همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور- مرکز تهران شرق، ایران

2 استاد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

گونه Tanacetum polycephalum از خانواده کاسنی و جنس مینا، گیاهی معطر و چندساله و دارای خواص دارویی متعدد است. در این تحقیق به‌منظور بررسی و مقایسه کمّی و کیفی اسانس سرشاخه گلدار و هر یک از اجزای آن (گل، برگ و ساقه) به‌صورت مجزا، برای اولین بار، ابتدا بذر T. polycephalum Schultz. Bip. subsp. polycephalum از استان کردستان (اطراف شهرستان قروه) جمع‌آوری و در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات البرز، واقع در شهرستان کرج وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، کشت شد. پس از جمع‌آوری اندام هوایی گیاه در زمان اوج گلدهی، جدا کردن اندام‌ها و خشک کردن در سایه، اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب انجام شد. اسانس‌های حاصل با استفاده از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه کمّی و کیفی قرار گرفتند. بیشترین بازده اسانس (W/W نسبت به وزن خشک) از سرشاخه گلدار (0.87%) و کمترین بازده اسانس از ساقه (0.12%) بدست آمد. بازده اسانس برگ، 0.61% و گل نیز 0.46% بود. عمده‌ترین ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس سرشاخه گلدار کامفور (35.5%)، سیس کریزانتنول (10.1%) و آلفا-ترپینن (9.5%) بودند. در حالی‌که در اسانس گل 8/25% کامفور و 21.4% ترانس کریزانتیل استات وجود داشت. در اسانس برگ نیز 25.4% کامفور، 2/1313.2% آلفا-ترپینن و 11.2% سیس کریزانتنول وجود داشت. در حالی‌که ترکیب‌های عمده اسانس ساقه ترانس-بتا-فارنزن (39.7%) و کامفور (8.5%) بودند. براساس نتایج این تحقیق، اگر هدف از استخراج اسانس این گیاه دستیابی به کامفور و سیس کریزانتنول، به‌ترتیب اسانس‌گیری از سرشاخه گلدار و برگ قابل‌توصیه است، اما برای دریافت میزان بیشتر ترانس کریزانتیل استات، اسانس‌گیری از گل قابل توصیه است.

کلیدواژه‌ها

- Ardakani, A., Hosseininejad, A., Amiri Fahliani, R. and Seyedi, A., 2014. Effect of Tanacetum polycephalum essential oil on root knot nematode and identification of oil components. Plant Protection, 37(1): 59-67.
- Amiri, H., 2007. Chemical composition, antibacterial and antioxidant activity of the essential oil of Tanacetum polycephalum Schutz. Bip. International Journal of Botany, 3(3): 321-324.
- Awang, D.V.C. 1998. Prescribing therapeutic feverfew (Tanacetum parthenium). Integrative Medicine, 1: 11-13.
- Barazandeh, M., 2003. Quantitative and Qualitative study of the essential oil of Tanacetum polycephalum. Medicinal and Aromatic Plants Research, 161-168.
- Ernestt, E. and Pittler, M.H., 2000. The efficacy and safety of feverfew (Tanacetum parthenium): an update of a systemic review. Public Health Nutrition, 3: 509-514.
- Esmaeili, A., Amiri, H. and Rezazadeh, S., 2009. The essential oils of Tanacetum pinnatum Boiss. A composite herbs growing wild in Iran. Journal of Medicinal Plants, 3(31): 44-49.
- Gallino, M., 1988. Local anaesthetic activity of monoterpenes and phenylpropanes of essential oils. Planta Medica, 54: 182-183.
- Javadi, S.B.D., 2008. Three new records of Tanacetum for the flora of Iran. Rostaniha, 9(1): 23-32.
- Kim, K.J., Kim, Y.H., Yu, H.H., Jeong, S.I., Cha, J.D., Kil, B.S. and You, Y.O., 2003. Antibacterial activity and chemical composition of essential oil of Chrysanthemum boreale. Planta Medica, 9(3): 274-277.
- Kunchardy, E. and Rao, M.N.A., 1990. Oxygen radical scanvanging activity of curumin. International Journal of Pharmaceutics, 58(3): 237-240.
- Marilena, C., Bersani C. and Comi, G., 2001. Impedance measurements to study the antimicrobial activity of essential oils from Lamiaceaeand Compositae. International Journal of Food Microbiology, 67: 187-195.
- Mozaffarian, V., 2005. Notes on the tribe Anthemideae (Compositae), new species, newrecords and new combinations for Iran. The Iranian Journal of Botany, 11(1): 115-127.
- Mozzafarian, V., 1996. Dictionary of Iranian Plants Name. Farhang Moaaser Publication, 750p.
- Morteza Semnani, K., Saeedi, M., Mahdavi, M.R. and Rahimi, F., 2007. Comparison of antimicrobial effects of methanol extracts of some species from Stachys and Phlomis genus. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences, 57-66.
- Nori-Shargh, D., Norouzi-Arasi, H., Mirza, M., Jaimand, K. and Mohammadi, S., 1999. Chemical composition of the essential oil of Tanacetum polycephalum (Schultz Bip. ssp. heterophyllum). Flavour and Fragrance Journal, 14(2): 105-106.
- Palmer, A.S., Steward, J. and Fyfe, L., 2001. The potential application of plant essential oils as natural food preservatives in soft cheese. Food Microbiology, 18: 463-470.
- Podlech, D., 1986. Compositae VI-Anthemideae. Tanacetum In: K.H. Rechinger (ed.). Flora Iranica, Graz-Austria. No. 158. pp. 88-148.
- Rezazadeh, F., Mahdavi, M., Roozbeh Nasirayi, L. and Akbarzadeh, M., 2011. Antibacterial effect of the essential oil of Tanacetum polycephalum from Behshahr region. Proceeding of National Congress of Food Industries, Islamic Azad University, Ghochan Branch, 28 February: 65.
- Rustaiyan, A. and Ardebili, S., 1984. Composition of the essential oil of Tanacetum nubigenum Wallich. Planta Medica, 53: 284-287.
- Shahsavari, N., Barzegar, M., Sahari, M.A. and Naghdibadi, H., 2008. Antioxidant activity and chemical characterization of essential oil of Bunium persicum. Plant Foods for Human Nutrition, 63: 183-188.
- Schearer, W.R., 1984. Components of oil of tansy (Tanacetum vulgare) that repel Colorado potato beetles (Leptinotarsa decemlineata). Journal of Natural Products, 47(6): 964-969.
- Thomas, O.O., 1989. Antimicrobial activity of Tanacetum vulgare extract. Fitoterapia, 60: 131-134.
- Yazdani, D., Shahnazi, S., Jamshidi, A.H., Rezazadeh, Sh. and Mojab, F., 2005, Quantitative and Qualitative variation of essential oil of Thymus vulgaris L. and Artemisia dracunclus L. Medicinal Plants, 5(7): 7-15.
- Yashphe, J., Feuerstein, I., Barel, S. and Segal, R., 1987. The antibacterial and antispasmodic activity of Artemisia herba alba Asso. II. examination of essential oils from various chemotypes. International journal of crude drug research, 25(2): 89-96.