil from Iran, Flavour and Fragrance J., 18(3): 225-227.
- Dabiri(b), M. and Sefidkon, F., 2003. Chemical composition of the essential oil of Nepeta racemosa from Iran, Flavour and Fragrance J., 18(2): 157-158.
- Digark, M., 1999. Antibacterial and antifungal effects of various commercial plant extracts. Pharmaceutical Biology. 37: 3.
- Mirza, M. and Sefidkon, F., 1999. Chemical composition of the essential oil of two Salvia species from Iran, S. nemorosa L. and S. reuterana Boiss., Flavour and Fragrance J., 14: 230-232.
- Mirza, M. and Ahmadi, L., 2000. Composition of the essential oil of Salvia atropatana Bunge.J. Essent. Oil Res., 12: 575-576.
- Rechinger, K.H., 1982. Nepeta (Labiarae) in Rechinger Flora Iranica No. 150: Akademische Druck-U. Verlagsanstalt, Graz-Austria.
- Rustaiyan, A., Komeilizadeh H., Masoudi Sh. and Jassbi A., 1997. Composition of the essential oil of Salvia sahendica Boiss. & Buhse., J. Essent. Oil Res., 9: 713-714.
- Rustaiyan, A., Komeilzadeh, H., Monfared, A. and Nadji, K., 2000. Volatile constituents of N. denudata and N. cephalotes, J. Essent. Oil Res., 11: 459-461.
- Rustaiyan, A. and Nadji, K., 1999. Composition of the essential oils of two species Nepeta binaludensis and Nepeta ispahanica, Flavour and Fragrance J., 14: 35-37.
- Rustaiyan, A, Masoudi Sh. and Yari, M., 2000.  Essential oil of Salvia lereifolia Benth., J. Essent. Oil Res., 12: 601-602.
- Sajjadi, S.E. and Khatamsaz, M., 2001.Volatile constituents of Nepeta heliotropifolia Lam., J. Essent. Oil Res., 13: 204-205.
- Sefidkon, F. and Khajavi, MS., 1999. Chemical composition of the essential oil of two Salvia species from Iran, S. verticillata L. and S. santolinifolia Boiss, Flavour and Fragrance J., 14: 77-78.
- Sefidkon, F. and Mirza, M., 1999. Chemical composition of the essential oil of two Salvia species from Iran, S. virgata Jacqand S. syriaca, Flavour and Fragrance J., 14: 45-46.
- Sefidkon, F. and Akbari-nia, A., 2003. Essential oil composition of Nepeta pogonosperma Jamzad et assadi from Iran, J. Essent. Oil Res., 15: 327-328.
Sefidkon, F., 2001. Essential oil of Nepeta glomerulosa Boiss. from Iran, J. Essent. Oil Res., 13: 422-423.