بررسی تأثیر تنش کم آبی بر رشد، عملکرد و میزان اسانس گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica)

حسنی, عباس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عباس حسنی

استادیار گروه باغبانی دانشکدة کشاورزی دانشگاه ارومیه

چکیده

بادرشبو(Dracocephalum moldavica) گیاهی علفی، یکساله و متعلق به تیرة نعناع است که به عنوان گیاهی اشتهاآور و آرامبخش شناخته شده است. اسانس آن دارای خاصیت ضدباکتریایی بوده و در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش آبی بر رشد، عملکرد و میزان اسانس گیاه بادرشبو، آزمایشی گلدانی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار انجام گردید. تیمارهای تنش آبی عبارت بودند از:100% ظرفیت مزرعه‌ای (بدون تنش)، 85% ظرفیت مزرعه‌ای (تنش آبی ملایم)، 70% ظرفیت مزرعه‌ای (تنش آبی متوسط) و 55% ظرفیت مزرعه‌ای (تنش آبی شدید). نتایج تجزیه‌های آماری نشان دادند که تنش آبی اثر معنی‌داری بر مولفه های رشدی، عملکرد پیکر رویشی و عملکرد اسانس دارد. با کاهش مقدار آب خاک، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد و طول شاخه‌های جانبی، عملکرد مادة تر و خشک در گلدان و عملکرد اسانس کاهش یافت. از نظر درصد اسانس اختلاف معنی‌داری میان تیمارهای مختلف وجود نداشت. بیشترین درصد اسانس (0.35 میلی‌لیتر در صد گرم مادة خشک) و عملکرد اسانس (0.115 میلی‌لیتر در گلدان) به ترتیب در شرایط رطوبتی 70% و 100% ظرفیت مزرعه‌ای بدست آمد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

- اکبری‌نیا، ا.، خسروی‌فرد، م.، شریفی‌عاشورآبادی ا. و باباخانلو، پ.، 1384. تأثیر دور آبیاری بر عملکرد و خصوصیات زراعی گیاه دارویی سیاه‌دانه. فصلنامة پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 21 (1): 73-65.

- امیدبیگی، ر.، 1376. رهیافت‌های تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد دوم. طراحان نشر. 424 صفحه.

- حسنی، ع. و امیدبیگی، ر.، 1381. اثر تنش آبی بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و متابولیکی گیاه ریحان. مجلة دانش کشاورزی تبریز، 12 (3): 59-47.

- لباسچی، م. ح. و شریفی‌عاشورآبادی، ا.، 1383. شاخص‌های رشد برخی گونه‌های گیاهان دارویی در شرایط مختلف تنش خشکی. فصلنامة پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 20 (3): 261-249.

- Alkire, B.H., Simon, J.E., Palevtich, D. and Putievsky, E., 1993. Water management for Midwestern peppermint (Mentha piperita L.) growing in highly organic soils, Indiana, USA. Acta Horticulturae, 344: 544-556.

- Charles, D.J., Joly, R.J. and Simon, J.E., 1990. Effects of osmotic stress on the essential oil content and composition of peppermint. Phytochemistry, 29: 2837-2840.

- Hsiao, T.C., 1973. Plant responses to water stress. Annual Review of Plant Physiology,24: 519-570.

- Letchamo, W., Marquard, R., Holzl, J. and Gosselin, A., 1994. Effects of water supply and light intensity on growth and essential oil of two Thymus vulgaris selections. Angewandte Botanik, 68: 83-88.

- Misra, A. and Srivastava, N.K., 2000. Influence of water stress on Japanese mint. Journal of Herbs, Spices and Medicinal Plants, 7: 51-58.

- Ogbonnaya, C.L., Nwalozie, M.C., Roy-Macauley, H. and Annerose, D.J.M., 1998. Growth and water relations of Kenaf (Hibiscus cannabinus L.) under water deficit on a sandy soil. Industrial Crops and Products, 8: 65-76.

- Omidbaigi, R., Hassani, A. and Sefidkon, F., 2003. Essential oil content and composition of sweet basil (Ocimum basilicum) at different irrigation regimes. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 6: 104-108.

- Refaat, A. M. and Saleh, M. M., 1997. The combined effect of irrigation intervals and foliar nutrition on sweet basil plants. Bulletin of Faculty of AgricultureUniversity of Cairo, 48: 515-527.

- Solinas, V. and Deiana, S., 1996. Effect of water and nutritional conditions on the Rosmarinus officinalis L. phenolic fraction and essential oil yields. Italian Eppos, 19: 189-198.

بررسی تأثیر تنش کم آبی بر رشد، عملکرد و میزان اسانس گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica)

مراجع

مراجع

دوره 22، شماره 3 - شماره پیاپی 33آبان 1385صفحه 256-261

دوره 22، شماره 3 - شماره پیاپی 33
آبان 1385
صفحه 256-261