همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند

2 دانشیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند

3 استادیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند

چکیده

به‌منظور بررسی اثر تنش کم‌آبی و تاریخ کاشت بر برخی صفات کاسنی (Cichorium intybus L.)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 91-90 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل چهار سطح آبیاری 100، 75، 50 و 25 درصد تبخیر و تعرق گیاه مرجع (ET0) به‌عنوان کرت اصلی و سه تاریخ کاشت (26/12/90، 14/1/91 و 7/2/91) به‌عنوان کرت فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان داد تنش کم‌آبی کلیه صفات بجز نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی را تحت تأثیر قرار داد. به‌طوری که بیشترین ارتفاع بوته، طول، قطر و تعداد انشعابات ریشه، عملکرد خشک اندام هوایی، عملکرد خشک ریشه، ماده خشک کل (زیست‌توده) و نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی از تیمار آبیاری معادل ET0 100% و بیشترین بازدهی مصرف آب از تیمار آبیاری معادل ET0 25% بدست آمدند. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که تاریخ کاشت26 اسفند در کلیه صفات بجز نسبت ریشه به اندام هوایی، بیشترین مقدار را داشت. اثر متقابل عوامل نیز بر تعداد شاخه جانبی، عملکرد خشک ساقه، عملکرد خشک اندام هوایی، عملکرد خشک ریشه و بهره‌وری آب معنی‌دار شد. به‌طور کلی، کاشت کاسنی در اواخر اسفند ماه، به‌دلیل تعداد چین بیشتر، از عملکرد و بهره‌وری آب بیشتری برخوردار بود. همچنین تیمار آبیاری معادل ET0 50% در تاریخ کاشت 26 اسفند به دلیل آن که از نظر ماده خشک کل با تیمار آبیاری معادل ET0 100% در این تاریخ کاشت تفاوت معنی‌داری نداشت، به‌ویژه در شرایط کمبود رطوبت، قابل توصیه است.

کلیدواژه‌ها

- جلینی، م.، قائمی، ع. و ذره‌پرور، ه.، 1387. بررسی اثرات تنش آبی و مقادیر مختلف کود نیتروژن بر عملکرد و کارآیی مصرف آب در چغندرقند. پژوهش در علوم کشاورزی، 4(2): 172-164.
- خواجه‌پور، م.ر.، 1365. اصول و مبانی زراعت. انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی اصفهان، 398 صفحه.
-زرگری، ع.، ۱۳۶٧. گیاهان دارویی (جلد سوم). انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 212صفحه.
- طاهری اصغری، م.، 1389. تأثیر تنش کم آبی بر تعدادی از صفات در گیاه دارویی کاسنی تحت تراکم‌های مختلف گیاهی. اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی، 2(3): 155-147.
- محمدیان، ر. و اصغری زکریا، ر.، 1390. تأثیر تراکم و تاریخ کاشت‌های مختلف برروی گیاهان دارویی همیشه‌بهار و نعناع فلفلی. اولین همایش تخصصی توسعه کشاورزی استانهای شمال‌غرب کشور، دانشگاه پیام نور اردبیل، مشکین‌شهر، 19-18 آبان: 8-1.
- مقدسی، م.ش. و موقر، آ.، 1387. بررسی اثرات تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم آفتابگردان روغنی (رکورد و آذرگل). زراعت و اصلاح نباتات ایران، 4(2): 105-93.
- ناصری، ف.، 1370. دانه‌های روغنی (ترجمه). معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی، 823 صفحه.
- Alam, M.K., Farooque, A.M., Nuruzzaman, M.A. and Uddin, A.J., 2010. Effect of sowing time on growth and yield of three Radish (Raphanus sativus L.) varieties. Bangladesh Research Publications Journal, 3: 998-1006.
- Aliabadi Farahani, H., Arbab, A. and Abbaszadeh, B., 2008. The effects of super phosphate triple, water deficit stress and Glomus hoi biological fertilizer on some quantity and quality characteristics of Coriandrum sativum L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 24(1): 18-30.
- Arshi, A., Zainul Abdin, M. and Iqbal, M., 2005. Effect of CaCl2 on growth performance, photosynthetic efficiency and nitrogen assimilation of Cichorium intybus L. grown under NaCl stress. Acta Physiologiae Plantarum, 28(2): 137-147.
- Damato, G., 2000. Cultural practices yield and quality of seed in two cultivares of chichory (Cichorium intybus L.). Acta Horticulturae, 533: 67-74.
- Daniels, M.B. and Scott, H.D., 1991. Water use efficiency of double cropped wheat and soybean. Agronomy Journal, 83(3): 564-570.
- Davazdahemami, S., Sefidkon, F., Jahansooz, M.R. and Mazaheri, D., 2008. Comparison of biological yield, essential oil content and composition and phenological stages of moldavian balm (Dracocephalum moldavica L.) in three planting dates. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 24(3): 263-270.
- Ezueh, M.I., 1982. Effects of planting dates on pest infestation, yield and harvest quality of cowpea. Experimental Agriculture, 18(3): 311-318.
- Flexas, J., Bota, J., Loreto, F., Cornic, G. and Sharkey, T.D., 2004. Diffusive and metabolic limitations to photosynthesis under drought and salinity in C (3) plants. Plant Biology, 6(3): 269-279.
- Frank, A.B., Barker, R.E. and Berdahl, J.D., 1987. Water use efficiency of grasses grown under controlled and field conditions. Agronomy Journal, 79(3): 541-544.
- Garside, A.L., Lawn, R.J., Muchow, R.C. and Byth, D.E., 1992. Irrigation management of soybean in a semi-arid tropical environment. II. Effect of irrigation frequency on soil and plant water status and crop water use. Australian Journal of Agricultural Research, 43(5): 1019-1032.
- Klyuka, V.L. and Tsurkani, S.N., 1975. Effects of temperature on growth and productivity of sunflower in controlled environment. Fiziologiya Biokhimiya Kul'Turnykh Rastenii, 7: 493-496.
- Reddy, A.R., Chaitanya, K.V. and Vivekanandan, M., 2004. Drought induced responses of photosynthesis and antioxidant metabolism in higher plants. Journal of Plant Physiology, 161(11): 1189-1202.
- Refay, Y.A., 2010. Root yield and quality traits of three sugar beet (Beta vulgaris L.) varieties in relation to sowing date and stand densities. World Journal of Agricultural Sciences, 6(5): 589-594.
- Rekowska, E. and Jurga-szlempo, B., 2011. Influence of growing date and plant density on the yield of endive (Cichorium endivia L.) Acta Scientiarum Polonorum: Hortorum Cultus, 10(1): 13-21.
- Riaz, A., Younts, A., Taj, A.R., Karim, A., Tariq, U., Munir, S. and Riaz, S., 2013. Effect of drought stress on growth and flowering of marigold (Tagetes erecta L.). Pakistan Journal of Botany, 45(S1): 123-131.
- Roodkicwicz, R., 2000. Effect of cultivation time on the yield of brood leaved endive (Cichorium endive L. var. latifolium Lam). Annales Universitatis Mariae Curie Skłodowska Sectio EEE, Horticultura, 8(supple): 205-210.
- Saki Nejad, T., 2011. Effect of drought stress on shoot/root ratio. World Academy of Science, Engineering and Technology, 57:598-600.
- Vandoorne, B., Mathieu, A.S., Van den Ende, W., Vergauwen, R., Pe´ rilleux, C., Javaux, M. and Lutts, S., 2012. Water stress drastically reduces root growth and inulin yield in Cichorium intybus (var. sativum) independently of photosynthesis. Journal of Experimental Botany, 63(12): 4359-4373.
- Yonts, C.D., Wilson, R.G. and Smith, J.A., 1999. Influence of planting date on stand, yield and quality of sugarbeet. Journal of Sugar Beet Research, 36(3): 1-14.