تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

ارزیابی خصوصیات فنولوژی و میزان اسانس برخی اکوتیپ‌های بومی گیاه دارویی زنیان (Trachyspermum ammi L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران، پاکدشت، تهران، ایران

2 استاد، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران، پاکدشت، تهران، ایران

3 استادیار، گروه فارماکوگنوزی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران

4 استادیار، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران

چکیده

مطالعه خصوصیات فنولوژی و تعیین نیاز دمایی گیاه دارویی، منجر به شناخت بهتر از میزان و نحوه رشد و نمو شده و می‌توان براساس این ویژگی برنامه‌ریزی دقیقی برای بهره‌برداری بهینه از گیاه و میزان مواد مؤثره داشت. این تحقیق با هدف ارزیابی خصوصیات فنولوژی به‌منظور شناسایی و طبقه‌بندی اکوتیپ‌های زودرس، دیررس و میان‌رس گیاه دارویی زنیان (Trachyspermum ammi L.) و بررسی میزان اسانس بدست آمده از هر اکوتیپ انجام شد. در این پژوهش 23 اکوتیپ بومی گیاه دارویی زنیان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 93-92 کشت گردید. به‌منظور تعیین تاریخ دقیق مراحل فنولوژیک از واحد تجمع حرارتی (Growth Day Degree) و زمان (Days After planting) استفاده شد. اکوتیپ‌ها هر سه روز یک‌بار مورد ارزیابی و یادداشت‌‌برداری قرار ‌گرفتند و زمانی که 50% گیاهان هر اکوتیپ به مرحله فنولوژی مورد نظر رسیدند تاریخ آن ثبت شد. پس از رسیدگی و برداشت، اسانس دانه به روش Hydro-distillation توسط دستگاه کلونجر تهیه گردید. نتایج حاصل از این پژوهش، اختلاف معنی‌داری را بین اکوتیپ‌ها از نظر صفات فنولوژی مورد ارزیابی نشان داد که بیانگر متفاوت بودن فاصله زمانی رسیدن به هر یک از مراحل رشدی در بین اکوتیپ‌های مورد مطالعه بود. بیشترین اختلاف معنی‌دار در صفت گلدهی دیده شد که نشان می‌دهد زمان رسیدن به مرحله گلدهی در اکوتیپ‌های مورد مطالعه متغیر می‌باشد. همچنین کمترین اختلاف معنی‌دار در صفت دانه‌بندی دیده شد. میزان اسانس نمونه‌ها نیز از 2.7% (سربیشه) تا 6.1% (اراک) محاسبه شد. همچنین براساس نتایج مقایسه میانگین، چهار اکوتیپ برتر از لحاظ زودرسی، میان‌رسی و دیررسی در هر مرحله فنولوژی مورد شناسایی و طبقه‌بندی قرار گرفتند. مراحل رسیدگی فیزیولوژی و طول دوره پر شدن دانه به‌عنوان معیار برای تعیین زودرسی و دیررسی در نظر گرفته شدند که با توجه به این معیار اکوتیپ‌های اراک با 6.1% محتوای اسانس و قائن با 4.72% محتوای اسانس به‌ترتیب به‌عنوان زودرس‌ترین و دیررس‌ترین اکوتیپ‌ شناسایی و معرفی شدند. 

کلیدواژه‌ها

مراجع
- Acquaah, G., 2007. Principles of Plant Genetics and Breeding. Blackwell Publishing Ltd, 569p.
- Akbarinia, A., Sefidkon, F., Ghalavand, A., Tahmasebi Sarvestani, Z. and Sharifi Ashorabadi, A., 2006. A study on chemical composition of ajwain (Thrachyspermum ammi) essential oil produced in Qazvin. The Journal of Qazvin University of Medical Sciences, 3(36): 22-25.
- Amini, A., Naderi, A. and Lak Zadeh, A., 2011. Investigation of phonological stages and grain yield of mid maturity wheat genotypes in response to different growth degree-day (GDD) accumulation in Ahvaz climate. The Quarterly Academic Journal of Crop Physiology, 3(10): 121-132.
- Azarnivand, H., Ghavam Arabani, M., Sefidkon, F. and Tavili, A., 2010. The effect of ecological characteristic on quality and quantity of the essential oils of Achillea millefolium L. subsp millefolium. Iranian Journal Medicinal and Aromatic Plants Reseach, 25: 556-571.
- Booth, B.D., Murphy, S.P. and Swanton, C.J., 2003. Weed Ecology in Nature and Agricultural Systems. CABI Publishing, 320p.
- Boroumand Rezazadeh, Z., Rezvani Moghadam, P. and Rashed Mohassel, M., 2005. Effects of sowing date and plant density on morphological characteristics of Ajowan. National Conference on the Sustainable Development of Medicinal Plants, Iran, 27-29 July: 120.
- Boroumand Rezazadeh, Z. and Koocheki, A., 2006. Evaluation of cardinal temperature for three species of medicinal plants, ajowan (Trachyspermum ammi), fennel (Foeniculum vulgare) and dill (Anethum graveolens). Biaban (Desert Journal), 11(2): 11-16.
- Doroudi, V., 1995. Identify two plants Salvia aegyptica & Artemisia Lamprocaulos by GC-MS. School of Pharmacy-Islamic Azad University-Tehran, Thesis No. 351.
- Fayazi, H., Gharine, M. and Derakhshan, A., 2015. The estimated base temperature of seed germination ajowan (Thrachyspermum copticum). Thirteenth Conference Agronomy and Plants Breeding Science and The Third Conference of Science and Seed Technology in Iran. Agronomy and Plants Breeding Science Society of Iran, 26-28 August: 275.
- Fischer, R.A., 2011. Wheat physiology: a review of recent developments. Crop and Pasture Science, 62(2): 95-114.
- Jodi, M., 2013.The relationship between timing and duration of phenological events and grain yield in Iranian wheat cultivars. Journal of Crop Production Plants, 6(4): 99-116.
- Krichen, L., Audergon, J.M. and Trifi-Farah, N., 2012. Relative efficiency of morphologicalcharacters and molecular markers in the establishment of an apricot core collection. Hereditas, 149: 163-172.
- Mirzavand Broojeni, S., 1993. Evaluate and compare the properties of macroscopic, microscopic and phytochemical of standard fruits, anise, Fennel and Ajwain. Pharmacy Ph.D. Thesis, School of Pharmacy, Isfahan University of Medical Sciences.
- Olle, M. and Bender, I., 2010. The content of oils in umbelliferous crops and its formation. Agronomy Research. 8: 687-696.
- Rojhan, M.S., 1982. Cure with Medicinal Plants. Atrak Publication, Tehran, 129p.
- Samsam-Shariat, H. and Moatar, F., 1994. Medicinal and Aromatic Plants. Mashal Publications, Esfahan, 293p.
- Shanehchy, M., 1993. Plant Ecology. Emam Reza University Press, 420p.
- Soltanipoor, M. and Majrouhi, A., 2012. Check compatibility and medicinal plant phenology collection of medicinal plants cultivated in the province Hormozgan. Journal Understanding and Application of Medicinal Plants, 2: 1-15.
- Van Der Ploeg, A. and Heuvelink, E., 2006. The influence of temperature on growth and development of chrysanthemum cultivars: a review. Journal of Horticultural Science and Biotechnology, 81: 174-182.
- Zarezadeh, A., Madah Arefi, H., Sharifi Ashoorabadi, E., Mirhosseini, A. and Arabzadeh, M.R., 2015. Phenology and compatibility of different Thymus species under agricultural conditions. Iranian Journal Medicinal Aromatic Plants, 31(3): 553-539.
- Zarezadeh, A., Mirvakili, S.M. and Arabzadeh, M.R., 2007. Survey on phenology and aeclimitization of medicinal plants species in Yazd province collection. Iranian Journal Medicinal Aromatic Plants, 23(2): 204-217.               
- Zargari, A., 1989. Medicinal Plants (Vol. 2). University Publication: Tehran, 1000p.
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
دوره 33، شماره 3 - شماره پیاپی 83
مرداد 1396
صفحه 435-448
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار