همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایران

2 دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر سیستم‌های تغذیه بر عملکرد و تعدادی از ویژگی‌های گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)، آزمایشی از سال 90-1387 با طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا و نتایج سه سال یادداشت‌برداری و مورد تجزیه و تحلیل مرکب قرار گرفت. تیمارها شامل مقادیر مختلف کود شیمیایی به‌عنوان کشاورزی متداول NPK))، مقادیر مختلف کود دامی و کود شیمیایی به‌عنوان نظام کشاورزی تلفیقی و مقادیر کود دامی به‌عنوان کشاورزی ارگانیک بود. نتایج نشان داد که سیستم‌های تغذیه بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد اقتصادی، درصد ماده خشک، طول و عرض برگ و ارتفاع بوته معنی‌دار می‌باشد. بیشترین عملکرد وزن تر و عملکرد اقتصادی از سال اول و سیستم تغذیه تلفیقی (نیتروژن 120 کیلوگرم، فسفر 90 کیلوگرم، پتاسیم 120 کیلوگرم در هکتار به همراه 5 تن کود دامی در هکتار) به‌ترتیب به میزان 38313 و 5634 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. گرچه با افزایش سن گیاه در سال دوم 15% و در سال سوم کاشت 63% کاهش عملکرد وزن تر مشاهده گردید؛ اما در آزمایش حاضر کاربرد نیتروژن 120 کیلوگرم، فسفر 90 کیلوگرم، پتاسیم 120 کیلوگرم در هکتار به همراه 5 تن کود دامی در هکتار دارای بیشترین میزان عملکرد بود. همچنین با توجه به اینکه گیاه نعناع فلفلی گیاهی چندساله بوده استفاده از این گیاه در یک قطعه زمین بیش از سه سال صرفه اقتصادی نخواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

- اکبری‌نیا، ا.، قلاوند، ا.، طهماسبی سروستانی، ز.، شریفی عاشورآبادی، ا. و بانج شفیعی، ش.، 1383. تأثیر سیستم‌های مختلف تغذیه بر خواص خاک، جذب و غلظت عناصر توسط گیاه دارویی زنیان و عملکرد آن. پژوهش و سازندگی، 62: 19-11.
- امیدبیگی، ر.، 1386. تولید و فراوری گیاهان دارویی (جلد 2). انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد، 436 صفحه.
- حیدری، ف.، زهتاب سلماسی، س.، جوانشیر، ع.، آلیاری، ه. و دادپور، م.، 1387. تأثیر تراکم بوته بر عملکرد و تولید اسانس گیاهان دارویی نعناع فلفلی. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی (علوم آب و خاک)، 12(3): 512-501.
- خاوری‌نژاد، ر. و نیاکان، م.، 1379. بررسی تأثیر سه کود N، P، K بر مقدار و ترکیبات اسانس گیاه نعناع فلفلی در مراحل گلدهی و بعد از گلدهی. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 10(38): 2709-2699.
- رسولی، ف. و مفتون، م.، 1389. اثر باقیمانده دو ماده آلی با و یا بدون نیتروژن بر رشد و ترکیب شیمیایی گندم و برخی خصوصیات شیمیایی خاک. آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، 24(2): 273-262.
- شریفی عاشورآبادی، ا. و عباس‌زاده، ب.، 1382. تأثیر کودهای آلی و شیمیایی بر قابلیت جذب و کارایی نیتروژن در گیاه دارویی رازیانه (.Foeniculum vulgare Mill). تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 19(3): 339-313.
- عصاره، م.ح. و سیداخلاقی، ج.، 1388. سند راهبردی توسعه تحقیقات منابع طبیعی ایران: مبانی، راهبردها و راهکارها. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 379 صفحه.
- لباسچی، م.ح.، قلاوند، ا.، متین، ا.، امین، غ.ر. و حیدری شریف آبادی، ح.، 1380. تأثیر کودهای آلی و شیمیایی و تراکم بر عملکرد و مواد مؤثر گل‌راعی. پژوهش و سازندگی (در منابع طبیعی)، 14(2): 24-18.
- متین، ا.، 1350. تکنولوژی، فیزیولوژی و طرق استعمال کودهای شیمیایی در مناطق آرید. انتشارات دانشگاه جندی‌شاپور، 339 صفحه.
- ملکوتی، م.ج.، 1375. کشاورزی پایدار و افزایش عملکرد با بهینه‌سازی مصرف کود در ایران. نشر آموزش کشاورزی، 276 صفحه.
- نوده، ز.، 1385. اثر نوع و مقدار کود نیتروژنه بر روی برخی صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اسانس گیاه دارویی نعناع فلفلی در سال دوم رشد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه تبریز.
- نیاکان، م.، خاوری‌نژاد، ر.ع. و رضایی، م.ب.، 1382. تأثیر کودهای شیمیایی بر کمّیت و کیفیت اسانس گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) در مرحله رویشی (برگ) و زایشی (سرشاخه‌های گلدار). تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 19(3): 14-1.
- Aflatuni, A., Uusitalo, J., Ek, S. and Hohtola, A., 2005. Variation in the amount of yield and in the extract composition between conventionally produced and micropropagated peppermint and spearmint. Journal of Essential Oil Research, 17: 66-70.
- Alkire, B.H. and Simon, J.E., 1996. Response of midwestern peppermint (Mentha piperita L.) and native spermint (M. spicata L.) to rate and from of nitrogen fertilizer. Acta Horticulturae, 42: 537-549.
- Basu, M., Bhadoria, P.B.S. and Mahapatra, S.C., 2008. Growth, nitrogen fixation, yield and kernel quality of peanut in response to lime, organic and inorganic fertilizer levels. Bioresource Technology, 99(11): 4675-4683.
- Brussaard, L. and Ferrera-Cerrato, R., 1997. Soil Ecology in Sustainable Agricultural Systems. Lewis publishers, New York, U.S.A., 168p.
- Chandrasekar, B.R., Ambrose, G. and Jayabalan, N., 2005. Influence of biofertilizers and nitrogen source level on the growth and yield of Echinochloa frumentacea (Roxb) Link. Journal of Agricultural Technology, 1(2): 223-234.
- Fosters, S., 1996. Peppermint: Mentha piperita. American Botanical Council-Botantical Series, 306: 3-8.
- Francis, C.A., Flora, C.B. and King, L.D., 1990. Sustainable Agriculture in Temperate Zones. John Wiley and Sons, New York, U.S.A., 487p.
- Ghosh, M.L. and Chatterjee, S.K., 1993. Physiological and biochemical indexing of synthesis of essential oil in Mentha spp growth in India. Acta Horticulture, 331: 351-356.
- Kothari, S.K. and Singh, V.B., 1995. The effect of row spacing and nitrogen fertilization on scotch spearmint (Mentha gracilis Sole). Journal Essential Oil Research, 7(3): 287-297.
- Singh, M., Singh, V.P. and Singh, D.V., 1995. Effect of planting time of growth, yield and quality of spearmint (Mentha spicata) under subtropical climate of central ultera pradesh. Journal Essential Oil Research, 7: 621-626.