همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان

چکیده

جلبک Gracilaria salicornia (C. Agardh) Dawson از خانواده گراسیلاریاسه (Gracilariaceae) و شاخه جلبک‌های قرمز (Rhodophyta) از منابع اصلی استخراج آگار در جهان محسوب می‌شود. این گونه پراکنش وسیعی در دریاهای نواحی گرم جهان از جمله سواحل جنوبی ایران دارد که دارای جمعیت‌های رویشی کم اما متراکمی در سواحل شمال شرق جزیره قشم می‌باشد. با توجه به اهمیت و ارزش اقتصادی گونه‌های گراسیلاریا در استخراج آگار و کاربرد گسترده آگار در صنایع غذایی و دارویی و همچنین روند صنعتی شدن جزیره قشم در این تحقیق تغییرات فصلی برخی از خصوصیات اکولوژیک گراسیلاریا سالیکورنیا از جمله درصد پوشش و میزان ماده خشک تحت تأثیر تغییرات عمق آب برای یک سال (1-1380) به روش ترانسکت-کوادرات مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین درصد پوشش و مقدار تولید ماده خشک (g/m2) گراسیلاریا سالیکورینا در اعماق مختلف آب و بخش‌های مختلف ناحیه بین جزر و مدی جزیره قشم دارای اختلاف معنی‌دار می‌باشند (1%P< ). بیشترین درصد پوشش (7/3±12/69%) و بیشترین مقدار ماده خشک (g/m22/67±9/598) در عمق 7/2 تا 5/3 متری در حد فاصل بخش میانی و تحتانی ناحیه بین جزر و مدی و در فصول زمستان و پاییز مشاهده می‌شود.

کلیدواژه‌ها

- ابراهیمی، م.، 1381. بررسی تغییرات فصلی مواد مغذی و عوامل فیزیکی و شیمیایی در آبهای محدوده شمال شرقی خلیج فارس. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.
- بختیاری، م.، 1368. راهنمای مفصل ایران، جلد 22- استان هرمزگان. سازمان جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، انتشارات کارون، 236 صفحه.  
- حمزه، ب.، 1374. جوامع گیاهی جزیره قشم و ارتباط آن با برخی از عوامل اکولوژیک و نقشه پوشش گیاهی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
- سهرابی پور، ج. و ربیعی، ر.، 1380. شناسایی منابع مولد آگار در رویشگاه‌های جلبکی سواحل دریایی جنوب ایران. چکیده مقالات همایش ملی گیاهان دارویی ایران، تهران، 26-24 بهمن: 202.
- سهرابی پور، ج.، اسدی، م. و ربیعی، ر.، 1381. بررسی تشریحی ساختارهای زایشی خانواده Gracilariaceae  در خلیج فارس. چکیده مقالات اولین کنفرانس میکروبیولوژی و علوم سلولی- مولکولی، دانشگاه اهواز، 10-8 اسفند: 78..
- سهرابی پور، ج.، ربیعی، ر. و اسدی، م.، 1385. گونه‌های گراسیلاریا (خانواده گراسیلاریاسه، جلبک‌های قرمز) در سواحل ایرانی خلیج فارس و دریای عمان. چهاردهمین کنفرانس سراسری و دومین کنفرانس بین المللی زیست شناسی ایران دانشگاه تربیت مدرس، تهران، 9-7 شهریور: 141.
- سهرابی پور، ج. ، ربیعی، ر. 1378. لیستی از جلبک‌های دریایی خلیج فارس و دریای عمان (سواحل استان هرمزگان). ژورنال گیاهشناسی ایران، 8(1):162-131.
- Al Hasan, R.H. and Jones, W.E., 1989. Marine algal flora and seagrases of the coast of Kuwait.  JournalUniversity of Kuwait (sci.), 16: 289-340.
- Basson, P.W., 1992. Checklist of marine algae of the Persian Gulf. Journal  University of  Kuwait (Sci.), 19: 217-232.
- Bird, C.J. and Rice, E.L., 1990. Recent approaches to Taxonomy of the Gracilariaceae (Gracilariales, Rhodophyta) and the Gracilaria verrucosa problem. Hydrobiologia, 204/205: 111-118.
- Borgesen, F., 1939. Marine algae from the IranianGulf, especially from the innermost part near Bushire and the Island Kharg, Copenhagen, 99 p.  
- Buriyo, A.K. and Kivaisi, A.K., 2003. Standing stock, agar yield and properties of Gracilaria salicornia harvested along the Tanzanian coast. Western Indian Ocean ICES Journal of Marine Science. 2(2): 171-178.
- Calumpong, H.P., Maypa, A., Magbanna, M., and Suarez, P., 1999. Biomass and agar assessment of three species of Gracilaria from NegrosIsland, Central Philippines. Hydrobiologia, 398/399: 173-182.
- Carpenter, K.E., Krupp, F., Jones, D.A. and Zajonz, U., 1997. Living Marine Resources of Kuwait, Eastern Saudi Arabia, Bahrain, Qatar and United Arab Emirates. F.A.O.
- DAWSON, E. Y., 1966. New records of marine algae from the Gulf of California. Journal of the Arizona-NevadaAcademy of Science4(2): 55-66
- Dawes, C., 1981. Marine Botany. New york. Johan and Wiley & sons. 628 p.
- De Clerck, O. and Coppejans, E., 1996. A Marine Wildlife Sanctuary for the Persian Gulf Environmental Research and Conservation following the 1991 Gulf War Oil Spill. NCWCD, Riyadh and Sesckenberg Research Institue, Frankfurt, 511 p.
- Krause, G.H. and Weis, E., 1991. Chlorophyll fluorescence and photosynthesis: the basics. Annual Review of Plant Physiology and Plant Molecular Biology, 42: 313-349.
- Levering, T., Hoppe, H.A. and Schmidt, O.J., 1969. Marine algae, A survey of research and utilization.Gram, de Gruyter, Hamburg, 421 p.
- Lüning, K., 1990. Seaweeds, Their Environment, Biogeography and Ecophysiology. Wiley XIII: 527 pp.
- McHugh, D.J., 1987. Production and utilization of products from commercial seaweeds.  FAO. 288 p.
- Meshingi, K.E. and Dorghan, M.M.,  1987.  Benthic marine algae of Qatar.  A preliminary survey. Unesco Regional Office, DohaAcademic Press.
- Round, F.E., 1981. The ecology of algae, Cambridge university press. 629 p.
- Shepard, R.C., Price, A.R.G. & Roberts, C., 1992. Marine ecology of the Arabia region. Patterns and processes extreme tropical Environments 35 p. London.