همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

2 دانشیار، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

3 فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد فیتوشیمی، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

4 مربی، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

چکیده

میوه‌ بلوط یکی از انواع مغزهای خوراکی بوده که استفاده از آن در تغذیه انسان قدمتی طولانی دارد. در این پژوهش، ترکیب و مقدار اسید چرب و تانن موجود در میوه بلندمازو (Quercus castaneifolia C. A. Mey.) در جنگل النگدره استان گلستان بررسی شد. استخراج روغن موجود در میوه از طریق دستگاه سوکسله و با استفاده از حلال هگزان انجام گردید. اسیدهای چرب قبل از تزریق به دستگاه کروماتوگرافی گازی، برای بررسی کمّی و کیفی به متیل‌استر تبدیل شدند. نتایج حکایت از حضور اسیدهای چرب اشباع شامل اسید پالمتیک (C16:0)، اسید مارگاریک (C17:0)، اسید استئاریک (C18:0) و اسیدهای چرب غیراشباع شامل اسید اولئیک (C18:1)، اسید لینولئیک (C18:2)، اسید لینولنیک (C18:3) و اسید گادولئیک (C20:1) داشت. بازده خالص استخراج برای روغن 49/7% بدست آمد که 13/81% آن‌ را اسیدهای چرب غیراشباع و 87/18% آن‌ را اسیدهای چرب اشباع تشکیل می‌دادند. سه اسید چرب عمده شناسایی شده به‌ترتیب شامل لینولئیک اسید به میزان 57/49 (میلی‌گرم اسید چرب بر گرم روغن)، اولئیک اسید به میزان 74/34 (میلی‌گرم اسید چرب بر گرم روغن) و پالمتیک اسید به میزان 58/20 (میلی‌گرم اسید چرب بر گرم روغن) بود. استخراج تانن نیز با حلال آب انجام شد. میزان کل تانن موجود در میوه با استفاده از نمودار استاندارد برحسب گالیک اسید و با استفاده از روش اسپکتروفتومتری اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که مقدار کل تانن در میوه این گونه 13/178 میلی‌گرم معادل گالیک اسید در 2 گرم ماده خشک و میزان روغن آن 49/1 گرم در 20 گرم ماده خشک بود.

کلیدواژه‌ها

- جهانشاهی، ش.، طبرسا، ت.، اصغری، ژ. و رسالتی، ح.، 1389. بررسی میزان اسید تانیک موجود در پوست بلوط بلندمازو (Quercus castanifolia). صنایع چوب و کاغذ ایران، 1(1): 35-27.
- صیامی، ع.، حیدری، ر.، پاکباز، ر. و آقازاده، م.، 1384. اندازه‌گیری تانن در چهار ژنوتیپ بلوط (Quercus infectoria Oliv.) و مصرف پودر گال آن در درمان زخم تجربی. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 21(4): 441-433.
- قادری قهفرخی، م.، صادقی ماهونک، ع.، اعلمی، م.، عزیزی، م. و قربانی، م.، 1391. تعیین فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره‌های فنولی میوه یک واریته بلوط ایرانی (Q. castaneifolia var. castaneifolia). علوم و صنایع غذایی، 9(35): 56-45.
- Alemzadeh, I., Vossoughi, M. and Maghsoodi, V., 2000. An investigation of chemical and physical properties of Kordestan (Iran) acorn. Journal of Agricultural Science and Technology, 2(3): 225-228.
- Charef, M., Yousfi, M., Saidi, M. and Stocker, P., 2008. Determination of the fatty acid composition of acorn (Quercus), Pistacia lentiscus seeds growing in Algeria. Journal of Oil and Fat Industries, 85(10): 921-924.
- Hageraman, A.E. and Butler, L.G., 1991. Tannins and lignins: 355-388. In: Rosenthal, G.A. and Berenbaum, M.R., (Eds.). Herbivores: Their Interactions with Secondary Plant Metabolites (Vol. 1: The chemical participants). Academic Press, 468p.
- Haslam, E., 1989. Plant Polyphenols. Cambridg University Press, 230p.
- Johnson, P.S., Shiflev, S.R. and Rogers, R., 2002. The Ecology and Silviculture of Oaks. CABI Publishing, Wallingford, Oxon, UK, 544p.
- Khanbabaee, K. and van Ree, T., 2001. Tannins: classification and definition. Natural Product Reports, 18(6): 641-649.
- Krishnaiah, D., Devi, T., Bono, A. and Sarbatly, R., 2009. Studies on Phytochemical constituents of six Malaysian medicinal plants. Journal of Medicinal Plants Research, 3(2): 67-72.
- Metcalf, L.D. and Shmitz, A.A., 1966. Rapid preparation of methyl esters from lipid for gas chromatography analysis. Analytical Chemistry, 38(3): 514-515.
- Okuda, T., 2005. Systematics and health effects of chemically distinct in medicinal plants. Phytochemistry, 66(17): 2012-2031.
- Panahi, P., Jamzad, Z., Pourmajidian, M.R., Fallah, A. and Pourhashemi, M., 2011a. A revision of chestnut-leaved oak (Quercus castaneifolia C. A. Mev. Fagaceae) in Hyrcanian forests of Iran. Caspian Journal of Environmental Sciences, 9(2): 145-158.
- Panahi, P., Jamzad, Z., Pourmajidian, M. R., Fallah, A. and Pourhashemi, M., 2011b. Importance of micromorphological characteristics of foliar and pollen grains for delimitation of oak species in Iran. Iranian Journal of Forest and Poplar research. 19(1): 163-179.
- Rakic, S., Petrovic, S., Kukic, J., Jadranin, M., Tesevic, V., Povrenovic, D. and Siler-Marinkovic, S., 2007. Influence of thermal treatment on phenolic compounds and antioxidant properties of oak acorns from Serbia. Food Chemistry, 104(2): 830-834.
- Saffarzadeh, A., Vincze, L. and Csap, J., 1999. Determination of the chemical composition of acorn (Quercus branti), Pistacia atlantica and Pistacia Khinjuk seed as non-conventional feedstuff. Acta Agraria Kaposvariensis, 3(3): 59-69.
- Sagheb Talebi, Kh., Saiedi, T. and Pourhashemi, M., 2014. Forests of Iran: a treasure from the past a hope for future. Springer Publication, 152p.
- Shimada, T., 2001. Nutrient compositions of acorns and horse chestnuts in relation to seed-hoarding. Ecological Research, 16(4): 803-808.
- Tejerina, D., Garcia-torres, S., Cabeza de Vaca, M., Vazquez, F.M. and Cava, R., 2011. Acorns (Quercus rotundifolia Lam.) and grass as natural sources of antioxidants and Fatty acids in the "montanera" feeding of Iberian pig: Intra-and inter-annual variations. Food Chemistry, 124(3): 997-1004.